Tuproqning morfologik belgilari va tuzilishi - Geologiya - Slaydlar

Tuproqning morfologik belgilari va tuzilishi

Yuklangan vaqt:

08.02.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

2153.8857421875 KB

Ko'chirib olish

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O’RTA MAXSUS TALIM VAZIRLIGI TOSHKENT IRRIGATSIYA VA QISHLOQ XO‘JALIGINI MEXANIZATSIYALASH MUHANDISLARI INSTITUTI QARSHI FILIALI “ Tuproqning morfologik belgilari va tuzilishi ”

Reja. 1. Tuproqning morfologik belgilari. 2. Tuproqning genetik qatlamlari. 3. Tuproqning mexanik tarkibi Tayanch tuchunchalar: morfologiya,, yangi qo’shilma, yangi yaralma, genetik qatlam, mexanik tarkibi

• Qishloq xoʻjaligi iqtisodiyot rivoji, aholi bandligi va daromadlari oʻsishini taʼminlaydigan eng muhim sohalardan biri. Shu bois uni zamon talablari, strategik yondashuvlar asosida taraqqiy ettirish choralari koʻrilmoqda. • Davlatimiz rahbarining 2019-yil 23- oktyabrdagi farmoni bilan Oʻzbekiston Respublikasi Qishloq xoʻjaligini rivojlantirishning 2020-2030-yillarga moʻljallangan strategiyasi qabul qilindi. Oliy Majlisga Murojaatnomada barcha sohalar qatori qishloq xoʻjaligi boʻyicha ham aniq yoʻnalishlar koʻrsatib oʻtildi. • 2025-yilgacha mamlakatimiz yalpi ichki mahsuloti hajmini 100 milliard dollar, yillik eksportni 30 milliard dollarga yetkazish maqsad qilingan

Foydalanilgan adabiyotlar • Ramazonov O., Bo‘riyev S. Tuproqshunoslik va dehqonchilik. – T., 2017. 277 b. • Рамазанов А. Почвоведение и земледелие. Учебник. – Т., Fan vatexnologiya, 2007. 176 стр. • Xoliqulov Sh., Uzoqov P., Boboxo‘jayev I. Tuproqshunoslik. – Samarqand, N.Doba. 2011. 426 b. • Internet saytlari • www . gov.uz – O’zbekiston Respublikasi hukumat portali • www.lex.uz - O’zbekiston Respublikasi Qonun hujjatlari ma’lumotlari milliy bazasi • www.ziyo.net • www.edu.uz • www.agro.uz

Tuproq morfologiyasi deganda, uning tashqi ko‘rinishini izohlovchi belgilar tushuniladi. Tuproqning morfologik belgilari asosan tuproqning hosil bo‘lish, rivojlanish xossalarini izohlaydi. Tuproqning morfologik belgilari

Тuproqning asosiy morfologik belgilari Tuproqning asosiy morfologik belgilariNamligi Rangi Tuproq qatlaminin g tuzilishi Yangi yaralmalari Donodorligi Joylashishi Yangi qo’shilmalari01 27 0B05040C050D05 0F100D

Tuproq rangi Tuproqning rangi asosiy morfologik ko‘rsatkichlardan hisoblanadi. Tuproq qora, to‘q- kashtan, kashtan, och-kashtan, jigarrang, qizil, to‘q-qo‘ng‘ir, och- qo‘ng‘ir, to‘q bo‘z, bo‘z, och-bo‘z, sariq, oqish va oq rang larga bo‘linadi.

