logo

Qadimgi ilk psixologik fikirlarning paydo bo’lishi. Qadimgi donishmandlarning fikirlari va munosabati

Yuklangan vaqt:

23.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

1311.8916015625 KB
Qadimgi ilk psixalogik fikirlarning paydo bo’lishi. Qadimgi donishmandlarning fikirlari va munosabati Bajardi: Tekshirdi: www.arxiv.uz Reja:  Qadimgi Hindistonda ilk psixologik fikrlar, Vedalar maktabi, Uponishodlar, Buddizm, Jaynizm.  Qadimgi Xitoyda ilk psixologik fikrlar. Ruh haqidagi ta‘limot, Konfutsiy ta‘limoti, Daosizm.  Qadimgi Misrda psixologik fikrlar. Mimfik teologiya xotiralari asari. www.arxiv.uz Tayanch so’z va iboralar  Miloddan- Milod boshlarida Markaziy Ame rikaning shim.-g’arbiy қismida mayya qabilalari yashagan.  Mimansa- (sanskritcha — tadqiq qilmoq) — qad. hind falsafiy maktablaridan biri. Mil. av. 4 —2-a.larda paydo bўlgan. Asoschisi «Mimansa- Sutra» asarining muallifi Jayminiy. M. vakillari tashқi olamning realligini tan lishgan, uning birdanbir isboti sezgi a'zolarimiz orқali moddiy olamni his etishdir, deb biladilar. www.arxiv.uz  Miloddan avvalgi bir necha ming yillikning urtalarida Xindiston va Xitoyda 2 ming yillikda paydo bo`lgan. «Veda» matnlar asoslanadi. Vedalarning yakuni sifatida keyinchalik er.av 1- ming yillikda Upanishadalar paydo bo`di. Ular da ruh muammosi kuproq etik muammo sifatida shaxsni yetuklikka erishishning nuqtai nazaridan taxlil qilindi va qabul qilingan umumiy g’oyalar, ya‘ni ruhning uchib yurishi uning abdiyligi ushbu manbalarda o`z aksini topdi. Shu asosda er.av. www.arxiv.uz  Xind adabiyotida kadimdan idrokning 2 xil shakli: noaniq (nirvikalka) va aniq (sarvikalka) farqlangan. Noaniq idrok sensor, parey xodisaning sezgi azosi bilan kontaktga kirishi orkali idrok qilinishi. Vedanta maktabining namoyondlari noaniq xech qanday individualligi ham, umumiyligi ham bulmagan xissiy kechinmalar yigindisidir, deb ta‘kidlaydilar.www.arxiv.uz  Aniq idrok bulingan nutq strukturasida namoyon buluvchi idrok bo`lib, buddistlarning ta‘kidlashicha, u idrok emas chunki aql ta‘sir etadi, Nutq har xil belgilardan tashkil topganligi uchun idrok etilayotgan obrazni xiralashtiradi. Mimansa maktabining tarafdorlari vedantistlarni ham buddistlarni ham, tanqid qilgan xolda noaniq idrok 2 belgiga umumiy va speqifik belgilarga ega ekanligini ta‘kidlaydi. www.arxiv.uz  Psixik hayot davomida utish davrlari muammosi faylasufini g`arbiy yevropa faylasufidan kuprok qiziktirdi. Xech kimni xindlar darajasi «men» muammosi bunchalik kup uylantirmagan masalan, lakata ma‘lumotida umuman «men» inkor qilinadi. Ular shunga asoslanadiki, sezgi a‘zolarimiz bizga «men» xasida hech narsani ma‘lum qilmaydi. Xulosa chikarish yo`li bilan olingan ma‘lumotlar esa notug`ri bo`lishi ham mumkin. www.arxiv.uz  Qadimgi xitoy tibbiyot manbalari (er. av. 8 asrga oid «Ichki haqidagi kitoblar»)dan ma‘lum bo`lishicha, bosh