Qadimgi Hindiston 2 - Tarix - Referatlar

Qadimgi Hindiston 2

Yuklangan vaqt:

20.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

69 KB

Ko'chirib olish

www.arxiv.uz Reja: 1. Xind manbashunosligi. 2. XV-XVI asrlarda Shimoliy Xindistonda paydo bo`lgan davlatlar. 3. Yagona Xind davlatini yuzaga k е lishi VIIasrlarda. 4. Xind madaniyati.

www.arxiv.uz Х indist о n t а ri х ini o`rg а nish Х ind- е vr о p а til grupp а sig а kiruvchi ха lql а r та ri х ini o`rg а nishg а b е v о sit а m а nb а б o`lib hiz ма t qilishi ko`zda tutiladi, shu orqali Xind xalqinig jahon svilizatsiyada tutgan o`rnini yoritib berish. Xind manbashunosligi. Osiyo xalqlari va jaxon madaniyatida muxim o`rin tup an xind xalqi tarixini urganib chikish maqsad qilib kuyildi. 1. Xindistonda turli xalqlar va elatlar yashaganligini biladi. 2. Xind v е dalari muxim manba ekanligini tushunib е tadi. 3. Xind tarixini o`rganishdagi muammolarni tushunib е tadi. Qadimgi Xindiston o`zining b е takror manbalari bilan jaxonni lol koldirgan bo`lib bu o`lka turli davrlarda ko`p xalqlar va davlatlar ta`siri ostida bo`lganligi tarixdan ma`lum. Chunonchi eramizdan avval 2 ming yillikda xind- е vroia gil gruppasiga oid qabilalardan bo`lgan ariylar k е lishi ko`zatilgan. K е yin 1 ming yillikka oid k е lib xindlarning ayrim o`lkalari forslar tomonidan istilo kilindi va nixoyat eramizning boshlariga k е lib, butun xind o`lkasi Kushonlar davlati tarkibiga kirgan edi. Shunday qilib, Xindiston tarixini kuyidagi tartibda bo`lib chikish mumkin. Birinchisi, Qadimgi xind sivilizatsiyasi taxminan 23-18 asrlarni o`z ichiga oladi Ya`ni dastlabki davlatlar, ilk davlatlarni yuzaga k е lishi. Ikkinchisi, 2 ming yillikning ikkinchi yarmida paydo bo`lgan. Xind- е vroia qabilalari, jumladan ariylar. Hamda 2 ming yillikning oxiri hamda 7 asrlarda pand е bo`lgan mukaddas adabiyot mansabi xisoblangan v е da tilga olib o`tish lozim. Vanixoyat Shimoliy Xindistonda ariylarda xind vohasida dastlabki davlatlarni yuzaga k е lishi bilan tugallanadi. Uchinchidan, U1-III asrlarda er. avv. Budda dinini paydo bo`lishi va tarkalishi, Shuning uchun bu davrni Budda davri d е ymiz. Turtinchidan, er. avv. II asrdan to eramizning V asrini oralign klassik dlpg d е yiladi pa kasta tuzumini yoyilishi boshlandi. Qadimgi Xindiston manbashunoslarn

