Floramizda yovvoyi holda o’suvch dorivor o’simliklarning turlari - Botanika - Slaydlar

Floramizda yovvoyi holda o’suvch dorivor o’simliklarning turlari

Yuklangan vaqt:

22.03.2024

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

1610.4892578125 KB

Ko'chirib olish

Floramizda yovvoyi holda o’suvch dorivor o’simliklarning turlari  Reja:  1. Dorivor osimliklar haqida tushinsha  2. Dorivor osimliklarning tasnifi  3. Qizil kitobga kiritilgan ayrim dorivor osimliklarning dorivorlik xossalari haqida

DDorivor ósimliklar - odam va hayvonlarni davolash, kasalliklarning oldini olish uchun, shuningdek, oziq-ovqat, atir- upa va kosmetika sanoatida ishlatiladigan ósimliklar. Yer yuzida dorivor ósimliklarning 10—12 ming turi borligi aniqlangan. 1000 dan ortiq osimlik turining kimyoviy, farmakologik va dorivorlik xossalari tekshirilgan.

 O‘zbekiston tabiiy va geografik jihatdan dorivor o‘simliklarga boy hudud hisoblanib, respublikada tabiiy holda mavjud 4500 turga yaqin yuksak o‘simliklarning, shundan dorivor osimliklarning 700 dan ortiq turi mavjud. Shulardan tabiiy sharoitda osadigan va madaniylashtirilgan 120 ga yaqin osimlik turlaridan ilmiy va xalq tabobatida foydalaniladi.

 Qoraqalpog’iston hududida o’simliklarning 1100 ta turi mavjud bo’lib shundan dorivor o’simliklarning 63 оila, 240 turkumga kirivchi 444 turi o’sadi.

Hozirgi davrda tibbiyotda qollaniladigan doridarmonlarning qariyib 40—47% ósimlik xom ashyolaridan olinadi. Osimliklar murakkab tuzilishiga ega bolgan jonli tabiiy kimyoviy laboratoriya bo’lib, oddiy noorganik moddalardan murakkab organik moddalar yoki birikmalarni yaratish qobiliyatiga ega. Dorivor osimliklarning quritilgan o’ti, kurtagi, ildizi, ildizpoyasi, tugunagi, piyozi, postlog’i, bargi, guli, g’unchasi, mevasi (urug’i), danagi, sharbati, qiyomi, efir moyi va b.dan doridarmon tarzida foydalaniladi.

 Mamlakatimizda so‘nggi yillarda dorivor va ziravor o‘simliklarni rivojlantirishga, xususan tabiiy boyliklardan samarali va unumli foydalanishga katta ahamiyat berilmoqda. Jumladan, O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2020-yil 10-apreldagi “Yovvoyi holda o‘suvchi dorivori o‘simliklarni muxofaza qilish, madaniy holda yetishtirish, qayta ishlash va mavjud resurslardan oqilona foydalanish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi PQ-4670-son qarori sohani tubdan rivojlanishining huquqiy asoslarini yaratib berdi.

 Ushbu qarordagi vazifalarni amalga oshirish natijasida dorivor o‘simliklarni nafaqat tabiatda yovvoyi holda terib olish, balki madaniy holda plantatsiya usulida ko‘paytirish va qayta ishlashni tashkil etish bilan shug‘ullanuvchi fermerlar va tadbirkorlar soni ham sezilarli darajada ortib bormoqda.

 O‘tgan davr mobaynida 9 ta dorivor o‘simliklar yetishtirish klasterlari tashkil etilib, ular tomonidan moychechak, kovrak, limono‘t, qalampir yalpiz, qizilmiya, zaʼfaron ( Crocus sativus L.) va boshqa dorivor o‘simliklar yetishtirilmoqda. Ularning faoliyati natijasida o‘tgan 2021-yilda 4 ta xorijiy davlatga 1,7 mln AQSH dollar qiymatidagi dorivor o‘simliklar xom ashyosi va qayta ishlangan mahsulotlari eksport qilindi.

