Buq’doy va javdar donlaridan un tortish jarayonlarining texnologik chizmalari. Makaron mahsulotlari uchun un tortishning o’ziga hosligi - Oziq-ovqat texnologiyasi - Referatlar

Buq’doy va javdar donlaridan un tortish jarayonlarining texnologik chizmalari. Makaron mahsulotlari uchun un tortishning o’ziga hosligi

Yuklangan vaqt:

29.08.2022

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

19.9892578125 KB

Ko'chirib olish

Buq’doy va javdar donlaridan un tortish jarayonlarining texnologik chizmalari. Makaron mahsulotlari uchun un tortishning o’ziga hosligi Reja: 1. Buq’doy donidan oddiy un tortish. 2. Javdar donidan oddiy un tortish. 3. Javdar donidan birta navli sidirma un tortishning texnologik jarayonlari. 4. Javdar donidan bir navli elanma un tortishning texnologik jarayonlari. 5. Javdar donidan ikki navli sidirma un tortishning texnologik jarayonlari. 6. Yormalarni boyitishni qisqartirilgan jarayoni bilan murakkab takrorlanuvchi un tortish. 7. Yormalarni boyitishni rivojlangan jarayoni bo’lgan murakkab takrorlanuvchi un tortish. 8. Yormalash va saralash jarayonlari. 9. Boyitish va silliqlash jarayonlari. 10. Yanchish jarayoni.

1. Buq’doy donidan oddiy un tortish. Buq’doy donidan oddiy un tortish guruhiga 96 % li jaydari un tortish kiradi. Bunda un tortishga elevatordan kelgan donning massasiga nisbatan buq’doy unining chiqishi 96 % bo’lishi kerak, chiqindilar miqdori 1 % ni tashkil qiladi. Unning yirikligi quyidagi talablarga javob berishi shart: N 067 metalmatoli elakda qolgan mahsulot 2 % dan ko’p bo’lmasligi, N 38 kapron elakdan o’tgan elanma 30% dan kam bo’lmasligi kerak. Unni N 067 metalmatoli elakdan o’tgan yirik bo’lakchalardan shakllantiriladi. Oddiy takrorlanadigan un tortish jarayoni uchta yoki to’rtta texnologik sistemadan iborat bo’ladi. Har qaysi sistemada mahsulot valli dastgohlarda maydalanadi va elakdonlarda un ajratib olinadi. Oddiy takrorlanadigan un tortishda maydalash sistemalarining texnik tavsifi 15-jadvalda keltirilgan. 15-jadval Oddiy un tortishda maydalash sistemalarining texnik tavsifi Kursatkichi Yormalash sistemasi I II III Tishlar soni n, 1/sm Tishlarning ogish burchagi u, % 4,5...5 12 6,5 14 7...8 14 2. Javdar donidan oddiy un tortish. . Bunda un tortishga elevatordan kelgan donning massasiga nisbatan javdar unining chiqishi 95 % bo’lishi kerak, chiqindilar miqdori 2 % ni tashkil qiladi. Unning yirikligi quyidagi talablarga javob berishi shart: N 067 metalmatoli elakda qolgan mahsulot 2 % dan ko’p bo’lmasligi, N 38 kapron elakdan o’tgan elanma 30% dan kam bo’lmasligi kerak. Un N 067 metalmatoli elakdan o’tgan yirik bo’lakchalardan shakllantiriladi.

