logo
  1. Bosh sahifa
  2. Slaydlar
  3. Adabiyot
  4. Jadidchilik qarashlarida milliy davlatchilik g’oyalarining o’rni A.Qurbopnov

Jadidchilik qarashlarida milliy davlatchilik g’oyalarining o’rni A.Qurbopnov

Yuklangan vaqt:

23.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

10648 KB
Ko'chirib olish
““ Men Abdulla Avloniyning “Tarbiya biz uchun yo hayot yo Men Abdulla Avloniyning “Tarbiya biz uchun yo hayot yo momot, yo najot – yo halokat, yo saodat – yo falokat masalasidir” momot, yo najot – yo halokat, yo saodat – yo falokat masalasidir” degan fikrini ko’p mushohada qilaman. degan fikrini ko’p mushohada qilaman. Buyuk ma’rifatparvarning bu so’zlari asrimiz boshida Buyuk ma’rifatparvarning bu so’zlari asrimiz boshida millatlarimiz uchun qanchalar muhim va dolzarb bo’lgan bo’lsa, millatlarimiz uchun qanchalar muhim va dolzarb bo’lgan bo’lsa, hozirgi kunda biz uchun ham shunchalik, balki undan ham ko’ra hozirgi kunda biz uchun ham shunchalik, balki undan ham ko’ra muhim dolzarbdir.muhim dolzarbdir. Fidoyi jadidlarimiz hayoti biz uchun о‘rnak, yoshlarni Fidoyi jadidlarimiz hayoti biz uchun о‘rnak, yoshlarni istiqlol, vatanparvarlik, milatparvarlik, insonparvarlik ruhida istiqlol, vatanparvarlik, milatparvarlik, insonparvarlik ruhida tarbiyalashsa muhim ahamiyatga ega, ularning bosib о‘tgan tarbiyalashsa muhim ahamiyatga ega, ularning bosib о‘tgan kurash yо‘lini о‘rganish zarurkurash yо‘lini о‘rganish zarur . . O’O’ zbekiston tarixi kafedrasi katta zbekiston tarixi kafedrasi katta o’qo’q ituvchisi ituvchisi A.KurbonovningA.Kurbonovning Jadidchilik qarashlarida milliy Jadidchilik qarashlarida milliy davlatchilik g’oyalarining o’rnidavlatchilik g’oyalarining o’rni mavzusidagimavzusidagi 2 soatlik ma’ruza darsi2 soatlik ma’ruza darsi TATA QQ DIMOTI DIMOTI Mavzu: Jadidchilik qarashlarini milliy davlatchilik Mavzu: Jadidchilik qarashlarini milliy davlatchilik g’oyalarining o’rni g’oyalarining o’rni Mundarija:Mundarija: Kirish.Kirish. I bob. Chorizmning Turkistonda maorif, fan va madaniyat I bob. Chorizmning Turkistonda maorif, fan va madaniyat sohasidagi siyosatisohasidagi siyosati 1.1. Chorizm tomonidan Turkistonning bosib olinishi 1.1. Chorizm tomonidan Turkistonning bosib olinishi 1.2. Chor Rossiyasining Turkistonda maorif va madaniyat sohasidagi 1.2. Chor Rossiyasining Turkistonda maorif va madaniyat sohasidagi mustamlakachiligi va uning salbiy oqibatlari mustamlakachiligi va uning salbiy oqibatlari II bob. XIX asrning oxiri – XX asr boshlarida Turkistonda milliy II bob. XIX asrning oxiri – XX asr boshlarida Turkistonda milliy davlatchilikni tiklash va ozodlik uchun olib borilgan davlatchilikni tiklash va ozodlik uchun olib borilgan jadidchilik harakati.jadidchilik harakati. 