Eloqning xo’jaligi va madaniyati - Tarix - Slaydlar

Eloqning xo’jaligi va madaniyati

Yuklangan vaqt:

16.11.2024

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

2027.482421875 KB

Ko'chirib olish

ELOQNING XO’JALIGI VA MADANIYATI

REJA:  1) ELOQ VILOYATIGA UMUMIY TASNIF  2)ELOQ HUDUDI  3) IQTISODIY HAYOTI  4) QISHLOQ XO’JALIGI  5) ELOQ AHOLISI

Foydalanilgan adabiyotlar  1) A. Sagdullaev “O’zbekiston tarixi” I-kitob, “Donishmand ziyosi”nashri, 2021-yil  2) Azamat Ziyo “O’zbek davlatchiligi tarixi” “Sharq” nashri, 2001-yil  3) Bahodir Eshov “o’zbek davlatchiligi va boshqaruvi tarixi” Toshkent, 2012-yil  4)B. Eshov, A.Odilov ”o’zbekiston tarixi” I jild, toshkent, 2014-yil

Eloq haqida umumiy ma’lumot 12-asrda markaziy rol Nuket shahriga (hozirgi Nurafshon hududida joylashgan) oʻtganligi haqida dalillar mavjud. Eloq hukmdori dehqon deb atalgan. Viloyat markazi Tunket shahri (hozirgi Olmaliqning shimoli-sharqida joylashgan); Eloq — Ohangaron daryosi havzasidagi tarixiy-madaniy rayon va davlat tuzilmasi, unga tutash bir qancha viloyatlar (hozirgi Oʻzbekistonning Toshkent viloyatining janubi va Tojikistonning Sugʻd viloyati ning shimolida) ilk oʻrta asrlardan boshlab davr. mo'g'ullar istilosiga mavjud bo’lgan. 02 19 1F0F 16 1F0F 08 23 1D 0C

Eloq haqida umumiy ma’lumot  Dastlab (V-VII asrlar) Eloq alohida boʻlgan. 8- asrdan boshlab Choch bilan yaqinlashish natijasida mahalliy dehqonning yakkalanishi va hokimiyatini saqlab, alohida huquqlardan foydalangan holda shu davlatga boʻysundirgan.  Oʻz-oʻzini boshqarish elementlariga ega boʻlgan Eloq bevosita yoki Choch bilan birgalikda yirik oʻrta asr davlatlari: Turk xoqonligi, Gʻarbiy Turk xoqonligi, Arab xalifaligi, Somoniylar davlati (dastlab Tohiriylarga boʻysungan), davlat tarkibiga kirgan. qoraxoniylardan. Qoraxoniylar davrida dehqonlar oʻrnini xon hokimlari egallagan.

Eloq haqida umumiy ma’lumot  11-12-asrlarda mintaqada pasayish kuzatildi. Moʻgʻullar istilosi (1220) va keyinchalik asosan oʻtroq aholining koʻchmanchiga, oʻzaro nizolarga aylani shi mintaqaga halokatli zarba berdi. Mo'g'ullardan keyingi davrda Eloq nomi ishlatilmadi, uning hududida ruda sanoati deyarli yo'qoldi, mineralogik bilimlar unutildi.

ELOQ HUDUDI  Eloq Oʻzbekistonning hozirgi Toshkent viloyatining joylashgan boʻlib, janubi-sharqiy qismi Tojikistonning hozirgi Sugʻd viloyati hududiga oʻtgan. Yozma manbalar ichida Eloq chegaralari toʻgʻrisida eng aniq maʼlumotni muallifi no’malum “Xudud-al-Alem” asari (982)beradi. Bu asarda aytilishicha, Eloq Shosh, Chadgal (Chotqol) togʻli hududi, Fargʻona va Sirdaryoning Xashart deb nomlangan hududi bilan chegaradosh boʻlgan. Fargʻona yerlarining oxiri Kuramin tizmasi boʻlganligi sababli uning janubi-gʻarbiy qismi Qoramazorni butunlay Eloq hududiga kiritish zarur. Bu tizma Eloq tog'lari deb atalgan.

Eloqdan topilgan sopol idishlar

ELOQ HUDUDI Eloq Chotqol tizmasining janubiy qismiga tegishli edi. Shaharlari Chotqolning gʻarbiy etaklarida (hozirgi Parkent, Zarkent hududida) joylashgan Jetikent viloyatining Shoshga qoʻshilganligini hisobga olib, M.E.Masson bu yerdagi subregionlar chegarasi, albatta, daryo boʻylab oʻtgan degan xulosaga keladi. Chirchiq va Oxangaron havzalarining suv havzasi. Tadqiqotchi Shosh va Eloq tutashgan joyda aholi zich joylashgan hududlarda chegaralarni belgilashda qiyinchiliklarni qayd etadi: o'rta asr mualliflari ularning yerlari "hech narsani ajratmaydi", deb ta'kidlagan. Iloq tor maʼnoda Ohangaron vodiysi deb atalib, tarixiy hududning oʻzagi boʻlib xizmat qilgan. Ohangaronning oʻzi moʻgʻullar bosqiniga qadar Eloqa daryosi deb atalgan 1F 2F 19 0E 20 2F 29 28 0911 13 2D 0E 1C

