logo
  1. Bosh sahifa
  2. Slaydlar
  3. Huquqshunoslik
  4. Kafillik

Kafillik

Yuklangan vaqt:

19.03.2025

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

7166.892578125 KB
Ko'chirib olish
Kafillik Kafillik - bu kredit bo'yicha majburiyatlarning bajarilishini ta'minlashning bir turidir. Kafil - qarz oluvchi tomonidan kredit bo'yicha majburiyatlar bajarilmagan taqdirda, bank oldida ularni to'liq yoki qisman bajarish majburiyatini olgan shaxsdir. Kafillik turlari 1 To'liq kafillik Kafolatchi butun qarz uchun javobgar. 2 Qisman kafillik Kafolatchi qarzning bir qismi uchun javobgar. 3 Shartli kafillik Kafillik faqat ma'lum shartlar bajarilganda kuchga kiradi. 22-BOB MAJBURIYATLARNING BAJARILISHINI TA’MINLASH 259-modda. Umumiy qoidalar  Majburiyatning bajarilishi neustoyka, garov, qarzdorning mol-mulkini ushlab qolish, kafillik , kafolat, zakalat hamda qonunchilik yoki shartnomada nazarda tutilgan boshqacha usullar bilan ta’minlanishi mumkin.  Majburiyatning bajarilishini ta’minlash to‘g‘risidagi kelishuvning haqiqiy emasligi ushbu majburiyatning (asosiy majburiyatning) haqiqiy emasligiga olib kelmaydi.  Asosiy majburiyatning haqiqiy emasligi uning bajarilishini ta’minlaydigan majburiyatning haqiqiy emasligiga olib keladi. Kafillik  292-modda. Kafillik shartnomasi Kafillik shartnomasi bo‘yicha kafil boshqa shaxs o‘z majburiyatini to‘la yoki qisman bajarishi uchun uning kreditori oldida javob berishni o‘z zimmasiga oladi. Kafillik shartnomasi kelgusida vujudga keladigan majburiyatni ta’minlash uchun ham tuzilishi mumkin. Kafillik shartnomasi yozma shaklda tuzilishi kerak. Yozma shaklga rioya qilmaslik kafillik shartnomasining haqiqiy bo‘lmasligiga olib keladi.  293-modda. Kafilning javobgarligi Qarzdor kafillik bilan ta’minlangan majburiyatni bajarmagan yoki lozim darajada bajarmagan taqdirda kafil va qarzdor kreditor oldida solidar javob beradilar, basharti qonunda yoki kafillik shartnomasida kafilning subsidiar javobgar bo‘lishi nazarda tutilgan bo‘lmasa. Basharti, kafillik shartnomasida boshqacha tartib nazarda tutilgan bo‘lmasa, kafil kreditor oldida qarzdor bilan baravar hajmda javob beradi, shu jumladan foizlar to‘laydi, qarzni undirib olish bo‘yicha sud chiqimlarini va qarzdor majburiyatini bajarmaganligi yoki lozim darajada bajarmaganligi tufayli kreditor ko‘rgan boshqa zararlarni to‘laydi. Agar kafillik shartnomasida boshqacha tartib nazarda tutilgan bo‘lmasa, birgalashib kafil bo‘lgan shaxslar kreditor oldida solidar javob beradilar.  