2.1. Jadidlarning davlatchilik konsepsiyasi 2.1. Jadidlarning davlatchilik konsepsiyasi 2.2. Milliy g’oya – jadid dramaturgiyasining asosi.2.2. Milliy g’oya – jadid dramaturgiyasining asosi. Xulosa. Xulosa. Foydalanilgan adabiyotlar va manbalar ro’yxatiFoydalanilgan adabiyotlar va manbalar ro’yxati MAVZUNING DOLZARBLIGI.MAVZUNING DOLZARBLIGI. Jadidlar Turkistonda milliy – davlatchilik g`oyalarini ilgari surib, Jadidlar Turkistonda milliy – davlatchilik g`oyalarini ilgari surib, xalqimizning mustaqilligi va ozodligi uchun kurashdilar, bu bilan xalqimizning mustaqilligi va ozodligi uchun kurashdilar, bu bilan istiqlol tantanasi uchun zamin hozirlandi. Ular orzu qilgan istiqlol tantanasi uchun zamin hozirlandi. Ular orzu qilgan chinakam milliy davlatchiligimizga esa istiqlol yillaridagina asos chinakam milliy davlatchiligimizga esa istiqlol yillaridagina asos solindi. Tanlangan mavzu ushbu masalalarni o`zida mujassam solindi. Tanlangan mavzu ushbu masalalarni o`zida mujassam etganligi bilan ham dolzarb ahamiyat kasb etadi. Hurmatli etganligi bilan ham dolzarb ahamiyat kasb etadi. Hurmatli Prezidentimiz I.A.Karimov o`z ma’ruza, maqola, suhbatlarida – Prezidentimiz I.A.Karimov o`z ma’ruza, maqola, suhbatlarida – “fidoyi jadidlarimiz hayoti biz uchun o`rnak, yoshlaning istiqlol, “fidoyi jadidlarimiz hayoti biz uchun o`rnak, yoshlaning istiqlol, vatanparvarlik, millatparvarlik, insonparvarlik ruhida vatanparvarlik, millatparvarlik, insonparvarlik ruhida tarbiyalashda muhim ahamiyatga ega, ularning bosib o`tgan tarbiyalashda muhim ahamiyatga ega, ularning bosib o`tgan kurash yo`lini o`rganish zarur deb ta’kidlaganlari barchamizga kurash yo`lini o`rganish zarur deb ta’kidlaganlari barchamizga ma’lum. Mazkur bitiruv malakaviy ishi ushbu da’vatga imkon ma’lum. Mazkur bitiruv malakaviy ishi ushbu da’vatga imkon qadar javob tariqasidagi harakatlardan biri sifatida maydonga qadar javob tariqasidagi harakatlardan biri sifatida maydonga keldi. keldi. MAVZUNING O`RGANILISH DARAJASI:MAVZUNING O`RGANILISH DARAJASI: Jadidlar faoliyatiga oid qator maqolalar, risolalar, XX asrning Jadidlar faoliyatiga oid qator maqolalar, risolalar, XX asrning 20-30 yillaridayoq matbuotda e’lon qilingan. Sho`rolar davrida 20-30 yillaridayoq matbuotda e’lon qilingan. Sho`rolar davrida ijod etilgan ishlarda ularni millatchilik, turkchilik, islomchilik ijod etilgan ishlarda ularni millatchilik, turkchilik, islomchilik harakati sifatida baholanib kelindi. harakati sifatida baholanib kelindi. G`arb olimlari birinchilardan bo`lib, XX asrning 50-60 G`arb olimlari birinchilardan bo`lib, XX asrning 50-60 yillardayoq bu harakatga haqqoniy baho berdilar. yillardayoq bu harakatga haqqoniy baho berdilar. Respublikamiz o`z mustaqilligini qo`lga kiritgach fidoyi Respublikamiz o`z mustaqilligini qo`lga kiritgach fidoyi jadidlarimiz faoliyati va ularning asarlarini o`rganish uchun jadidlarimiz faoliyati va ularning asarlarini o`rganish uchun keng imkoniyatlar yaratildi. keng