logo

Qattiq moddalarni qo‘shimchalardan tozalash, sublimatsiyalash, suyuqliklarni tozalash, gaz moddalarni tozalash

Yuklangan vaqt:

23.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

573 KB
REJAREJA 1.1. Suyuqlanish temperaturasini aniqlash Suyuqlanish temperaturasini aniqlash 2.2. Kayiash temperaturasini aniklashKayiash temperaturasini aniklash 3.3. Kalsiy karbidning tozaligini aniklash. Kalsiy karbidning tozaligini aniklash. 4.4. Natijalarni ishlab chikishNatijalarni ishlab chikish MAVZU: MAVZU: Qattiq moddalarni qo‘shimchalardan tozalash, sublimatsiyalash, suyuqliklarni tozalash, gaz moddalarni tozalash Suyuqlanish temperaturasini aniqlashSuyuqlanish temperaturasini aniqlash Xovonchada natriy tiosulfat tuzini maydalang va bir tomoni Xovonchada natriy tiosulfat tuzini maydalang va bir tomoni kavsharlangan nayrn shu tuz bilan tkavsharlangan nayrn shu tuz bilan t оо ‘ldining. Keyin urn ‘ldining. Keyin urn iyezrna xalka yoidamida teimometining simobli qismiga iyezrna xalka yoidamida teimometining simobli qismiga rasmda krasmda k оо ‘igatil-gandek qilib ‘igatil-gandek qilib оо ‘rnatrnt. Termometrni suvli ‘rnatrnt. Termometrni suvli stakanga tushining. Shisha tayoqcha yordamida suvni stakanga tushining. Shisha tayoqcha yordamida suvni aralashtirib turib. sekrilik bilan qizdiring va kapillyardagi aralashtirib turib. sekrilik bilan qizdiring va kapillyardagi moddarn kuzating. Kapillyaidagi modda tiniq bmoddarn kuzating. Kapillyaidagi modda tiniq b оо ‘lgan ‘lgan vaqtdagi temperatura, tekshrnlayotgan moddaning suyuqlanish vaqtdagi temperatura, tekshrnlayotgan moddaning suyuqlanish temperaturasiri bildrnadi. Olingan natijarn spravochnikdagi temperaturasiri bildrnadi. Olingan natijarn spravochnikdagi natija bilan taqqoslang va natija bilan taqqoslang va оо ‘rtacha suyuqlanish ‘rtacha suyuqlanish temperaturasini akiklang.temperaturasini akiklang. Kayiash temperaturasini aniklashKayiash temperaturasini aniklash Qayiash temperaturasini aniklashda Vyurs kolbasidan foydalanish Qayiash temperaturasini aniklashda Vyurs kolbasidan foydalanish qulay; bunda kolbaga termometrni shunday qulay; bunda kolbaga termometrni shunday оо ‘rnatish ‘rnatish kerakki, uning simobli sharik qismi suyuqlikka tegmasin, ammo kerakki, uning simobli sharik qismi suyuqlikka tegmasin, ammo uni par tuni par t оо ‘liq yuvib ‘liq yuvib оо ‘tgan. Kolbaga suv kuying va urn ‘tgan. Kolbaga suv kuying va urn shunday qizdiringki, gaz shunday qizdiringki, gaz оо ‘tkazuvchi naydan uiga kuchli ‘tkazuvchi naydan uiga kuchli bb оо ‘lmagan suv parlarn okimi chiqsin. Suyuqlik qaynay ‘lmagan suv parlarn okimi chiqsin. Suyuqlik qaynay boshlagandan keyin bir necha minutdan sung kayiash temperaturasini boshlagandan keyin bir necha minutdan sung kayiash temperaturasini belgilang va qaynashni t belgilang va qaynashni t оо ‘xtating, Barometrdan bosimni ‘xtating, Barometrdan bosimni belgilang. Olingan natijani ilovadagi 2-jadvalga belgilang. Olingan natijani ilovadagi 2-jadvalga keltirilgan suvning qayiash temperaturagi tashqi