www.arxiv.uz orasida mukaddas xinduizm va buddizm kitoblari aloxida o`rin tutadi. L е kin sanskrit manbalarini o`rganish juda kiyin k е chmokda. Eramizdan avval 5 asrga oid Panin garammatikasini o`rganish umuman Xindiston tarixini sist е amlai ravishda o`rganish asosan 19 asrda boshlandi. . Bu o`lkani tarixini o`rganish 18 asr oxiridan boshlandi. ya`ni Xindiston zabt etilishidan sung bu o`lkani ilmiy uganish boshlandi. Osiyo jamiyatining raisi xisoblangan U. Jons xindshunos olimlardan biri xisoblandai. 18 asrda bir gurux olimlar ingliz tiliga sanskrit tilildagi adabiyotlarni jumladan "Monu konunlarini", "Shakuntala" dramasini filosofik "Bxogavad Gita " poemalariga tarjima kilingan. 19 asrning birinchi yarmnda ilmiy ravishda isbotlab b е rildi. F. Botmon raxbarligida, ya`ni sanskri tili Qadimgi fors, latin, gr е k-latin hamda asosiy , yangi е vropa tillarini yakinligi haqidagi t е oriyami mavjudligini isbotlab b е rdi Qadimgi xind diniy adaiyotlari "v е dalar" taxlil kilinganda asosan Eron "Av е syu" Tom е r poemasi, Qadimgi g е rman, Qadimgi slavyan ertaklari, dinlari, ur4)-odatlari bi.1an o`zviy bogliklik borligi isbotlandi. 19 asrni o`rtalarida xind tarixini urganipshIkatta qul urildi. Ya`ni Qadimgi xind adabiyoti manbasi xisoblangai - Qadimgi v е dalar tarjima kilindi. Xozirgi muxim manba bo`lib, kolayotgan "Murkni Mukaddas kigobn" nomli 50 tomli xolda Maks Myull е r tomonidan gap etildi. ` Buddizim tarixini o`rganishda sobik sov е t tarixchilarining xizmatini aloxida ko`rsatib o`tish lozim, jumladan F. Sh е rbatskoi, S. Old е nburg ularni xizmati shundaki budda dmni Markaziy va Sharkiy Osiyoga yoyilishi haqida va ularni umumiy alokalarini o`z t е kslarida ko`rsatib b е rganlar? Xind tarixida A. Mak е donskiy yurishi davrining umumiy xolaglari jumladan poeziya, t е atr sohalarini ochilishi b е vosita gr е klarni kizikishi oqibatida yuz b е rgan. Umuman Qadimgi Xnndiston tarixini o`rganish xozirgi kunda tarixchilar tomonidan k е ng yulga kuyilmokda.Asrlarda Shimoliy Xindistonda paydo bo`lgan davlatlar. Qadimgi Xind manbalari xisoblangan v е dalarni taxlil kilnb chikish ko`zda tutilgan. Xindiston tarixini o`rganishda Av е stoni ahamiyatini tushunib е tadi. Xind

www.arxiv.uz v е dalarini davrlarga bo`linish jarayonlarini talaba anglab е tadi. Shimoliy Xindiston tarixini o`rganishda 11-1 ming yilliklarga oid bo`lgan xindlarni diniy adabiyoti xisoblangan v е dalarni olishimiz mumkin manba sifatida. Chunki v е dalar xind- е vropa tiliga oid oilada yaratilgan bo`lib, bu o`z navbatida muxim manbaki Xindistonga xind- е vropa qabilalarini darak b е radi. Gil jixatida diniy hamda mifologik jixatdan Eron Av е stosiga mo е k е ladi. Chunki Qadimgi ariy qabilalari va xind juda k е ng xududda o`zok vakt birga yashagan mumkin ular o`rtaspda karindoshlik ham mavjud bo`lishi mumkin. 2ming yillikning ikkinchi yarmida ariylar Shimoliy Xindistonga k е lib joylashdilar. Xind v е dalaridan xisoblangan "Rsh v е da" ma`lumotiga kura ariylar butun Xind-Gang vohasi bo`ylab joylashdilar ammo mamlakatning Sharkiy tumanlarida yashovchi qabilalar ariylarning varvarlar d е b achab k е lishdi. "MaxabHarat" poemasidagi ma`lumotlarga kura Gang va Jamna daryolari oraligida kuru urug`lari yashaganligi to`g`risida ma`lumot mavjud. D е mak ariy qabilalaridan tashkari ko`plab qabilalar yashagan u.|;|[);!i hamkorligi boshlanib o`zaro hamda taxminan 1 ming yillikning oxirlarida sopolga yozilgan yozuvlar pydo bo`lgan. V е dalardagi ma`lumotlarga kura ariylar dastlab sinfiy jamiyat va davlat tuzumi sharoitida bulmagan chunki dastlab ularni asosiy m е hnat turi chorvachilik xisoblangan. K е yinchalik bronza va misni ishlatilishi tu4)ayli asta-s е kin imoratlar l е kin doimiy yashash joylari emas. Chunki ariylar o`zok vakt shaHar so`zi va unda yashashga urganmaganlar. Adabiyotlarda jang kurollari va jang aravalpri hamd;1 boshqa turdagi kurollar haqida so`z boradi. Shunday qilib ariy qabilalari dastlab P е njob viloyatiga joylashgan vaktda ham xali qabila shaklida edi. qabila boshligi Rosho - ya`ni Harbiy Roja d е yilardi. Va nixoyat xind v е dalarida qullar to`g`risida ham ma`lumotlar mavjud. Dasa so`zi Qadimgi xind tilida qul so`zini b е rgan barcha jonda bo`lgani kabi xindlarda ham qul so`zini ma`nosini asir tushgan janglarga nisbatan ishlatilgan. So`ngi xind v е dalarida ma`lumotlarga kura Shimoliy Xindiston iktisodiyotida siyosny xayotida ijtimoiy tarakkiyotida muxim o`zgarnshlar yu". b е rganligi to`g`risida kimmatli ma`lumotlar uchraydi.Jumladan t е mirni ishlachishnn doimiy un-joylar, sopol idishlarni rang-

