Siyosiy tizim - Siyosatshunoslik - Slaydlar

Siyosiy tizim

Yuklangan vaqt:

23.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

94.107421875 KB

Ko'chirib olish

Siyosiy tizim www.arxiv.uz

Jamiyat monolit (yaxlit) narsa emas, balki unsurlardan tashkil topgan ma'lum bir tashkilot,ya'ni tizim (sistema) dir. Jamiyatni tashkil etuvchi unsurlar (shaxslar, ijtimoiy guruhlar, sinflar va millatlar) o'z manfaatlarini ko'zlab o'zaro munosabatlarga kirishadilar. Misol uchun, o'zining tabiiy, moddiy extiyojlarini qondirish uchun inson ishlab chiqarish munosabatlari yoki iqtisodiy munosabatlarga kirishadi. Shu singari, jamiyatni tartibga solish, boshqarish uchun inson siyosiy munosabatlarga kirishadi. Siyosat ijtimoiy xayotning boshqa sohalaridan ustun bo'lishi va ularni boshqarishi siyosatning ijtimoiy xayot bilan juda ham bog'liq bo'lishiga olib keladi. Lekin siyosiy xayot ma'lum bir muxtoriyatga ega.www.arxiv.uz

Siyosatning O'zini alohida bir tizim deb hisoblasa bo'ladi. Siyosat tizim sifatida O'z tarkibiy qismlari, unsurlari va qismiy tizimlari, bajarilayotgan vazifalariga ega. Tashqi muhit bilan siyosiy tizim «kirish» va «chiqish» mexanizmlari orqali bog'lanadi. Siyosiy tizimlarning «kirish» mexanizimlariga talablar va qo'llab quvvatlash kiradi. Ular orqali jamiyat siyosiy tizimni harakatga keltiradi. «Chiqish» mexanizmlari orqali siyosiy tizim jamiyatga siyosiy qarorlarni va siyosiy harakatlarni beradi. Jamiyatning boshqa tizimlaridan (iqtisodiy, ijtimoiy va x.k.) siyosiy tizim siyosiy xokimiyat resurslarini oladi va beradi. www.arxiv.uz

Siyosiy tizim O'zining tarkibiy qismlari sifatida bir nechta podsistemalarga ega. Ularning har biri O'zining bajarayotgan vazifalari va ishlatadigan resurslariga ko'ra ajraladi. Institutsional podsistema O'z ichiga siyosiy institutlarni (davlat, siyosiy partiyalar, jamoat tashkilotlari) oladi. O'z qo'lida hokimiyatni va resurslarni maksimal yig'adi. www.arxiv.uz

Eng asosiy podsistema deb hisoblanadi. Normativ podsistema O'z ichiga siyosiy huquqiy, ahloqiy me'yorlarni, an'analarni oladi. Ular siyosiy munosabatlarni tartibga soluvchi qoidalar vazifasini o'taydilar. Bu qoidalar konstitutsiya va boshqa huquqiy aktlarda mujassamlanadi, yoki avloddan avlodga o'tib keluvchi an'analarda aks etadi. Kommunikativ (bog'lanuvchi) podsistema siyosiy tizimni jamiyat va uning boshqa tizimlari bilan bog'laydi. Siyosiy sub'ektlarning O'zaro munosabatga kirish usullari kommunikativ podsistema shaklini belgilab beradi. www.arxiv.uz

Madaniy podsistema qadriyatlar tizimi, din, madaniyat va milliy ongni O'z ichiga oladi. Siyosiy madaniyat ham jamiyatda qaror topgan ma'naviy qadriyatlardan kelib chiqadi. Ma'naviy qadriyatlar siyosiy qarorlarga madaniy tus beradi. Funksional (faoliyat) O'z ichiga siyosiy hokimiyatning amalga oshirish vositalarni oladi. Bular kelishuv, majburlash, avtoritet (obro', e'tibor) va x.k. Funksional podsistema deganda hokimiyat qanday usullar orqali O'z faoliyatini olib borishi tushuniladi. Yuqorida aytib o'tganimizdek siyosiy tizimning har bir unsurlari yoki podsistemalari O'ziga yuklatilgan vazifalarni bajaradi. Bu vazifalar siyosiy tizimga ham to'liq taaluqli. Siyosat ijtimoiy tizimning bir ko'rinishi bo'lib, jamiyat tomonidan unga yuklatilgan vazifalarni bajaradi. Bular quyidagilardan iborat: www.arxiv.uz

1. Manfaatlarni ifoda etish funksiyasi. Siyosiy tizim turli xil tashkilotlar orqali ma'lum bir shaxslar va ijtimoiy guruhlarning mafaatlarini ifoda etmog'i lozim, aks xolda ushbu guruhlar va shaxslar O'z manfaatlarini boshqa yo'llar bilan, ko'pincha boshqa guruhlarga zarar yetkazuvchi va ziddiyatlar xattoki, qonli to'qnashuvlar yo'li bilan ifoda etishga o'tadi. www.arxiv.uz

2. Manfaatlarni umumlashtirish funk-siyasi. Davlat turli xil ijtimoiy guruxlarning manfaatlarini uyg'unlashtirmog'i va umumlashtirmog'i lozim. Busiz jamiyatda tartib o'rnatish imkoniyati yo'q. Har bir ijtimoiy guruhning manfaatlari ifoda etilayotganda ularni jamiyat manfaatlariga solishtirish va ifoda etishni asosan siyosiy partiyalar bajaradi.www.arxiv.uz

3. Qonun va qoidalarni ishlab chiqish funksiyasi. Ijtimoiy guruhlar jamiyatda faoliyat yurg'izishi uchun xatti- harakatlarni ma'lum bir qonun-qoidalar asosida olib bormog'i lozim. Ushbu qonun-qoidalarning jamiyat tomonidan majburiy deb tan olinishini va rioya qilinishini siyosiy tizim ta'minlaydi. Bu funksiyani qonun chiqaruvchi ookimiyat bajaradi.www.arxiv.uz

4. Ishlab chiqarilagan qonun-qoidalarni qo'llash funksiyasi. Bu funksiya bundan oldingi funksiyaning davomi bo'lib odatda bajaruvchi xokimiyat organlari tomonidan amalga oshiriladi.www.arxiv.uz

5. Qonun- qoidalarning qo'llanilishini nazorat qilish funksiyasi. Bu funksiya sud organlari zimmasiga yuklatiladi. www.arxiv.uz

6. Siyosiy kommunikatsiya (bog'lanish) fuksiyasi. Bu funksiya turli xil siyosiy sub'ektlarning O'zaro aloqaga kirishishi va uni ta'minlashni nazarda tutadi. www.arxiv.uz

7. Siyosiy ijtimoiylashuv funksiyasi. Jamiyatning barcha a'zolari O'z siyosiy manfaatlarini bildirishi va siyosiy hayotda faol ishtirok etishi uchun siyosiy tizim va uning barcha elementlariga to'liq imkoniyat yaratib bermog'i lozim.Siyosiy ijtimoiylashish darajasi siyosiy tizimning qanchalik rivojlanganligidan dalolat beruvchi belgilardan biri. www.arxiv.uz

E ’ TIBORINGIZ UCHUN RAHMAT! www.arxiv.uz

O'xshashlar

Siyosiy hokimiyat va siyosiy ixtiloflar

Siyosiy ixtiloflar

Siyosiy inqilob

Siyosiy ong

Siyosiy elitaning mohiyati