Neft kimyosi va neftni qayta ishlash - Kimyo - Slaydlar

Neft kimyosi va neftni qayta ishlash

Yuklangan vaqt:

23.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

737.5 KB

Ko'chirib olish

Mavzu : Neft kimyosi va neftni qayta ishlash Ma’ruzachi : kimyo fanlari nomzodi, dots. E.Sh.Yakubov

Reja: 1. Neftning kimyoviy tarkibi va neftni qayta ishlash to ’ g ’ risida qisqacha ma’lumot. 2. Neft fraksiyalari va neftni haydash qurilmalari. 3. Neft yonilg‘ilarining asosiy turlari va sifati. Neft moylari, turlari va ularni olish usullari.

Neftning kimyoviy tarkibi va neftni qayta ishlash to’g’risida qisqacha ma’lumot . Neft fraksiyalari va neftni haydash qurilmalari. Sanoatda neft juda katta ahamiyatga ega, chunki undan xalq xо‘jaligi ehtiyojlarini qondiruvchi turli xil maxsulotlar olinadi. Masshtan, neft raketalar uchun, dizel hamda ichki yonuv dvigatellari uchun yonilg‘i olishda eng boy manba hisoblanadi. Neftdan fakatgina mashinalar uchungina emas, balki uy-rо‘zg‘orda. korxonalarda ham yoqish uchun ishlatiladigan mahsulotlar (tabyiy gaz, qoramoy-«mazut») chiqadi. Surkov moylari, alkan moyi. ya’ni vazelin va boshqalar ham neft mahsulotidir. Neft tarkibidagi maxsulotlarni ajratib olish uchun u turli usullar bilan qayta ishlanadi. Bu usullar orasida keng tarqalgani neftni fraksion haydashdir; bunda neft tarkibidagi mahsulotlar qaynash haroratiga qarab birin-ketin ajralib chiqadi. Neft haydalganda avvalo uning eng yengil qismi - gazsimon uglevodorodlar ajralib chiqadi.

Rektifikatsiya qurilmas i ni umumiy kо‘rinish i Neft haydalganda, asosan, uch xil fraksiyaga ajratiladi: 1). -150° gacha - gazolin ya’ni benzinlar. 2) -150° dan 300° gacha- kerosin. 3). - 300° dan yuqori - neft qoldigi, ya’ni koramoy (mazut).

 Neft yonilgNeft yonilg ‘‘ ilarining asosiy turlari va sifatiilarining asosiy turlari va sifati . . Neft moylari, turlari Neft moylari, turlari va ularni olish usullariva ularni olish usullari  Beizinlar fraksiyasi. Beizinlar fraksiyasi. Bu fraksiya molekulasida uglerod atomlarining Bu fraksiya molekulasida uglerod atomlarining soni 5 dan 9 gacha bsoni 5 dan 9 gacha b о‘о‘ ladigan yengil utlevodorodlardan iborat bladigan yengil utlevodorodlardan iborat b о‘о‘ lib, lib, ulardan ulardan qq uyidagi mauyidagi ma hh sulotlar olinadi.sulotlar olinadi.  -Yengil benzin-gazolin yoki petroley efiri.-Yengil benzin-gazolin yoki petroley efiri. Qaynash harorati 40-70 Qaynash harorati 40-70 C, solishtirma massasi 0,64-0,66 g/m1. Petroley efiri asosan, erituvchi C, solishtirma massasi 0,64-0,66 g/m1. Petroley efiri asosan, erituvchi sifatida ishlatiladi.sifatida ishlatiladi.  -O’rtacha benzin (haqiqiy benzin).-O’rtacha benzin (haqiqiy benzin). QQ aynash aynash hh arorati 70-120 °C; arorati 70-120 °C; zichligi 0,70g/sm Benzin fraksiyasi texnikaning zichligi 0,70g/sm Benzin fraksiyasi texnikaning qq aysi soaysi so hh asida asida ishlatilishiga kishlatilishiga k о‘о‘ ra aviatsion, avtomobil benzini va ra aviatsion, avtomobil benzini va hh okazolarga okazolarga bb о‘о‘ linadi. Texnikada linadi. Texnikada о‘о‘ rta benzin fraksiyasi, asosan, ichki yonuvchi rta benzin fraksiyasi, asosan, ichki yonuvchi dvigatellarida yonildvigatellarida yonil g‘g‘ i sifatida ishlatiladi.i sifatida ishlatiladi.  Ogir benzin Ogir benzin yoki yoki boshqacha aytganda ligroin. boshqacha aytganda ligroin. Qaynash harorati Qaynash harorati 120-140 °120-140 ° CC ; solishtirma massasi 0,73-0,77 g/sm3. Bu fraksiya dizel ; solishtirma massasi 0,73-0,77 g/sm3. Bu fraksiya dizel dvigatellari uchun yonilg‘i sifatida ishlatiladi.dvigatellari uchun yonilg‘i sifatida ishlatiladi.  Kerosin fraksiyasi. Kerosin fraksiyasi. Bu fraksiyani tashkil kilgan uglevodo-rodlar Bu fraksiyani tashkil kilgan uglevodo-rodlar molekulasida uglerod atomlarining soni 9 dan 16 gacha buladi. molekulasida uglerod atomlarining soni 9 dan 16 gacha buladi. Kerosin fraksiyasi maxsus usullar bilan tozalangach, traktor Kerosin fraksiyasi maxsus usullar bilan tozalangach, traktor dvigatellarida va uy-ruzgorda yonilgi sifatida ishlatiladi.dvigatellarida va uy-ruzgorda yonilgi sifatida ishlatiladi.

