Imom al-Buxoriy va Abu Iso Muhammad at-Termiziylarning hayoti va ilmiy merosi - Adabiyot - Slaydlar

Imom al-Buxoriy va Abu Iso Muhammad at-Termiziylarning hayoti va ilmiy merosi

Yuklangan vaqt:

23.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

1902.8681640625 KB

Ko'chirib olish

MAVZU: IMOM AL-BUXORIY VA ABU ISO MUHAMMAD AT- TERMIZIYLARNING HAYOTI VA ILMIY MEROSI

REJA  1. Hadis ilmining rivojidagi oltin davr.  2. Imom al-Buxoriyning hadis ilmida “Amir al- Mo'miniyn” degan sharafli nomga sazovor bo'lishi  3. Imom al-Buxoriyning “Al-Jome' as-sahih”, “Al – Adab al-mufrad” asrlari.  4. Abu Iso Muhammad at-Termiziyning hadisshunos olim  5. At-Termiziyning “Al-Jomi'”, “Ash-Shamoil an- Nabaviya”, “Al-ilal fi-l-hadiys”, “Ash-Shamoil an- Nabaviya” kabi asrlari va ularning islom olamidagi ahamiyati.

ADABIYOTLAR: 1. Qur'oni Karim. Abdulaziz Mansur tarjimasi. – T., 2001. 2. Abu Abdulloh Muhammad ibn Ismoil al- Buxoriy. Xadis 1-4 jil. – T., 1997. Xoluq Nurboqiy. Qur'oni karimning ilmiy mo'jizalari. – T., 2002. 3. Hamidov K. Olis – yaqin yulduzlar. – T., 1990. 4. Xayrullaev M. O'rta Osiyoda ilk uyg'onish davri madaniyati. – T., “Fan”, 1994. 5. “Imom al-Buxoriy va uning dunyo madaniyatida tutgan o'rni” mavzuidagi xalqaro ilmiy konferensiya materiallari. Samarqand, 1998. 6. Moziydan taralgan Ziyo. Imom al – Buxoriy. – T., 1998. 7. At – Termiziy. Sahihi Termiziy. – T., 1993. 8. Sulaymonova F. Sharq va G'arb. – T., 1997. 9. Мес A. Мусулманский Ренессанс. – М., 1966.

Ҳадис тўплаш бўйича 6 йирик муҳаддис олим: 1. Имом Бухорий (Абу Абдуллоҳ Муҳаммад ибн Исмоил) 194х.й таввалуд топганлар -256 х.й вафот этганлар. 2. Имом Муслим (Абул Хусайин Муслим ибн ал- Хажжож ан-Найсабурий) 206 х.й- 261 х.й 3. Имом Абу Довуд (Сулаймон ибн Исхок ас- Сижистоний) 202 х.й-275 х.й 4. Имом ан-Насаий (Абу Абдурахмон Ахмад ибн Али) 215 х.й- 303х.й 5. Имом ат-Термизий (Абу Исо Мухаммад ибн Исо) 209 х.й- 279 х.й 6. Имом ибн Можжа (Абу Абдуллох Мухаммад ибн Язид) 209 х.й-273 х. й

ИМОМ ИСМОИЛ АЛ- БУХОРИЙ (810-870)

«Ҳадис илмида амир ал- мўминийн» деган шарафли номга сазовор бўлган Имом ал-Бухорий 810 йилда Бухоро шаҳрида таваллуд топган. Ал-Бухорий ёшлигидаёқ отасидан етим қолади ва онаси тарбиясида вояга етади.

У табиатан ақл-идрокли, зийрак, ўткир зеҳнли бўлган. Ўн ёшидан араб тилини ва ҳадисларни қунт билан ўрганган. Билимга чанқоқ, илм-фанларни ўрганишга ҳаваси кучли бўлиб, ҳадис илмини алоҳида қунт билан ўзлаштирган.

Имом ал-Бухорий ўн олти ёшида саёҳатга чиқади, Макка ва Мадинани зиёрат қилади. Ўз билимини ошириш мақсадида Дамашқ, Қоҳира, Басра, Куфа, Бағдод каби илм-фан марказларидан ҳисобланган йирик шаҳарларда бўлади.

Бухорий умрининг охирида Самарқанд яқинидаги Хартанг қишлоғида қийинчиликда яшайди ва оғир дардга чалиниб, 870 йили шу ерда вафот этади.

Ливанлик шайх Надим ал-Жиср 1956 йили собиқ Иттифоққа ташриф буюриб, Имом ал- Бухорий мақбарасини зиёрат қилган

Имом ал-Бухорийнинг «Ал жомеъ ас-саҳиҳ» («Ишончли тўплам») ва «Ал-адаб ал- муфрад» («Адаб дурдоналари») асарлари аҳамиятлидир.

1998 йил 23 октябрда Самарқандда Имом ал-Бухорий таваллудининг 1225 йилик тантанаси нишонланди. Челак тумани Хартанг қишлоғида аломмага бағишлаб ёдгорлик мажмуи очилди.

