Siyosat ijtimoiy xodisa sifatida - Siyosatshunoslik - Slaydlar

Siyosat ijtimoiy xodisa sifatida

Yuklangan vaqt:

23.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

236.322265625 KB

Ko'chirib olish

Siyosat ijtimoiy xodisa sifatida

Reja: 1. Siyosat — ijtimoiy faoliyat turi. 2. Siyosatning kelib chiqishi va tabiati. 3. Siyosatning ijtimoiy xayotning boshka doiralari bilan o'zaro aloqadorligi.

Siyosat — ijtimoiy faoliyat turi. Siyosat—bu avvalambor insonning xatti- harakatidir. Siyosatning o'zagida ma'lum bir shaxs yoki ijtimoiy guruxning o'z obruyi va kuchi orqali boshqa shaxs va ijtimoiy guruxlarga O'z xoxishi va irodasini o'tkazishi. Uzoq vaqt siyosat axlok-odob normalari bilan chambarchas bog'liq edi. Siyosatni ko'prok jamiyatning foydasini kO'zlab tutiladigan faoliyat deb tushunib kelindi. Lekin, siyosat ijtimoiy xayotning boshka soxalarida, shu jumladan iqtisodiyot (ishlab chiqarish), din va ijtimoiy xayotdan muxtor ekanligi bugungi kunda barcha olimlar tomonidan tan olingan.

Siyosatga ta'rif berishda turli xil yondashuvlar bor. Bular siyosatni faoliyat turi sifatida tushunishdan ko'ra ancha keng. Misol uchun, tinchliksevar siyosat, milliy siyosat, tashqi siyosat, ijtimoiy siyosat, iqtisodiy siyosat va xattoki oila siyosati. Bulardan ko'rinib turibdiki, siyosat ma'nosi politologiyada ishlatilishidan ko'ra ancha keng. Bu shu sO'zning ko'p ma'noga ega ekanligini ko'rsatib turibdi. Politologiya fanida esa siyosat deganda jamiyatni ma'lum bir usullar orqali boshqarish tushuniladi.

Siyosat — ijtimoiy faoliyat turi. Siyosat azaldan insonga xos narsa emas. Jamiyat taraqqiyoti O'zi bilan yangidan-yangi ijtimoiy munosabatlar va ziddiyatlarni olib keldi. Ushbu munosabatlarni tartibga solish va ziddiyatlarni bartaraf etish zaruriyati tarixiy saxnaga insonlar munosabatining yangi turini -jamiyatning boshqarish, ya'ni siyosatni keltirib chiqardi. Yuqorida qayd etganimizdek siyosatning negizi siyosiy hokimiyatdir. Bu jamiyatning boshqarish xususiyatini bildiradi. Siyosat O'zining ijtimoiy mohiyati, mazmuni va hususiyatlariga ko'ra keng va tor ma'nolarda qo'llaniladi. Keng ma'noda jamiyat hayotida hilma-xil sohalarda ro'y beradigan voqea-xodisalar, O'zgarishlarni aks ettiradi va ularni iqtisodiy siyosat, madaniy siyosat, milliy siyosat, sotsial siyosat, harbiy siyosat kabi turli hil tushinchalar orqali ifodalaydi.

 Tor ma'noda esa siyosat jamiyat hayotining alohida bir sohasida, ya'ni uning siyosiy sohasida ro'y beradigan O'zgarishlarni ifodalaydi va shu sohaning O'ziga nisbatan qo'llaniladi. Jamiyatdagi barcha siyosiy va ijtimoiy tashkilotlarning faoliyati siyosatning tor ma'nosi orqali ochib beriladi. Halqaro tashkilotlarning siyosiy faoliyati ham siyosatning tor ma'nodagi ifodasidir. Siyosat tor ma'noda davlatlarning ichki va tashqi faoliyati, xalqaro siyosiy munosabatlar bilan bog'liq bo'lgan masalalarni xam O'zida aks ettiradi. Siyosat ijtimoiy xodisa sifatida jamiyatning ob'ektiv qonuniyatlariga muvofiq ravishda ishlab chiqilishi va amalga oshirilishi zarur.Ob'ektiv qonuniyatlar harakteriga mos kelmaydigan siyosat jamiyat hayotida turli xildagi ziddiyatlar,qarama-qarshiliklar hamda ko'plab noxush xolatlarning kelib chiqishiga sabab bo'ladi.

 Siyosatning ijtimoiy mohiyati uning turli siyosat sub'ektlari tomonidan ishlab chiqiladigan siyosiy yo'lning O'zaro muvofiq kelishi bilan xam belgilanadi. Siyosat O'zining tuzilishiga ko'ra ikki turga - ichki va tashqi siyosatga bo'linadi. Ichki siyosat - bu siyosat sub'ektlarining mamlakat ichkarisida amalga oshiradigan faoliyatidir. Ichki siyosat O'zining mazmuni va xususiyatlariga ko'ra tashqi siyosatdan farq qiladi. Agar ichki siyosatni ishlab chiqish va amalga oshirishda siyosat sub'ektlarining barchasi u yoki bu darajada ishtirok etsa, tashqi siyosatni ishlab chiqish va amalga oshirishda esa, davlat tashkiloti asosiy rolь o'ynaydi. Siyosatning boshqa sub'ektlari, masalan, siyosiy partiyalar va harakatlar, ijtimoiy tashkilotlar davlat olib borayotgan tashqi siyosatga u yoki bu darajada ta'sir ko'rsatadi.

