logo

Akademik litseylarda fizika fanining “Dinamika” bobini o’qitishda pedagogik texnalogiyalar asosida darslarni tashkil etish

Yuklangan vaqt:

23.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

616.908203125 KB
 “ Akademik litseylarda fizika fanining “Dinamika” bobini o’qitishda pedagogik texnalogiyalar asosida darslarni tashkil etish” • МUNDARIJA • KIRISH • I BOB. AL larda yangi pedagogik texnalogiyalarni Germaniya loyihasi asosida qo’llash………………. • 1.1-§. Ta’lim berish jarayonini o’quv rejalashtirish xujjatlari …………..... • 1.2-§. Ta’lim jarayonida interfaol metodlarni qo’llash............................ • II. BOB. AL larda “Dinamika”bobini o’qitishda pedagogik texnalogiyalarni qo’llash usullari……………………………………………… • 2.1 § N’yuton qonunlarini o’rganishda “Baxs-munozara” metodidan foydalanish………………………………………………………………………… • 2.2 § “To’rt pog’onali “metod orqali N’yuton qonunlariga oid masalalar yechish........................................................................................................... • XULOSALAR………………………………………………...............………..... • ADABIYOTLAR………………………………………………..............……….. • INTERNET MA’LUMOTLARI....................................................................... Kirish Mamlakatimizda mustaqillikka erishgach ya’ni mustaqil rivojlanish yo’liga kirishi bilan maktab ta’limini ustivor yo’nalish sifatida belgilab olindi va bu sohadatub o’zgarishlar amalga oshirila boshladi. Islohatlar o’quv maskanlarining moddiy texnika ba’zasini rivojlantirish, uzluksiz ta’limni amalga oshirish ta’lim-tarbiya mazmunini jahondagi taraqqiy etgan mamlakatlar darajasiga ko’tarish, milliy istiqlol talablariga moslashtirish, mamlakatda fanlar asoslari chuqur o’rgatiladigan maktablarni ko’paytirish singari masalalarri o’z ichiga oladi. O’tgan yillar mobaynida yurtimizda umumiy o’rta ta’limdan boshlab, o’rta mahsus kasb- hunar va oliy ta’lim bog’inlarida chuqur bilim yuksak ma’naviyatli va puxta kasb hunar tayyorgarligiga ega bo’lgan yosh avlodni tarbiyalash jarayonini o’z ichiga olgan yaxlit uzliksiz ta’lim tizimini shakllantirish ishlari izchil davom ettirildi. O’zbekiston Respublikasi xalq ta’limi vazirligining 7-fevral 2008- yilda uzluksiz ta’lim tizimini mazmunan modernizatsiyalash va ta’lim tarbita samaradorligini yangi sifat darajasidga ko’tarish bo’yicha chora tadbirlarini ijrosini ta’minlash to’g’risidagi 60-sonli buyrug’ini bajarish yuzasidan umumiy o’rta ta’lim maktablarida, AL va KXK larda ta’lim jarayonini samarali tashkil etish va o’quvchilarni Davlat ta’lim standartlari asosida bilim, ko’nikma va malakalariga ega bo’lishi lozim. ISHNING DOLZARBLIGI: Ilg’оr pеdаgоgik tехnоlоgiyalаrni yarаtish vа o’zlаshtirish yuzаsidаn mаqsаdli interfaol metodlarini shаkllаntirishni аmаlgа оshirish uchun tаjribаlаr оrqаli ilmiy tаdqiqоtlаr nаtijаlаrini tа’lim – tаrbiya jаrаyonigа o’z vаqtidа jоriy etish ro’yobgа chiqаrish, zаmоnаviy pedagogik tехnоlоgiyalаri, tа’lim jаrаyonida rivоjlаntirishi bеlgilаb quyilgаn. Bu muаmmоning еchimini tоpish, yangi