Kafillik - majburiyatlarni bajarilishini ta’minlash usuli sifatida - Huquqshunoslik - Slaydlar

Kafillik - majburiyatlarni bajarilishini ta’minlash usuli sifatida

Yuklangan vaqt:

28.03.2025

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

1905.484375 KB

Ko'chirib olish

KAFILLIK - MAJBURIYATLARNI BAJARILISHINI TA’MINLASH USULI SIFATIDA

Kafillik majburiyatlarni bajarilishini ta'minlashning alohida turi bo`lib, u kafillik to`g`risidagi shartnomadan vujudga keladi. Kafillik shartnomasiga asosan bir taraf kafil, boshqa shaxs o`z majburiyatlarini to`la yoki qisman bajarishi uchun uning kreditori oldida javob berishni o`z zimmasiga oladi Kafillik qarzdor majburiyatlarining bajarilishi uchun shaxs – kafil javobgar bo‘ladigan huquqiy munosabatdir

292-MODDA. KAFILLIK SHARTNOMASI Kafillik shartnomasi bo‘yicha kafil boshqa shaxs o‘z majburiyatini to‘la yoki qisman bajarishi uchun uning kreditori oldida javob berishni o‘z zimmasiga oladi. Kafillik shartnomasi kelgusida vujudga keladigan majburiyatni taʼminlash uchun ham tuzilishi mumkin. Kafillik shartnomasi yozma shaklda tuzilishi kerak. Yozma shaklga rioya qilmaslik kafillik shartnomasining haqiqiy bo‘lmasligiga olib keladi.

Bank kredit shartlari buzilganda muddati o‘tgan qarzdorlikni to‘liq undirish uchun ishni sudga oshirish huquqiga ega. Bunda qarzdor bilan birgalikda kafil ham barobar javobgar bo‘ladi, hattoki, sud bo‘yicha davlat boji harajatlariga ham.

Kafillikka rozi bo‘lishdan oldin, moliyaviy savodxonlikka ega inson sifatida do‘stingizdan quyidagilarni so‘rab olsangiz, foydadan holi bo‘lmaydi:  kredit summasi va foizi;  kredit muddati;  kredit turi va maqsadi;  kredit to‘lov grafigi bo‘yicha oylik to‘lov summasi;  kredit ta'minotiga boshqa garov mulklari qo‘yilgan yoki qo‘yilmaganligi;  do‘stingizni boshqa kreditlari bor yoki yo‘qligi;  do‘stingizning oylik daromadlari;  do‘stingizni shaxsiy xarakteriga: punktualligi, tartibliligi, hisobliligi.

Kafil qarzdor olgan kreditini to‘lashi uchun javobgarlikni o‘z zimmasiga oladi, bunday javobgarlik qarzning to‘liq summasiga yoki bir qismiga bo‘lishi mumkin

MASALAN, 10 MLN SO‘M QARZDORLIK BOR. SOLIDAR JAVOBGARLIKDA BANK BU PULNI XOHLASA QARZDORDAN, XOHLASA KAFIL YOKI HAR IKKALASIDAN BIRDAN SO‘RASHI MUMKIN. SUBSIDIAR JAVOBGARLIKDA ESA BANK OLDIN QARZDORDAN SO‘RASHI SHART. UNDAN OLOLMASAGINA, KAFILDAN SO‘RAYDI. Kafilning javobgarligi solidar yoki subsidiar bo‘lishi mumkin. Solidar javobgarlikda bank oldida kafil va qarzdor teng. Bank qarzni to‘lashni ularning har ikkalasidan bir paytda yoki istalgan bittasidan talab qilishi mumkin.  Subsidiar javobgarlikda esa asosiy qarzdor va unga yordamchi qarzdor (kafil) bo‘ladi. Bank birinchi navbatda qarzdorga talab qo‘yadi. Аgar qarzdor kreditini to‘lamasa yoki aloqaga chiqmasa, keyingina kafildan qarzni to‘lashni so‘rashi mumkin.

