Gemoglabinning tuzilishi va uning kislorod tashish mexanizmidagi ahamiyati - Biologiya - Slaydlar

Gemoglabinning tuzilishi va uning kislorod tashish mexanizmidagi ahamiyati

Yuklangan vaqt:

23.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

808.5 KB

Ko'chirib olish

Gemoglabinning tuzilishi va uning Gemoglabinning tuzilishi va uning kislorod tashish mexanizmidagi kislorod tashish mexanizmidagi ahamiyati.ahamiyati. Reja:Reja: • Xromoproteinlar. Xromoproteinlar. • Gemoglobin va uning tuzilishi.Gemoglobin va uning tuzilishi. • Gemoglobinning kislorod tashishi.Gemoglobinning kislorod tashishi. www.arxiv.uz

Xromoproteinlar.Xromoproteinlar. Konyugatsiyalangan oqsillarning muhim bir gruppasi prostetik Konyugatsiyalangan oqsillarning muhim bir gruppasi prostetik kovalent va nokovalent bog’langan rangli moddalarni tutadi. Bunday kovalent va nokovalent bog’langan rangli moddalarni tutadi. Bunday murakkab oqsillar xromoproteinlar (xroma- yunoncha rang, bo’yoq) murakkab oqsillar xromoproteinlar (xroma- yunoncha rang, bo’yoq) deyiladi. Turli xromoproteinlarning oqsil bilan bog’langan rangli deyiladi. Turli xromoproteinlarning oqsil bilan bog’langan rangli gruppasi har xil organik birikmalar sinfiga kiradi va o’z tarkibida gruppasi har xil organik birikmalar sinfiga kiradi va o’z tarkibida turli metallar- temir, mis, magniy, molibden yoki rux tutadi. Bu turli metallar- temir, mis, magniy, molibden yoki rux tutadi. Bu gruppaga gemproteinlar va temirporfirin enzimlar, flavoproteinlar, gruppaga gemproteinlar va temirporfirin enzimlar, flavoproteinlar, xlorofill- oqsil kompleksi kiradi. Xromoproteinlar o’ziga xos muhim xlorofill- oqsil kompleksi kiradi. Xromoproteinlar o’ziga xos muhim biologik xususiyatlarga ega: fotosintez va hujayralarning nafas olishi biologik xususiyatlarga ega: fotosintez va hujayralarning nafas olishi jarayonlarida kislorod, karbon(IV)-oksidni tashishda, oksidlanish va jarayonlarida kislorod, karbon(IV)-oksidni tashishda, oksidlanish va qaytarilish reaksiyalarida ishtirok etadilar. qaytarilish reaksiyalarida ishtirok etadilar. www.arxiv.uz

GemproteinlarGemproteinlar Gemproteinlar gruppasiga Gemproteinlar gruppasiga gemoglabin va uning unumlari gemoglabin va uning unumlari mioglabin, xlorofill tutuvchi mioglabin, xlorofill tutuvchi oqsillar va fermentlar kiradi. oqsillar va fermentlar kiradi. Ularning hamma vakillari Ularning hamma vakillari prostetik gruppa sifatida to’rtta prostetik gruppa sifatida to’rtta pirrol halqasidan tashkil topgan pirrol halqasidan tashkil topgan temir porfirin strukturasiga, temir porfirin strukturasiga, lekin tarkibi va strukturasi lekin tarkibi va strukturasi farqli oqsil qismga ega. farqli oqsil qismga ega. www.arxiv.uz

Gemoglabin.Gemoglabin. Oqsil-globin va gem deb ataladigan Oqsil-globin va gem deb ataladigan temirprotoporfindan iborat temirprotoporfindan iborat bo’lgan bu metalloprotein bo’lgan bu metalloprotein gemoglabin deb atalib, u qizil gemoglabin deb atalib, u qizil qon tanachalari- eritrositlar qon tanachalari- eritrositlar tarkibida bo’ladi. Uning tarkibida bo’ladi. Uning fiziologik funksiyasi kislorodni fiziologik funksiyasi kislorodni o’pkadan to’qimalarga o’pkadan to’qimalarga tashishdan iborat. tashishdan iborat. www.arxiv.uz

Gemoglobinning tuzilishi.Gemoglobinning tuzilishi. Gem molekulasi markazida Gem molekulasi markazida joylashgan ikki valentli joylashgan ikki valentli temir atomi ikki pirrol temir atomi ikki pirrol halqalarining azot halqalarining azot atomlariga asosiy bog’lar atomlariga asosiy bog’lar bilan, qolgan ikkitasi bilan, qolgan ikkitasi qo’shimcha bog’lar bilan qo’shimcha bog’lar bilan birlashgan.birlashgan. www.arxiv.uz