Tuproq donadorligi deganda uning qattiq qismining makroagregat tuzilishi tushuniladi. Tuproq agregatlari mayda zarrachalarning bir-biri bilan birlashishi (yopishishi) natijasida (1 mm dan 10 mm gacha) donadorlik shakllanadi. Donadorlik makroagregatlarning kattaligi va shakliga qarab quyidagilarga bo‘linadi: - mikrodonadorlik - zarrachalar diametri 0,25 mm dan kichik; - makrodonadorlik - zarrachalar diametri 0,25 mm dan 10 mm gacha; - megadonadorlik – zarrachalar diametri 10 mm dan katta. Tuproqning morfologik belgilari

Tuproq donadorligi o‘zgaruvchan ko‘rsatkich bo‘lib, agrotexnik tadbirlarni o‘z vaqtida va sifatli o‘tkazish, dehqonchilik madaniyatining holati bilan chambarchas bog‘liq bo‘ladi. Tuproqning joylashishi – qatlamdagi g‘ovaklik va zichlikning tashqi ko‘rinishini ifodalaydi. Tuproq qatlami juda zich, zichlangan, g‘ovakroq, g‘ovak va sochilma bo‘ladi. Tuproq hosil bo‘lish jarayoniga aloqasi bo‘lmagan, sirtidan qo‘shilib qolgan mineral, tog‘ jinsi parchasi, organizm qoldiqlari va boshqalar tuproqning qo‘shilmasi deyiladi. Tuproqning morfologik belgilari

Hayvonlarning suyagi, o‘simliklar qoldig‘i biologik qo‘shilma , tosh, shag‘al va boshqalar mineral qo‘shilma , ko‘mir bo‘laklari, uy hayvonlari suyagi, uy- ro‘zg‘or asboblarining sinig‘i, inson suyaklari arxeologik qo‘shilma deyiladi. Tuproq hosil bo‘lish jarayonida vujudga kelgan, shakli va tarkibi har xil bo‘lgan turli holatdagi moddaga yangi yaralma deyiladi. Qatlamda to‘planib qolgan kalsiy xlorid, magniy sulfat, gips va ohak singari tuzlar, temir, marganets va kremniy oksidlari birikmalari kimyoviy yangi yaralma dir. O‘simliklar ildizlarining o‘rni, jonivorlar chiqargan moddalar biologik yaralma deyiladi. Tuproqning morfologik belgilari

«Балиқ скелети» схемаси - Уларни тасдиқловчи муаммочаларни аниқлаш ва тасдиқлаш (лавҳа) Тупроқнинг морфологик белгиларининг изоҳиТупроқ қатламини нг морф олог ик белгилари Намли гиРанги Донадор лик Зичли к Механ ик таркиб и Струк- тура Қора, кул ранг, қизил, сариқ оқиш Қуруқ , янги, намла нган, хўл 1 мм дан катта заррачал ар донадорл икни ва.х.қ. Юмшоқ , кучсиз зичлаш - ган, ўртача зичлаш - ган, кучли зичлаш - ган Қум, қумлоқ, қумоқ, соз Призмасим он, Устунсимон , Пластанкас и- мон Сопол идишла р синиғи, кўмир, тош, полиэти ленлари тупроққ а тушиб қошишиСО 2, CaSO 4, Fe 2 O 3 лари қатламл ари-да тупроқда тўплани ши Янги яралмалар Янги қўшмалар

To‘liq rivojlangan tuproq asosan quyidagi genetik qatlamlardan iborat: A - gumusli-akkumulyativ qatlam; V - illuvial yoki o‘tkinchi qatlam; S - tuproq hosil bo‘lish jarayonida kam o‘zgargan ona jins; D-tuproq qatlami ostida joylashgan tuproq hosil bo‘lish jarayonida o‘zgarmagan ona jins. Tuproqning genetik qatlamlari morfologik belgilarning miqdoriy ko‘rsatkichlari va boshqa xususiyatlariga qarab qatlamchalarga bo‘linishi mumkin (A, A0, A1, A2 va h.k.). Tuproqning genetik qatlamlari.

Тупроқнинг механик таркиби деб, ҳар хил катталикдаги минерал зарраларнинг бир-бирига бўлган нисбатига айтилади. Тупроқ механик таркиби асосий қисмининг 1 мм дан кичик заррачалари тупроқнинг майда заррачалари (мелкозем), 1 мм дан йирик зарралари тупроқ скелети дейилади.

Тупроқ заррачаларининг миқдорига қараб ажратиш механик таркибига кўра таснифи (классификацияси) дейилади. Бунда катталиги 0,01 мм бўлган заррачалар миқдори асосий мезон ҳисобланади. Одатда 0,01 мм дан кичик бўлган заррачалар лойқа , 0,01 мм дан йирик бўлган заррачалар қум деб юритилади.