bogimga keltirilgan suvning qayiash temperaturagi tashqi bogimga bogliq shuning uchun temperaturaga atmosfera bogsimi uchun bogliq shuning uchun temperaturaga atmosfera bogsimi uchun qq оо ‘shimcha (tuzatish) kiritish kerak. Agar barometi orqali ‘shimcha (tuzatish) kiritish kerak. Agar barometi orqali topilayotgan bogim. I=760 mm. sm.ust.dan kichik btopilayotgan bogim. I=760 mm. sm.ust.dan kichik b оо ‘lga, ‘lga, suyuqlikning topilgan qaynash temperaturasiga A tuzatma kiritiladi: suyuqlikning topilgan qaynash temperaturasiga A tuzatma kiritiladi: A =-§-o'(760 - I) Agan tajriba paytida bogim 760 mm sim.ust.dan A =-§-o'(760 - I) Agan tajriba paytida bogim 760 mm sim.ust.dan katta bkatta b оо ‘lsa, V tuzatma kiritiladi:‘lsa, V tuzatma kiritiladi:  Bu yerda shu nazarda tutiladiki, bosimning 1 mm sim.ustg.ga Bu yerda shu nazarda tutiladiki, bosimning 1 mm sim.ustg.ga оо ‘zgarishi bilan k‘zgarishi bilan k оо ‘pchilik organik suyuqliklarning qayiash ‘pchilik organik suyuqliklarning qayiash temleraturalari taxminan bir xil qiymatga; ya’ni 3/80 gradusga temleraturalari taxminan bir xil qiymatga; ya’ni 3/80 gradusga оо ‘zgaradi topilgan tuzatmalar ‘zgaradi topilgan tuzatmalar оо ‘lchangan kayiash ‘lchangan kayiash temperaturalariga ktemperaturalariga k оо ‘shiladi. Oz mikdordagi suyuqliklarning ‘shiladi. Oz mikdordagi suyuqliklarning qayiash temperaturalarnrn termometrli probirkada aniqlash mumkin. qayiash temperaturalarnrn termometrli probirkada aniqlash mumkin. Probirkada termometr bProbirkada termometr b оо ‘yiga aniqcha qilingan probka orqali ‘yiga aniqcha qilingan probka orqali berkitiladi. Probirkaga 2-3 ml tekshirilayotgan suyuqlik quyiladi va bir berkitiladi. Probirkaga 2-3 ml tekshirilayotgan suyuqlik quyiladi va bir necha bnecha b оо ‘lakcha pemza yoki kapillyar solinadi (bir tekisda qayiashi ‘lakcha pemza yoki kapillyar solinadi (bir tekisda qayiashi uchun). Teimometi probirkaga shunday uchun). Teimometi probirkaga shunday оо ‘rnatilishi kerakki, uning ‘rnatilishi kerakki, uning simobli qismi suyuqlik satxidan 2 gm yukorida tuisin. Shuidan keyin simobli qismi suyuqlik satxidan 2 gm yukorida tuisin. Shuidan keyin probirka asta-skin, to teimometidan koidsigatsiyalarib okib probirka asta-skin, to teimometidan koidsigatsiyalarib okib tushayotgan suyuqlik bir meyorga kelguncha qizdrniladi. Agan tushayotgan suyuqlik bir meyorga kelguncha qizdrniladi. Agan suyuqlik toza bsuyuqlik toza b оо ‘lsa, teimometi bir xil temperaturani k‘lsa, teimometi bir xil temperaturani k оо ‘rsatadi. Bu ‘rsatadi. Bu tekshirilayotgan suyuqlikning qayiash temperaturasiri ktekshirilayotgan suyuqlikning qayiash temperaturasiri k оо ‘igatadi. ‘igatadi. Brrom suyuqlikni qaynash temperaturasini shu usulda aniqlang va Brrom suyuqlikni qaynash temperaturasini shu usulda aniqlang va natijani ish jurnaliga kayd qiling.natijani ish jurnaliga kayd qiling. Kalsiy karbidning tozaligini aniklash.Kalsiy karbidning tozaligini aniklash.  