organ «tana knyazi» bu yuksak bo`lib, hayotiy jarayonlar asosan xavosimon Qi elementi bilan bogliq. Tanadagi boshqa elementlar bilan aralashib, Qi fiziolog jarayonlar va psixik fe‘lni bajaradi deb hisoblangan. www.arxiv.uz Bu ma‘lumotga ko`ra temperament 3 ta element: Xavosimon TsI elementi, kon va balgamning mikdoriga bogliq bo`ladi. Agar qon kup bo`lsa: odam kuchli yulbarsdek jasur bo`ladi. Agar TsI elementi kup bo`lsa: odam maymun kabi beqaror, harakatchan bo`ladi. Agar shilimshiq modda kup bo`lsa, odam kamharakat sust bo`ladi. www.arxiv.uz1619 16 11 16 11  Konfutsiylikda uning asoschisi Konfuqiy birinchidan bo`lib irsiy va hayotda orttirilgan narsalar masalasini kutarib chiqdi. Uning fikricha odam o`z tabiatiga ko`ra mehribon mavjudot, uni tashqi muhit bo`zadi. Uning zararli ta‘sirini yengish uchun inson yetuklikka erishish keraq Konfutsiyning bunday qarashlari uning izdoshi Metsz davom ettirgan. www.arxiv.uz  Xitoydagi materialistok oqimining yirik namoyondasi Van Chui edi. U o`zining mashxur «Tanqidiy muloxazalar» nomli asarida tabiatshunoslik va mediqinaning usha davrdagi yutuklari asosida diniy telolognk goyalarni tanqid qiladi.  Ma‘lumki, er.av. 4-5 asrda ishlab chiqarish kuchlarnning rivojlanishi jamiyatning tabaqalanishi va quldorlik davlatlarining paydo bo`lishiga olib keldi. Bu davlatlarda ruxning abadiyligini, u tanani tark etib bemalol harakatlanib yurishi mumkiiligini ta‘kidlovchi diniy ideologiya hukmron edi. Shu bilan birga bizgacha yetib kelgan manbalarda nafaqat diniy balki tabiiy bilimlariipg asoslari ham ta‘riflangan. www.arxiv.uz  Er. av. 4 asr oxiriga oid Misrdan topilgan «Memfis teologiyasining yodgorligi» psixik-faoliyatiga berilgan ta‘rif fikrimizni tasdiqlaidi. Unga ko`ra bu dunyoning arxitektori Ptax xudosidir. U ko`z, quloq, burun, sezgi a‘zolarini yurakka xabar berish uchun yaratgan. Yurak orqali berilgan xabarni til takrorlaydi xalos. Albatta bugungi kun bahosi bilan bunday fikrlar ibtidoiy bo`lib Xisoblanadi. Ularda «periferiya - markaz» munosabatida dastlabki elementlari ko`zga tashlandi. Shu tariqa teologik dunyoqarash doirasida ba‘zi narsalar haqidagi tasavvurlar o`zgarib boradi. Buniig asosiy sababi qadimgi sharq tibbiyotining yutuqlari xisoblanadi. www.arxiv.uz Adabiyotlar ro`yxati:  G`oziyev E.G`. Psixologiya. O`zMU. 2004  Andreyev O.A. Treniruyem svoye vnimaniye/ Seriya «psixologicheskiy praktikum».-Rostov n/D: «Feniks», 2004.-232 s.  Andreyev O.A. Treniruyem svoye vnimaniye G` Seriya «psixologicheskiy praktikum».-Rostov n/D: «Feniks», 2004.-232 s.  Andreyev O.A. Treniruyem svoyu pamyat/ Seriya «psixologicheskiy praktikum».-Rostov n/D: «Feniks», 2004.-224 s.  Andreyev O.A. Treniruyem svoyu pamyat/ Seriya «psixologicheskiy praktikum».-Rostov n/D: «Feniks», 2004.-224 s.  www.ziyonet.uz  www.wikipediya.uz  www.google.uz  www.ziyouz.uz  www.e-kutubxona.uz www.arxiv.uz