Iqlim o'zgarishi sharoitida tuproqda uglerod balansi, turli agrolandshaftlarda uglerodning CO2 emissiyasi - Ekologiya - Slaydlar

Iqlim o'zgarishi sharoitida tuproqda uglerod balansi, turli agrolandshaftlarda uglerodning CO2 emissiyasi

Yuklangan vaqt:

04.03.2024

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

1775.37890625 KB

Ko'chirib olish

Iqlim o’zgarishi sharoitida tuproqda uglerod balansi, turli agrolandshaftlarda uglerodning CO2 emissiyasini va deponentlash xususiyatini baholash hamda ushbu jarayonlrni boshqarishning zamonaviy yondashuvi

Reja:  Tuproqda uglerod balansi.  Ochiq dala qishloq xo’jaligi.  Issiqxonalar.  Vertikal dehqonchilik.

Tuproqda uglerod balansi Tuproqlarning asosiy pigmentlariga uglerod birikmalari, temir, marganest, kremniy va qisman oltingugurt kiradi. Tuproq pigmentlari ichida uglerod birikmalari qiziqarli bo‘lib ular tuproqqa ikki xil rang beradi. Birinchidan uglerodli mineral birikmalar, ayniqsa karbonatlar oq rangli bo‘lib, tuproqqa singigan yoki boshqa hollarda, oq donachalar, oq dog‘lar holida tuproqqa oqish rang beradi yoki tuproq rangining oqarishiga sabab bo‘ladi. Karbonatli bo‘z tuproqlar misolida buni kuzatish mumkin. Organik uglerod tuproqni sariq, sarg‘ish, qo‘ng‘ir, qora rangini tashkil qiladi. Bunga misol tariqasida qora tuproqni olishimiz mumkin. Unda organik uglerod 5% va undan ko‘p bo‘ladi, tuproqqa qora rang beradi.

Chirindi yoki gumus tuproqning organik qismi tarkibiga kiradi. Chirindi moddalar gumin kislotalar, fulvokislatalar va ularning tuzlaridan, shuningdek tuproqning mineral qismidagi kompleks birikmalardan iborat bo‘ladi. Tuproqning organik moddalari tarkibiga, chirindining o‘zidan tashqari, chirimagan va chala chirigan o‘simlik hamda hayvonat qoldiqlari, mikroorganizmlar tanalari, o‘simlik qoldiqlarining parchalanish mahsullari va boshqalar ham kiradi. Ammo tuproqdagi jami organik moddalarning 90 % gacha qismi chirindi (gumus) dan iborat bo‘ladi. Tuproq unumdorligi chirindining miqdori va sifatiga bog‘liq.

O’simlik Gumus C 45 58 H 6,5 4,5 O 42 28 N 1,5 3 Kul 5 2-8 Uglerodning tuproq gumusi tarkibida uchrashi

Chirindi miqdori ikki usulda: chirindi moddalarni quruq holda yondirish va kislota ta’sirida namlab yondirish yo‘li bilan aniqlanadi. Quruq holda yondirish tuproqni qizdirishdan va yondirganda ajraladigan karbonat angidridi miqdorini aniqlashdan iborat. Nam holida kislota bilan yondirish tuproq chirindi moddalarini xrom kislotasi bilan oksidlashga asoslangan. Shuning uchun ham bu usul amaliyotda ko‘proq qo‘llanilib og‘irlik va hajmiy usulda chirindini aniqlash imkonini beradi.

I.V.Tyurin usuli nomi bilan ma’lum bo‘lgan hajmiy usul ancha keng ko‘lamda qo‘llaniladi. Bu usul ko‘pgina tuproq tiplari tarkibidagi chirindi miqdorini aniqlashga yaroqlidir. Tarkibida temirning chala oksidlari (zakisi) bo‘lgan botqoqlangan tuproqlar bundan mustasnodir. I.V.Tyurin usuli ishlash uchun oson, sodda va aniq usul hisoblanadi.

