Oziq-ovqat samaradorligi-iqtisodiy o’sish omili sifatida - Iqtisodiyot - Slaydlar

Oziq-ovqat samaradorligi-iqtisodiy o’sish omili sifatida

Yuklangan vaqt:

04.12.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

643.2919921875 KB

Ko'chirib olish

OZIQ-OVQAT SAMARADORLIGI- IQTISODIY O’SISH OMILI SIFATIDA

Reja: 1. Ochlik muammosi: raqamlar va faktlar 2. Ochlik geografiyasi 3. Oziq-ovqat muammosining asosiy sabablari 4. Oziq-ovqat muammosiga yechimlar 5. BMTning Oziq-ovqat dasturi 6.Xulosa

Ochlik muammosi: raqamlar va faktlar Yer aholisi barqaror o'sib bormoqda. Ammo tabiiy resurslar, afsuski, yo'q. Agar o‘tgan asrning boshida sayyoramiz bir yarim milliard odamni oziqlantirgan bo‘lsa, bugungi kunda bu ko‘rsatkich 7,5 milliardga yetdi. Bunday tez demografik o'sish oziq-ovqat muammosining keskinlashuviga olib kelishi mumkin emas edi. Aslida, ular bu haqda birinchi marta yuz yil oldin gapira boshlashgan. Shunday qilib, braziliyalik olim Xose de Kastro XX asr boshlarida nashr etilgan “Ochlik geografiyasi” asarida dunyo aholisining deyarli uchdan ikki qismi doimiy ochlik holatida ekanligini yozgan.

Hozirgi kunda vaziyat sezilarli darajada yaxshilangan, ammo muammoning o'zi hech qaerda yo'qolgan emas. BMT hisobotlariga ko'ra, bugungi kunda dunyoda har to'qqiz kishidan biri hali ham to'yib ovqatlanmaydi. To'yib ovqatlanmaydigan va och odamlarning aksariyati (taxminan 85%) rivojlanayotgan mamlakatlarda. Bular birinchi navbatda Markaziy va Janubiy Afrika, Lotin Amerikasi va Janubi- Sharqiy Osiyoning eng qashshoq davlatlari. Misol uchun, Gaiti aholisining uchdan bir qismi (G'arbiy yarim sharning eng qashshoq mamlakati) kunlik zarur kaloriya miqdorini olmaydilar.

Jahon oziq-ovqat muammosi hozirgi zamonning eng muhim va eng keskin global muammolaridan biridir. Bu ishlab chiqarish kuchlarining etarli darajada rivojlanmaganligi, noqulay tabiiy-iqlim sharoitlari, harbiy to'qnashuvlar yoki siyosiy qo'zg'alishlar natijasida yuzaga keladigan oddiy oziq-ovqat tanqisligida namoyon bo'ladi.

Ochlik geografiyasi Ijtimoiy geografiyada “ochlik kamari” degan tushuncha bor. U ekvatorning ikkala tomoniga cho'zilgan va tropik Afrika, Markaziy Amerika, Janubiy va Janubi-Sharqiy Osiyo (umuman, dunyoning 40 ga yaqin mamlakati) hududlarini qamrab oladi.

Eng qiyin vaziyat Chad, Somali, Uganda, Mozambik, Efiopiya, Mali va Gaiti kabi mamlakatlarda kuzatilmoqda. Bu erda och va to'yib ovqatlanmaydigan odamlar soni 40% dan oshadi. Hozirda Yaman, Suriya, Zimbabve, Eritreya, shuningdek, Ukraina sharqida oziq-ovqat muammosi ancha keskin. Miqdoriy ko'rsatkichlar bilan bir qatorda, inson ovqatlanishining sifat ko'rsatkichlarini ham hisobga olish kerak. Axir, noto'g'ri yoki noto'g'ri ovqatlanish nafaqat ish faoliyatini pasaytiradi, balki bir qator xavfli kasalliklarning rivojlanishiga ham sabab bo'ladi.Shunday qilib, Jahon sog'liqni saqlash tashkiloti (JSST) hisob-kitoblariga ko'ra, sayyoramiz aholisining qariyb 40 foizi muntazam ravishda ma'lum vitamin va minerallarning etishmasligini boshdan kechiradi.