Dorivor osimliklarni 2 xil tasniflash qabul qilingan: 1) tásir qiluvchi moddalarning tarkibiga qarab — alkaloidli, glikozidli, efir moyli, vitaminli va boshqa 2) farmakologik korsatkichlariga qarab tinchlantiruvchi, ogriq qoldiruvchi, uxlatuvchi, yurak-tomir tizimiga tasirqiluvchi, markaziy nerv sistemasini qozgatuvchi, qon bosimini pasaytiruvchi va boshqalar.26 05 0C 24 2B 0C 10 0C 05 16040E18

Dor ivor osimliklar ning tasir etuvchi moddalar i alkaloidlar, turli glikozidlar (antraglikozidlar, yurakka tasir etuvchi glikozidlar, saponinlar va b.) flavonoidlar, kumarinlar, oshlovchi va shilliq moddalar, efir moylari, vitaminlar, boyoq moddalar, fermentlar fitonsidlar, kraxmal, oqsillar, polisaxaridlar azotli moddalar, moy hamda moy kislotalari va b. 2F 12 242A 2B24 2A0C 041A

Dorivor ósimliklarning organizmga tasiri uning tarkibidagi kimyoviy birikmalarning miqdoriga bogliq. Bu birikmalar osimlikning qismlarida turli miqdorda toplanadi. Dorivor ósimliklarning tasirchanlik quvvati hamda sifati yuqori bolish davri ularning gullash hamda uruglash davrining boshlanishi vaqtiga togri keladi. Dorivor moddalar bazi osimliklarning kurtagi, bargi yoki poyasida, bazi osimliklarning guli yoki mevasida, bazilarida ildizi yoki postlogida toplanadi. Shuning uchun osimliklarning asosan biologik aktiv moddalari kop bolgan qismi yiǵib olinadi Osimliklarning ildizi, ildizpoyasi, piyozi va tuganagi, odatda, osimlik uyquga kirgan davrda — kech kuzda yoki osimlik uygonmasdan oldin — erta bahorda tayyorlanadi. 24 25 02 06 12 0A04 170403 080411010203 27 02 110407 080411010203 24 25 10 16 1702 0D12 12 1702 10 26 02 13 18 02 12 1B 33 02 18 13 02 23 0A 0C 02 13 13 02 10 1D0E 0C

Yangi yulib olingan dorivor osimlik mahsuloti tarkibida (yer ustki a’zolarida 85% gacha, ildizida 45% gacha) nam bóladi. Bu nam yoqotilmasa (quritish yóli bilan), osimlik chirib, dori moddalari parchalanib, yaroqsiz bolib qoladi. Osimlikning meva va uruǵlari pishib yetilganda yiǵiladi, chunki ólar bu paytda dori moddalariga boy boladi. 2A 02 2B 2C2D2E06 0D0B 0C 18 1704090B 08 170209041706 0A 30 2804 2216120C0A 08

Odamlar qadim zamonlardan tabiat neʼmatlaridan foydalana boshlaganidan buyon dorivor otlardan kasalliklarni davolashda foydalanib kelganlar. “ Bundan 3—4 ming yil ilgari Hindiston, Xitoy, Qadimgi Misr mamlakatlarida shifobaxsh osimliklar haqida malumotlar beruvchi asarlar yozilgan. Sharqda, xususan Orta Osiyo xalq tabobatida dorivor ósimliklardan foydalanib davolash ozining qadimgi ananalariga ega. Shifobaxsh osimliklardan tibbiy maqsadlarda foydalanish borasida Abu Ali Ibn Sinoning "Al-qonun" asarida 476 ga yaqin osimlikning shifobaxsh xususiyatlari va ularni ishlatish usullari togrisida malumotlar keltiriladi. 23 0D 18 11 32 27 36 16 15 10 1C 0B 10 381712 210E1D 1B12 10

 Hozirgi vaqtda Dorivor ósimliklarning turi kopayib, xalq tabobati shifobaxsh osimliklar bilan boyigan.  Dorivor ósimliklardan ko’proq, anor, achchiqmiya, bodom, dorivor gulxayri, yongoq, jag-jag, zubturum, isiriq, itburun, omonqora, pista daraxti, sachratqi, choyot, shirinmiya, shuvoq, yantoq, yalpiz, kiyikot, tograyhon, qizilcha, qoqiot va boshqalari tarqalgan.

 Achchiqmiyadan paxikarpin, oqquraydan pesni davolashda qollaniladigan psoralen, isiriqdan garmin, itsigekdan anabazin, omonqoradan galantamin, va b. alkaloidlar olinadi. Anor pustidan gijja haydovchi pelterin tanat va ekstrakt tayyorlanadi. Dorivor gulxayri preparatlari balgam kochiruvchi va yumshatuvchi, jag-jag va lagoxilusdan tayyorlangan dorilari qon ketishini toxtatuvchi, choyotdan tayyorlangan dorilar medaichak kasalliklarini davolashda ishlatiladi.

