Choch xo’jaligi va madaniy hayoti - Tarix - Slaydlar

Choch xo’jaligi va madaniy hayoti

Yuklangan vaqt:

15.11.2024

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

304.591796875 KB

Ko'chirib olish

Choch xo’jaligi va madaniy hayoti

 Choch O’rta Osiyodagi yirik dehqonchilik vohasi (Chirchiq va Ohangaron daryolari havzasi) va ko’chmanchi chorvadorlarning hududlari kesishgan o’ziga xos madaniyatga ega mintaqa hisoblanadi.  Choch haqidagi ilk yozma ma’lumotlar Qang’I davlati va undan mustaqil davlatlar ajralib chiqishi davriga to’g’ri keladi.

 Choch atamasi dastlab ll – lll asr birinchi yarimiga oid Chimkent yaqinidagi Kultepa shahri xarobasidan topilgan pishgan so’g’diy yozuvda va 262 yilga oid Sosoniy “Podshoh Shopur ll ning Kubayi Zardusht “ bitigida uchraydi  Chochda shaharsozlik, hunarmandchilik ,yozuv madaniyati an’analarida madanyatning ko’p qirralarni o’zlashtirib bordilar .

 Eftaliy davrida Choch va Eloq shaharlari strategek shaharlar bo’lib davlat miqyosida metal homashyosidan qurol- aslahalar ishlab chiqarilgan  Zardushtiylik mil.avv 1 -ming yillik ikkinchi yarimidan so’g’diylar tomonidan Chochga kirib kelgan. Buni ushbu hududdan topilgan Ostodan namunalari tasdiqlatdi.  Mil.avv lX – Vll asrlarda hozirgi o’rinda ilk dehqonchilik manzilgohlari mavjud edi.

 Milodiy lll-lV asrlarda Choch vohasida zarb qilingan mis tanga  Tanganing o’ng yuzida (аверсда) chap tomoniga qaragan hukumdor boshi aks etgan  Tanganing hajmi 2.13 sm og’irligi 3.7 gr  Qanqa xarobasidan topilgan

Ilk o’rta asrlarda Choch vohasida hukm surgan sulolalar Sulolalar Sulolaviy Tamg’asi Mavqiy Qayd etilgan manbalar Hukmdorli k davri Choch Teginlari Bosh sulola Xitoy Numizmatik 605-750 yillar Choch tudunlari Ikkinchi Darajali sulola Xitoy sug’diy arab Numizmatik 640-750 yillar Choch hukmdorlar i Tobe sulola Xitoy sug’diy arab Numizmatik V – Vlll asrlar

 So’g’id va Choch o’rtasidagi aloqalar Chochda dehqonchilik va hunarmandchilikni yanada rivojlantirdi Chochning mintaqadagi nufuzi ortdi.  O’lkaning sifatli mahsulotlari ichki va tashqi bozorlarda shuhrat qozondi  Yozma manbalarga kura bu vohada 255 atrofida manzilgohlar 30 dan ziyod qal’a va shaharlar qad rostlagan Choch va iloq o’zaro ekinzor va bog’lar bilan tutashgan vohaga aylandi.

 Madaniyat sohasida ham So’g’d va Choch o’ratsida mushtaraklik mavjud edi  So’g’d youvi va tili butun mintaqada bo’lgani kabi Chochda ham amalda bo’lgan  Choch podsholari va hukumdorlari So’g’d yozuvida uz tangalarini zarb ettirganlar

 Choch tili - qadimgi tillardan biri. Choch aholisining turmishi madanyati haqida X-Xll asrlar manbalari ilgariga asrlarga qaraganda ko’proq ma’lumotlarni o’zida mujjassamlashtirgan  Choch tili “ xaytal (eftalit) tillaridan eng yaxshisi” hisoblangan arab geografi va sayyohi Maqdisiy Choch tilini mustaqil til deb ta’riflagan.

Xulosa  Xulosa qilib aytganda yagona makon va vatanda yashagan o’rtaosiyoliklar asrlar davomida hamjihat bo’lib o’zbek xalqi va uning davlatchiligi poydevoriga asos solganlar.  Ilk o’rta asrlardagi So’g’d va Choch munosabatlari bunga misoldir

Foydalangan adabiyotlar  Grene F. Qadimgi davr Naxshab va Keshning yangi dalillari // Kesh shahrining jahon sivilizatsiyasi tarihidagi o’rni. Toshkent Qarshi 2006 S 34-36  Lukonin V.G kushon va susoniy tangalari //E V.Vp 18 1967 S.16 Buryakov Yu.F Ilk o’rta asrlar tarixi  O’zbekiston tarixi : 2002 № 3 s 11 G’ofurov B.G

E’TIBORINGIZ UCHUN RAXMAT

O'xshashlar

Eloqning xo’jaligi va madaniyati

Yevklid va Erotosfen hayoti va ijodi

Amir Temur hayoti

Al-Hakim at-Termiziy hayoti va ijodi

Ahmad al- Farg’oniyning hayoti