peddagogik texnologiya usullari qobog’i ostida interfaol metodidan tа’lim tizimidа qo’llаshdеk muhim mаsаlаni kеltirib chiqаrаdi. Bugungi kundа yangi pedagogik va ахbоrоt tехnоlоgiyalаrini kеng ko’lаmdа jоriy etmаy turib, tа’lim tizimini tаkоmillаshtirib bo’lmаydi. Hоzirgi zаmоn mutахаssisi qаysi sоhаdа ishlаmаsin, uning оldidа o’zining sоhаsigа tеgishli yangiliklаrdаn хаbаrdоr bo’lib turish vа o’z bilim sаviyasini dоimiy rаvishdа оshirib bоrish tаlаbi qo’yilаdi. Buning uchun u ilmiy, ilmiy mеtоdik jurnаllаrdа e’lоn qilingаn mаqоlаlаr bilаn tаnishib bоrmоg’i lоzim. Bu ishni yangi pedagogik va axborot tехnоlоgiyalаri muhitidа оlib bоrish ishni аnchа еngillаshtirаdi vа tеzlаshtirаdi.  Pedagogik texnalogoya o’z mohiyatiga ko’ra sube’ktiv hususiyatga ega, ya’ni har bir pedagog ta’lim va tarbiya jarayonini o’z imkoniyati, kasbiy mahoratidan kelib chiqgan holda ijuobiy tashkil etishi lozim. Qanday shakl, metod va vositalar yordamida tashkil etilishidan qat’iy nazar pedagogik texnalogiyalar. Pedagogik texnalogiyalardan majburan foydalanish mumkin emas. Aksincha tajribali pedagoglar tomonidan tajribali pedagoglar tomonidan qo’llanilayotgan ilg’or texnalogiyalardan foydalanish bilan birga, ularni ijodiy rivojlantirish maqsadga muofiqdir. Bugungi kunda pedagogk texnalogiyalarni bir qator rivojlangan mamlakatlarda o’quvchilarning o’quv va ijodiy faolliklarni oshiruvchi hamda ta’lim ta’lim – tarbiya jarayonining samaradorligini kafolatlovchi PT larni qo’llash borasida katta tajriba to’plangan bo’lib, ushbu tajriba asoslarini tashkil etuvchi metodlar interfaol matodlar nomi bilan yuritiladi. Fizika darslarga o’quvchilarni qiziqtirish uchun mashg’ulotlarni rejalashtirish va ularga tayyorgarlik ko’rishi kerak.Rejalashtirish tayyorgarlikni bir qismi bo’lib,rejalashtirish xujjatlarida ta’lim beruvchining mashg’ulotlarga tayyorgarlik natijalari aks ettiriladi Maxsus fan o’qituvchilari va muhandis pedagoglar quyidagi asosiy o’quv- rejalshtirish hujjatlarini yuritadi: • taqvimiy-mavzui reja. • kundalik dars rejasi. • Darsning ma’ruza matni. • Yozma ko’rsatma berish xujjarlari. Rejalshtirish xujjatlarini dars o’tkazish uchun asosiy vosita bo’lib xizmat qiladi. Taqvim-mavzui rejaning asosini mavzular bo’yicha darslar tizimini tashkil etadi. Mazkur rejani o’qivuvchi fanning o’quv rejasi va dasturiga asosan tuzib oladi va unda quyidagilar belgilanadi. • Mavzular • Har bir mvzuga ajratilgan vaqt. • Dars turi va shakli. • Darsda o’quvchilarning bmustaqil ishlari bo’yicha topshiriqlar. • Fanlararo vafan ichidagi bog’lanishlarni belgilash Taqvim-mavzui reja takroran foydalaniladigan xujjatr bo’lib, unda muntazam ravishda o’zgartirish va qo’shimchalar kiritib boriladi. Taqvim- mavzui reja (Nazariy dars uychun) 1-jadval T.r mavzu Ajratilg an soat Talim shakli Dars turi Fanlar aro bog’liq lik Ta’lim metodl ari Ta’lim vositala ri Amaliy topshiriq Foydal anilgan adabiy otlar Uyga vazif a 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 A.L larda “Dinamika” bobini o’qitishda