 Ichki siyosat mamlakat ijtimoiy xayotining barcha soxalariga taalluqli bo'lganligi uchun ham O'zining hilma-xil ko'rinishlariga ega bo'ladi. Ichki siyosat kabi tashqi siyosat ham siyosat sub'ektlarining faolligiga bog'liqdir. Yuqorida qayd etilganidek, tashqi siyosatda davlat tashkilotining roli va ahamiyati benihoyat kattadir. Siyosatning boshqa biron-bir sub'ekti tashqi siyosatni ishlab chiqish va amalga oshirishda davlat tashkiloti singari imkoniyatga ega emas. Hatto hukmron siyosiy partiyalar ќam tashqi siyosatni davlat tashkiloti darajasida amalga oshira olmaydi.

 Siyosatning ijtimoiy hayot sohalarida namoyon bo'lishi. Jamiyat hayotining siyosatdan xoli bo'lgan biron bir sohasi yo'q va bo'lishi ham mumkin emas. Siyosat shunchalik keng va ko'p qirralik faoliyat hisoblanadiki, u jamiyatning barcha sohalariga u yoki bu darajaga ta'sir ko'rsatib turadi. Siyosat iqtisodiy hayotga juda kuchli ta'sir ko'rsatadi. Shuning uchun ham iqtisodiy muammolarini hal etishda siyosiy jihatdan to'g'ri yondoshmasdan turib,bu sohadagi vazifalarni samarali amalga oshirib bo'lmaydi. Biroq har qanday siyosat ham iqtisodiy muammolarni hal etishning qudratli vositasi bo'la olmaydi. U qachonki jamiyat iqtisodiy rivojlanishining ob'ektiv qonuniyatlarini xisobga olgan xolda ishlab chiqsa va ular kuchidan maqsadga muvofiqљ ravishda foydalanilsa, shundagina iqtisodiy siyosatda samarali natijalarga erishishni ta'minlashi mumkin. Agar siyosat iqtisodiy qonunlar talabini hisobga olmasdan ilgari surilsa, bunday sharoitda jamiyatda iqtisodiy tangliklar, qiyinchiliklar, inqiroziy holatlar kelib chiqadi. Siyosatning iqtisodga nisbatan belgilovchilik roli uning iqtisoliy rivojlanishdan oldinlab ketishi yoki undan orqada qolishida ham ko'rinadi. Har bir mamlakatda biron-bir iqtisodiy O'zgarish dastlab siyosiy jihatdan xal qilinadi. Siyosatning ijtimoiy xayotning boshka doiralari bilan o'zaro aloqadorligi.

 Siyosat jamiyatning barcha sohalaridagi kabi uning sotsial sohasiga ham ta'sir ko'rsatadi. Siyosatning sotsial soha bilan aloqadorligi shundaki, sotsial sohadagi vazifalarni xal qilishning ilmiy jihatdan asoslangan siyosiy yo'lini ishlab chiqmasdan turib hal qilish mumkin emas. Sotsial siyosatda yvl qo'yilgan har qanday xato va yanglishishlar bu sohada keskinlik xolatlarining kuchayishiga olib keladi. Siyosat jamiyatning ma'naviy hayot sohasi bilan ham chambarchas bog'liqdir. U bog'liqlik siyosatning ma'naviy hayot sohasidagi muammolarini hal qilishda ayniqsa yaqqol namoyon bo'ladi. Binobarin, siyosatning ta'sirida ma'naviy hayotda ham ijobiy yoki salbiy O'zgarishlar ro'y beradi. O'z navbatida, siyosatning samarali olib borilishi jamiyatning ma'naviy omillariga ham bog'liqdir. Fan va madaniyatsiz siyosatning bo'lishi mumkin emas. Har qanday siyosat fanga asoslanadi, uning ilmiy-nazariy qoida va xulosalarini O'zida ifoda qiladi. Ilmiy-nazariy bilimlar qanchalik chuqur bo'lsa, siyosat ham shunchalik to'g'ri va samarali bo'ladi.

 Hozir O’zbekiston 140 dan ortiq davlatlar bilan savdo-iqtisodiy aloqalarni o’rnatgan. Shulardan 42 tasi bilan o’zaro savdoda qulailik berish rejimi tadbiq etilgan, 47 ta davlat bilan esa investitsiyalarni o’zaro himoya qilish bo’yicha bitimlar imzolangan.  Tashqi iqtisodiy aloqalarni rivojlantirishda «O’zbekiston havo yo’llari» milliy aviakompaniyasi alohida o’rin tutadi. Kompaniya Osiyo va MDH hududidagi eng iyrik aviakompaniyalardan biridir. 2009 iyli milliy aviakompaniya respublika va dunyoning o’nlab mamlakatlaridan 2 millionga yaqin yo’lovchi tashidi.  O’zbekiston Respublikasi Jahon banki, Evropa tiklanish va taraqqiet Banki, Halqaro valyuta Fondi, Islom taraqqiet banki kabi qator halqaro moliya tashkilotlarining a'zosidir.  Respublika bir necha halqaro va mintaqaviy iqtisodiy tashkilotlar bilan ham yaqindan hamkorlik qilmoqda.

O'xshashlar

Faol tashqi siyosat

Geosiyosat va mintaqaviy siyosat

Politologiya fanidan ko’rgazmali vositalar

Siyosiy tizim

Siyosiy elitaning mohiyati