Demak, mexanik tarkibi og’ir tuproqlarda gumus ko’p to’planadi. Masalan, qumloq va qumli tuproqlarga nisbatan qumoq tuproqlarda gumus miqdori 1,1 -1,9 og’ir qumoq va soz tuproqlarda 1,6 - 2,6 marta ko’payadi. Sho’rlanmagan karbonatli gumus hosil qilgan kolloidli mahsulotlarni gellar holida mustahkamlab, yuvilishdan saqlaydi. Tuproqda gumus miqdori tipik bo’z tuproqlarda 1,49 -1,58%, to’q tusli bo’z tuproqlarda va jigarrang tuproqlarda esa 2,41-3,04% ni tashkil qiladi. Tuproqlarni yuqori qatlamlarini yuvilishi oqibatida tuproq unumdorligi sezilarli darajada pasayganligini ko’rish mumkin.

Bugungi favqulodda ekologik vaziyat sharoitida qishloq xo'jaligi, boshqa ko'plab tarmoqlar qatori, kengaytirilishi va barqaror rivojlanishi kerak. An'anaviy, ochiq havoda sanoat dehqonchiligi bizning atrof-muhitga etkazadigan zarari uchun qattiq tanqid qilindi, ammo hozirgi muqobillarga nisbatan bu haqiqatan ham yomonmi?

2018 yilda Gollandiyaning vertikal dehqonchilik kompaniyasi OneFarm tomonidan o'tkazilgan tadqiqot bugungi kunda mavjud bo'lgan asosiy qishloq xo'jaligi texnikalarining CO2 emissiyasini solishtirish orqali bu savolga javob berishga harakat qildi. Hisobotda o'lchov birligi sifatida har bir tonna salat mevasi uchun chiqarilgan CO2 kilogramm olinadi. Asosiy xulosa shundaki, vertikal dehqonchilik qayta tiklanadigan energiyadan quvvat oladigan bo'lsa, eng kam emissiyaga ega amaliyot bo'lishi mumkin. Aks holda, u CO2 emissiyasining eng yuqori miqdorini hosil qiladi. Bu erda o'rganilgan turli xil qishloq xo'jaligi texnikasi va hisobga olingan o'zgaruvchilarning umumiy ko'rinishi. Ushbu tadqiqotda yashil vertikal ferma, an'anaviy vertikal ferma, ilg'or issiqxona, an'anaviy issiqxona va ochiq dala qishloq xo'jaligi uchun ko'rib chiqilgan o'zgaruvchilar.

Ochiq dala qishloq xo'jaligi Katta qishloq xo'jaligi maydoni. Ochiq dala qishloq xo'jaligi sanoat dehqonchiligi va an'anaviy dehqonchilikning boshqa kichik toifalarini o'z ichiga oladi. Bu bizning oziq-ovqat ishlab chiqarishimizning ko'p qismini tashkil qiladi va barqarorlik muammosiga duch kelish uchun uning dinamikasini o'zgartirishi shart.Ochiq dala qishloq xo'jaligi bilan bog'liq emissiyalarning aksariyati transportdan kelib chiqadi, bu umumiy emissiyaning o'rtacha 62% ni tashkil qiladi. Biroq, biz ushbu omilning yuqori o'zgaruvchanligini hisobga olishimiz kerak. Oziq-ovqat iste'molchilarga yetib borishi kerak bo'lgan masofaga qarab, chiqindilar 11 kg dan 666 kg gacha bo'lishi mumkin.

Oziq-ovqat chiqindilari bu tenglamaning yana bir muhim omili bo'lib, umumiy emissiyaning o'rtacha 25% ni tashkil qiladi. O'rtacha global oziq-ovqat yo'qotishlari umumiy ishlab chiqarishning 30% ni tashkil qiladi. Taxminlarga ko'ra, isrof qilingan oziq- ovqat miqdori 800 million kishini boqishi mumkin. Bu yo‘qotishlar xo‘jalik ichidagi yo‘qotishlarga, sotilmaydigan ekinlar va transport yo‘qotishlariga to‘g‘ri keladi, bu esa hozirgi oziq-ovqat ishlab chiqarish tizimining yuqori samarasizligini diqqat markazida qoldiradi.Bir tonna hosil qilingan salat uchun CO2 emissiyasi - 540kg

Issiqxonalar Niderlandiya issiqxona xo‘jaligini to‘liq quvvat bilan ishlatishning mukammal namunasidir. Nazorat ostidagi issiqxonalar bu mitti mamlakatni oziq-ovqat mahsulotlarining qiymati bo'yicha dunyoda AQShdan keyin ikkinchi o'rinda turadigan ikkinchi yirik eksportchisi bo'lishga undagan yoqilg'i bo'ldi. Issiqxonalarning yagona cheklovi bu makondir. Niderlandiya hududining yarmi qishloq xo'jaligi uchun ishlatiladi, mamlakatning ko'plab hududlarida issiqxonalar dengizlari ufqqa cho'zilgan .