294-modda. Kafilga nisbatan da’vo qo‘zg‘atilgan taqdirda uning huquq va burchlari Kafil kreditorning talabiga qarshi qarzdor bildirishi mumkin bo‘lgan hamma e’tirozlarni qo‘yishga haqli. Hatto qarzdor o‘z e’tirozlaridan voz kechgan yoki o‘z majburiyatini tan olgan taqdirda ham kafil ushbu e’tirozlarga bo‘lgan huquqini yo‘qotmaydi. Agar kafilga nisbatan da’vo qo‘zg‘atilgan bo‘lsa, u qarzdorni ishda ishtirok etish uchun jalb qilishi shart. Aks holda qarzdor kreditorga qarshi o‘zining barcha e’tirozlarini kafilning qarshi talabiga qarama-qarshi qo‘yish huquqiga ega.  295-modda. Majburiyatni bajargan kafilning huquqlari Majburiyatni bajargan kafilga kreditorning ushbu majburiyat bo‘yicha huquqlari hamda garovga oluvchi sifatida kreditorga tegishli bo‘lgan huquqlar kafil kreditorning talabini qancha hajmda qanoatlantirgan bo‘lsa, shuncha hajmda o‘tadi. Kafil kreditorga to‘langan summaga foizlar to‘lashni va qarzdor uchun javobgarlik munosabati bilan ko‘rgan boshqa zararini to‘lashni qarzdordan talab qilishga haqli. Kafil majburiyatni bajarganidan keyin kreditor qarzdorga bo‘lgan talabni tasdiqlovchi hujjatlarni kafilga topshirishi va bu talabni ta’minlaydigan huquqlarni berishi shart. Ushbu moddada belgilangan qoidalar agar qonunda yoki kafilning qarzdor bilan shartnomasida boshqacha tartib nazarda tutilgan bo‘lmasa, qo‘llaniladi.  296-modda. Qarzdor majburiyatini bajarganligi haqida kafilni xabardor qilish Kafillik bilan ta’minlangan majburiyatni bajargan qarzdor bu haqda kafilni darhol xabardor qilishi shart. Aks holda o‘z navbatida majburiyatni bajargan kafil asossiz olinganni kreditordan undirib olishga yoki qarzdorga regress talab qo‘yishga haqli. Regress talab qo‘yilgan taqdirda qarzdor asossiz olingannigina kreditordan undirib olishga haqli.  297-modda. Kafilning xizmatlariga haq to‘lash Agar shartnomada boshqacha tartib nazarda tutilgan bo‘lmasa, kafil qarzdorga ko‘rsatgan xizmatlari uchun haq olish huquqiga ega.  298-modda. Kafillikning bekor bo‘lishi Kafillik bilan ta’minlangan majburiyat bekor bo‘lgach, shuningdek ushbu majburiyat kafilning roziligisiz javobgarlikning oshishiga yoki uning uchun boshqa noqulay oqibatlarga olib keladigan tarzda o‘zgartirilgan taqdirda kafillik bekor bo‘ladi. Kafillik bilan ta’minlangan majburiyat bo‘yicha qarz boshqa shaxsga o‘tkazilganida, agar kafil yangi qarzdor uchun javobgar bo‘lish haqida kreditorga rozilik bergan bo‘lmasa, shuningdek kafil ta’minlagan majburiyatni bajarish muddati kelganida kreditor qarzdor yoki kafil taklif qilgan tegishli ijroni qabul qilishdan bosh tortsa, kafillik bekor bo‘ladi. Shartnomada ko‘rsatilgan kafillik muddati o‘tganidan keyin kafillik bekor bo‘ladi. Agar bunday muddat belgilangan bo‘lmasa, kreditor kafillik bilan ta’minlangan majburiyatni bajarish muddati kelgan kundan boshlab bir yil davomida kafilga da’vo qo‘zg‘atmagan taqdirda kafillik bekor bo‘ladi. Agar asosiy majburiyatni bajarish muddati ko‘rsatilmagan va belgilanishi mumkin bo‘lmagan yoki talab qilib olish payti bilan belgilangan bo‘lsa, kreditor kafillik shartnomasi tuzilgan kundan boshlab bir yil mobaynida kafilga nisbatan da’vo qo‘zg‘atmagan taqdirda kafillik