 O’zbekiston xalq tabobatida ishlatiladigan va Respublikada yovvoyi holda o’sadigan hamda o’stiriladigan o’simliklardan bir qanchasining farmakologik ta‘siri va kimyoviy tarkibi chuqur o’rganildi. Natijada ularning ayrimlari rasmiy tibbiyotda dorivor vosita sifatida ishlatish uchun ruxsat etildi va ishlatilmoqda. Oddiy isiriq, Turkiston arslonkuyrug’i, Turkistonadonisi, teshik (oddiy) dalachoy, dag’al dalachoy, Regel qo’ziqulog’i, gulbandli kiyiko’t, gangituvchi buzulbang, maydagul tog’rayhon va soxta yantoq o’simliklarining o’ti (er usti qismi), dorivor tirnoqgul, sertuk xandeliya va Samarqand bo’znochi gullari, do’lana va itburun

 na‘matak mevalari, sariq andiz va danakli oqquray ildizlari (yer osti organlari), anjir bargi va boshqalar shular jumlasidandir Keyingi bir necha o’n yillar davomida butun dunyoda tibbiyot sohasida o’simliklarga, ayniqsa, xalq tabobati dorivor o’simliklariga bo’lgan qiziqish tobora oshib bormoqda. Ko’pchilik ilmiy markazlarda o’simliklar har taraflama va chuqur o’rganildi va natijada bir qancha yangi, yuqori samarali fitopreparatlar yaratildi.

 1960-1990 yillar ichida sobiq Sovet davlatida 100 dan ortiq fitopreparatlar yaratildi va tibbiyot amaliyotiga joriy etildi. SHulardan bir qismi yuqorida aytilganlarga dalil sifatida bu erda keltirildi: avisan, aymalin, alanton, askorutin, asmatin, befungin, beosid, gindarin, gossipol, kaleflon, kardiovalen, qarotolin, kellin, konvaflavin, laminarid, linetol, mukaltin, novoimanin, pastinatsin, plantaglyusid, raunatin, rozevin, rutin, salvin, solsolidin, flakor boshqa Janubi — SHarqiy Osiyo davlatlari, Afrika davlatlarida)gina emas, balki kimyoviy sintez yo’li bilan ko’plab dorilar olishi mumkin bo’lgan kimyo - farmatsevtika sanoati yaxshi taraqqiy etgan davlatlarda ham kuzatilmoqda.

 Qizil kitobning yangi nashrida 20 dan ortiq dorivor o„simliklar turlari kiritilgan bolib, ularning hammasi ham tarkibi jihatdan juda foydali hisoblanadi. Ularning tarkibida efir moylari, alkaloidlar, karotinlar flavanoidlar, kumarinlar va bacha turdagi vitaminlar mavjud.

 Kovrak-Ferula osimligi ziradoshlar oilasiga mansub, kop yillik osimlik.Yer yuzida bu osimlikning 160dan ziyod turi tarqalgan. Boyi 1 metrga yetadigon, poyasi tik, yog„on, ichi kovak, yuqori qismi shoxlangan. Ildizoldi bargali bandli, 3 bolakli, poyadagilari maydaroq, poyada ketma-ket joylashgan. Gullari soyabon to„pgulda joylashgan. Kovrak monokarp osimlik bolib, 7-8 yilda bir marotaba gullab, urug beradi

 Kovrak ildizi tarkibida havoda qotib qoladigon asafetida va efir moylari saqlaydi. Asfetidaning tarkibidan ferfulat kislota, qatron spirtlar, kumarinlar ajratib olingan. Efir moyidan esa sulfidlar, kumarin va boshqa moddalar borligi aniqlangan. Ildiz tarkibida kraxmal ham bor. Kovrak ildizidan olingan yelimdan asab sistemasi kasalliklarida opkadagi shamollash astma, kok yotal, sil, zaxm kasalliklarida foydalaniladi. Kovrakdan tayyorlangan galen pereparatlari esa arterial bosimni pasaytiradi, kapillyar qon tomirlari mortligini bartaraf etadi. Ildizidan tayyorlangan damlama har qanday og„riqni qoldirish xususiyatiga ega. Hozirgi kunda kovrakning ildizi bilan ayovsiz orib olinishi natijasida, kovrakning tabiiy tarqalgan xududlari keskin kamayib ketdi. Chunki kovrakning ildizi bilan sugurib olingan joydan boshqa kovrak unib chiqmaydi bu esa, kovrak osimligining soni kamayishiga yana bir sabab xisoblanadi.