Gem va uning Gem va uning hosilalarining xossalari hosilalarining xossalari bu birikma tarkibidagi bu birikma tarkibidagi temir atomining temir atomining elektron xolatiga elektron xolatiga bog’liq. Gemoglabin bog’liq. Gemoglabin tarkibida to’rtta temir tarkibida to’rtta temir atomi ya’ni to’rtta gem atomi ya’ni to’rtta gem bor.bor. www.arxiv.uz

Gem molekulalari giston tipidagi oqsil globin bilan bog’langan. Gem molekulalari giston tipidagi oqsil globin bilan bog’langan. Globinning o’zi to’rtta polipeptid zanjiridan ibirat bo;lib, bu Globinning o’zi to’rtta polipeptid zanjiridan ibirat bo;lib, bu zanjirlarning har jufti bir xil tuzilishga ega. Gem oqsil komponent bilan zanjirlarning har jufti bir xil tuzilishga ega. Gem oqsil komponent bilan globin molekulasidagi gistidin qoldiqlari orqali bog’langan deb globin molekulasidagi gistidin qoldiqlari orqali bog’langan deb hisoblanadi. Bu bog’lanish temirning qo’shimcha valentliklari bilan hisoblanadi. Bu bog’lanish temirning qo’shimcha valentliklari bilan ikkita imidazol halqasining N atomlari orasida paydo bo’lib,oqsil va ikkita imidazol halqasining N atomlari orasida paydo bo’lib,oqsil va uning prostetik gruppasi o’rtasida mustahkam murakkab bog’ hosil uning prostetik gruppasi o’rtasida mustahkam murakkab bog’ hosil qiladi. Gem bilan gemoglobin kompleksi faqat ishqor ta’sirida qiladi. Gem bilan gemoglobin kompleksi faqat ishqor ta’sirida parchalanadi. Masalan, qon eritmasi osh tuzi ishtirokida parchalanadi. Masalan, qon eritmasi osh tuzi ishtirokida konsentrlangan sirka kislota bilan qizdirilganda gem o’zining konsentrlangan sirka kislota bilan qizdirilganda gem o’zining oksidlangan shakli-gemin holida ajraladi. oksidlangan shakli-gemin holida ajraladi. Turli gemproteinlar bir biridan tarkibidagi oqsil molekulasining tabiati Turli gemproteinlar bir biridan tarkibidagi oqsil molekulasining tabiati va uning gem bilan bog’lanishdagi farqi tufayli ajraladi. Tuban va uning gem bilan bog’lanishdagi farqi tufayli ajraladi. Tuban hayvonlarning ba’zi oilalarida gemoglobinga o’xshash, kislorod tashish hayvonlarning ba’zi oilalarida gemoglobinga o’xshash, kislorod tashish qobilyatiga ega bo’lgan gemotsianin nomli xromoprotein ham topilgan. qobilyatiga ega bo’lgan gemotsianin nomli xromoprotein ham topilgan. www.arxiv.uz

Gemoglobin tabiatda uchraydigan barcha Gemoglobin tabiatda uchraydigan barcha moddalar orasida molekulyar kislorod moddalar orasida molekulyar kislorod bilan qaytalama birikish qobilyatiga ega bilan qaytalama birikish qobilyatiga ega bo’lgan birdan bir moddadir. Bu bo’lgan birdan bir moddadir. Bu xususiyat gemoglobinning qizil qon xususiyat gemoglobinning qizil qon tanachalari ichida kislorodni tashib tanachalari ichida kislorodni tashib yurishdan iborat g’oyat muhim biologik yurishdan iborat g’oyat muhim biologik ahamiyatini belgilaydi. 1gr gemoglobin ahamiyatini belgilaydi. 1gr gemoglobin eritmada normal sharoitda, taxminan, eritmada normal sharoitda, taxminan, 1,36ml kislorod bilan birikadi. Uning 1,36ml kislorod bilan birikadi. Uning prostetik gruppasi yoki oqsil qismi biror prostetik gruppasi yoki oqsil qismi biror ximiyaviy o’zgarishga uchrasa, bu ximiyaviy o’zgarishga uchrasa, bu xususiyat yo’qoladi. xususiyat yo’qoladi. www.arxiv.uz

OksigemoglobinOksigemoglobin Oksigemoglobin- gemoglobinning to’g’ridan-to’g’ri Oksigemoglobin- gemoglobinning to’g’ridan-to’g’ri birikishidan xosil bo’ladi.bu birikma beqaror bo’lib, uning birikishidan xosil bo’ladi.bu birikma beqaror bo’lib, uning qondagi miqdori kislorodning parsial bosimiga qarab o’zgarib qondagi miqdori kislorodning parsial bosimiga qarab o’zgarib turadi: kislorod parsial bosimi baland bo’lgan o’pka turadi: kislorod parsial bosimi baland bo’lgan o’pka alveolalarida qon kislorod bilan to’yinadi va oksigemoglabin alveolalarida qon kislorod bilan to’yinadi va oksigemoglabin miqdori ortadi. To’qimalarda kislorodning parsial bosimi past miqdori ortadi. To’qimalarda kislorodning parsial bosimi past bo’lganidan oksigemoglobin bu yerda dissotsiyalanib, bo’lganidan oksigemoglobin bu yerda dissotsiyalanib, hujayralarga kislorod beradi. hujayralarga kislorod beradi. www.arxiv.uz