Kalsiy karbid suv bilan oson reaksiyaga kirishadi: Kalsiy karbid suv bilan oson reaksiyaga kirishadi:  SaS2- + 2N2O = S2N2 + Sa(ON)2 reaksiya natijasida SaS2- + 2N2O = S2N2 + Sa(ON)2 reaksiya natijasida ajralib chiqayotgan atsetilgi osh tuzining tajralib chiqayotgan atsetilgi osh tuzining t оо ‘yrngan ‘yrngan eritmasi ustiga yigiladi (atsetilgi oz mikdorda suvda eritmasi ustiga yigiladi (atsetilgi oz mikdorda suvda eriydi) va hajmi eriydi) va hajmi оо ‘lchanadi. Atsetilgining hajmiga va ‘lchanadi. Atsetilgining hajmiga va kalsiy karbidning miqdoriga qarab, uning tozaligini kalsiy karbidning miqdoriga qarab, uning tozaligini aniqlang, 27-rasmda kaniqlang, 27-rasmda k оо ‘igatilgandek asbob yig‘ing va‘igatilgandek asbob yig‘ing va uning geimetikligini tekshining. Byuretkani (1) iyezi-ia uning geimetikligini tekshining. Byuretkani (1) iyezi-ia shlang bilan ulangan voronka (2) orqali osh tuzi-ning shlang bilan ulangan voronka (2) orqali osh tuzi-ning tt оо ‘yingan eritmasi bilan t‘yingan eritmasi bilan t оо ‘ldiring. Keyin byuretkani ‘ldiring. Keyin byuretkani probka bilan mahkam berkitib, probirka (3) birlashtrniladi probka bilan mahkam berkitib, probirka (3) birlashtrniladi va byuiyetkadagi suyuqlik gathi belgilab kva byuiyetkadagi suyuqlik gathi belgilab k оо ‘yiladi.‘yiladi.  Shtativ xalkagi surilib, voronka pastga tushiriladi. Agar asbob ger-Shtativ xalkagi surilib, voronka pastga tushiriladi. Agar asbob ger- metik bmetik b оо ‘lsa. voronka tushirilganida byuretkadagi suyuqlik ‘lsa. voronka tushirilganida byuretkadagi suyuqlik sathi oldrn bir oz pagayadi, ssathi oldrn bir oz pagayadi, s оо ‘ngia ‘ngia оо ‘zgarmas b‘zgarmas b оо ‘lib qoladi. ‘lib qoladi. Suyuqlik sathi tSuyuqlik sathi t оо ‘xtamay pasayib boraversa asbobning birom ‘xtamay pasayib boraversa asbobning birom joyidan havo kirayotgan bjoyidan havo kirayotgan b оо ‘ladi. Bu nuqsonni y‘ladi. Bu nuqsonni y оо ‘qotish va asbob ‘qotish va asbob yigilganda qyigilganda q оо ‘yilgan xato tuza-tiladi. 0,O5-0,08g ogirlikdagi kalsiy ‘yilgan xato tuza-tiladi. 0,O5-0,08g ogirlikdagi kalsiy kaibid bkaibid b оо ‘lakchagi tortib olinadi. Probirkadan ‘lakchagi tortib olinadi. Probirkadan probka chiqariladi va voionkali byuiyetkani yukoriga yoki pastga probka chiqariladi va voionkali byuiyetkani yukoriga yoki pastga surib, byuretkadagi suv sathini nolda yoki uidan pastroqda surib, byuretkadagi suv sathini nolda yoki uidan pastroqda tt оо ‘xtatiladi. 5 ml distillangan suv ‘xtatiladi. 5 ml distillangan suv оо ‘lchab olinadi va uni kichkina ‘lchab olinadi va uni kichkina voronka orqali probirkaga quyiladi (probirkaning devorlari suv voronka orqali probirkaga quyiladi (probirkaning devorlari suv bilan hbilan h оо ‘llanmasin).‘llanmasin).  Probirkani qiyaroq ushlab turib, uning Quruq devoriga suv Probirkani qiyaroq ushlab turib, uning Quruq devoriga suv tegmaydigan qilib SaS2 btegmaydigan qilib SaS2 b оо ‘lakchasi q‘lakchasi q оо ‘yiladi. Probirka probka ‘yiladi. Probirka probka bilan mahkam berkitiladi, buida kalsiy karbidi bbilan mahkam berkitiladi, buida kalsiy karbidi b оо ‘lakchalariga gsuv ‘lakchalariga gsuv tegmasin. tegmasin.  