imkoniyatlar yaratildi. TADQIQOTNING XRONOLOGIK DOIRASITADQIQOTNING XRONOLOGIK DOIRASI Tadqiqotning xronologik doirasi XIX asrning 80 yillari ikkinchi Tadqiqotning xronologik doirasi XIX asrning 80 yillari ikkinchi yarmidan 1929 yilgacha bo`lgan davr deb oldik. Bunga sabab yarmidan 1929 yilgacha bo`lgan davr deb oldik. Bunga sabab 1929 yilgacha ushbu harakat davom etdi va shu yili Sho`ro 1929 yilgacha ushbu harakat davom etdi va shu yili Sho`ro hokimiyati jazo organlari tomonidan bu harakat fojiali tarzda hokimiyati jazo organlari tomonidan bu harakat fojiali tarzda tugatildi. tugatildi. ISHNING MAQSAD VA VAZIFALARIISHNING MAQSAD VA VAZIFALARI Mazkur Bitiruv malakaviy ishdia tariximizning o`qilmagan Mazkur Bitiruv malakaviy ishdia tariximizning o`qilmagan sahifalari bilan tanishtirish, ajdodlarimizning eng ilg`or sahifalari bilan tanishtirish, ajdodlarimizning eng ilg`or vakillarining salohiyatini, siyosiy-ma’naviy qiyofasi, orzu vakillarining salohiyatini, siyosiy-ma’naviy qiyofasi, orzu umidlari, fidoyi faoliyatlari to`g`risidagi ma’lumotlarni umidlari, fidoyi faoliyatlari to`g`risidagi ma’lumotlarni umumlashtirib, istiqlol mafkurasi talablari asosida yangicha umumlashtirib, istiqlol mafkurasi talablari asosida yangicha talqin qilish hamda kelajagi buyuk davlatimizning yoshlarini talqin qilish hamda kelajagi buyuk davlatimizning yoshlarini barkamol avlod qilib tarbiyalashda jadid ma’rifatparvarlarining barkamol avlod qilib tarbiyalashda jadid ma’rifatparvarlarining ilg`orilg`or g`oyalaridan samarali foydalanishni ilgari surish tadqiqotning g`oyalaridan samarali foydalanishni ilgari surish tadqiqotning asosiy maqsadini tashkil etadi. Ushbu maqsadni amalga asosiy maqsadini tashkil etadi. Ushbu maqsadni amalga oshirish uchun quyidagi vazifalar belgilab olindi. oshirish uchun quyidagi vazifalar belgilab olindi. - Chorizm tomonidan Turkistonni bosib olinishi, uning sabablari Chorizm tomonidan Turkistonni bosib olinishi, uning sabablari va ayanchli oqibatlarini batafsil yoritish;va ayanchli oqibatlarini batafsil yoritish; - Chor rossiyasining Turkistonda ma’orif va madaniyat Chor rossiyasining Turkistonda ma’orif va madaniyat sohasidagi mustamlakachiligi, uning salbiy oqibatlarini tahlil sohasidagi mustamlakachiligi, uning salbiy oqibatlarini tahlil qilish;qilish; - XIX asr oxiri XX asr boshlarida Turkistonda milliy davlatchilikni XIX asr oxiri XX asr boshlarida Turkistonda milliy davlatchilikni tiklash va ozodlik uchun olib borilgan jadidchilik harakatini tiklash va ozodlik uchun olib borilgan jadidchilik harakatini atroflicha yoritish. atroflicha yoritish. - Jadidlarning milliy -davlatchilik g`oyalari va ularning tarixiy Jadidlarning milliy -davlatchilik g`oyalari va ularning tarixiy ahamiyatini batafsil yoritish.ahamiyatini batafsil yoritish. TADQIQOTNING NAZARIY-USLUBIY VA MANBAVIY TADQIQOTNING