293-MODDA. KAFILNING JAVOBGARLIGI Qarzdor kafillik bilan ta’minlangan majburiyatni bajarmagan yoki lozim darajada bajarmagan taqdirda kafil va qarzdor kreditor oldida solidar javob beradilar, basharti qonunda yoki kafillik shartnomasida kafilning subsidiar javobgar bo‘lishi nazarda tutilgan bo‘lmasa. Basharti, kafillik shartnomasida boshqacha tartib nazarda tutilgan bo‘lmasa, kafil kreditor oldida qarzdor bilan baravar hajmda javob beradi, shu jumladan foizlar to‘laydi, qarzni undirib olish bo‘yicha sud chiqimlarini va qarzdor majburiyatini bajarmaganligi yoki lozim darajada bajarmaganligi tufayli kreditor ko‘rgan boshqa zararlarni to‘laydi.

295-MODDA. MAJBURIYATNI BAJARGAN KAFILNING HUQUQLARI  Majburiyatni bajargan kafilga kreditorning ushbu majburiyat bo‘yicha huquqlari hamda garovga oluvchi sifatida kreditorga tegishli bo‘lgan huquqlar kafil kreditorning talabini qancha hajmda qanoatlantirgan bo‘lsa, shuncha hajmda o‘tadi. Kafil kreditorga to‘langan summaga foizlar to‘lashni va qarzdor uchun javobgarlik munosabati bilan ko‘rgan boshqa zararini to‘lashni qarzdordan talab qilishga haqli.  Kafil majburiyatni bajarganidan keyin kreditor qarzdorga bo‘lgan talabni tasdiqlovchi hujjatlarni kafilga topshirishi va bu talabni ta’minlaydigan huquqlarni berishi shart.

297-MODDA. KAFILNING XIZMATLARIGA HAQ TO‘LASH  Agar shartnomada boshqacha tartib nazarda tutilgan bo‘lmasa, kafil qarzdorga ko‘rsatgan xizmatlari uchun haq olish huquqiga ega.

Kafil xizmatlari uchun haq to‘lash muddatlari va tartibi shartnomada ko‘rsatilgan bo‘lishi lozim. Kafillik haq to‘lanadigan shartnomalar qatoriga kiradi.01 21

298-MODDA. KAFILLIKNING BEKOR BO‘LISHI  Kafillik bilan ta’minlangan majburiyat bekor bo‘lgach, shuningdek ushbu majburiyat kafilning roziligisiz javobgarlikning oshishiga yoki uning uchun boshqa noqulay oqibatlarga olib keladigan tarzda o‘zgartirilgan taqdirda kafillik bekor bo‘ladi.  Kafillik bilan ta’minlangan majburiyat bo‘yicha qarz boshqa shaxsga o‘tkazilganida, agar kafil yangi qarzdor uchun javobgar bo‘lish haqida kreditorga rozilik bergan bo‘lmasa, shuningdek kafil ta’minlagan majburiyatni bajarish muddati kelganida kreditor qarzdor yoki kafil taklif qilgan tegishli ijroni qabul qilishdan bosh tortsa, kafillik bekor bo‘ladi.  Shartnomada ko‘rsatilgan kafillik muddati o‘tganidan keyin kafillik bekor bo‘ladi. Agar bunday muddat belgilangan bo‘lmasa, kreditor kafillik bilan ta’minlangan majburiyatni bajarish muddati kelgan kundan boshlab bir yil davomida kafilga da’vo qo‘zg‘atmagan taqdirda kafillik bekor bo‘ladi. Agar asosiy majburiyatni bajarish muddati ko‘rsatilmagan va belgilanishi mumkin bo‘lmagan yoki talab qilib olish payti bilan belgilangan bo‘lsa, kreditor kafillik shartnomasi tuzilgan kundan boshlab bir yil mobaynida kafilga nisbatan da’vo qo‘zg‘atmagan taqdirda kafillik bekor bo‘ladi.

O'xshashlar

Majburiyatlarning bajarilishini ta’minlash

Kafillik

Majburiyatlarni buzganlik uchun javobgarlik

Majburiyatlar to‘g‘risidagi umumiy ta’limotlar

Majburiyat huquqi