Oksigemoglobinda kislorod Oksigemoglobinda kislorod gem molekulasidagi temir gem molekulasidagi temir atomiga kovalent bog’lar atomiga kovalent bog’lar orqali birikkan emas, orqali birikkan emas, binobarin, temirning binobarin, temirning valenligi ikkiga tengligicha valenligi ikkiga tengligicha qoladi va kislorodning qoladi va kislorodning birikishi yoki ajralishi birikishi yoki ajralishi tufayli o’zgarmaydi. tufayli o’zgarmaydi. www.arxiv.uz

Gemoglobin eritmasi bilan Gemoglobin eritmasi bilan muvozanatda bo’lgan muvozanatda bo’lgan kislorodning parsial bosimi kislorodning parsial bosimi kamaytirilganda kamaytirilganda qaytarilgan gemoglobin qaytarilgan gemoglobin hosil bo’lib, unda temirning hosil bo’lib, unda temirning valentligi ham ikkiligicha valentligi ham ikkiligicha qoladi.qoladi. www.arxiv.uz

Kislorod gemoglobinga o’pkada qo’shiladi, u yerda Kislorod gemoglobinga o’pkada qo’shiladi, u yerda qon bilan oksigemoglobin barcha organ va qon bilan oksigemoglobin barcha organ va to’qimalarga tarqaladi. Bu yerda kislorod ajraladi va to’qimalarga tarqaladi. Bu yerda kislorod ajraladi va hujayra tomonidan foydalaniladi. Gemoglobin va hujayra tomonidan foydalaniladi. Gemoglobin va kislorod orasidagi bog’ unchalik mustahkam emas va kislorod orasidagi bog’ unchalik mustahkam emas va kislorodning parsial bosimi o’zgarganda oson uzilib kislorodning parsial bosimi o’zgarganda oson uzilib ketadi. Gemoglobin kislorodni bergandan keyin ketadi. Gemoglobin kislorodni bergandan keyin hujayradagi moddalar almashinuvining oxirgi hujayradagi moddalar almashinuvining oxirgi maxsulotlaridan biri- karbonat angidridni qo’shib maxsulotlaridan biri- karbonat angidridni qo’shib oladi va uni o’pkaga tashiydi.oladi va uni o’pkaga tashiydi. www.arxiv.uz

Bu yerda korbonat angidrid Bu yerda korbonat angidrid gazi ajraladi va nafas gazi ajraladi va nafas chiqarishda organizmdan chiqarishda organizmdan tashqariga chiqarib tashqariga chiqarib yuboriladi. Ozod bo’lgan yuboriladi. Ozod bo’lgan gemoglobin qaytadan gemoglobin qaytadan kislorodni bog’lab oladi va kislorodni bog’lab oladi va gaz tashilishi qaytariladi. gaz tashilishi qaytariladi. www.arxiv.uz

FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR:FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR: 1. Ermolayev M.V. ,,Biologik 1. Ermolayev M.V. ,,Biologik ximiya’’ximiya’’ Toshkent. 1981.Toshkent. 1981. 2. To’raqulov Yo. 2. To’raqulov Yo. X. ,,Bioximiya’’X. ,,Bioximiya’’ 3. M.Valixonov “Biokimyo” 3. M.Valixonov “Biokimyo” Toshkent 2008yToshkent 2008y 4. w.w.w. Ziyo net4. w.w.w. Ziyo net 5. w.w.w. Ziyo.Uz.com5. w.w.w. Ziyo.Uz.com www.arxiv.uz

E`TIBORINGIZ UCHUN RAHMAT!!!E`TIBORINGIZ UCHUN RAHMAT!!! O`ylaymizki prezintasiyamiz orqali O`ylaymizki prezintasiyamiz orqali “Gemoglabinning tuzilishi va uning kislorod “Gemoglabinning tuzilishi va uning kislorod tashish mexanizmidagi ahamiyati”tashish mexanizmidagi ahamiyati” mavzusida ko`plab ma`lumotlar yetkazib berishga mavzusida ko`plab ma`lumotlar yetkazib berishga erishdik.erishdik. www.arxiv.uz

O'xshashlar

Gemoglabinning tuzilishi

Hujayra nazariyasi va uning ahamiyati

Oqsillar denaturatsiyasi va uning biologik ahamiyati

Mikrobiologiya fani, uning predmeti, vazifasi va ahamiyati

Bakteriyalarning tuzilishi, tiplari va qishloq xo’jaligidagi ahamiyati. Suv o’tlari va ularning klassifikatsiyasi