NAZARIY-USLUBIY VA MANBAVIY ASOSLARI:ASOSLARI: Ishni tayyorlashda O`zbekiston Respublikasi Prezidenti Ishni tayyorlashda O`zbekiston Respublikasi Prezidenti I.A.Karimovning vatanimizning haqqoniy tarixini asl va mahalliy I.A.Karimovning vatanimizning haqqoniy tarixini asl va mahalliy manbalariga tayangan xolda o`rganish va yaratish haqidagi manbalariga tayangan xolda o`rganish va yaratish haqidagi ko`rsatmalari, asarlari, Vazirlar Mahkamasining qarorlari ko`rsatmalari, asarlari, Vazirlar Mahkamasining qarorlari nazariy -nazariy - uslubiy asos bo`lib xizmat qildi. uslubiy asos bo`lib xizmat qildi. Tadqiqotning manbaviy asosini O`zbekiston Respublikasi Tadqiqotning manbaviy asosini O`zbekiston Respublikasi Markaziy davlat arxivining 1-3-47- jamg`arma hujjatlari, jadidlar Markaziy davlat arxivining 1-3-47- jamg`arma hujjatlari, jadidlar faoliyatiga bag`ishlangan asarlar monografiya ilmiy to`plamlar faoliyatiga bag`ishlangan asarlar monografiya ilmiy to`plamlar darsliklar va matbuot materiallari tashkil etadi. darsliklar va matbuot materiallari tashkil etadi. Mazkur ishni yozishda milliy istiqlol g`oyasi talablariga, Mazkur ishni yozishda milliy istiqlol g`oyasi talablariga, shuningdek, tarixiylik, xolislik, ketma-ketlik tamoyillariga amal shuningdek, tarixiylik, xolislik, ketma-ketlik tamoyillariga amal qilindi. qilindi. ISHNING AMALIY YANGILIGI VA AMALIY AHAMIYATIISHNING AMALIY YANGILIGI VA AMALIY AHAMIYATI Ishda jadidlar faoliatiga oid ma’lumotlar umumlashtirilib, Ishda jadidlar faoliatiga oid ma’lumotlar umumlashtirilib, tahlil etilgan yangi chiqqan adabiyotlar o`rganilib, xulosalar tahlil etilgan yangi chiqqan adabiyotlar o`rganilib, xulosalar chiqarilgan. Umuman mazkur mavzu ilk marotaba bitiruv chiqarilgan. Umuman mazkur mavzu ilk marotaba bitiruv malakaviy ishi sifatida tadqiq etilganligini alohida ta’kidlab malakaviy ishi sifatida tadqiq etilganligini alohida ta’kidlab o`tish lozim. o`tish lozim. Mazkur ishning amaliy ahamiyati shundan iboratki, undan Mazkur ishning amaliy ahamiyati shundan iboratki, undan Vatanimizning XIX asr oxiri – XX asr boshlariga doir tarixini Vatanimizning XIX asr oxiri – XX asr boshlariga doir tarixini yozishda, shuningdek, o`rta maktab va kollejlarda yozishda, shuningdek, o`rta maktab va kollejlarda o`qitilayotgan O`zbekiston tarixi, tarixiy o`lkashunoslik o`qitilayotgan O`zbekiston tarixi, tarixiy o`lkashunoslik darslarida samarali foydalanish mumkin. darslarida samarali foydalanish mumkin. ISHNING AMALIY YANGILIGI VA AMALIY AHAMIYATIISHNING AMALIY YANGILIGI VA AMALIY AHAMIYATI Ishda jadidlar faoliatiga oid ma’lumotlar umumlashtirilib, Ishda jadidlar faoliatiga oid ma’lumotlar umumlashtirilib, tahlil etilgan yangi chiqqan adabiyotlar o`rganilib, xulosalar tahlil etilgan yangi chiqqan adabiyotlar o`rganilib, xulosalar chiqarilgan. Umuman mazkur mavzu ilk marotaba