1. Oziq-ovqat muammosining asosiy sabablari Xo'sh, ochlik va to'yib ovqatlanmaslik muammosiga nima sabab bo'lmoqda? Buning bir qancha sabablari bor. Biz ulardan faqat eng asosiylarini ajratib ko'rsatamiz: -Dunyo aholisining tez o'sishi. -Dunyo aholisining notekis taqsimlanishi. -Hududlarni urbanizatsiya va sanoatlashtirish darajasining oshishi. -Dunyoning ayrim davlatlarining ijtimoiy- iqtisodiy qoloqligi. -Yer resurslarining degradatsiyasi, xususan, tuproqning pestitsidlar, og'ir metallar va boshqa zararli moddalar bilan ifloslanishi. -Donli ekinlar hosildorligining pasayishi. -Yer resurslaridan noratsional foydalanish. -Ekin maydonlarining qisqarishi. -Toza toza suvning etishmasligi.

Oziq-ovqat muammosiga yechimlar Bugungi kunda ocharchilik muammosini hal qilish bilan qator xalqaro, davlat va xususiy tashkilotlar, hukumatlararo komissiya va muassasalar shug‘ullanmoqda. Ularga jahon moliyaviy va tijorat tuzilmalari, xususan, XTTB (Xalqaro tiklanish va taraqqiyot banki) va OPEK (neft eksport qiluvchi mamlakatlar tashkiloti) qoʻshiladi. Ular rivojlanayotgan mamlakatlarda agrosanoat sektorini rivojlantirishga qaratilgan ko‘plab loyihalarni moliyalashtiradi. Shu bilan birga, olimlar inqirozning nazariy jihatlari ustida ishlamoqda. Ularning vakolatlari oziq-ovqat muammosiga mumkin bo'lgan echimlarni izlashdir. Ular orasida quyidagilarni ta'kidlash kerak: Oziq-ovqat ishlab chiqarish jarayonidagi sifat va tarkibiy o'zgarishlar. Qishloq xo'jaligini modernizatsiya qilish, qoloq davlatlarda barqaror o'sib borayotgan agrosanoat tarmog'ini shakllantirish. Biotexnologiyaning faol rivojlanishi. Katta shaharlardan tashqarida infratuzilmani yaxshilash - qishloq joylarni brendlash. Dunyoning rivojlanayotgan mamlakatlarida iqtisodiy islohotlarni amalga oshirish, ular aholisining xarid qobiliyatini oshirish. Ilmiy-texnika taraqqiyoti samaralarini iqtisodiyotning agrar sektoriga joriy etish. Inson kapitalini rivojlantirish, aholining kam ta'minlangan qatlamlarini o'qitish uchun sharoit va imkoniyatlarni ta'minlash. Kambag'al va rivojlanayotgan mamlakatlarga gumanitar yordam ko'rsatish oziq-ovqat inqirozi ta'sirini yumshatishda muhim rol o'ynaydi.

BMTning Oziq-ovqat dasturi Birlashgan Millatlar Tashkilotining asosiy maqsadlari qatorida sayyoramizda tinchlik va xavfsizlikni ta'minlash, shuningdek, har qanday global tahdidlarni bartaraf etish kiradi. 1961 yilda asos solingan Birlashgan Millatlar Tashkilotining Jahon oziq-ovqat dasturi (WFP) dunyodagi eng yirik gumanitar tashkilotdir. Har yili u 80 mamlakatda yashovchi kamida 300 million kishiga haqiqiy yordam ko'rsatadi. Ularning 20 millionga yaqini bolalardir. Missiyaning asosiy maqsadlari uchinchi dunyo mamlakatlarida ochlik bilan kurashish va ovqatlanish sifatini yaxshilashdan iborat. Har yili tashkilot har biri 0,31 dollarlik o'n ikki milliarddan ortiq oziq-ovqat paketlarini tarqatadi. Har kuni yuzga yaqin samolyot va besh mingga yaqin yuk mashinasi oziq-ovqatga eng muhtojlarga yetkazib beriladi. Jumladan, Afrika va Osiyoning borish qiyin bo'lgan mintaqalarida.

Xulosa Oziq-ovqat eng dolzarb global muammolardan biridir. Har yili u faqat yomonlashadi, birinchi navbatda, sayyoramiz aholisining tez o'sishi natijasida. Oziq-ovqat muammosini hal qilishning maqbul yo'llarini izlash insoniyat rivojlanishining hozirgi bosqichidagi asosiy vazifalaridan biridir. Umid qilamizki, jahon iqtisodiyotida kechayotgan globallashuv jarayonlari, ilmiy-texnika taraqqiyoti yutuqlari ham bu muammoni imkon qadar samarali hal etishimizga yordam beradi.

O'xshashlar

Iqtisodiy o’sish

Oziq - ovqat muammosi

Tutash-avlodlar iqtisodiy o’sish modellari

Oziq-ovqat korxonalarining balans tuzilishi (korxona misolida)

Oziq-ovqat tovarlari bilan chakana savdo qilish tartiblari