Gidroksil guruhli birikmalar - Kimyo - Slaydlar

Gidroksil guruhli birikmalar

Yuklangan vaqt:

22.03.2024

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

268.501953125 KB

Ko'chirib olish

Gidroksil guruhli birikmalar

Umumiy formulasi C n H 2n+1 OH yoki R – OH Molekulasida gidroksil guruh saqlagan organik birikmalar spirtlar deyiladi. Tarkibidagi C va O – sp 3 gibridlangan. Bog` orasidagi burchak – 110 0 . C soni 4 tagacha bo`lgan spirtlar – quyi spirtlar. 4 tadan 7 tagacha – o`rta spirtlar . 7 tadan ko`p bo`lsa – yuqori spirtlar .

Nomenklaturasi va izomeriyasi. Bir atomli spirtlar yoki – alkogollar ham deyiladi. Ratsional nomenklaturaga ko`ra spirtlar R nomiga “spirt” so`zini qo`shish orqali hosil qiladi. Sistematik nomenklaturaga ko`ra tegishli alkan nomiga “ol” qo`shimchasi qo`shib aytiladi. O`rni raqam bilan ko`rsatiladi. Raqamlash OH guruh tomondan boshlanadi. Uglerodzanji riningtarmo qlanishigako ’ra OHguruhnin gjoylashuvig ako’raIzomeriyaning quyidagi turlari uchraydi 2713 04 16 29 0B 13 07

Bir atomli spirtlar qatoridagi izomerlar soni Formula Nomi Izomerlar soni Formula Nomi Izomerlar soni CH 3 OH Metanol 1 C 5 H 11 OH Pentanol 8 C 2 H 5 OH Etanol 1 C 6 H 12 OH Geksanol 17 C 3 H 7 OH Propanol 2 C 7 H 15 OH Geptanol C 4 H 9 OH Butanol 4 C 8 H 17 OH Oktanol C 5 H 11 OH Pentanol pentil spirti amil spirti (T) valerian spirti (T)CH 3 OH metanol (S) metil spirti (R) karbinol (T) yog`och spirti (T) C 2 H 5 OH etanol (S) etil spirti (R) vino spirti (T) gidroliz spirti (T)

5O l i n i s h i Ketonlarni qaytarib ikkilamchi spirtlar olinadiAldegidlarni qaytarib birlamchi spirtlar olinadi

6O l i n i s h i Alkenlarni gidratlab etilen etanolC 2 H 4 + H 2 O  C 2 H 5 OH Alkilgalogenidlarga ishqorning suvli eritmasi ta’sirida R-Cl + NaOH  R-OH + NaCl + H 2 O Bu reaksiya natijasida qo`shimcha maxsulotlar hosil bo`ladi. Toza spirt olish uchun AgOH ishlatiladi.MPa C ZnCl 8 7 300 280 0 2  

7O l i n i s h i Sanoatda alyuminiyorganik birikmalarni oksidlab spirtlar olish usuli keng qo`llaniladi. Ushbu usul K.Sigler tomonidan taklif qilingan: 2R 3 Al + 3O 2 → 2(RO) 3 Al (RO) 3 Al + 3H 2 O → 3ROH + Al(OH) 3

eterifikatsiya gidroliz ETERIFIKATSIYA REAKSIYASIDA AJRALAYOTGAN SUVNING VODORODI SPIRTDAN, OH ESA KISLOTADAN HOSIL BO’LADI

Kimyoviy xossalariO H d a g i H h is o b ig a O H h is o b ig a R – dagi H hisobiga

Kimyoviy xossalari Alkanollar kobaltli katalizatorlar ishtirokida bosim ostida CO bilan reaksiyaga kirishib karbon kislotalarga aylanadi: ROH + CO → RCOOH Spirtlarga ammiakning ta'siri :

Fizik xossalari C soni 10 tagacha bo`lgan spirtlar – suyuq , undan yuqorilari qattiq moddalar. Dastlabki 4 vakili – o`ziga xos xidli harakatchan suyuqlik bo`lib, H 2 O bilan har qanday nisbatda aralashadi. Suvda cheksiz eriydi. 5 - vakilidan boshlab suvda erishi keskin kamayadi. Molekulyar massa ortgan sari suvda eruvchanlik kamayib boradi. C 11 dan boshlab suvda umuman erimaydi . Spirtlarda H bog` mavjudligi tufayli ular tegishli oddiy efir hamda galogenli birikmalardan yuqori t 0 da qaynaydi . C 2 H 5 OH 78 0 C da C 2 H 5 – O – C 2 H 5 – 35 0 C da C 2 H 5 Cl 12,4 0 C da qaynaydi

Fiziologik ta’siri Spirtlarda molekulyar massa ortgan sari organizmga ta`siri kamayadi CH 3 OH – 30 g gacha bo`lgan miqdori ko`r qiladi. 30 g dan ortig`i o`ldiradi. C 2 H 5 OH – zaxarli narkotik modda bo`lib qonga tez singadi. Asab hujayralarini yemiradi. Ovqat hazm qilish organlari, yurak qon tomir sistemalari kasalliklarini keltirib chiqaradi. Spirtli ichimliklar iste’mol etish inson umrini qisqartiradi,ayniqsa, bolalikda va yoshlikda a’zolarga katta zarar yetkazadi. Ichish insonning jigari, miyyani degenerativ o’zgarishiga va ayniqsa nasliga salbiy ta’sir ko’rsatadi. 2402 010704

O'xshashlar

Geterosiklik birikmalar

Koordinasion birikmalar

Amino birikmalar

Yuqori molekulyar birikmalar

Аzоtli оrganik birikmalar