bitiruv chiqarilgan. Umuman mazkur mavzu ilk marotaba bitiruv malakaviy ishi sifatida tadqiq etilganligini alohida ta’kidlab malakaviy ishi sifatida tadqiq etilganligini alohida ta’kidlab o`tish lozim. o`tish lozim. Mazkur ishning amaliy ahamiyati shundan iboratki, undan Mazkur ishning amaliy ahamiyati shundan iboratki, undan Vatanimizning XIX asr oxiri – XX asr boshlariga doir tarixini Vatanimizning XIX asr oxiri – XX asr boshlariga doir tarixini yozishda, shuningdek, o`rta maktab va kollejlarda yozishda, shuningdek, o`rta maktab va kollejlarda o`qitilayotgan O`zbekiston tarixi, tarixiy o`lkashunoslik o`qitilayotgan O`zbekiston tarixi, tarixiy o`lkashunoslik darslarida samarali foydalanish mumkin. darslarida samarali foydalanish mumkin. ISHNING TUZILISHI ISHNING TUZILISHI Mazkur ish kirish, ikki bob, 4 ta paragraf, xulosa, ilovalar va Mazkur ish kirish, ikki bob, 4 ta paragraf, xulosa, ilovalar va foydalanilgan adabiyotlar ro`yxatidan iborat. foydalanilgan adabiyotlar ro`yxatidan iborat. Bitiruv malakaviy ishi 121 sahifani tashkil etadi. Bitiruv malakaviy ishi 121 sahifani tashkil etadi. I bob. Chorizmning Turkistonda maorif, fan va madaniyat I bob. Chorizmning Turkistonda maorif, fan va madaniyat sohasidagi siyosatisohasidagi siyosati 1.1. Chorizm tomonidan Turkistonning bosib olinishi 1.1. Chorizm tomonidan Turkistonning bosib olinishi 1.2. Chor Rossiyasining Turkistonda maorif va madaniyat sohasidagi 1.2. Chor Rossiyasining Turkistonda maorif va madaniyat sohasidagi mustamlakachiligi va uning salbiy oqibatlari mustamlakachiligi va uning salbiy oqibatlari Rossiya imperiyasi tomonidan O'rta Osiyoni bosib olinishi to'rt Rossiya imperiyasi tomonidan O'rta Osiyoni bosib olinishi to'rt bosqichda amalga oshirildi. bosqichda amalga oshirildi. Birinchi bosqich Birinchi bosqich 1847-yildan 1864-1847-yildan 1864- yilgacha bo'lgan davrni o'z ichiga oladi. Bu davrda Qo'qon xonligining yilgacha bo'lgan davrni o'z ichiga oladi. Bu davrda Qo'qon xonligining shimoliy viloyatlari bosib olindi va Toshkentni zabt etishga urinish bo'lib shimoliy viloyatlari bosib olindi va Toshkentni zabt etishga urinish bo'lib o'tdi. o'tdi. Bosib olingan hududlarda Orenburg general-gubernatorligi Bosib olingan hududlarda Orenburg general-gubernatorligi tarkibidatarkibida Turkiston viloyati tuzildi.Turkiston viloyati tuzildi. Ikkinchi bosqich Ikkinchi bosqich 1865-yilda boshlandi va 1868-yilgacha 1865-yilda boshlandi va 1868-yilgacha davom etdi. Bu davrda Qo'qon xonligi va Buxoro amirligiga qarshi davom etdi. Bu davrda Qo'qon xonligi va Buxoro amirligiga qarshi bosqinchilik harakatlari olib borildi.bosqinchilik harakatlari olib borildi. 1873-yildan 1879-yilgacha 1873-yildan 1879-yilgacha uchinchi bosqich uchinchi bosqich bo'lib o'tdi, u Xiva bo'lib o'tdi, u Xiva xonligini bosib olish va Qo'qon xonligini tugatish bilan yakunlandi.xonligini bosib olish va Qo'qon xonligini tugatish bilan yakunlandi. 