Detallarning yuza tekisligini soat tipidagi indikator yordamida aniqlash - Metrologiya - Slaydlar

Detallarning yuza tekisligini soat tipidagi indikator yordamida aniqlash

Yuklangan vaqt:

23.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

967.5 KB

Ko'chirib olish

Detallarning yuza tekisligini soat tipidagi indikator yordamida aniqlash www.arxiv.uz

– Ishdan maqsad: Soat tipidagi indikatorning tuzilishi, ishlatilishi bilan tanishish, shu asbob yordamida detal’ yuzalarining g’adir-budurligini tekshirish. – Kerakli asboblar: Indikator, shtativ, turli hil detallar. – Soat tipidagi indikatorning tuzilishi van ishlatilishi bilan tanishing, yiza g’adir- budurligini aniqlashni o’rganing. – Ishni bajarish tartibi. www.arxiv.uz

• Ishlov berilgan sitrlarning sifatiga baho berishning eng katta tarqalgan usuli -bu sirtlarni ishlatiladigan namuna sirti bilan solishtirish hisoblanadi. • Solishtirish vizual bajariladi. • Sirtlar g’adir-budurligining ishlatiladigan namunalari standartlashtirilgan va yo’nish, frezalash, randalash, silliqlash, yo’nib kengaytirish, razvyo’rtkalash, protyajkalash, jilolash va o’lchamga etkazish yo’li bilan hosil qilingan turli klassdagi g’adir-budurliklarda ishlab chiqariladi. www.arxiv.uz

• Namunalar ishlov berish turi bo’yicha opravkalarga komplektlanadi. Ishlatiladigan material bo’yicha esa to’plamlar g’iloflarga joylashtiriladi. G’adir-budurligi 7-10 klassdan yuqori bo’lmagan ikkita sirtni solishtirilganda ko’z ortiqcha kuchlanishdan charchamasligi uchun, shuningdek, odam ko’zining ko’rish imkoniyatini oshirish maqsadida lupadan foydalanish tavsiya etiladi. www.arxiv.uz

www.arxiv.uz

• Sirtlar g ’ adir - budurligini aniqroq baholash uchun solihstirish mikroskoplari , g ’ adir - budurlikni mikrometrlar hisobidagi kattaliklarni aniqlash uchun esa turli mikroskoplar ( intenferesion , ikkilangan ) va kontakt shchupli asboblar ishlatiladi . • Ishlatiladigan namunalarni attestasiya qilish uchun detallardagi mos sirtlar notekisliklarining balandliklarini suratga olish uchun interferometer (MII-4 yoki MII-11 modellar) deb ataladigan asboblar ishlatiladi. Bu asbobda ( 2 -rasm) 10 dan 14-klassgacha bo’lgan sirtlarning g’adir-budurligini o’lchash mumkin. www.arxiv.uz

G’adir-budirlik parametri 1 -rasm ( 2 -rasm) www.arxiv.uz

• O’lchanadigan detal’ predmet stolchasi 1 ga o’rnatiladi. Bu stolcha o’zaro perpendikulyar yo’nalishlarda siljishi mumkin. Yoritkich 2 ning lampasi yirug’lik manbai hisoblanadi. Okulyar 3 ning ko’rish maydoniga bir vaqtning o’zida tekshirilayotgan sirt va egri-bugri sirt notekisliklariga mos kelgan intenferesion polosalar (yo’lchalar) tushadi. • Kontakt-shchupli asboblarga profilmertlar va profilomertlar va profilograflar deb ataladigan asboblar kiradi. www.arxiv.uz

