Vositachilik - Huquqshunoslik - Slaydlar

Vositachilik

Yuklangan vaqt:

27.04.2025

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

4812.3720703125 KB

Ko'chirib olish

Vositachilik Mol-mulkni ishonchli boshqarish 2024

Vositachilik shartnomasi V ositachilik shartnomasi bo‘yicha bir taraf (vositachi) ikkinchi tarafning (komitent) topshirig‘i bo‘yicha o‘z nomidan, biroq komitent hisobidan bir yoki bir necha bitimni haq evaziga tuzish majburiyatini oladi. Vositachilik shartnomasi yozma ravishda tuzilishi shart.

Vositachi tomonidan uchinchi shaxs bilan tuzilgan bitim bo‘yicha, garchi bitimda komitentning nomi tilga olingan yoki u bitimni bajarish bo‘yicha uchinchi shaxs bilan bevosita munosabatlarga kirishgan bo‘lsa ham, vositachi huquqlarga ega bo‘ladi va zimmasiga majburiyat oladi. Vositachilik shartnomasi muayyan muddatga yoki amal qilish muddati ko‘rsatilmagan holda, qaysi hududda bajarilishi ko‘rsatilgan yoki ko‘rsatilmagan holda, komitent vositachiga topshirgan komitentning manfaatlarini ko‘zlab va uning hisobidan bitim tuzish huquqini uchinchi shaxslarga bermaslik haqida majburiyat olgan holda yoki bunday majburiyatni olmagan holda, vositachilik narsasi bo‘lgan tovarlarning assortimenti xususida shartlar qo‘yilgan yoki qo‘yilmagan holda tuzilishi mumkin.

Vositachilik haqi  Komitent vositachiga haq to‘lashi, vositachi bitimning uchinchi shaxs tomonidan bajarilishi uchun kafolatni o‘z zimmasiga olgan (delkredere) hollarda esa shartnomada belgilangan miqdorda qo‘shimcha haq ham to‘lashi shart. Agar shartnomada bu miqdor nazarda tutilgan bo‘lmasa va u shartnomaning shartlaridan kelib chiqqan holda belgilanishi mumkin bo‘lmasa, haq miqdori Fuqarolik Kodeks 356-moddasining to‘rtinchi qismiga muvofiq belgilanadi

Vositachilik topshirig’ini bajarish Vositachi uchinchi shaxs bilan o‘zi tuzgan bitimdan kelib chiqadigan hamma majburiyatlarni bajarishi va hamma huquqlarni amalga oshirishi shart. Vositachi o‘z zimmasiga olgan topshiriqni komitentning ko‘rsatmalariga muvofiq, vositachilik shartnomasida bunday ko‘rsatmalar bo‘lmaganda esa — ish muomalasi odatlariga yoki odatda qo‘yiladigan boshqa talablarga muvofiq komitent uchun eng foydali shartlar asosida bajarishi lozim. Agar vositachi bitimni komitent ko‘rsatganidan ham foydaliroq shartlar asosida tuzgan bo‘lsa, qo‘shimcha foyda, basharti shartnomada boshqacha tartib nazarda tutilgan bo‘lmasa, taraflar o‘rtasida baravar taqsimlanadi.

Vositachi bitimning ijrosi uchun komitentga kafolat bergan (delkredere) hollarda u vositachilik shartnomasida kelishilgan miqdorda qo‘shimcha haq olish huquqiga ega bo’ladi. Komitent hisobidan uchinchi shaxs bilan tuzilgan bitim uchinchi shaxs tomonidan bajarilmaganligi uchun vositachi komitent oldida javobgar bo‘lmaydi, vositachi ushbu shaxsni tanlashda zarur ehtiyotkorlik qilmagan yoki bitimning bajarilishiga kafolat bergan (delkredere) hollar bundan mustasno.

Qo’shimcha vositachilik Agar shartnomada boshqacha tartib nazarda tutilgan bo‘lmasa, vositachi vositachilik shartnomasini bajarish maqsadida boshqa shaxs bilan qo‘shimcha vositachilik shartnomasi tuzishga haqli bo‘lib, qo‘shimcha vositachining harakatlari uchun komitent oldida javobgar bo‘lib qolaveradi. Qo‘shimcha vositachilik shartnomasi bo‘yicha vositachi qo‘shimcha vositachiga nisbatan komitent huquqlari va majburiyatlariga ega bo’ladi. Qonun biron-bir bitimni faqat maxsus vakil qilingan shaxslar bilan tuzishga yo‘l qo‘yadigan hollarda qo‘shimcha vositachilik shartnomasi faqat ana shunday shaxs bilangina tuzilishi mumkin.

