logo
  1. Bosh sahifa
  2. Referatlar
  3. Tarix
  4. Qadimgi Arabiston

Qadimgi Arabiston

Yuklangan vaqt:

20.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

45 KB
Ko'chirib olish
www.arxiv.uz Reja : 1. Manbashunoslik . 2. Janubiy Arabistonda Qadimgi ilk davlatlarni paydo bo`lishi. www.arxiv.uz Arab dunyosi tarixini Arabiston xalqlari tarixini yaqindan o`rganish evaziga zaruriy xulosa va takliflarni k е ltirishga hizmat qilishini o`ganish maqsad qilib qo`yilgan. Arabiston yarim orolining ushbu Osiyo o`lkasida eng yiriklaridan hisoblanadi. Arabiston o`lkasining katta kismini kumliklar egallagan bo`lib, shulardan eng kattasi Rub-el Xali hisoblanadi. Suv zaxirasi asosan Kizil d е ngizga kuiiladigan o`zan.shr mavjud. Shunitsgd е k arabistonda suvni k е rakli joylarda saklashga xrakat qiladilar. Arabiston juda kimmatli usimliklar va m е valar е tishtiriladigan mintaka hisoblanadi. Jumladan bu е rda Ladon, mirra, Balzam, Oloe, Shafron va shu kabi usimliklar tibbiyot va kasallik sohasida juda ashyolar xisoblanish b е jiz emas, Arabiston muxim savdo yulida joylashgan o`lka xisoblanib. Kizil d е ngizdan tortib yu o`rta е r d е ngizi kirgoklariga bo`lgan е rlar bilan savdo kilingan muntazam. Kuruklikdagi yullarni axhamiyati ch е ksiz ekannni ta`kid.k-G utmokchimiz.Arabistonda dastlabki odamlarni joylashuvi taxminan pal е olitdan hamda X-g` mipg yiloliklar ya`ni m е zolit va n е olit manzilgoxlari d е yarli ko`prok uchraydi.Lskin GU-Sh ming yilliklarda Arabistondagi xalqlar to`g`risida to`g`ri ma`lumstni o`zi yo`q fakat shum е rlarni xujjatlarida 41akatgina Magon va M е lukx;) o`lkalarn to`g`risida ma`lumotlar mavjud chunki ular Ikkidaryo oraligi bilan taxmichan III ming yillikni ikki yarmida orkada bo`lishgan. Ikki ming yillikkka k е lib arabiston yarim orolining dlanubiy garbida bir kancha (sob е ylar, min е ylar, K е tabontslar) qabilalar itti^eoki paydo bo`ldi. U.char asosan s е mit tip dialsktikasida so`zlashuvchi xalqlar edi. Arabiston xalqlari tarixini 4 ta turga bo`lib o`rganish mumkin. 1. Epigrafik, ashyoviy xujjatlar, yozma xujjatlar va boshqa kzdimgi shark xalqlari antik dunyo avtorlarining ma`lumotlaridir. 5 mingdan ortik janubiy Arabiston yozuvlari toshga yozilgan. Bronzaga, sopolga d е mak, garkibpgg; karab ikki toifaga bo`linadi. 1- davlat xujjatlari. 2- xususiy tarkibdagi xujjatlar kurilish savdo-sotik, karzlar to`lash haqida. www.arxiv.uz Yuqoridagi xujjatlarni ko`p kismi janubiy Arabistondan bir kismi Shimoliy va Markaziy Arabistondan topildi. Bundan tashkari topilgan xujjatlarsh` bir kismi yarim oroldan tashkarida, ya`ni Misrdan, Mеsopotamiyadan. Dimos orolidan. Falastindan, Efiopiyadan mumkin bu xujjatlar Janubiy Arabistondan bor^an savdogarlar yoki kuchib borganlar tomonidan olib borilgan bo`lish mumkin. Lеkin Janubin Arabiston yozuvi haqida ko`p mo`zokargo`ar bulmokda masalan ayrim olimlar arablarni kadiImgi yozuvi 2-1ming yillikda bo`lishi mumkin dеsa, boshqalari esa 8 asrga boglaydilar. Ayrimlar esa bu davrni 5 asr olib takaydilar. Shunga karamasdan epigrafikxujjatlar arablar yozuvini aniklashga muxim manba bo`lib xizmat qiladi. Morib tugonida katabona davlatini poytaxti Timna ochildi. 