1880-yil oxiridan 1885-yilgacha istiloning 1880-yil oxiridan 1885-yilgacha istiloning to'rtinchi bosqichi to'rtinchi bosqichi amalga oshirildi. Bu davrda jangovar harakatlar aso-san hozirgi amalga oshirildi. Bu davrda jangovar harakatlar aso-san hozirgi Turkmaniston hududida olib borildi. Turkman qabilalari bo'ysundirilishi Turkmaniston hududida olib borildi. Turkman qabilalari bo'ysundirilishi bilan Rossiya im periyasi ning O'rta Osiyo hududidagi jangovar bilan Rossiya im periyasi ning O'rta Osiyo hududidagi jangovar harakatlari yakunlandi.harakatlari yakunlandi. Shunday qilibShunday qilib , , Rossiya Rossiya 1865-1865- yildan boshlabyildan boshlab 1885- 1885- yilgacha Oyilgacha O '' rta rta Osiyoda uzluksiz urush olib bordiOsiyoda uzluksiz urush olib bordi . . Bu — bosqinchilik, mustamlaka Bu — bosqinchilik, mustamlaka urushi ediurushi edi .. Kitobni bosib olishda qatnashgan bir guruh rus zobit va askarlari Polkovnik N.V. Bogayevskiy Artilleriya polkovnigi A.P.Prins Xiva xoni Muhammad Muhammad Rahimxon Raximhon II (Feruzshoh) Davlat kengashi a’zolari bilan General Beryovkin Kapitan Abramov 1867 yil 7 iyunda Oybuloqda bo’lgan jangda ko’rsatgan qahramonliklari chun oltin qurol va Gyorgiy ordeni bilan taqdirlangan Zarafshon harbiy okrugi qo’mondoni general-leytenani A.K.Abramov Orenburg general – gubernatori Krijanovskiy. Turkistonni bosib olish Tashabbuskorlaridan biri Buxoro amiri Muzaffarxon Amir Muzaffarxonning o’g’li Said Nasrixon Jizzaxni bosib olishda qatnashgan bir guruh zobit va askarlar. Amir Muzaffarni Zirabuloqda yengilgandan keyin fon Kaufmanning huzuriga tashrif buyurushi (1868 yil iyun) Rus mustamlakachilarining xo’jand qal’asiga yorib kirgan joyi Turkistonning Chor Rossiyasi tomonidan bosib olingandan keyingi hududiy ko’rinishi II bob. XIX asrning oxiri – XX asr boshlarida II bob. XIX asrning oxiri – XX asr boshlarida Turkistonda milliy davlatchilikni tiklash va ozodlik Turkistonda milliy davlatchilikni tiklash va ozodlik uchun olib borilgan jadidchilik harakati.uchun olib borilgan jadidchilik harakati. Buxoro amiri Said Olimxon Ismoil G`aspirali Bey (1851-1914) O`rta Osiyoda jadidlar harakatini Rivojlantirishda katta hissa qo`shgan Istambulda ta’lim olgan Siyosat va jamoat arbobi (Qirimlik). U tarjimon gazetasi (1883-1914) Rossiya musulmonligi (1881), Ovropa madaniyatiga bir nazar muvozini (1885) asarlari va bir nechta darsliklari Turkistonga yetib keldi. 1906-yil 27-iyunda chiqa boshlagan. Bu gazeta tez fursatda shunday shuhrat qozondiki deb yozadi, - Abdulla Avloniy, - xatto gazeta muharriri bo`lgan Ismoil Obidiyga “Taraqqiy” ismi berildi. Shu kun hozir O`zbekistonda matbuot va ommaviy axborot vositalari xodimlari kuni sifatida nishonlamadi. XULOSA “ Jadidchilik qarashlarida milliy - davlatchilik g`oyalarining o`rni” mavzusini tadqiq qilish bizga quyidagi xulosalarni chiqarishga imkon berdi. 