bekor bo‘ladi. KAFILLIK SHARTNOMASI Shartnoma tuzilgan sana Shartnoma raqami Shartnoma tuzilgan joy Bundan buyon matnda “Kreditor” deb yuritiluvchi Kreditor (bank) nomi va tashkiliy huquqiy shakli nomidan ishonchnoma asosida ish yurituvchi Kreditor (bank) nomidan ish olib borishga vakolat berilgan shaxsning lavozimi va F.I.Sh bir tomondan va bundan buyon matnda “Kafil” deb yuritiluvchi Kafil tashkilot nomi va tashkiliy huquqiy shakli nomidan Nizom asosida ish yurituvchi Kafil nomidan ish olib borishga vakolat berilgan shaxsning lavozimi va F.I.Sh ikkinchi tomondan, hamda bundan buyon matnda “Qarzdor” deb yuritiluvchi Qarzdor tashkilot nomi va tashkiliy huquqiy shakli nomidan Nizom asosida ish yurituvchi Qarzdor nomidan ish olib borishga vakolat berilgan shaxsning lavozimi va F.I.Sh uchinchi tomondan quyidagilar haqida ushbu shartnomani imzoladilar. 1. SHARTNOMA PREDMETI 1.1. Ushbu shartnomaga muvofiq Kafil Kreditor va Qarzdor oʻrtasida Kreditor va qarzdor o‘rtasida shartnoma tuzilgan sana kuni tuzilgan Kreditor va qarzdor o‘rtasida tuzilgan shartnoma raqami-son Kredit shartnomasi boʻyicha Qarzdorning barcha majburiyatlari, shuningdek kelgusida vujudga kelishi mumkin majburiyatlari boʻyicha Kreditor oldida javob berish majburiyatini oʻz zimmasiga oladi. 2. KAFILLIK BILAN TAʼMINLANGAN MAJBURIYATLAR 2.1. Ushbu shartnoma boʻyicha kafillik bilan taʼminlangan majburiyatlar asosi boʻlib, Kreditor va Qarzdor oʻrtasida Kreditor va qarzdor o‘rtasida shartnoma tuzilgan sana kuni quyidagi shartlar asosida tuzilgan Kreditor va qarzdor o‘rtasida tuzilgan shartnoma raqami-son Kredit shartnomasi hisoblanadi: -Kredit maqsadi: Kredit shartnomasiga ko‘ra kredit maqsadi. -Kredit summasi Kredit summasi. -Kredit muddati Kredit muddati. -Kredit boʻyicha foiz stavkasi Kredit bo‘yicha foiz stavkasi. -Kredit boʻyicha asosiy qarzni soʻndirish muddatlari Kredit bo‘yicha asosiy qarzni so‘ndirish muddatlari . -Foizlarni soʻndirish muddatlari Foizlarni so‘ndirish muddatlari. -Boshqa shartlari Kredit shartnomasining boshqa shartlari. 2.2. Kafil Kreditor oldida Kredit shartnomasi boʻyicha asosiy qarz va foizlarni toʻlash, qarzni undirib olish boʻyicha sud xarajatlarini va qarzdor tomonidan majburiyatlar bajarilmaganligi yoki lozim darajada bajarilmaganligi tufayli neustoyka va Kreditor koʻrgan boshqa zararlarni toʻlash yuzasidan Qarzdor bilan baravar xajmda (solidar) javob beradi. 3. KAFILNING MAJBURIYATLARI   Kafillik bilan taʼminlangan majburiyatlar Qarzdor tomonidan bajarilmaganda yoki lozim darajada bajarilmaganda, Kreditorning birinchi talabiga asosan, kredit toʻlovlarini, kredit boʻyicha hisoblangan foizlarni va boshqa toʻlovlarni Kredit shartnomasidagi qarzdorning majburiyatlari bilan belgilangan muddat va miqdorda toʻlash. Kreditor tomonidan qoʻyilgan majburiyatlarini bajarish toʻgʻrisidagi talab Qarzdor tomonidan bajarilmasa, Kafil Kredit shartnomasi boʻyicha talablarni qondirish uchun yetarli boʻladigan summani, keyinchalik Kreditor koʻrsatgan hisobvaraqqa oʻtkazish uchun, oʻzining barcha hisobvaraqlaridan undirib berish toʻgʻrisida oʻzining bankiga soʻzsiz va chakirib olinmaydigan talabni qoʻyish huquqini (akseptsiz) Kreditorga beradi. 