Либоссиз қомат. (Кекса чайир киши) - To'qimachilik - Referatlar

Либоссиз қомат. (Кекса чайир киши)

Yuklangan vaqt:

13.04.2024

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

49 KB

Ko'chirib olish

Либоссиз қомат. (Кекса чайир киши) Режа: 1. Композицион жойлаштириш. 2. Анатомик таҳлил, деталлар устида ишлаш. 3. Умумлаштириш ва тугатиш

Композицион жойлаштириш. Талабалар постановкани турли нуқталардан кузатадилар. Иш бошлашдан олдин бир қатор қораламалар бажаришади. Шудан сўнг ўзларига ёққан, нуқтани танлаб вазифани бажаришга киришадилар. Шошмасдан енгил чизиқлар билан натурани матога ўқитувчи таъкидлаган қонун - қоидага амал қилиб чизишни бошлашадилар. Натурани матонинг ўрта қисмига жойлаштириб, интерьер билан узвий боғлаш вазифаси туради. Қоматнинг боши, оёқлари планшетга қай тарзда жойлашиши, интерьер элементларини енгил чизиқлар билан кўзда чамалаб белгилаб чиқилади. Қоматни қуришда ўқ чизиқ ўтказилади. Натурани планшетга жойлаштирганда тепа қисмида пасткисидан кўпроқ бўшлиқ қолдирилади. Икки ён томонлар дан эса деярли бирхил оралиқлар бўлади. Уни қуришда бошқисмининг юқори нуқтасидан оёқ учига тўғри чизиқ тортилиб ундан тос суягига чизиқ давом этади. Елкалар йўналиши, тирсак ва қўллар ҳолати, икки тиззанинг бир - бирига муносабати вашу зайлда нуқталар белгиланиб, чизиқлар тортилади. Постановка композицияни ўзига хос томони хусусида аниқ, собит тушинча берилади. Композиция мукаммаллиги бўлажак суратни пластик яхлитлигини ташкил этади. Ҳар бир вазифани ўзгача композиция ечими бўлгани каби ушбу вазифани мақсади хусусида сўзлаб, сўнг амалий ишга қўл урилади (эскиз). Композиция эскизини дастлаб, турли форматлардан келиб чиқиб, қоғозда қалам билан ижро этилади. Пухта топилган композиция эскизини асос қилиб олиб, ушбу форматдан келиб чиқиб ромка ва мато тайёрланади. Композиция ечимида талаба танлаган текисликда буюм ва жусса орасида уйғунлик бўлмоғи лозим, зеро уйғунлик бўлмаса бўлажак ўқув рангтасвири хом кўринишга эга бўлади. Анатомик таҳлил, деталлар устида ишлаш. Деталлаштириш — босқичнинг техник муносабатларида энг қийин жараёндир. У аниқликни образли тасаввурни ва, бўёқ суртишда буюмнинг характерига етарлича эътибор беришда анча аниқликни талаб қилади. Деталь янги суртилган бўлиши билан бирга, хал қилинган, ишончли; фақат шундагина у тасвирнинг

аниқлигини таъминлашга хизмат қилади. Ишончсиз суртилган деталь бўш, барча ишни эзилган, жонсиз қилиб кўрсатади. Деталлаштириш жараёнида рассомнинг юксак махорати, маданияти, ва билими намоён бўлади. Шундай кен қўлланиладиган анъанавий деталлаштириш усулларидан мазок, штрих, пеьро ва кисть орқали бажариладиган ретуш шулар жумласидандир. Штрих юмшоқ, эгилувчан учли, энг яхшиси колонок кисти ёрдамида, энг керакли асосий жойларга яъни шаклларни бўрттириб кўрсатиш, нозик, иншоотларнинг майда деталлари, дарахт шохлари ва шунга ўхшаган деталларни ишлаш учун қўлланилади. Штрих ва мазокларни ишлатишда уларнинг йўналиши, ранги хамда деталнинг характерига эътибор қилиш керак бўлади. Детал ранги юқори даражада аниқ, ёки умумий ранглар уйғунлиги билан хамоханг, ва унгача аниқ ва ишонч хосил қилган холда деталлаштирилаётган буюмнинг ранги, штрихи танланиши лозим. Шунинг учун хам мойбўёқли техникада детал ишлаш жараёнида ўзгача эътиборни талаб қилади; бир қанча қайта ишлаш, у тасвир гўзаллигини йўқотади ва иш сифатини пасайтиради. Бошнинг ўрта чизиғи ҳолати, бурилиши ён томонга егилишини аниқлаб қоғоз текислигига жойлаштириш. Бош тасвирини текисликка жойлаб, юз қисмларининг асасий ўлчамлари; жағдан пешона дўнглигигача, қошдан буруннинг пастигача, бурун асосидан жағгача бўлган ўлчамлар белгиланади. Кўз чуқурчасини ўрни, қошнинг тепа ёйи, яноқ суягининг чеккалари, қулоқ чуқурчалари ва бошқалар кўрсатилади. Юз қисмидаги бурун, лаб, яноқ суяклари, жағнинг юқори ва пастки ўлчамлари, бошнинг вертикал чизиғига нисбатан бурилишига боғлиқ бўлиб қисмлари перспектив қисқаради. Буларни натурадан синчиклаб кузатганимизда биринси ва орқа пландагиларни чизиқлар ёрдамида аниқлаймиз. Горизонтал чизиғи пастда бўлса; бурун, яноқ, пешона, жағларнинг вертикал текисликдаги қисқаришини кўрамиз.