Vositachi sotadigan mol- mulkning bahosi  Vositachi sotadigan mol-mulkning bahosi, agar qonunchilikda yoki vositachilik shartnomasida boshqacha tartib nazarda tutilgan bo‘lmasa, komitent bilan kelishgan holda belgilanadi.

Vositachilik shartnomasining bekor qilinishi Komitent shartnomani bajarishdan bosh tortganligi; vositachi shartnomani bajarishdan bosh tortganligi; vositachi vafot etganligi, u muomalaga layoqatsiz, layoqati cheklangan, bedarak yo‘qolgan yoki nochor deb topilganligi oqibatida bekor qilinadi.

Mol-mulkni ishonchli boshqarish

mol-mulkni ishonchli boshqarish shartnomasi Mol-mulkni ishonchli boshqarish shartnomasi bo‘yicha bir taraf (boshqaruvning muassisi) ikkinchi tarafga (ishonchli boshqaruvchiga) mol- mulkini muayyan muddatga ishonchli boshqaruvga topshiradi, ikkinchi taraf esa ushbu mol-mulkni boshqaruvning muassisi yoki u ko‘rsatgan shaxs (foyda oluvchi) manfaatlarini ko‘zlab boshqarish majburiyatini oladi. Mol-mulkni ishonchli boshqarishga topshirish bu mol-mulkka mulk huquqining ishonchli boshqaruvchiga o‘tishiga olib kelmaydi. Ishonchli boshqaruvchi mol-mulkni ishonchli boshqarar ekan, ishonchli boshqarish shartnomasiga muvofiq ushbu mol-mulkka nisbatan foyda oluvchining manfaatlarini ko‘zlagan holda har qanday yuridik va amaliy harakatlarni qilishga haqli.

Qonunda yoki shartnomada mol-mulkni ishonchli boshqarish bo‘yicha ayrim harakatlarga nisbatan cheklovlar nazarda tutilishi mumkin. Ishonchli boshqarishga topshirilgan mol-mulk yuzasidan bitimlarni ishonchli boshqaruvchi o‘z nomidan amalga oshiradi, bunda u o‘zining shunday boshqaruvchi sifatida ish olib borayotganini ko‘rsatadi. Agar yozma tarzda rasmiylashtirishni talab qilmaydigan harakatlar amalga oshirilayotganida ikkinchi taraf ishonchli boshqaruvchi bu harakatlarni ana shunday boshqaruvchi sifatida amalga oshirayotganligidan xabardor qilingan bo‘lsa, yozma hujjatlarda esa ishonchli boshqaruvchining ismi yoki nomidan keyin tegishli belgi qo‘yilgan bo‘lsa, mazkur shartga rioya qilingan hisoblanadi. Ishonchli boshqaruvchining ana shunday boshqaruvchi sifatida harakat qilishi to‘g‘risida ko‘rsatma bo‘lmasa, u uchinchi shaxslar oldida shaxsan majburiyat oladi va ular oldida faqat o‘ziga qarashli mol-mulk bilan javob beradi.

Mol-mulkni ishonchli boshqarishning vujudga kelish asoslari Mol-mulkni ishonchli boshqarish quyidagi asoslarda vujudga keladi (joriy etiladi): Muassis bilan ishonchli boshqaruvchi o‘rtasida tuziladigan mol-mulkni ishonchli boshqarish shartnomasi; Vasiyatning ijrochisi (ishonchli boshqaruvchi) tayinlangan vasiyatnoma; Sud qarori; Vasiylik va homiylik organining vasiylikka olingan shaxsning mol-mulki ustidan vasiylik belgilash to‘g‘risidagi qarori; Qonunda nazarda tutilgan hollarda boshqa yuridik faktlar.

Obyektlari Ishonchli boshqarish obyektlari korxonalar va boshqa mol-mulk komplekslari, ko‘chmas mulkka mansub bo‘lgan alohida obyektlar, qimmatli qog‘ozlar, alohida huquqlar va boshqa mol-mulkdan iborat bo‘lishi mumkin. Qonunda ko‘zda tutilgan hollarni istisno etganda, pul ishonchli boshqarishning mustaqil obyekti bo‘la olmaydi. Qonunda ko‘zda tutilgan hollarni istisno etganda, pul ishonchli boshqarishning mustaqil obyekti bo‘la olmaydi.