4. KREDITORNING MAJBURIYATLARI   4.2.  Kredit boʻyicha qarzdorlikni undirish maqsadida Kreditor qarzdorlikni soʻndirish zarurligi va kredit boʻyicha majburiyatlar bajarilmasligining oqibatlari haqida Kafilni xabardor qiladi. Qarzdorlik toʻgʻrisidagi xabarnoma asosiy qarz summasi, hisoblangan foizlar, neustoyka va boshqa toʻlovlar (agar mavjud boʻlsa) koʻrsatilgan holda qarzdorlik miqdori toʻgʻrisida kafil uchun qisqacha axborotni oʻz ichiga olgan boʻlishi kerak. Kreditor tomonidan Xabarnomani qoʻlga topshirish hamda u haqida telefon vositalari orqali ogʻzaki eslatmalar yuborishi lozim.     5. QARZDORNING MAJBURIYATLARI   5.1. Kafillik bilan taʼminlangan majburiyat bajarilganligi haqida Kafilni darhol xabardor qilishi; 5.2. Agar Kredit shartnomasida belgilangan toʻlov muddati kelganda, Qarzdor Kreditorga kredit summasi va unga hisoblangan foizlarni toʻlamasa, Qarzdor bu haqda oʻz vaqtida Kafilga toʻlovning kechiktirilgani toʻgʻrisida xabar berishi lozim.   6. SHARTNOMANI BAJARISH TARTIBI 6.1. Kredit shartnomasi boʻyicha majburiyatlar Qarzdor tomonidan bajarilmagan yoki lozim darajada bajarilmagan taqdirda, Kreditor Kredit shartnomasi boʻyicha oʻzining talablarini qanoatlantirish uchun zarur boʻlgan tegishli pul mablagʻlarini Kafilning hisobvaragʻidan ushbu shartnomaning 3.2-bandiga asosan akseptsiz tartibda undirib olishga haqli. 6.2. Kredit shartnomasi boʻyicha Qarzdorning majburiyatlarini bajargan Kafilga Kreditorning ushbu majburiyat boʻyicha huquqlari hamda garovga oluvchi sifatida Kreditorga tegishli boʻlgan huquqlar Kafil Kreditorning talabini qancha xajmda qanoatlantirgan boʻlsa, shuncha xajmda oʻtadi. 6.3. Mazkur shartnomada belgilangan majburiyatlarni bajarmaganligi uchun Kafil Kreditorga kechiktirilgan toʻlovning har bir kuni uchun kechiktirilgan toʻlovning Kafil to‘lovlarni amalga oshirmagan har bir kun uchun kreditorga kechiktirilgan to‘lovning necha foizi miqdorida penya to‘laydi foizi miqdorida, lekin talab summasining 50 foizidan oshmagan miqdorda penya toʻlaydi. Penya toʻlanishi Kafilni mazkur shartnoma boʻyicha oʻz majburiyatlarini bajarishdan ozod etmaydi. 7. QOʻSHIMCHA SHARTLAR 7.2. Mazkur shartnomaga qoʻshimcha va oʻzgartirishlar kiritish taraflarning roziligi bilan qoʻshimcha Kelishuv bitimi tuzish yoʻli bilan amalga oshiriladi. Ushbu bilan Kafil Kredit shartnomasi shartlariga oʻzgartish va qoʻshimchalar kiritishga oldindan oʻz roziligini beradi va qarzdorning Kredit shartnomasiga kiritiladigan mazkur oʻzgartish va qoʻshimchalar yuzasidan vujudga keladigan majburiyatlari boʻyicha solidar javob berish majburiyatini oladi. 