An'anaviy issiqxonalar Ushbu hisobot issiqxonalarni ikkita kichik toifaga ajratadi. An'anaviy issiqxonalar qayta tiklanmaydigan energiya manbalaridan foydalanadigan amaliyotlarni o'z ichiga oladi. Garchi o'zgaruvchanlik juda yuqori bo'lsa-da, ular odatda shaharlardan tashqarida joylashgan bo'lib, oziq-ovqat transportini ularning tenglamalarida katta omilga aylantiradi. Bir tonna hosil qilingan salat uchun CO2 emissiyasi - 575 kg Rivojlangan issiqxonalar Ilg'or issiqxonalar yirik shaharlarning chekka hududlarida joylashgan deb taxmin qilingan. Qayta tiklanadigan energiya manbalaridan suvni sug'orish uchun yopiq tizimdan foydalanish ularni oddiy issiqxonalarga qaraganda kamroq ifloslantiradi. Bir tonna hosil qilingan salat uchun CO2 emissiyasi - 352 kg

Vertikal dehqonchilik Vertikal dehqonchilik deganda oziq- ovqat mahsulotlarini vertikal ravishda joylashtirilgan qatlamlarda uyda etishtirish amaliyoti tushuniladi. Ushbu tadqiqotda an'anaviy vertikal dehqonchilik bir o'zgaruvchiga asoslangan yashil vertikal dehqonchilikdan ajralib turadi: qayta tiklanadigan energiya manbalaridan foydalanadimi yoki yo'qmi.

An'anaviy vertikal dehqonchilik An'anaviy vertikal dehqonchilik eng ko'p emissiya bilan bog'liq amaliyotdir. Sababi juda oddiy: energiya. Vertikal dehqonchilikni quvvatlantirish uchun tez buziladigan energiya manbalaridan foydalanish aniq samarasiz va barqaror emas. “ Energetika resurslari joriy vertikal dehqonchilikda CO2 emissiyasining eng yuqori manbasini tashkil qiladi. Bu umumiy emissiyaning 90% ni tashkil qiladi. Yashil energiya ishlatilmasa, vertikal fermalar uchun taxminiy energiya emissiyasi 5000 kg CO2eq ni tashkil qiladi. An'anaviy vertikal dehqonchilikda faqat energiyadan foydalanish bilan bog'liq emissiyalar ochiq dala qishloq xo'jaligi tomonidan ishlab chiqarilgan umumiy emissiyadan o'n baravar yuqori. Bir tonna hosil qilingan salat uchun CO2 emissiyasi - 5,744 kg

Yashil vertikal dehqonchilik “ Energiyadan foydalanishni yaxshilash, qayta tiklanadigan energiya manbalari va chiqindi energiyani toʻliq qayta ishlash natijasida emissiyani kamaytirish vertikal dehqonchilikda barqaror rivojlanish yechimining asosini tashkil etadi. Bu har bir tonna marul uchun 160 kg CO2eq ga qadar umumiy emissiyaning 98% gacha kamayishini bildiradi. Ushbu tadqiqot natijalariga ko'ra, yashil vertikal dehqonchilik ochiq dala qishloq xo'jaligiga nisbatan potentsial ravishda 70% kamroq CO2 chiqarishi mumkin, qo'shimcha foyda 95% kamroq er va 80 dan 90% gacha kamroq suvdan foydalanish.