Oddiy takrorlanadigan un tortish jarayoni uchta yoki to’rtta texnologik sistemadan iborat bo’ladi. Har qaysi sistemada mahsulot valli dastgohlarda maydalanadi va elakdonlarda un ajratib olinadi. Oddiy takrorlanadigan un tortishda maydalash sistemalarining texnik tavsifi 16-jadvalda keltirilgan. Oddiy un tortishda sistemalarning texnik tavsifi shunday tanlanganki, don tezroq un holigacha maydalanishi kerak. Oddiy un tortish sxemasida mahsulot valli dastgohdan keyin darrov elakdonlarga emas qamchinli mashinalarga yuboriladi. Buning natijasida elakdonlarga tushadigan yuklama 50 % ga kamayadi va saralash jarayoni yaxshilanadi 11-rasm. 3. Javdar donidan birta navli sidirma uni tortishning texnologik jarayonlari. Yormalarni boyitmasdan murakkab-takrorlanuvchi un tortish guruhiga javdar donidan navli sidirma va elanma un tortish kiradi. Javdar donidan birta navli sidirma uni (87 %), birta navli elanma uni (63 %), ikkita navli 15...30 % sidirma va 50...65 % elanma unlari, umumiy chiqishi 80% bo’lgan un olinadi. Javdar donidan birta navli sidirma uni tortish texnologik jarayonlari . Javdar donidan un tortishda sidirma unining sifat ko’rsatkichlari quyidagi talablarga javob berishi kerak: 1. Kuldorligi 1,45 % dan ko’p emas; 2. N 045 elakda elanganda qoldiq 2% dan ko’p emas; 3. N38 elakda elanganda elanma 60% dan kam emas; Unning yirikligi N 045 elakdan o’tishi bilan aniqlanadi. Bazis sifat ko’rsatkichli javdar donidan sidirma unining chiqishi 87 % ni tashkil qiladi. 9 % kepak va 3,7 % chiqindi ajratib olinadi. Un tortishning texnologik sxemasi 4..5 ta yormalash va 1-2 ta yanchish sistemalaridan iborat. Yormalash jarayonidagi har bir sistemada qamchinli mashina o’rnatiladi. Oxirgi yormalash sistemasining qoldiq’i sidiruvchi mashinada qo’shimcha ishlov beriladi va elakdonda unni ajratib olish uchun saralanadi.

12-rasmda javdar donidan birta navli sidirma uni tortishning texnologik sxemasi keltirilgan.Bir navli sidirma uni tortishda maydalash sistemalarining texnik tavsifi Ko’rsatkichi Yormalash sistemasi I II III IV V Tishlar soni n, 1/sm Tishlarning oq’ish burchagi u, % 4,5 12 5,5 12 6,5 14 7,0 14 9,0 14 4. Javdar donidan bir navli elanma un tortishning texnologik jarayonlari. Javdar donidan chiqishi 63 % bo’lgan elanma uni tortiladi. Elanma uniga yuqori talablar qo’yiladi, shuning uchun un tortishning rivojlangan sxemasi qo’llaniladi. Yormalash sistemasida donni pachoqlash sistemasi qo’shimcha o’rnatiladi. Yanchish jarayoni 6...7 sistemaga oshadi. Yormalash sistemasida donni pachoqlash vaqtida 1 % gacha kuldorligi yuqori (3,5...4,0 %) bo’lgan ozuqa uni ajratib olinadi, natijada elanma unining sifati yaxshilanadi va chiqishi ko’payadi. Un hamma sistemalardan ajratib olinadi. I...III yormalash sistemalaridan boshlab yorma va dunstlar yanchish sistemalarida yanchish uchun ajratib olinadi. Birinchi yormalash sistemasida mahsulot ajratib olish (N 08 elakdan o’tgan elanma) 35...40 % ni, ikkinchi yormalash sistemasida 45...55 % ni tashkil qiladi. Har qaysi yanchish sistemasida unning chiqishi 30...40 % ni tashkil qilishi kerak. 5.Javdar donidan ikki navli sidirma un tortishning texnologik jarayonlari.

Javdar donidan ikki navli un tortishda elanma va sidirma unlari olinadi. Unning umumiy chiqishi 80 % ni tashkil qiladi, shundan 15 % ni elanma va 65 % ni sidirma uni tashkil qiladi. Bunday un tortish uchun donni tayyorlash bo’limida javdar doni oldindan A1-ZShN-3 mashinasida qobiq’i ajratiladi. Kepakning umumiy chiqishi 17 % ni tashkil qiladi. Elanma unining sifat ko’rsatkichlari quyidagi talablarni qoniqtirishi shart: 1. Kuldorligi 0,75 % dan ko’p emas; 2. Yirikligi - N38 ipak elakdan o’tgan elanma 90 % dan kam emas. 18-jadval. Ikki navli elanma va sidirma uni tortishda maydalash sistemalarining texnik tavsifi Ko’rsatkichi Yormalash sistemasi I II III IV V Tishlar soni n, 1/sm Tishlarning oq’ish burchagi u, % 4,5 10 5,5 10 7,0 12 8,0 12 9,0 14 6. Yormalarni boyitishni qisqartirilgan jarayoni bilan murakkab takrorlanuvchi un tortish. Yormalarni boyitishni qisqartirilgan jarayoni bilan murakkab- takrorlanuvchi un tortish guruhiga buq’doy donidan birta navli unning chiqishi 85 % bo’lgan ikkinchi navli un tortish kiradi. Buq’doy donidan olingan ikkinchi navli unning sifati quyidagi talablarni qondirishi kerak: 1. Kuldorligi 1,25 % dan ko’p emas; 2. Hul kleykovina miqdori 25 % dan kam emas; 3. Yirikligi - N27 elakdagi qoldiq 2 % dan ko’p emas, N 38 elakdan o’tgan elanma 60 % dan kam emas.