Механик таркибига кўра тупроқ номи Лойқа (0,01 мм дан майда ) миқдори, % Қум (0,01 мм дан йирик) миқдори, % Сочилма қум 0—5 95—100 Ёпишқоқ қум тупроқ 5—10 90—95 Қумлоқ тупроқ 10—20 80—90 Енгил қумоқтупроқ 20—30 70—80 Ўрта қумоқ тупроқ 30—45 65—70 Оғир қумоқ тупроқ 45—60 40—55 Енгил соз тупроқ 60—70 30—40 Ўрта соз тупроқ 70—80 20—30 Оғир соз тупроқ 80 дан кўп 20 дан оз Механик таркибига кўра чўл ва саҳро тупроқлари таснифи

Тупроқ механик элементларининг таркибига кўра қуйидагиларга бўлинади: • Заррачалар номи • Тош • Йирик шағал • Майда шағал • Йирик қум • Ўрта қум • Майда қум • Чангсимон қум • Нозик қум • Ўрта чанг • Майда чанг • Лойқа • Заррачалар диаметри, мм • 10 дан йирик • 5—10 • 3—5 • 1—3 • 0,5—1 • 0,25—0,5 • 0,05—0,25 • 0,01—0,05 • 0,005—0,01 • 0,001—0,005 • 0,001 дан майда Тупроқ механик элементларининг таркибига кўра қуйидагиларга бўлинади:

• B/BX/BO JADVALI- Bilaman/ Bilishni xoxlayman/bilib oldim • Mavzu, matn, bo’lim bo’yicha, izlanuvchanlikni olib borish imkoniyatini beradi. • Tizimli fikirlash,tuzilmaga keltirish,taxlil qilish ko’nikmalarini rivojlantiradi. Jadvalni tuzish qoidasi bilan tanishadilar.Aloxida kichik guruhlarga jadvalni rasmiylashtiradilar. «Mavzu bo’yicha nimalarni bilasiz » va «Nimani bilishni xoxlaysiz» degan savollaga javob beradilar (oldindagi ish uchun yo’naltiruvchiasos yaratiladi.) jadvalning 1 va 2 bo’limlarini to’ldiradilar . Ma’ruzani tinglaydilar,mustaqil o’qiydilar. Mustaqil kichilk guruhlardajadvalning 3 bo’limini to’ldiradilar. Bilaman Bilishni xoxlayman Bilib oldim01 04 04 01 1318 1D 1D 01 09 1E1626 1E23 48 1E1D 5313 540B 25 242302 21 131802 134F4B 2123

21 “ BLIS” So’rov 1. Tuproq morfologiyasi deganda nima tushuniladi? 2. Tuproq qatlami qanday genetik qismlardan iborat? 3. Tuproq donadorligi bo‘yicha qanday ko‘rinishlarda bo‘ladi? 4. Tuproq Ph muhiti deganda nima tushuniladi?

KLASTER TEXNOLOGIYASI biologik qo‘shilma toshmineral qo‘shilma Tuproq qo’shilmasi arxeologik qo‘shilma shag‘al15 06 36 08 06 4E 1312 0E 06 17

Xulosa • Mavzudan shunday xulosa qilish mumkin, Tuproq morfologiyasi tashqi ko‘rinishini izohlovchi belgilar hisoblanib o’simliklar hayotida muhim rol o’ynaydi. Tuproqda morfologik belgilarning to’gri shakllanishi agrotexnik tadbirlarni o‘z vaqtida va sifatli o‘tkazish, dehqonchilik madaniyatining holati bilan chambarchas bog‘liq bo‘ladi.

O'xshashlar

Tuproqning kolloidlari. Tuproqning singdirish qobiliyati

Tuproq qoplamini tadqiq qilish

Yer po'sti va uning tuzilishi

Tuproqshunoslik fanining mutaxassislik uchun ahamiyati. Tuproq hosil bo’lish jarayoni

O’zbekistonda tarqalgan tuproq tiplari