1. XVIII asrdagi uch xonlik o`rtasidagi parokandalik XIX asrning ikkinchi yarmiga kelib, O`rta Osiyoni chor Rossiyasi tomonidan zabt etilishiga olib keldi. 2. Mustamlakachilar joriy etgan siyosiy-boshqaruv tuzumi o`lkada rus davlatchiligini hukmronligini qaror toptirishga qaratilib, o`zbek milliy davlathiligining asos-e’tiborini yo`q qilishga oid chora-tadbirlar amalga oshirildi. 3. Mustamlakachilar Turkiston xalqlari turmushidan nimaiki ularning istiqboliga to`g`anoq bo`lsa, nimaiki ularni ozodlik uchun kurashidan chalg`itsa, hammasini qo`llab-quvvatlagan holda, istiqlolga xizmat qilajak barcha intilishlarning tayini qirqdilar. 4. Imperiyaning mustamlakachilik siyosati xalq maorifi va madaniy hayotida ham o`z aksini topib, maktab, madrasalar faoliyatini rivojlanishiga to`sqinlik qilindi. Asosiy e’tibor rus-tuzem maktablari tarmog`ini yuzaga keltirishga qaratildi. 5. XX asr boshlariga kelib, rus-tuzem maktablariga qarama-qarshi o`laroq, yangi usul maktablari ochilib, ular milliy g`ururi, qadr-qimmati, toptalgan, talangan xalqimizni milliy mustaqillik uchun kurashga hozirlovchi targ`ibotxonalar vazifasini o`tadi. 6. Jadidlar iste’dodli yoshlarni xorijga o`qishga yuborish orqali millat istiqboli ustunlariga tamal toshini qo`ydilar. 7. Jadidlar “Taraqqiy”, “Xurshid”, “SHuhrat”, “Sadoyi Turkiston” kabi gazetalarini chop etish orqali o`zbek milliy matbuotiga asos soldilar. 8. Jadidlar asos solgan milliy-taraqqiyparvar harakat ayanchli yakun topishiga qaramay, milliy o`zlik tuyg`usini yuksalishiga imkon yaratdi. Milliy ozodlik mafkurasining vujudga kelishi va rivojlanishida muhum ahamiyat kasb etdi. Xullas, jadidlar o`zbek xalqi uchun o`z ijtimoiy, siyosiy va iqtisodiy asoslariga ega bo`lgan yangi o`zbek davlatini barpo etishga yo`l ochib beruvchi milliy g`oyani shakllantirdilar. Jadidlar o`zbek xalqi ijtimoiy tafakkurida qaror topgan ko`p asrlik insonparvarlik, erksevarlik va adolat g`oyalarining ulug` davomchilari bo`ldilar. Muhtaram Prezidentimiz I.A.Karimov ta’kidlab o`tganlaridek: - “Chorizm mustamlakasi davrida ma’rifat g`oyasini baland ko`tarib chiqqan jadid bobolarimiz Mahmud Xo`ja Behbudiy, Munavvar Qori, Abdulla Avloniy, Isxoqxon Ibrat, Abdurauf Fitrat, Abdulla Qodiriy, Abdulhamid Cho`lpon, Usmon Nosir kabi yuzlab ma’rifatparvar, fidoyi insonlarning o`z shaxsiy manfaati, huzur- halovatidan kechib, el-ulus manfaati, yurtimizni taraqqiy toptirish maqsadida amalga oshirgan ezgu ishlari avlodlar xotirasidan aslo o`chmaydi.”

O'xshashlar

Jadidchilarning ma’rifatparvarlik harakatlari va uning xalq manaviyatini ko’tarishda tutgan o’rni
Ma’rifatparvarlik yoki jadid adabiyoti. O’zbek adabiyotida realizm bosqichi
Abdulla Avloniy 3
Cho`lponning Kecha va kunduz romanidan ma`naviy qadriyatlar
XX asr 20-50 - yillari adabiyoti