Qoramoy (mazut) fraksiyasi. Bu fraksiyadagi uglevodlar molekulasida uglerod atomlarining soni 16 va undan ortik buladi. Koramoy kayta ishlanganda, masalan, xaydalganda u parchalanib ketishi mumkin. Shu sababli mazut suv bug‘i vositasida yoki vakuumda haydaladi. Mazutdan solyar moylar, turli surkov moylari, vazelin, alkan va boshqalar olinadi. Solyar moy va surkov moylari texnikada keng kulamda ishlatiladi; solyar moylardan dvigatellar uchun yonilgi sifatida, surkov moylari esa mashina mexanizmlarini moylash uchun foydalaniladi. Vazelin-meditsinada, alkan esa kimyo sanoatida keng qо‘ llannladi. Qo ramoynnng turli fraksiyalari h aydalib b о‘ lgach, qo lgan q oldik, gudron deb ataladi. Gudrondan sun’iy asfalt tayyorlanadi. Sanoatning tobora usib borayotgan talabini neftdan tu g‘ ridan-tu g‘ ri h aydash usuli bilan ajratib olinadigan benzin mi q dori q ondira olmay q oldi. Chunki iyeft h aydalganda undan 5-20 % mikdoridagina benzin olinadi, xolos. Shu sababli neft texnologayasini о‘ zgartirishga, ya’ni benzin fraksiyasini boshqa fraksiyalar h isobiga, asosan, yuqori h aroratdagi fraksiya h isobiga oshirishga tu g‘ ri keldi.Neftdan olinadigan benzinnnng mikdori kreking jarayoni yor damida amalga oshiriladi. (kreking s о‘ zi inglizcha s о‘ z b о‘ lib -parchalanish demakdir). Bu jarayon natijasida neft tarkibiga kiruvchi yuqori molekulali uglevodorodlar parchalanib, q uyi molekulali uglevodorodlar h osil b о‘ ladi.

Nazorat savollari 1. Neftkimyoviy va neftni qayta ishlash sanoati chiqindilarini zararsizlantirishning chora tadbirlari. 2.Neftni qayta ishlash sanoati. 3.О‘zbekistonda qazib olinayotgan neftlarning о‘ziga xosligi. 4.Insonnning ishlab chiqarish faoliyatini tuproq, havo va suv muhitiga kо‘rsatadigan salbiy ta’siri. 5.Tabiiy gaz va neft maxsulotlarini ishlab chiqarishda ekologik toza va chiqindisiz texnalogiyalarini yaratish. 6. Kam oltingugurt birikmali neftda oltingugurtning miqdori necha % ni tashkil etadi?

 Foydalanilgan adabiyotlarFoydalanilgan adabiyotlar   Asosiy adabiyotlarAsosiy adabiyotlar  Ю.В. Поконова Нефть и нефтепродукЮ.В. Поконова Нефть и нефтепродук ты. Москва, 2003, 902 с.ты. Москва, 2003, 902 с.  Г.И. Фукс. Вязкость и пластичность нефтепродуктов, Москва, 2003, 330 с.Г.И. Фукс. Вязкость и пластичность нефтепродуктов, Москва, 2003, 330 с.  Ҳамидов Б.Н., Фозилов С.Ф., Сайдаҳмидов Ш.М., Мавлонов Б.А.,нефт ва Ҳамидов Б.Н., Фозилов С.Ф., Сайдаҳмидов Ш.М., Мавлонов Б.А.,нефт ва газ кимёси, (ўқув қўлланма), Тошкент Муҳаррир, 2014, 581 б. газ кимёси, (ўқув қўлланма), Тошкент Муҳаррир, 2014, 581 б.  Я.Ц.Яшин, Е.А.Яшин, А.А.Яшин, Газовая хроматография, Москва Я.Ц.Яшин, Е.А.Яшин, А.А.Яшин, Газовая хроматография, Москва Транслит, 2009,528 б.Транслит, 2009,528 б.  Qo‘shimcha adabiyotlarQo‘shimcha adabiyotlar  А.К.Мановян. технология первичной перерботки нефти и природного газа. А.К.Мановян. технология первичной перерботки нефти и природного газа. М. Химия, 2001, 568 с.М. Химия, 2001, 568 с.  Сокова Н.А., Иванова Л.В. Химия нефта и газа.-М:РГУ нефти и газа им. Сокова Н.А., Иванова Л.В. Химия нефта и газа.-М:РГУ нефти и газа им. И.М.Губкина, 1999, 40 с.И.М.Губкина, 1999, 40 с.  Эрих В.Н., Расина М.Г., Рудин М.Г. Химия и технология нефта и газа. –Л: Эрих В.Н., Расина М.Г., Рудин М.Г. Химия и технология нефта и газа. –Л: Химия, 1985. 408 с.Химия, 1985. 408 с.  А.А.Кулик. Разработка технологии гидрооблагораживания прямогонного А.А.Кулик. Разработка технологии гидрооблагораживания прямогонного вакуумного газойля в смеси с легким газойлем каталитического крекинга, вакуумного газойля в смеси с легким газойлем каталитического крекинга, Москва, 2003, 24 с.Москва, 2003, 24 с.

E’tiboringiz uchun E’tiboringiz uchun rahmat!rahmat!

O'xshashlar

Katalitik kreking jarayoni va ularni qayta ishlash

Yog’ va uni qanday qayta ishlash kerak

Tabiiy gazni chuqur qayta ishlash

Polimerlarning sintezida neft fraktsiyalaridan monomerlar olishda foydalanishning kimyoviy reaktsiyalari turlari

“Gaz kimyosi” fanining predmeti va vazifalari