Buq’doy donidan ikkinchi navli un tortish texnologik sxemasida beshta yormalash, beshta yanchish va uchta boyitish sistemalari mavjud. I...IV yormalash sistemalarida qamchinli mashinalar o’rnatilgan. Sistemalarning texnik tavsifi shunday tanlanganki, mahsulotlarni jadal ravishda maydalash ta’minlanadi. Yormalash jarayonida yirik yormacha, o’rtacha yormacha, mayda yormacha, dunstlar va un ajratib olinadi. Yormachalar faqat birinchi ikkita yormalash sistemasida ajratib olinadi. Boyitish sistemalarida boyitilgan yormachalar yanchish sistemalarida yanchiladi. Un maydalashning hamma sistemalaridan ajratib olinadi. 7. Yormalarni boyitishni rivojlangan jarayoni bo’lgan murakkab- takrorlanuvchi un tortish. Yormachalarni boyitishni rivojlangan jarayoni bo’lgan murakkabtakrorlanuvchi un tortish guruhiga buq’doy donidan ikkita va uchta navli un tortishlar kiradi. Bu un tortish guruhi asosiy bo’lib, non va makaron mahsulotlari ishlab chiqarish uchun qo’llaniladi. Bazaviy sifatli dondan unlarning chiqishi quyidagicha: 1. Unning chiqishi 75 % yoki 78 % ikkita navli un tortish; 2. Unning chiqishi 75 % yoki 78 % uchta navli un tortish; 3. Unning chiqishi 72 % yoki 75 % ikkita navli makaron uni tortish; Buq’doy donidan asosan yuqori navli unlar ishlab chiqariladi. Yuqori navli unlarning sifat ko’rsatkichlariga qo’yilgan talablar ham yuqori bo’ladi. Shuning uchun yuqori navli un tortishda texnologik jarayonlarni tashkil qilish ham murakkab bo’ladi. Bunda oliy navli unlarning chiqishini ko’paytirish uchun oraliq mahsulotlarni (yormachalarni) havoli-q’alvirli mashinalarda ishlov berish katta ahamiyatga egadir. Yormalash jarayoni shunday olib boriladiki, bunda donning endospermasini yorma va dunst ko’rinishida to’liq ajratib olish imkoniyatini ta’minlash zarur. Shu bilan birga yormalash sistemasida qisman un ham hosil bo’ladi.

Boyitish sistemalarida yirik, o’rtacha va mayda yormalar havoli-q’alvirli mashinalarda boyitiladi, bunda kuldorligi yuqori bo’lgan qoldiq mahsulotlarning bir qismi yormalash jarayoniga qaytariladi, boyitilgan yormachalar yanchib un olish uchun yanchish sistemalariga yuboriladi. Boyitish sistemalarida tayyor mahsulot sifatida 2 % gacha manna yormasi ham ajratib olish mumkin. Yanchish sistemalarida boyitilgan yormacha va dunstlar jadal ravishda yanchilib un olinadi. 8. Yormalash va saralash jarayonlari. Don va mahsulotlarni maydalash to’rtta yormalash sistemasida bajariladi. Uchinchi va to’rtinchi yormalash sistemalari (III yo.s. va IV yo.s.) yirik va mayda mahsulotlarni maydalash uchun ikkiga bo’linadi. Hammasi bo’lib oltita maydalash sistemasi qo’llaniladi. Ikkinchi yormalash sistemasidan keyin mahsulotlarni yirik va mayda frakstiyalarga bo’lishdan maqsad - yirik frakstiyada endosperm miqdori kam bo’ladi. Shuning uchun III yirik yormalash sistemasining qoldiq mahsuloti sidiruvchi mashinaga yuboriladi. Birinchi uchta yormalash sistemalaridan endosperm massasining asosiy qismi kam kuldorli mahsulot sifatida ajratib olinadi. Bu mahsulotlarni ajratib olish miqdori 78...80 % dan kam bo’lmasligi kerak. Shundan yirik yormachaning miqdori 18...20 %, o’rtacha yormachaning miqdori 22...24 %, mayda yormachaning miqdori 13...15 %, dunstlar miqdori 12...14% va unning miqdori 13...15% ni tashkil qiladi. Shunday qilib, tayyorlov bo’limidan kelgan don massasidan ajratib olingan yormacha va dunstlarning miqdori 65 % ni tashkil qilishi kerak. Bu mahsulotlar asosiy qimmatga egadirlar. Dunstlar va qisman mayda yormachalar yanchish jarayoniga yuboriladi, yirik va o’rtacha yormachalar alohida yiriklik frakstiyasi bo’yicha havoli-q’alvirli mashinalarda boyitiladi. 9. Boyitish va silliqlash jarayoni.