 Etmak – Acanthophyllum chinniguldoshlar oilasiga mansub, kop yillik osimlik. Ozbekistonga bu turkumga mansub 2 ta tur osimlik tarqalgan. Tog va adir yon bag„irlarida osadi. Bo„yi 50 – 80 sm ildizi 2 m churlikkacha boradi buralgan, barglari qaram- qarshi,qalami yoki nashtarsimon. Barg bandi va poyasi tuksiz yoki mayda mayin tuklar bilan qoplangan bo„ladi. Gullari mayda bo„lib, shoxlarining uchki qismida 2tadan bolib joylashadi. Gultoji barglari pushti 5ta, changchisi esa 10ta, urugchisi 1ta. Mevasi bir urugli meva.

 Etmakning dorivorlik xususiyati ildizida bolib,ildizi tarkibida 10-30% saponin moddasi, aglikonogipsogen, 3 molekula ksiloza va 1 molekula glyukuran kislota galaktoza, ramnoza, furoza, arabinoza moddalari borligi aniqlangan. Etmakdan tabobatda balgam kochiruvchi vosita sifatida va imuninetni kotarish uchun foydalaniladi .

 Adonis-herba adonidis ranunculacae oilasiga mansub kop yillik osimlik. Uzunligi 5- 20sm ga yetadi. Ildizi qisqa jigarrang tusda bo„ladi. Barglari tuxumsimon, palmasimon, 5 bo„lakka bo„lingan, tuksiz bo„ladi. Gullari poyaning tepasida yakka yaka joylashadi, yirik sariq rangli bo„ladi. Mevasi yongoq. Aprel may-oylarida gullaydi, mevalari iyun-iyulda pishadi

 Adonis tarkibida yurak glikozidlari mavjud. Pishmagan mevalari va barglari ularga eng boy hisoblanadi. O„simlikning yer ustki qismida K- strofantin, simarin moddalari bor. Ildiz qimida esa K- sprofantin mavjud. Glikozidlardan tashqari bu o„simlikda:   2,6-dimetoksixinon  Fitosterollar  Flavanoidlar  Sterpid saponinlar  Organik kislatalar  Karetenoidlar  Xolin,kumarin va adenin spirti mavjud.  Adonisdan yurak ksalliklarida keng foydalaniladi. Yurak tezligini sekinlashtirish, sistolni oshirish, diastolni uzaytirish, yurak urish hajmini oshirshda keng foydalaniladi.

 Anzur yoki suvorov piyozi piyozdoshlar oilasiga mansub piyozboshli osimlik xisoblanadi. Bu osimlikni Oltoy Tyanshan, Osiyo toglarida uchratish mumkin. Osimliknng barglari keng 35- 40 sm, uchlari pastga qaragan boladi. Osimlikning balandligi 130 sm gacha yetadi, topgullari yarim shar yoki sharsimon shaklda boladi. Topgulining diametiri 10-12 sm ga yetadi. Gullari pushti-binafsha rangda boladi

 Tarkibida boshqa piyozli osimliklarga nisbata bir-necha marta kop C vitamini, barglarida esa B va E vitaminlari, steroidlar, alkaloidlar, saponinlar aniqlangan. Bu osimlik chiroyli bolishi bilan birga foydali ham xisoblanadi. Imunitetni oshirish va qon aylanishini yaxshilash xususiyatiga ega.

 Bozulbang-Lagochilus inebrians - Lamiaceae oilsiga mansub yarim buta hisoblanadi. Balandligi 24-60 sm oq ildizli, oddiy yoki shoxlangan tukli poyalardan iborat.barglari qarama qarshi, keng tuxumsimon, 3-5ga bolingan. Gullari 4-6 tadan barglar qoltigidan chiqqan yarim halqali boshoqsimon topgulda joylashgan, gultojibarglari 5 bo„lakli, ikki labli, pushti. Mevasi senobiy meva, uzunligi 3-4 mm silliq sargish- kulrang yongoqchadan iborat. May- iyulda gullaydi, mevasi esa avgust- sentyabr oylarida pishib yetiladi

 Bu osimlk Ozbekistonning Jizzax, Samarqand va Navoiy viloyatlarining tog oldi hududlaring shagalli tuproqlarda uchratish mumkin. Otgan asrning 80 yillarida ayoviz orib olinishi natijasida, senopapulatsyalari deyarli yoqolib ketgan. Asosiy xomashyo olinadigon qismi bargi va gullari xisoblanadi, tarkibida tort atomli spirtlar bolgan lagoxilin, barglarida esa efir moylari 0,03%, taninlar 11-14%, shakar organik kislotlar, vitaminlardan K, C, mikroelementladan esa kalsiy tuzlari mavjud.