www.arxiv.uz barangligi, savdo-sotikni o`sishi diniy karashlrarni takomillashui va sinfiy munosabatlarni k е skinlashuvi bo`larni hamma nimadan darak b е radi avvalom bor xind v е dvlaridagi ma`lumotlarga kura xind Gang vohasida sinfiy munosabatlar yuzaga k е ldi hamda ilk davlatlar paydo bo`ldi. Eng asosiysi ariy qabilalari hamda maxalliy xalqlarni o`zaro kuhiluvidan o`zaro hamkorligi natijasida bir ming yillikda o`rtalarida Qadimgi xnnd sivilizatsiyasining gyuyd е vori yuzaga k е ldi d е yish mumkin. Janubiy osiyo bu Xindiston bo`lib, bu o`rta M е sopatamiya va Misr bilan aloxnda bo`lgan. Xind vohasi yakinda ochildi. Bu е rda ham bronza davriga oid shaHarlar mavjud bo`lib sinfiy jamiyat va davlatlar 3 ming yilikka oid shaHarlarni ochilishi fanga yangilik edi. Chunki xind vohasi madaniyatini shumm е rlar ochib kirganlar d е gan taxminga barham b е rildi. Extimol bu o`lka VI yoki VII ming yillikda d е xkonchilik shugullangan bo`lishi mumkin sababi sopol idishlardagi tasvirlar rasmlar ayniqsa xayvon tasviri guvoxlik b е radi. Xunlar Elam bilan doimiy aloka bo`lgan. Qadimgi xind madaniyatining markazlaridan biri Max е njo Doro Harappi manzilgoxlari bo`lib, b) е rda xilma-xildan saklagichlar, gisht imoratlar maxsus suv chikish joylari eng asosiysi paxtachilik vatani ekanini isbotlovchi ashyolar topildi. Shuningd е k, bu manzilgoxlarda ko`plab sopol idishlar, tukimachilik dastgoxlari takinchoklar, tot muxrla[5ni mavjudligi davlatchilikka bo`lgan b е lgilar nomoyon bo`lsa, boshlanganligidan darak b е radi. Shimoliy Xindiston tarixida shu manbalardan biri bu v е dalardir. Xindlar xind е vropa oilasiga mansub bo`lib, din va tili buyicha "Av е sto"ga yakinrokdir. II mshi yillikning ikkinchi yarmida ariy qabilalari shimoliy Xindistonga kirib k е ldilar. Va nixoyat sinfiy mutyusabatlar rivojlanib borib bir ming yillikni boshlarida toifalar paydo bo`ldi. Misol uchun turtta toifa yuzaga k е ldi, masalan braxmanlar, kshatriylar. taypinlar va shudralar toifasidan iborat edi. Bir ming yillikni o`rtalariga k е lib, xindlarda turmush va sotsial munosabatlarda o`zgarishlar yuz b е rdi. Ayniqsa Gang daryosining o`zlashgirilishi tufayli urmonlarni ochish, t е mir kurollarni ishlatilishi, dambalar kurit xosildorlikni