Mol-mulkni ishonchli boshqarish muassislari: Mol-mulkning egasi; Yer uchastkasiga meros qilib qoldiriladigan umrbod egalik qilish huquqiga ega bo‘lgan shaxs; Vakolatli davlat organi davlat mulki bo‘lgan mol-mulkka nisbatan; Mol-mulkka xo‘jalik yurituvi huquqi asosida egalik qiladigan korxona — mulkdorning ruxsati bilan; Qonunda nazarda tutilgan hollarda — notarius, vasiylik va homiylik organi, sud yoki boshqa vakolatli organ. Mol-mulkni ishonchli boshqaruvchi bo‘lishlari mumkin: Fuqaro; Yuridik shaxs. Mol-mulk davlat organiga ishonchli boshqaruvga berilishi mumkin emas. Ishonchli boshqaruvchi faqat o‘z roziligi bilangina tayinlanishi mumkin. Ishonchli boshqaruvchidan tashqari har qanday shaxs foyda oluvchi bo‘lishi mumkin.Subyektlari

Shartnomaning muhim shartlari  Shartnoma bo’yicha ishonchli boshqarishga beriladigan mol-mulk ro’yxati:  Foyda oluvchi to’g’risidagi ko’rsatma  Ishonchli boshqaruvchining hisobotlar taqdim etish muddatlari  Ishonchli boshqarish beaker qilingan taqdirda mol-mulkni oladigan shaxs  Agar haq to’lash shartnomada nazarda tutilgan bo’lsa, ishonchli boshqaruvchiga to’lanadigan haqning miqdori va shakli  Ishonchli boshqarishga topshiriladigan ayrim turdagi mol-mulklar uchun qonunda shartnoma amal qilishining boshqa eng ko’p muddatlari belgiab qo’yilishi mumkin.

Ishonchli boshqaruvchiga to’lanadigan haq Ishonchli boshqaruvchi mol-mulkni ishonchli boshqarish shartnomasida nazarda tutilgan haqni olish, shuningdek u mol- mulkni ishonchli boshqarish chog‘ida qilgan zarur xarajatlarni boshqarishga topshirilgan mol-mulk hisobidan yoki ushbu mol-mulkdan foydalanishdan kelgan daromadlar hisobidan qoplatish huquqiga ega.

Mol-mulkni ishonchli boshqarish shartnomasining bekor bo’lishi Mol-mulkni ishonchli boshqarish shartnomasi quyidagi hollarda bekor bo‘ladi: Taraflardan birining shartnoma muddati tugashi munosabati bilan shartnomani bekor qilish to‘g‘risidagi arizasiga muvofiq; Agar shartnomada boshqa hol nazarda tutilgan bo‘lmasa, foyda oluvchi fuqaroning vafot etishi, foyda oluvchi yuridik shaxsning tugatilishi munosabati bilan; Ishonchli boshqaruvchi fuqaro vafot etganida, u muomalaga layoqatsiz, muomala layoqati cheklangan yoki bedarak yo‘qolgan deb hisoblanganida, shuningdek yakka tadbirkor to‘lovga qobiliyatsiz deb topilganida; Ishonchli boshqaruvchi yuridik shaxs tugatilganida, u to‘lovga qobiliyatsiz deb topilganida; Foyda oluvchi, agar shartnomada boshqacha tartib nazarda tutilgan bo‘lmasa, shartnoma bo‘yicha foydani olishdan bosh tortganida; Kamida uch oy oldin bundan xabardor qilib qo‘yilishi kerak.

Ishonchli boshqaruvchi yoki boshqaruv muassisi ishonchli boshqaruvchi uchun mol- mulkni ishonchli boshqarishni shaxsan amalga oshirishi mumkin emasligi munosabati bilan boshqaruvni amalga oshirishdan bosh tortganida; Boshqaruv muassisi ishonchli boshqaruvchiga shartnomada kelishilgan haqni to‘lagan holda ushbu moddaning to‘rtinchi bandida ko‘rsatilganidan boshqa sabablarga ko‘ra shartnomani bajarishdan bosh tortganida; Ishonchli boshqaruvchi o‘zining majburiyatlarini tegishli darajada bajarmagan taqdirda shartnoma sudning qaroriga muvofiq bekor qilinganida; Qonunda yoki shartnomada nazarda tutilgan boshqa asoslarga ko‘ra. Mol-mulkni ishonchli boshqarish shartnomasi bekor qilinganida ishonchli boshqarishda bo‘lgan mol-mulk, agar shartnomada boshqacha tartib nazarda tutilgan bo‘lmasa, boshqaruv muassisiga topshiriladi. Mol-mulkni ishonchli boshqarish shartnomasi taraflardan birining tashabbusi bilan bekor qilinganida ikkinchi taraf, agar shartnomada boshqacha muddat belgilangan bo‘lmasa,

E’tiboringiz uchun tashakkur!

O'xshashlar

Xalqaro nizolarni tinch yo'l bilan hal qilish

Xalqaro nizolarni xalqaro-huquqiy vositalar orqali hal etish

Fuqarolik sudi

Mediatsiya tamoyillarini amalga oshirish tartibi va muddati

Tadbirkorlik faoliyatida iste'molchi huquqlari