SS оо ‘ngra voronkani yuqoriga yoki pastga surib, byuretkadagi va ‘ngra voronkani yuqoriga yoki pastga surib, byuretkadagi va voronkadagi suv sathi tenglashtiriladi (byuiyetkadagi suv sathi iol voronkadagi suv sathi tenglashtiriladi (byuiyetkadagi suv sathi iol shkalagi atrofida bshkalagi atrofida b оо ‘lishi kerak). Shuida asbob ichidagi bosim ‘lishi kerak). Shuida asbob ichidagi bosim atmosfeia bosimiga teng batmosfeia bosimiga teng b оо ‘ladi. Byuretkadagi suv sathrni pastki mensk ‘ladi. Byuretkadagi suv sathrni pastki mensk bb оо ‘yicha 0.01 ml aniqlik bilan belgilanadi va yozib q‘yicha 0.01 ml aniqlik bilan belgilanadi va yozib q оо ‘yiladi. SaS2 ‘yiladi. SaS2 bb оо ‘lakchagi suvga tushiriladi, ajralib chiqqai atsetilgi byuiyetkadagi ‘lakchagi suvga tushiriladi, ajralib chiqqai atsetilgi byuiyetkadagi suyuqlikni siqib chiqaradi. Reaksiya tamom bsuyuqlikni siqib chiqaradi. Reaksiya tamom b оо ‘lgach, probirka uy ‘lgach, probirka uy temperaturasigacha sovrtiladi, stemperaturasigacha sovrtiladi, s оо ‘ngra voionka va byuretkadagi suv ‘ngra voionka va byuretkadagi suv sathi yana tenglashtrnilib, byuiyetkadagi suv sathi yozib qsathi yana tenglashtrnilib, byuiyetkadagi suv sathi yozib q оо ‘yiladi. ‘yiladi. Tajriba vaqtidagi uy temperaturasi va barometrik bosim ham yozib Tajriba vaqtidagi uy temperaturasi va barometrik bosim ham yozib olinadi. Kuzatilgan natijadarni yozish tartibi:olinadi. Kuzatilgan natijadarni yozish tartibi:  1. Kalsiy karbidning ogirligi - V1. Kalsiy karbidning ogirligi - V  2. Temperatura – t0S2. Temperatura – t0S  3. Bosim - I, mm sim.ust.3. Bosim - I, mm sim.ust.  4. Byuretkadagi suyuqlikning reaksiyagacha b4. Byuretkadagi suyuqlikning reaksiyagacha b оо ‘lgan satxi- a1‘lgan satxi- a1  5. Byuretkadagi suyuqlikning reaksiyadan keyingi sathi- a25. Byuretkadagi suyuqlikning reaksiyadan keyingi sathi- a2 Natijalarni ishlab chikishNatijalarni ishlab chikish  1. t°S temperatura va I bosimda ajralib chikkai atsetilgining 1. t°S temperatura va I bosimda ajralib chikkai atsetilgining hajmini hisoblang - VI.hajmini hisoblang - VI.  2. Topilgan hajm kuyidagi formula b2. Topilgan hajm kuyidagi formula b оо ‘yicha normal sharoitga ‘yicha normal sharoitga keltiriladi:keltiriladi:  V - V - U(I-h) 273 U(I-h) 273  760T760T  bu yerda, T = t + 273, 273 - absolyut temperatura: h - shu bu yerda, T = t + 273, 273 - absolyut temperatura: h - shu temperaturadagi suv bug‘ining bosimi (ilovadagi 2-temperaturadagi suv bug‘ining bosimi (ilovadagi 2- jadvalga qarang).jadvalga qarang).  3. Kalsiy karbidning suv bilan ta’siri reaksiyasidan 3. Kalsiy karbidning suv bilan ta’siri reaksiyasidan foydalanib, olingan miqdoidaga GaG2 dan ajralib chiqgan foydalanib, olingan miqdoidaga GaG2 dan ajralib chiqgan atsetilgining hajmini (V) hisoblang.atsetilgining hajmini (V) hisoblang.  4. Dastlabki modda tarkibidagi kalsiy karbidning foiz 4. Dastlabki modda tarkibidagi kalsiy karbidning foiz miqdorini aniqlang.miqdorini aniqlang. E’tiboringiz uchun E’tiboringiz uchun rahmat!rahmat!