Шунинг билан бирга жағнинг пастки қисми, бурун асоси, қўзнинг юқори қисми горизонтал текислиги катталашади. Бош пастга егилган бўлса юқоридагиларнинг акси ҳолатини кузатамиз. Бошни чизиқли қуришдан кейин шаклларга ранг берилади. Ранг беришда енг қорамтир қисмидан бошланади ва тус нисбатларини сақлаган ҳолда енгил давом эттирилади. Ёритиш манбасига яқин шакллар сояси тўқроқ, узоқдагилари эса бироз хирароқ кўринишда бўлади. Натурадан рангда тасвирлаш жараёни ўз қонун қоидаларига эга ишнинг бошланиш қисмида нималар қилиш, ўртасида қайси масалалрни ҳал этиш ва охирлаб қолганда уни қандай якунлаш кераклигини билиш зарурдир. Рангтасвирда қуйидаги асосий масалаларни ҳал этиш зарур: • умумий тус ва ранг ҳолатдари ва натура бўёқларининг бир-бирига яқинлигидаги тус ва ранг муносабатларини топа билиш; • катта ранг - тусли муносабатлар чегарасидаги ранг - тусларнинг “ чўзилиши ”, алоҳида буюмларнинг ҳажмли шаклларининг батафсил рангли қайта ишланиши ; бутун тасвирнинг умумийлиги , яхлитлиги ҳамда композиция марказини кўрсата билиш . Умумлаштириш ва тугатиш . Ишнинг якуний қисми - яхлитлаш , яъни майда деталларнинг бир бутунликка бўйсундиришдир . Бу ишда асосий бўлакларнинг тус ечимига эътибор бериш керак . Агар ола була чипорлик яхлитликка халақт берса уларга ишлов бериш керак . Натурани яхлик кўринишга халақт бераётган хар бир бўлакни ўз жойига қўйиш керак . Агар шундай қилмасак , қўшимча деталлар асосий обьектдан чалғитиб , диққатни тортади , яхлитликни бузади . Агар рассом яхлик кўришни ўрганган бўлса , тасвирни оқилона бажаради . Бу босқичда гавда силуетига ҳам эътиборни кучайтириш даркор . Тасвирда жуда нозик тус фақини сақлаб қолиш керак . Силуетнинг баъзи жойларининг кучайтириб ( чизиқ орқали ) баъзи жойларни фон билан қўшиб юбориш керак . Қўйилмада нимани бўрттириб ( чизиб ) нимани фонга яқин

тусда бирлаштириб юборилишини хал этиш зарур . Буни натурага яхлит қараганда ажратиб олиш мумкин . Шундан сўнг гавданинг тўғри конструктив қурилмасига эга бўлиш мумкин . Нихоят, портрети ишланаётган одамнинг ички психологиясини очишга хам уриниб қўриш мумкин. Бу нарсага деталларни яхлитлаб асосий характерли жойларини бўрттириш билан эришиш мумкин. Портрер ёзиш жараёни бу жараёнда сиз ҳар хил эффект ҳамда лисировкалар ёрдамидан фойдаланишингиз мумкин. Бунда ҳам ўзизга керакли жараёндан фойдаланинг ҳамма жараёнлардан эмас. Масалан Дюрер ўз автопортретларидан ўзидан фойдаланиб ўзи ўрганган. Қаламтасвир ва рангтасвир сиз буни ҳаммасини ўргана олмайсиз лекин ўзизга етарлича ўрганишга ҳаракат қилинг.

Adabiyotlar : 1. O’zbekiston Enstiklopediyasi ―J‖ harfi 2. Boymetov B. ―Qalamtasvir‖. Darslik 1-qism. Toshkent,2006 3. Tolipov N., Abdirasilov S., Oripova N. Rangtasvir. T., 2006. 4. Abdirasilov S. Tolipov N., Oripova N. ―DastgoHli rangtasvir‖ (2qism). T., 2003. 5. Tojiev B. ―DastgoHli rangtasvir‖ fanidan ma’ruzalar matni. T.,2000. 6. Tolipov N. Abdirasilov S. ―DastgoHli rangtasvir‖-Toshkent. 2005. 7. Tojiev B. ―Qalamtasvir asoslarini o’rganish‖. Toshkent 1994.

O'xshashlar

Либоссиз ярим қомат олд тарафидан. (Кекса чайир киши, ярим шартли чизма, сунъий ёруғликда)

Эркак кишининг либоссиз ярим комати. (Кекса чайир киши, конструктив ечимда, шартли чизма суний ёруғликда)

Эркак кишининг либоссиз комати (орка тарафидан тасвири, анатомик тахлили билан, кекса чайир киши, конструктив ечимда, шартли чизма суний ёруғликда)

Эркак кишининг либоссиз комати (олд тарафидан тасвири, анатомик тахлили билан, кекса чайир киши, конструктив ечимда, шартли чизма суний ёруғликда)

Қўл, оёқ тасвири (эркак ёки аёл киши) анотомик таҳлили билан. (Кекса чайир киши, конструктив ечимда, тахминий чизма, сунъий ёруғликда)