Ижро тўхталишини кўрсатиш - San'at - Referatlar

Ижро тўхталишини кўрсатиш

Yuklangan vaqt:

20.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

28 KB

Ko'chirib olish

Ижро тўхталишини кўрсатиш Дирижёрликда ижронинг вақтинча ёки умуман тўхтатишнинг аҳамияти катта. Шу боис хали тўхташни кўрсатувчи усул ҳам жуда муҳим. Афсуски, аниқ тўхтатишга мураббийлар аниқ ижро бошлашга нисбатан камроқ эътибор берадилар. Шу боис талабалар, одатда, бу усулни бўшроқ ўзлаштирадилар ва товуш давомийлигини кўрсатилган вақтдан кечроқ ёки эртароқ тўхтатадилар. Янграшни тўхтатиш маълум тайёргарликни талаб этади, чунки бунда барча ижрочилар бир вақтда тўхташларига эришиш даркор бўлади. Бу ерда яна ауфтакт масаласи кўндаланг туради. Бунда тегишли қўл ҳаракати аниқ, кўримли, вақт бўйича мутаносиб ва динамика бўйича тиниқ бўлиши керак. Товуш тўхталишини кўрсатиш учун ҳаракат танлашда табиийликдан келиб чиқиш керак, яъни қўл ҳаракати дирижёр учун қулай, оркестрга эса тушунарли бўлиши керак. Одатда бу ҳаракат у ёки бу даражада думалоқроқ чизиқ ёки тўхтатиш вақтида дирижёр қўлининг қандай жойлашганлигига қараб у ёки бу йўналишдаги тўғри чизиқ шаклида бўлади (ўзига — чапга, ўзидан — ўнгга ёки пастга). У ёки бу ҳолларда тўхтатишни кўрсатувчи ҳаракат учун йўналишни қандай танламоқ зарур? Янграшни тўхтатувчи ҳаракат сўнгги янгровчи хисса томонга йўналиши кераклигини шу ўринда истисно ҳолларини айтиб ўтиш жоиз. Амалиётда сўнгги янгровчи хисса қисқа бўлганлиги боис, тўлиқ тўлдирилмаганлиги (8–ли, 16–ли, чорак) ёки тез суръатда берилишига дуч келамиз. Бундай ҳолларда тўхтатиш ҳаракатини айнан шундай хиссада амалга ошириш керакки, бунда ҳаракатли якунловчи туртки билан монандлик бўлиши лозим. Шунинг учун ҳам мазкул қўл ҳаракати йўналиши бу ерда ушбу хисса йўналишига тўғри келади. Тўхтатиш ҳаракати тезлиги сўнгги хиссанинг қисқалиги ёки унинг тез суръати билан тақозо этилган ҳолларда бу ҳаракат сўнгги хисса томон, яъни, пастга йўналтирилган тўғри

чизиқ кўринишига эга бўлади. Агар сўнгги янгровчи хисса узоқроқ давом этса ёки тўлиқ янграса, унда бу ҳаракатни қўллаш тавсия этилмайди, чунки сўнгги хиссанинг янграши тўлиқ ушлаб турилмайди. Бундай ҳолларда сўнгги янгровчи хисса одатий усул билан тактланади, тўхтатиш ҳаракати ушбу хисса кейинги хисса бошлангунча эгаллаган вақти ҳисобига бажарилади. Бунда думалоқроқ шаклдаги ҳаракат қўлланилади. Унинг ишлатилиши сўнгги хисса янграшини тўлдириш учун ҳаракатни чўзиш кераклиги боис тақозо этади. Буни тез ва секин суръатда бир хил меъёрда бажариш керак бўлади. Тўхтатиш ҳаракатларининг барчасини йўналишига қараб шартли равишда икки гуруҳга бўлиш мумкин. Биринчи гуруҳга кейинги ҳаракатни ҳисобга олувчи тўхташ ҳаракатлари киради. Бу — асарнинг ичидаги тўхташдир. Бунинг учун дирижёр қўли кейинги ижрони давом эттириш энг қулай бўлган ҳолатда бўлиши керак. Иккинчи гуруҳга эса бутун асар ёки унинг қисмини якунловчи ҳаракатлар киради. Буларни бажаришда дирижёр эркинликдан истаганича фойдаланиши мумкин.

Адабиётлар рўйхати 1. Каримов И.А. Тарихий хотирасиз келажак йўқ.-Т.: Шарқ, 1998 . 2. Каримов И.А.Биз келажагимизни ўз қўлимиз билан қурамиз. Т.7.-Т.: Ўзбекистон, 1999 . 3. Азимов К. Ўзбекистон дирижёрлари.-Т., 2001.

O'xshashlar

Чертиб ижро этиладиган мусиқий чолғулар

Танбурда гаммалар ижро этишда миллий мусиқа асарларидан фойдаланиш

Sibelius 4

Партитура устида ишлаш

Ауфтакт