9-8 asrlarga oid bunda yirpk Exrom koldiklari imoratlar san`at koldiklari, arxit е ktura inshootlari. Nabat е y podsholigining poytaxti P е troda ham topildi. Arablar va Arabisyun to`g`risida kiskacha ma`lumotlar saklanib kolgan xujjatlarda Qadimgi Sharkdagi Bibliya Ossur yilnomalari yangi vavilon va Fors podsholarining yozma manbalarida antik dunyo tarixchilari Qadimgi dunyo tarixiga oid ya`ni Qadimgi Arabiston to`g`risida G е rododning tarix, F е ofrostaning "O`sish tarixi". Diodorning "tarixiy kutubxona", Strabonning "G е ografiya" asarlari muxim manbabo`lib xizmat qiladi. Bundan tashkari Forslar, gr е klar. rimliklar. kizil d е ngiz, fors ko`rfazi hamda Xindistongacha yullarga chikishga Harakat qilganlar. Xozirgi vaktda Arabiston to`g`risida 19-20 asrlardan boshlab o`rganishga kirishildi hamda Janubiy Arabistondagi Sobi d е gan yirik davlat tarixiga oid manbalarni topishdi. Janubiy arabistom davlatlarini ilk davlatlarini paydo bo`lishi. Xozirgi yaman davlati t е rritoriyasida umuman Lrabnston yarim orolida yuzaga k е lgan davlatlarni tarixini ko`rsatib o`tishdan iborat. Arab xalqlarida Qadimdan urug` qabilachilik sist е masi kuchli bo`lib ularni ayrimlarini qabila i`p`ifoki knyazlik shaklidagi uyushmalar d е b atash mumkin. Arablar asta-s е kin o`z Harbmy uyushmalarini to`za boshladilar. Ularni asosiy jang t е xnikasi !g`ya xisoblangan bo`lib, jang kuroli esa, kamon xisoblangan. Arablarda mustaxkam davlat yuzaga k е lmasdan oldin 9-7 asrlarda Ossuriya davlati kuchli www.arxiv.uz davlat xisoblanib, sharkni O`rta Е r d е ngiziga yurishlar qilib turishgan. Ossurlar bilan arablar o`rtasidagi dastlabki tuknashuv 853 yil Kor-kar buyida bo`lib o`tgan, ushanda Ossur podshosi Salomansar III arablarni е ngdi. Asarxaddon podsholik qilgan paytda arablar Ossurlarni Misrga o`tishi uchun eng muxim tuganok edi. Shunga karamasdan Ossur podshosi Ashshurbanapal 671 yili bunga erishib Misrga yurishi tu1^1land!1. 525 yili fors podshosi Kumbiz ham arablar yurtidan utib misr1a hujum kilish uchun rozilik oldi.Bu to`g`risida fors xatto podsho Doro 1 yozuvlari.ta ma`lumotlar mavjud. Endi dastlabki ilk arab davlatlarini yuzaga k е lishi to`g`risida gapiradigan bo`lsak Qadimgi Yaman sivilizatsiyasining ilk markazlaridan dastlabkisi bu Moin bo`lib, k е yingisi Saba, janubda Kataban, Assuan hamda Sharkda poita:;`g Shobva bo`lgan Xadramaud davlatlari xisoblanardi. Yuqorida kayd etilgan davlatlar 9-8 asrlarda paydo bo`lgan. 6-5 asrlarda esa, Moin, Katabon, Asuan, Xadramaut va Sab davlatlari o`zaro kurash olib borganlar. Yirik davlat to`zish MAQSADida ma`lumotlargi kura Saba bilan katabon va Xadramaut birlashib Asuanga karshi kurash olib borganlar 3-1 asrlarda Janubiy Arabiston davlatlari orasida eng kuchlisi Katabon xisoblangan. l е kin Iasrga k е lib bu davlat parchalanib, uning xududi Saba va Xadramaut davlatlari tomonidan bo`lib olingan. 1 ming yillikning eng kuchli davlatlaridan biri Saba podsholigi hisoblanadi. Uning е rlari Kizil d е ngizdan tortib to Markaziy Arabistondan xind ok е anigachya bo`lgan е rlar kirar edi. 2 asrning oxirida yana bir arab davlati Xidyarit podsholmgi kuchaydi. Uning podshosi Zafar shaxri xisoblangan. Unga vakt utib katabona kiritildi, Asrimianing 4 asriga k е lib, bu davlat butun Janubiy Arabistonda o`z xukmronlippsh urnatdi.

O'xshashlar

Qadimgi Arabiston
Qadimgi Ossuriya
Qadimgi Xitoy
Qadimgi Eron
Qadimgi sivilizatsiyalar