pedagogik texnalogiyalarni qo’llash usullari. Men bu bobni o’qitishda, maruzada “baxs- munozara, amaliy darsda “to’rt- pog’onali”, labaratoriyada esa “Loyiha” metodidan foydalanaman TEXNALOGIK XARITA 7- dars Nyuton qonunlarini o’rganish. O’qitish texnalogiyasi . Vaqti-90 daqiqa Talabalar soni O’quv mashg’lotini shakli Bilim va ko’nikmalarni chuqurlashtirish bo’yicha maruza darsi Darsning rejasi 1. Gorizontal otilgan jismning harakati Nyutonning I-qononi 2. Kuch tushunchasi.Nyutonning II-qonuni 3. Nyutonnig III- qonuni. elastiklik kuchlari. Darsning maqsadi:yangi bilim, ko’nikma va malaka xosil qilish. Pedagogik vazifalar: O’quv faoliyat turi. Ta’lim usuli Baxs- munozara maruza Ta’lim shakli Ja’moa, guruh va juftliklda ishlash. Ta’lim vositalari Plakat , elektron doska, torozi toshlari. Ta’lim shartlari Maruza mashg’ulotiga mo’ljallangan xona. Dars bosqichi, vaqti (90-minut) Faoliyat (tex xarita) O’qituvchi. O’quvchilar.  I - bosqich Kirish. (15- minut) 1.1 Salomlashish, davomadni aniqlagandan so’ng, xonani va o’quvchilarni darsga tayyorligini nazorat qilaman. 1.2 O’quvchilarni qay darajada o’tgan darsni o’zlashtirganliklarini bilish maqsadida baxs –munizara metodi yordamida quyidagi savollarni so’rayman. 1.1 javob beradilar 1.2 o’quvchilar navbatma navbat javob beradilar II-bosqich Asosiy (50-daqiqa) 2.1 Yangi darsni mavzusini e’lon qilaman va doskaga rejalari bilan birgalikda yozaman. 2.2 1-rejada gorizontal otilgan jism harakatini va Nyutonni I-qonunini rasmlardan foydalanib tushuntiraman (rasmlar ilova qilinadi) 2.3 Tabiatdagi kuchlar va ularni turlarini tushuntiraman hamda Nyutonni II– qonunini rasmlar orqali tushuntiraman (rasmlar ilova qilinadi) 2.4 Nyutonni III-qonunini ta’rifini tushuntirishda rasmlardan foydalanib tushuntiraman va elastiklik kuchiga ham ta’rif berib o’taman va rasmni ko’rsataman (rasmlar ilova qilinadi) 2.1 Eshitadilar va yozadilar 2.2 Eshitadi va rasmni , chizib ta’rifini yozib oladilar 2.3 Echitadilar , ko’radilar, ta’riflarni yozadilar. 2.4 Echitadilar , ko’radilar, ta’riflarni va rasmlarini chizib oladilar III- bosqich Yakuniy 3.1 Mavzuga yakun yasayman . 3.2 O’quvchilar etiborini asosiy tushuncha Nyuton qonunlari kuch va elastiklik kuchlariga qarataman va yana bir bor sharxlab o’taman. 3.3 “Baxs-munozara” metodi yordamida savollar so’rayman. 3.4 “Baxs-munozara”-li savol javobdan so’ng o’quvchilar javobini umumlashtiraman va savolga javob to’liq bo’lmasa to’ldiraman. 3.5 Darsda qatnashgan o’quvchilarga faollik balini e’lon qilaman 3.6 Uyga vazifa 7-8-9-mavzularni o’qib kelishni beraman. 3.1 Tinglaydilar. 3.2 Eshitadilar. 3.3Qatnashadilar savollarga birin ketin javob berishga harakat qiladilar. 3.4 Tinglaydilar va xulosa chiqaradilar. 3.6topshiriqni yozib oladilar. Nyuton qonunlarni o’rganishda “Baxs- munozara” metodidan foydalanib Yangi mavzuni quyidagi reja asosida tushuntiraman 1. Gorizontal otilgan jismning harakati. Nyutonning I-qonuni. 