7.3. Kafil kredit tarixini shakllantirish uchun zarur boʻlgan barcha maʼlumotlarni Kreditor tomonidan Banklararo kredit byurosiga berilishiga oʻz roziligini beradi. 7.4. Mazkur shartnoma taraflar imzolanganidan soʻng kuchga kiradi va taraflar majburiyatlarini bajargunga qadar amal qiladi. 7.5 . Mazkur shartnomada koʻzda tutilmagan, u bilan bogʻliq boʻlgan barcha munosabatlar Oʻzbekiston Respublikasi amaldagi qonunchiligi bilan tartibga solinadi. 7.6 . Mazkur shartnoma va uning ilovasi bir xil yuridik kuchga ega boʻlgan uch nusxada tuzilib, shartnomaning bir nusxasi Kreditorda, ikkinchi nusxasi Kafilda, uchinchi nusxasi Qarzdorda saqlanadi. 8. NIZOLARNI HAL QILISH TARTIBI 8.1. Tomonlar mazkur shartnomani bajarish vaqtida yuzaga kelgan kelishmovchilik yoki nizolarni muzokara yoʻli bilan hal etadilar. 8.2 . Shartnoma yuzasidan nizolar muzokaralar yoʻli bilan hal etilmasa, ular Oʻzbekiston Respublikasi qonunchiligiga asosan sud tartibida hal etiladi. 8.3 . Mazkur shartnomada koʻzda tutilmagan, u bilan bogʻliq boʻlgan barcha munosabatlar Oʻzbekiston Respublikasi amaldagi qonunchiligi bilan tartibga solinadi. TOMONLARNING REKVIZITLARI “ Kreditor” Kreditor (bank) nomi va tashkiliy huquqiy shakli Kreditorning yuridik manzili H/R: Kreditorning hisob raqami STIR Kreditorning STIR raqami Kreditor (bank) nomidan ish olib borishga vakolat berilgan shaxsning lavozimi va F.I.Sh __________________________ (imzo) “Kafil” Kafil tashkilot nomi va tashkiliy huquqiy shakli Kafilning manzili H/R: Kafilning hisob raqami STIR Kafilning STIR raqami Kafil nomidan ish olib borishga vakolat berilgan shaxsning lavozimi va F.I.Sh _______________________ (imzo) “Qarzdor” Qarzdor tashkilot nomi va tashkiliy huquqiy shakli Manzil: Qarzdorning yuridik manzili H/R Qarzdorning hisob raqami STIR Qarzdorning STIR raqami Qarzdor nomidan ish olib borishga vakolat berilgan shaxsning lavozimi va F.I.Sh ________________________ (imzo) M.Oʻ. M.Oʻ.(agar mavjud boʻlsa) M.Oʻ. (agar mavjud boʻlsa) Fuqorolik kodeksi 22-BOB MAJBURIYATLARNING BAJARILISHINI TA’MINLASH 259-modda. Umumiy qoidalar 4-§. Kafillik 292-modda. Kafillik shartnomasi 293-modda. Kafilning javobgarligi 294-modda. Kafilga nisbatan da’vo qo‘zg‘atilgan taqdirda uning huquq va burchlari 295-modda. Majburiyatni bajargan kafilning huquqlari 296-modda. Qarzdor majburiyatini bajarganligi haqida kafilni xabardor qilish 297-modda. Kafilning xizmatlariga haq to‘lash 298-modda. Kafillikning bekor bo‘lish Manba: https://lex.uz/docs/-111189#-154976 https://yurxizmat.uz/oz/document/665

O'xshashlar

Kafillik - majburiyatlarni bajarilishini ta’minlash usuli sifatida
Majburiyatlarning bajarilishini ta’minlash
Majburiyat huquqi
Mehnat huquqi
Ma’muriy javobgarlik