 Bozulbang gullari va barglaridan tayyorlangan qaynatma damlama va nastoykasi qon ivishini tezlashtiradi qon ketishi toxtatadi. Bozulbang suvi esa tinchlantiruvchi xususiyatga ega. Bu osimlik xissiyotni pasaytiruvchi adaptogen xususiyatga ega. Ular koz ichi bosimini pasaytiradi, korish otkirligini oshiradi. Gemofiliya bilan ogrigan bemorlar bu osimlik damlamasini istemol qilishsa qon ivishi yaxshilanadi, bogimlarda va teri osti toqimalarida paydo bolgan gematomalarni tezroq sorilishiga yordam beradi.

 Omonqora-Ungernia viktor Amaryllis oilasining kop yillik piyozboshli osimligi bolib, ildizlari toq jigarrang rangda, 7-12 smgacha chozilib ketadi,barglari ikki qatorli, suvli, silliq chiziqli, uzunligi 20-40 sm, kengigi 1-4 sm, fevral oyining ohirida osishni boshlaydi. Gullashi 2-11 tadan gullaydi, gullari sargish pushti rangda, iyul avgust oyida gullaydi mevalari sentyabrda pishadi. Omonqora osimligi Hisor tizmasining tog yonbagirlarida toshli, shagalli tuproqlarda kichik maydonni egallab osadi.

 Tibbiyotda bu osimlikning bargidan keng foydalaniladi. Tarkibida alkaloid va galantamin saqlaydi, alkaloidlarda: likorin, hordenin, tasettin, pankratin uchraydi. Bu moddalar barglarida bolib asosan barg rivojlanishining dastlabki bosqichlarida yuqori miqdorda boladi. Asosan barg yigib olinadigon muddat 14-25 aprel hisoblanadi, bunda alkaloidlar 0,52% galantamin esa 0,15 % ga yetkan boladi. Galontamin poliomiolit va polinevrit kasaliklarida, shuningdek sezgir mator nervlarining travmatik shikastlanishida foydalaniladi. Alkaloidlar esa oshqozon ichak kasalliklarida foydali hisoblanadi.

 Xulosa qilib shuni aytish mumkunki, Ozbekiston hududida dorivor osimliklar kop va ularning biz uchun ahamyati juda xam katta. Ammo oxirgi paytlarda bu osimliklardan notogri foydalanish va ayovsiz ularni orib olish bu osimliklar soni kamayib ketishiga sabab bolmoqda. Yuqoridagi osimliklar endilikda qizil kitob ro‟yhatida ekan ulardan foydalanish mumkin emas. Oldizmida turgan eng muhim vazifa bunday noyob va dorivor osimliklarni saqalab qolish va sonini kopaytirish kerak. Ularga kerakli ekologik sharoitni yaratish va ular osadigan maydonlarni kopaytirish va maxsus plantatsiyalarni yaratish lozim. Bu esa bizga farmokologik bazamizdagi xom-ashyolarni kopaytirish va yana ham tibbiyotimizni rivojlantirishga sharoit yaratadi.

 Bodom - xalq tabobatida kopgina kasalliklarga shifo bolib, uning yoǵi kókrak ósmalari, pnevmoniya va boshqa yalliǵlanishlarni davolash uchun ishlatiladi. Boshida shovqin bolsa, ótkir oǵriq yoki quloqlarda oltingugurt qotib qolsa, oǵriqli quloqqa 6-7 tomchi yoǵ solinib, paxta tolasi bilan tiqib olish kerak. Quloq oǵriǵini davolash uchun bodom yoǵi kuniga 2 marta isitiladi.

 Qilizmiya - Olimlar bu giyohda kóplab foydali moddalar topishdi. Qizilmiya oshozon-ichak kassaliklarining oldini olish va uni bartaraf etishi mumkin. Shuningdek u yóǵon ichakni tozalaydi, jiǵildon qaynashida yordam beradi, immunitetni kótaradi. Qizilmiya ildizlaridan tayyorlangan quruq va quyuq ekstraktlar shamollash, sil hamda ókpa, jigar, nafas yóllari va yurak-qon tomirlari kasallanganda, modda almashinuvini me’yoriga keltirishda , boǵma, onkologik , ovqatdan zaharlanish, oshqozon, meda hamda on ikki barmoqli ichak yarasida, teri kuyishi, shuningdek boshqa xastaliklarda tavsiya etiladi. Oziq-ovqat sanoatida qizilmiya ildizidan kaloriyasiz ichimliklar, qanolatchilik va non mahsulotlari, murabbo, shinni, koserva, saqich hamda boshqalarni tayyorlashda foydalaniladi.