2. Kuch tushunchasi. Nyutonning II-qonuni 3. Nyutonning III-qonuni.Elastiklik kuchlari. Ньютоннинг биринчи қонуни Ньютоннинг биринчи қонуни инерция қонуни дир. Доимий тезлик билан ҳаракатланаётган саноқ системасидаги жисмга ташқи таъсирлар ўзаро компенсацияланган бўлса у инерциал саноқ системаси деб юритилади Ньютоннинг иккинчи қонуни Жисмнинг тезланиши унга таъсир этаётган кучларнинг тенг таъсир этувчисига тўғри массасига тескари пропорционалдир.        Ньютоннинг учинчи қонуни Жисмлар таъсирлашаётган кучлар миқдоран тенг, бир тўғри чизиқ бўйлаб бир бирига тескари йўналгандир       Тажриба ва кузатишлар кўрсатадики: Бир жисмнинг иккинчи жим тезлигини ўзгартиришга олиб келувчи таъсири куч деб номланувчи катталик бтлан тавсифланадиБир жисмнинг иккинчи жим тезлигини ўзгартиришга олиб келувчи таъсири куч деб номланувчи катталик бтлан тавсифланадиЖисм ҳаракатини, яъни тезлигининг ўзгаришига сабаб бошқа жисмларнинг унга кўрсатган таъсиридирЖисм ҳаракатини, яъни тезлигининг ўзгаришига сабаб бошқа жисмларнинг унга кўрсатган таъсиридир Жисмнинг ўзаро таъсирида олган тезланиши жисмнинг инертлигиги орқали боғлангандирЖисмнинг ўзаро таъсирида олган тезланиши жисмнинг инертлигиги орқали боғлангандир Жисмлар ўзаро таъсирлашадиЖисмлар ўзаро таъсирлашадиma F  Xulosa A.L o’quvchilariga fizika fanini o’qitishda fizika fanidan amliy mashg’ulotlarni tashkil etishda ta’lim usullarini zamonaviy pedagogik texnalogiyalardan, axborot texnalogiyalardan keng qo’llanilmoqda.Men bitiruv malakaviy ishimni I- bobida”A.Lfizika darslarida yangi pedagogik texnalogiyalarni Germaniya loyixasi asosidayoritib berdim 1-rejasida esa”Ta’lim berish jarayonini o’quv rejalashtirish xujjatlari”to’liq yoritildi. Ushbu o’quv rejalashtirish xujjatlarida ta’lim beruvchiningmashg’ulotlarga tayyorgarlik natijalari aks ettiriladi 2-rejada esa”Ta’lim jarayonida interfaol metodlarni qo’llash”xaqida yoritildi. BMI ning II-bobi”A.L larda “dinamika”bobini o’qitishda pedagogik texnalogiyalarni qollashga”bag’ishlangan bo’lib bunda pedagogik texnalogiya ped talabalarga faolyatning texn aniqlash usullarini taklif etadi. A.L o’quvchilariga fizika fanidan intarfaol metodlatdan qo’llab, darslarni tashkil etilsa yaxshi natijalarga erishiladi deb o’ylayman/ Foydalanilgan adabiyotlar: • 1.O’zbekiston Respublikasi “Kadrlar tayyorlash milliy dasturi to’g’risida” gi Qonuni. • 2.O’zbekiston Respublikasi “Ta’lim to’g’risida” gi Qonuni. • 3. I.A.Karimov “Jahon moliyaviy-iqtisodiy inqirozi, O'zbekiston sharoitida uni bartaraf etishning yo’llari va choralari” (-T. O'zbekiston, 2009, 5-b) • 4. “Yangi pedagogik texnologiya zamon talabi” FVPXMOI pedagogika kafedrasi mudiri B. Latipov • 5. “Yangi pedagogik texnologiya” (yo’nalishlari, muammolari, yechimlari). “Halq ta’limi” jurnali pedagogika fanlari doktori, professor J. Yo’ldoshev • 6. N. S. Sayidaxmedova, A. Ochilov. “Yangi pedagogik texnologiya mohiyati va zamonaviy loyihasi”. Toshkent, 1999 y., 556. • 7. 2009-2011 yilgi «marifat» gazetalardagi maqolalar asosida. • 8. Yusupov 6-sinflarda fizika o’qitish metodikasi. • 9. Maktab fizika darsliklari. Etiboringiz uchun raxmat