• Profilometrlar, Ra sirt profilining o’rtacha arifmetik og’ishini bevosita ko’rsatish uchun, profilograflar esa sirt profilini profilogramma ko’rinishida ko’rinishida yozib olish uchun mo’ljallangan. • 11-rasm • Shchupli asboblarning ishlash prinsipi 11-rasm da ko’rsatilgan. Datchik 2 ignasi 1 ning olmos uchligi tekshirilayotgan sirt 3 bo’yicha siljiganda mikronotekisliklarga qarab tebranadi. Ignaning bu tebranishlarini g’altak 4 ning chulg’ami qabul qiladi. Uyg’otiladigan kichik toklar kuchaytirgich orqali ko’rsatish asbobiga yoki profilogrammani chizadigan qurilmaga (profilograflarda) uzatiladi. www.arxiv.uz

• 10-rasm, b da profilograf – profilometrning blok konstruksiyasi ko’rsatilgan. Strelkali asbob mikronotekislikni 5 dan 12 aniqlik klassigacha Rakattaliklarda ko’rsatadi, yozib oluvchi asbob esa g’adir budurlik diagrammasini kattalashtirilgan masshtabda beradi. G’adir- budurliklar o’lchanadigan teshiklarning diametri 3 mm dan kichik bo’lmasligi kerak. • “ Kalibr” zavodi qo’shimcha qurilmalari bo’lgan 202 modelli profilomert- profilograflar ishlab chiqarishni mo’ljallagan. Bu qo’shimcha qurilma egrilik radiusi 4 dan 80 mm gacha hamda 50 mm dan va undan katta bo’lgan egri chiziqli sirtlarning g’adir- budurliklarini o’lchash uchun va egrilik radiusi 1 dan 25 mm gacha bo’l;gan sharchalar va ro’liklar sirtlarini g’adir-budurlagini o’lchash uchun mo’ljallangan. G’adir- budurliklarni profilometr- profilografda o’lchashda ko’rsatishdagi ruhsat etilgan xatolik ± 10% ni qo’shimcha qurilmalardan faydalanilganda esa ±16%ni tashkil etadi. www.arxiv.uz

• G’adir- budurlikning barcha parametrlari mod. 201 tipli profilometrda hosil qilingan profilogramma bo’yicha aniqlanishi mumkin. Masalan, balandlik parametrlari 0,06-400 mkm (Ra,Rz,Rmax) chegarada ,qadam parametrlari (Sva Sm) va tayanch sitr tp lar esa barcha son diapozanida aniqlanadi. Yorug’lik kesimli optic asboblar (MIS 11 va PSS) da va rasterli o’lchash mikroskoplari (ORIM-1) da balandlik parametrlari 0,5 dan 80 mkm gacha chegarada, qadam parametrlarini 0,002 dan 8 mm gacha chegarada o’lchash mumkin. www.arxiv.uz

Ishni bajarish yizasidan adabiyotlar. 1. Juravlev A.N. “Dopusklar van texnik o’lchashlar”. –T.: O’q. 1979. 2. Ganevskiy G.M Labaratorno-prakticheskiy raboti po predmeti “Dopuski I texnicheskiy izmereniya”.- M.: Vis.shk.1988. 3. Karabanova.I.A. “Spravochnik po trudovomu obucheniyu” 5-7/Pod.red.-M:. ProsveShenie.1991. 4. A.Rahimov, O.E’shonov, S. Turg’unov.”standartlashtirish asoslari van mahsulotlari sifatini boshqarish fanidan labaratoriya ishlarini bajarish bo’yicha mrtodik ko’rsatma”-Namangan, 1991. 5. Berezin B.P. “ Dopusk van texnik o’lchashlarga doir masalalar to’plami”- T.: O’qituvchi, 1971. www.arxiv.uz

O'xshashlar

Detallarning sifatini korxonalar talqinida nazorat qilish usullar

Nonius tipidagi burchak o’lchagich bilan burchaklarni o’lchash

Detal sirti yuzalarning g’adir-budirligi va ularning parametrlari

Standartlashtirish va unifikatsiyalash asosiy ko‘rsatkichlarini - qo‘llanish, qaytarilish va loyhalararo unifikatsiyalash koeffitsiyentlarini aniqlash

Nominal va haqiqiy o’lchamlar