 Aloe - osimligi eng qadimiy dorivor giyohlaran biri hisoblanadi. Uni uy sharoitida saqlash yoki uni maxsus dokondan xarid qilishi mumkin. Aloe verani malham sifatia surish bilan birga uni istemol qilish ham mumkin. Agar avval aloe istemol qilmagan bolsangiz, sekin asta uni taomnomangizga qóshish tavsiya etiladi. Aloe ósimligi Xalqaro ilmiy sertifikatiga ega. U haqida hatto Ibn Sino va Gippokrat ham yozgan. Aloe sharbati 200 dan ortiq faol komponentni ózida jamlaydi. Ularning orasida mikro va makroelementlar, vitaminlar , fermentlar va aminokislotalar bor.

 Astragal – Bu osimlikni asosan ildizi uchun yiǵib olishadi, chunki u kóplab davolovchi xususiyatlarga ega. Siz astragalni choy yoki shórvaga qóshib ite’mol qilishingiz mumkin. Bundan tashqari, bu giyohni kapsula, ekstrakt va kukun kórinishida ham xarid qilsa bóladi. Astragal immune tizimini mustahkamlaydi va hattoki tumavni yengishga yordam beradi.  Zaytun - zaytun yoǵI foydasi eng kóp bólgan mahsulotlardan biri sifatida qadimdan mashhur.Undan tibbiyot, dietologiya va kosmetologiya sohasida faol foydalanilmoqda. Zaytun mevasi mikroelemtlarga qanchalik boy ekanini hatto tasavvur ham qilmagan qadimgi yunnonlar va misirliklar zaytunning nayob xusisiyatlarini qadrlashgan va zaytun daraxtini ilohiy kelib chiqishga ega deb hisoblashgan.

 Namatak - shifokorlar shamollashning oldini olish va davolash uchun tavsiya etishadigan namatak mevalarning damlamasi – askorbin kislotasi youd vitamin C ning tabiy manbai sanaladi. Ushbu osimlik mevalarida C vitamin ekzotik lomin va apelsinga qaraganda 50 barbobar , qora smorodina tarkibidan esa 10 barobarga kóproq. Bundan tashqari, u bir qator foydali mikroelementlar, shu jumladan kaliy, magniy, kaltsiy va natriyni oz ichiga oladi. Namatak siropi yoki mevalardan tayyorlangan choy sovuq mavsumda juda samarali ichimlik sanaladi, ayniqsa viruslar faollashganda va immunitet darajasi pasayganda. Agar ushbu xalqona vosita muntazam ravishda qabul qilib boriladigan bólsa, unda shamollashdan saqlanish, shifo jarayonini tezlashtirissh va kasallikdan keyin tezroq tiklanish mumkin boladi. Homiladorlik paytida namatak alohida ahamiyatga ega.

 Qora sedana – qora sedana yoǵi immunitet uchun javobgar bólgan ayrisimon bezga raǵbatlantiruvchi tasir kórsatadi.Immunitetni mustahkamlash uchun ushbu yoǵni ham terapevtik ham profilaktik maqsadlarda qóllash mumkin. Dastlabki davrda ushbu vositani qabul qilishda turli kasalliklar xuruj olishi mumkin. Bunga immunitetning faollashuvi sabab bóladi- organizm oldin davolash uchun yetarlicha kuchga ega bolmagan yengil kechuvchi va davolanilmagan kasalliklar bilan endia faol kurashishni boshlaydi. Umumiy mustahkamlovchi tasiri bilan bir qatorda, qaro sedana moyi balgam kochiruvchi, isitma tushiruvchi, yalliglanishga qarshi, antibacterial va antivirus xususiyatlarga ega bolib, shamollash, bronxit, pnevmoniyaga qarshi kurasha samarali bóladi

ЭЪТИБОРИНГИЗ УЧУН РАХМАТ!

O'xshashlar

O’simliklarning hayotiy shakllari

Botanika faniga kirish

O'simliklarni muhofaza qilish (slayd test)

Botanikaning bo’limlari. O’simliklarning ahamiyati

Ra'nokabilar-Rosidae sinfchasi. Zig`irnamolar – Linales qabilasi