Boyitish jarayonida yormachalar aloxida yiriklik frakstiyasi bo’yicha havoliq’alvirli mashinalarda elak va havo oqimi yordamida boyitiladi. Havoli- q’alvirli mashinalarda elaklar kelayotgan yormachaning yirikligidan kelib chiqqan holda tanlanadi. Havoli-q’alvirli mashinalardan keyingi mahsulot sifati bo’yicha taqsimlanadi: juda ko’p miqdorda qobiqlari bo’lgan yormachalar III va IV yormalash sistemalariga qaytarib yuboriladi; endospermda qisman qobiq’i bo’lgan yormachalar qo’shimcha ishlov berish uchun silliqlash jarayoniga yuboriladi; boyitilgan yormachalar birinchi yanchish sistemalariga yuboriladi. Silliqlash sistemalariga kelayotgan yormachalarni maydalash shunday rejimlarda olib boriladiki, bunda endosperm qismi maydalanadi, qobiqlar maydalanmasdan butun holida qoladi. 10. Yanchish jarayoni. Yanchish jarayonida yormalash va saralash jarayonlarida, qo’shimcha silliqlash va boyitish jarayonlarida ishlov berib ajratib olingan yormacha va dunstlar yanchiladi. Yanchish jarayoni oddiy bo’lib, 10...12 ta yanchish sistemasidan iborat. 1, 2, 3 yanchish sistemalarida birinchi sifatli toza yormacha va dunstlar yanchiladi. 4, 7, 9 yanchish sistemalari qoldiq sistemalari rolini o’ynaydi. Bu har bir yanchish sistemasiga oldingi ikkita yoki uchta yanchish sistemasidan qoldiq mahsulotlar keladi. Yanchish sistemalaridagi valli dastgohlarning vallarini yuzasi q’adir budurli bo’ladi. Valli dastgohdan keyin mahsulot birinchi uchta yanchish sistemasida entoleytorlarda, qolgan sistemalarda detasherlarda qo’shimcha ishlov beriladi. Oxirgi 11 yanchish sistemasida tishli vallar bo’lganligi sababli detasher qo’llanilmaydi. Entoleytor va detasherlarni qo’llash har bir sistemada unning chiqishini oshiradi. Q’adir-budurli vallarni qo’llash qobiqli bo’lakchalarni maydalanishini oldini oladi. Yanchilgan mahsulotlar R3-BRB yoki ZRSh-M rusumli elakdonlarda saralanadi.

Adabiyotlar 1. Vasiyev M.G., Dodaev.Q, Isabaev I, Sapaeva Z, Gulyamova Z “Oziq-ovqat texnologiyasi asoslari”. Darslik. Voris nashryoti. Toshkent – 2012y – 400b. 2. Adizov R.T., G’affarov A.X., Xusenov S.Yu. “Donni tozalash va maydalash texnologiyasi”. O’quv qo’llanma. – T.: “TURON-IQBOL” nashriyoti,2006. -184b. 3. В.А.Бутковский "Мукомолное производство". M., ВO "Агропромиздат".1991г. 4. В.А.Бутковский, Мелников Е.М. "Технология мукомолного и крупяного и комбикормового производства". M., " Агропромиздат ", 1999г. 5.Г.А. Егоров "Технология муки, крупы и комбикормов". M., издателство "MГУПП" 1999г. 6.Тursunxodjaev P. "Un va yorma texnologiyasi" T., TKTI 2006 y.

O'xshashlar

Un yorma ishlab chiqarishda xom-ashyo sifatida donning xossalarini o’rganish. Donni chiqindilardan tozalash dastgoxlari

Don va don maxsulotlarini maydalash jarayoni. Maydalangan mahsulotlarni yirikli bo’yicha ajratish

Mag’iz sayqallash va yormalarni pardozlash jarayoni. Un tortishning sinflanishi

Yorma ishlab chiqarish texnologiyasi

Donlarning issiqlik va gidrotermik xossalari va ularni texnologik jarayonlarga ta’siri