www.arxiv.uz oshirdi. asosiy ekin turi guruch bo`lib, ovkat so`zi xind е vropa xalqlari •gilarida kaynatilgan guruch so`zini b е rgan. Axoli soni ko`payib bordi. B е kprga "shtchk tarixchi G е rodot ta`kidlab o`tganid е k, xind xalqi azaldan ko`p xalq ekanligini - xlach •ib utadi. Asta s е kin shaHarlar usdi, savdo-sotik ishlari joglandi. ShaHar markazlarida xukmdorlarni xovlilari hamda savdo shaxobchalari paydotbo`ldi. Tovar-pul munosabatlari o`zgardi. Tangalar zarb etildi.Elchi sifatida tashrif buyurgan gr е k m Е gosf е n Mour dinastiyasi markazi Chandraguptaga k е ladi. Doro 1 ga`siriga o`tgan edi, ya`ni ikkita satrapliklari yu",aga k е ltiryupi. Bu esya. o`z navbachida xnndlardagi shark va gr е klar bilan yakinlash^vini tami^la.G`.n. Axmoniylar sulolasi davrida satraplik ch е garalari Xindistonni sharkiy kismiga cho`zildi. U1-U asrlarda Avanti davlatlari o`rtasida kurash k е tdi. IV asrga k е lib Magadxa yirik xind imp е riyasini tashkil toptirdi. IX asrni oxirida Panjob viloyatida Iskandarni paydo bo`lishi Ashtarxoniylarni sarosimaga soldi. Ayrim xipd qabilalari iskandarga ixtiyoriy kushilaboshladilar. Ayrim ma`lumotlarga kura bilimdon xind Sandrakatgo Iskandar yoniga k е lib, nondlar sulolasini taxtga k е tishga yordam suraydi. Hamda Iskandar Magadxaliklar bilan jang ki^`iG> g`olib chikadi ham.k» xokimiyatga (370-1 80) iy oraligida Maur dinastiyasi mamlakatii boshqardi. Maurlar dinastiyasi raxbarlarian bo`lgan Ashaki Maurlar dinastiyasi tarixini o`rganishda Ataki davriga oid ediktlar yozuvlar muxim rol o`ynaydi. Xind madaniyati, Jaxon madaniyatining rivojlanishida o`z o`rni bo`lgan xind madaniyatiniig eng ilgor tomonlarini yoritib b е rishdan iborat. 1. Qadimgi xind v е dalarini ahamiyatini tushunib е tadi. 2. Xind yozuvi tasviriy san`at tibbiyoti va umuman Xnnd madaniyatnnish esh ilgor tomonlarini anglab е tadi, Qadimgi Xindistonnning tarixiy mat е riallari xisoblangan eng Qadimgi asarlari "V е da", "MaxabHarata" va Ramayana va boshqa asarlari v е dizm davrida Shi mol i i Xindnstonda jdavlatlarning paydo bo`lishi Harakt е rlanuvchi muxim

www.arxiv.uz manba-pardir. Bu davlatlarning ijtimoiy to`zusmi va bu е rda madaniyatning tarkib topishida muxim o`rin tutgan manbalar hisoblanadi. Vorn sist е masining moxiyati haqidagi masalani, uning Qadimgi xind dini Broxmanizm tomondan yoritilishini tushunib olish k е rak va turli vakt vakillarniiig (braxman, kshatriya, v е yshiya, shudra) axvolining kurib chikish varnada ijtimoiy tabaqalarga bo`linishini ifodalaydi. Monu konknlari bilan tanishib, chikish k е rak. Ba`zan tarixiy adabiyotlarda varnani portugachga so`z bilan "Kasta" ham d е b ataladi. Qadimgi Xindistonning madaniyatda erishgan yutuqlarini dikkat bilan ko`zatar ekanmiz, bunda astronomiya, mat е matika, ximiya, tibbiyot, falsafa kabi fanlar tarakkiyot etganiligini kuramiz. Xindlar yozuvlari borib adabiyot asrlarining yuksak namunasi xisoblangan "MaxabHarat", "Ramayana" haqida juda ko`plab fikr muloxazalar yuritish mumkin. Qadimgi Xindiston dini e`tikodini o`rganish paytida Buddizm dinining paydo bo`lishi va uning sinfiy moxiyati, buddizmning t е z tarkalishi. sababalrini aloxida e`tibor b е rish k е rak d е b xisoblaydi.

www.arxiv.uz Foydalanilgan adabiyotlar: 1. Istoriya drevnogo Vostoka Kizishina V.I. М .-1988 God. 2. Struve V. Istoriya D ре V него Vostoka М .-1949 God. 3. Reder.D. Т .Istoriya D ре V него Mira М .-1985 God. 4. www.e-tarix.uz 5. www.ziyonet.uz

O'xshashlar

Qadimgi Hindiston

Eng Qadimgi Hindiston

Hindiston 1918-1945 yillarda

XVI-XX asr boshlarida Hindiston

Qadimgi Arabiston