Bundan tashqari, yashil vertikal dehqonchilik oziq-ovqat chiqindilari miqdorini sezilarli darajada kamaytirishi mumkin. O'sib borayotgan tuzilmaning yopiq tabiati, hosilning nobud bo'lishi bilan bog'liq bo'lgan ifloslanishni va iste'molchilarga yaqinligi, transport chiqindilarini minimal darajaga qisqartirishi, oziq-ovqat yo'qotishlarini 99% gacha va u bilan bog'liq emissiyalarni 70% gacha kamaytirishi mumkin.Bir tonna hosil qilingan salat uchun CO2 emissiyasi - 158kg

Xulosa Eng samarali yechim mavjud muqobillarning kombinatsiyasi, ularning kuchli tomonlarini maksimal darajada oshirish va kamchiliklarini kamaytirishga harakat qilishdir. Vertikal dehqonchilik shahar sharoitida yashil, aylanma iqtisodiyotga o'tishda asosiy o'yinchi bo'lishi mumkin, ammo uning o'ziga xos qiyinchiliklari bor. Ulardan asosiylari resurs samaradorligi va barqarorligi nuqtai nazaridan vertikal dehqonchilik sharoitida qaysi ekinlar eng yaxshi yetishtirilishini baholash hamda uning texnologiyasini quvvatlantirish uchun qayta tiklanadigan energiya manbasini ta'minlashdir. Ammo ko'rib turganingizdek, agar to'g'ri amalga oshirilsa, vertikal dehqonchilikni kengaytirish oziq- ovqat ishlab chiqarishda hosil bo'ladigan umumiy C02 emissiyasini kamaytirishi mumkin.

Uglerod solig'i soliqqa tortiladi CO2 elektr stantsiyasidan chiqarilgan uglerod solig'i dan olinadigan soliqdir uglerodning mazmuni yoqilg'i, umuman transport va energetika sohasida. Uglerodga solinadigan soliqlar qazilma yoqilg'ilar narxini oshirish va ularga bo'lgan talabni pasaytirish orqali karbonat angidrid chiqindilarini kamaytirish niyatida solinadi.Uglerod solig'i - bu shakl uglerod narxlari. Uglerod solig'i atamasi karbonat angidridga teng soliqqa nisbatan ham qo'llaniladi, uning ikkinchisi juda o'xshash, ammo har qanday issiqxona gaziga yoki har qanday issiqxona gazlari birikmasiga joylashtirilishi mumkin.

Ko'mir, neft yoki tabiiy gaz kabi uglevodorod yoqilg'isi yoqilganda, uning uglerodiga aylanadi karbonat angidrid (CO 2 ) va uglerodning boshqa birikmalari. CO 2 issiqlik ushlaydi issiqxona gazi sabab bo'ladi Global isish, bu atrof-muhitga va inson salomatligiga zarar etkazadi. Yonishdan chiqadigan issiqxona gazlari chiqqandan beri Yoqilg'i moyi tegishli yoqilg'ining uglerod miqdori bilan chambarchas bog'liq, bu tashqi tashqi ta'sir yoqilg'ining mahsulot aylanishining istalgan nuqtasida qazib olinadigan yoqilg'ining tarkibidagi uglerod tarkibiga soliq solish orqali qoplanishi mumkin.Uglerod solig'i - bu bir turi Pigoviya solig'i va zararli gazlar emitentlari muammosini hal qilishga yordam beradi

Tadqiqotlar shuni ko'rsatadiki, uglerod solig'i zararli gazlar chiqindilarini samarali ravishda kamaytiradi.Iqtisodchilar odatda uglerod solig'i iqlim o'zgarishini jilovlashning eng samarali va samarali usuli bo'lib, iqtisodiyotga eng kam salbiy ta'sir ko'rsatadi. 77 mamlakat va 100 dan ortiq shahar 2050 yilga kelib dunyo miqyosida chiqindilarni nol darajasiga etkazish majburiyatini oldi. 2019 yildan boshlab, uglerod soliqlari 25 mamlakatda amalga oshirilgan yoki amalga oshirilishi rejalashtirilgan, 46 davlat esa uglerodga soliqlar yoki boshqa usullar bilan uglerodga qandaydir narx qo'ygan emissiya savdosi sxema. Ularning bo'lishiga yo'l qo'ymaslik regressiv soliqlar uglerod solig'i tushumlari kam daromadli guruhlarga sarflanishi mumkin.

E’tiboriniz uchun rahmat.

O'xshashlar

Iqlim omillari

Hozirgi zamon ekologik muammolari

Geoekologik muammolar

Iqlim o‘zgarishiga moslashuv

Iqlimni o’zgarib borishi va uning atrof-muhitga ta’siri