Ал-Бухорий ва Бухоро амири орасидаги муносабатга диққат қилинг. Уларнинг ҳатти- ҳаракатини шахсиятидан келиб чиқиб баҳоланг. НАЗОРАТ УЧУН САВОЛЛАР

Шайх Надим ал-Жиср билан боғлиқ воқеани шарҳланг ва ҳозирги кун билан таққосланг

Муҳаддис Абу Исо Муҳаммад ибн Исо ал-Буги ат-Термизий (824-892) Термиз яқинидаги Буг қишлоғида ўрта хол оилада дунёга келган. Унинг бутун ҳаёти ва фаолияти Термизда ўтган. Унинг «ат- Термизий» тахаллуси шундан келиб чиққан. Ас-Самъоний (1113-1167) «Китаб ал-ансаб»да («Насл-насаб ҳақидаги китоб») ат- Термизийнинг қуйидаги сўзларини келтиради: «Менинг бувам насли-насаби бўйича Марвлик бўлган. У Лайе бен Сайёр ҳукмдорлиги даврида яшаб, кейин Термизга кўчиб келган».

Муҳаммад ат-Термизийнинг турли фанларни ўрганишга, айниқса ҳадисларга бўлган қизиқиши эрта уйғонган. Кейинча- лик, ўз билимларини мукаммаллаштириш мақсадида у Шарқ мамлакатлари бўйлаб кўпгина саёҳатлар қилган. У узоқ вақт Макка ва Мадинада яшайди, у ерда кўпгина таниқли олимлар билан учрашади. Имом ал-Бухорий, Имом Муслим, имом Абу Довуд, Исхоқ ибн Мусо, Маҳмуд ибн Ғайлон каби атоқли мухаддислардан илм олиб тажриба ортиради.

Муҳаммад ат-Термизийга унинг устози ва сафдоши Имом ал-Бухорий катта таъсир ўтказган. Бу икки буюк муҳаддиснинг учрашувлари 863-868 йилларда, Имом ал- Бухорийнинг ўз илмий саёҳатидан қайтиб келиб яшаб дарс бераётган Нишопур шаҳрида бўлиб ўтган. Муҳаммад ат- Термизий ўзининг асосий асари «Ал- Жомиъ ал-кабир»да имом ал-Бухорий билан бўлган суҳбатларни миннатдорчилик билан эсга олади.

Ат-Термизийнинг ўз устози ва сафдошига бўлган чексиз фидоийлиги ҳақида «Тазкират ал-Хуффоз» («Хофизлар ҳақида китоб») асарининг муаллифи Шамс ад-дин аз-Захаби ўз асарида такидлаб ўтади, у ерда шундай сўзлар келтирилган: «ат- Термизий ўзининг устози ал-Бухорийнинг ўлимига шунчалик қайғурганки, ҳаттоки кўр бўлиб қолиб, умрининг охиригача шундайлигича яшаган».

Ат-Термизийнинг ҳам кўпгина шогирдлари бўлган. Булар Макхул ибн ал-Фадл, Муҳаммад ибн Маҳмуд Анбар, Ҳаммад ибн Шокир, Абу ибн Муҳаммад, Хайсам ибн Кулайд аш-Шоший, Аҳмад ибн Юсуф ан-Насафий, Абул Аббос Мухаммад б. Махбуд Ал-Маҳбубий ва бошқалардир. Имом Муҳаммад ат- Термизийнинг шогирдлари орасида турли мамлакатлар ва элатлар вакиллари бўлган.

Имом ат-Термизий ота қишлоғи Буғда 892 йилда вафот этган ва шу ерда дафн этилган. Унинг қабри Шерободнинг жануби- шарқий қисмида жойлашган.

Муҳаммад ат-Термизий ўндан ортиқ асар ёзган. Булар «ал-Жомиъ ал- кабир» («Катта тўплам») (у шунингдек «Саҳиҳ ат-Термизий» ёки «Сунон ат- Термизий»деб ҳам аталади), «Аш- Шамоил ан-набавиййа» («Пайғамбарнинг алоҳида фазилатлари»), «Китаб ат-Тарих» («Тарих китоби»), «Китаб аз-зуҳд» («Тақво ҳақида китоб») ва бошқа асарлар.

Ат-Термизийнинг илмий мероси ичида «ал-Жомиъ ал-кабир» асари асосий ўринга эга. Тузилиши жиҳатдан «ал-Жомиъ ал-кабир» кўпгина бобларга бўлинган бўлиб, булар таҳорат, намоз (солот), закот, рўза, ҳаж, жаноза, никоҳ, тижорат ва ҳоказолардан иборат.

O'xshashlar

Abu Rayxon Beruniy hayoti va ilmiy faoliyati

Muhammad Yusufning hayoti va ijodi

Muhammad Yusuf hayoti va ijodi

Zahiriddin Muhammad Boburning hayoti va ijodi

Zahiriddin Muhammad Boburning ijodiy merosi Dars ishlanma