OHANGARON DARYOSI

ELOQ XO’JALIGI  Eloq koʻp tarmoqli xoʻjaligiga ega boʻlgan, jumladan, dehqonchilik, chorvachilik, konchilik, hunarmandchilik (metallurgiya va boshqa kasblar), karvon yoʻllari, jumladan, xalqaro ahamiyatga ega boʻlgan yoʻllar uning hududidan oʻtgan. Choch va Eloq xoʻjaligining murakkabligi bir qancha sabablarga koʻra boʻlgan. Mulklar vohalarning oʻtroq dehqonchilik bilan shugʻullanuvchi aholisi bilan choʻl makonlarining koʻchmanchi aholisi oʻrtasidagi aloqa zonasida boʻlib, ular oʻrtasidagi iqtisodiy aloqalarni belgilab, koʻchishga sabab boʻlgan. Shu bilan birga, Transosiyo yo'llari ham asta-sekin shimolga o'tib, chorvador xalqlarni savdoga jalb qildi. Nihoyat, mintaqada muhim mineral resurslar, birinchi navbatda, qimmatbaho metallar konlari mavjud edi.

QISHLOQ XO’JALIGI Eloq dehqonlari yetishtirgan ekinlar bugʻdoy, arpa va tariq edi. O'rta asr manbalari bu hududni yaxshi saqlangan deb hisoblashgan; Oʻzlashti rilgan yerlar Ohangaronning butun uzunligi boʻylab uzluksiz yoki deyarli uzluksiz chiziqqa choʻzilgan: bogʻlar, turar-joy binolari, ekin maydonlari. Arab olimi Yoqut al- Hamaviy oʻzining geografik lugʻatida (XIII asr) Iloq Alloh taolo tomonidan yaratilgan eng yoqimli mamlakatlardan biri ekanligini taʼkidlaydi. Shu bilan birga, O. G. Bolshakovning fikricha, Eloqda mahalliy ishlab chiqarish qishloq xo'jaligi mahsulotlari tanqisligi mavjud bo'lib, uni Choch tekisliklari va Farg'ona shimolidagi hududlar qoplagan edi

ELOQ KONCHILIGI  Eloq Sharqning yirik konchilik rayoni sifatida tanilgan. Uning hududidan qimmatbaho metallar, temir, mis, qo'rg'oshin, firuza qazib olindi. Eng muhimi kumush qazib olish va eritish bo'lib, bu 9-10-asrlarda unga keng tarqalgan tanga chiqaruvchi rolini ta'minladi. Shu bilan birga, Iloqda dehqonchilik va chorvachilikni oʻz ichiga olgan murakkab iqtisodiyot mavjud edi.

Eloqdan topilgan chiroqlar

ELOQ AHOLISI  Hudud-al-alemning ta'kidlashicha, Eloqda ko'p odamlar yashagan va ular go'yo talabchan edilar. M. E. Masson (1953) bu bayonotni asosiy ehtiyojlardan mahrum bo'lgan mehnatkash xalqning shafqatsiz ekspluatatsiyasi sifatida izohlaydi. Xuddi shu qadimiy yozuvda mahalliy aholining qashshoqligi aytiladi: Eloqdagi aholi punktlari dehqonchilik va obod boʻlsa- da, xalqning boyligi kam. 9-10-asrlarda vujudga kelgan nisbatan yoshroq ikki shahar — Abrligʻ va Namudligʻning nomlari turkiy boʻlib, ularda etnik unsurlar hukmronligidan dalolat beradi. Ehtimol, bu qishloqlar turklarning oʻtroq turmush tarziga faol oʻtishi tufayli vujudga kelgan.

TUNKAT XAROBALARI

ELOQ AHOLISI  10-asrning turli mualliflari Eloq uchun topografik maʼlumotlar juda kam boʻlgan 14—17 shaharlarni, hattoki Choch fonida ham koʻrsatadilar. Yu.F.Buryakovning hududi va aholi zichligidan kelib chiqqan holda hisob- kitoblariga koʻra, rivojlan gan oʻrta asrlarda Tunketda 15 ming kishi, Nuketda esa 21-24 mingga yaqin kishi yashagan

O'xshashlar

Choch xo’jaligi va madaniy hayoti

Antik davr davlatlari va madaniyati

Bobil madaniyati

Oʻzbeklarning anʼanaviy xoʻjaligi va kiyinish madaniyati

Qozoqlar etnologiyasi urf-odatlari va madaniyati