Elektr va gaz yordamida payvandlashda xavfsizlik texnikasi - Materialshunoslik - Referatlar

Elektr va gaz yordamida payvandlashda xavfsizlik texnikasi

Yuklangan vaqt:

20.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

21.943359375 KB

Ko'chirib olish

Elektr va gaz yordamida payvandlashda xavfsizlik texnikasi Reja: Elektr yoy nurlanishining zararli ta’siri .  Elektr tokidan jarohatlanish.  Gaz yordamida payvandlashda xavfsizlik texnikasi.

Elektr yoy nurlanishining zararli ta’siri . Payvandlash yoyidan tarqaladigan ko‘z ilg‘amas ultrabinafsha nurlar ko‘zning to‘r va qorachig‘iga zararli ta’sir qiladi. Agarda yoy shu’lasiga himoyalanmagan ko‘z bilan 5—10 minut qarab turilsa, oradan 1—2 soat o‘tgandan keyin kishining ko‘zi og‘riydi, qovoqlari shishadi, yoshlanadi, yorug‘ga qarolmaydigan bo‘lib qoladi va ko‘zi shamollaydi. Bunday hollarda shifokorga murojaat qilish kerak. Yoydan ajralib chiqadigan boshqa ko‘z ilg‘amas nurlar (infraqizil nurlar) ham uzoq vaqt ta’sir qilganida ko‘zning kasallanishiga sababchi bo‘ladi. Ko‘zni saqlash uchun muhofaza oynali qalqonchalar va shlemlar ishlatiladi. Oynalar ultrabinafsha nurlarni butunlay o‘tkazmaydi, infraqizil nurlarning esa, umumiy miqdoridan faqat 0,1 dan 3% gachasini o‘tkazadi. Flus ostida payvandlashda shlak yoki flus parchalari ko‘zni jarohatlamasligi uchun rangsiz yoki salgina qoraroq qilingan ko‘zoynaklar taqiladi. Tevarak-atrofda ishlayotgan kishilarni payvandlash yoyi nurlari ta’siridan saqlash uchun payvandlanadigan joy 1,8 m balandlikdagi yorug‘lik o‘tkazmaydigan shitlar, shirmalar yoki fanera hamda brezentdan qurilgan kabinalar bilan to‘siladi. Kabina ichida havo yaxshiroq almashinib turishi uchun kabinaning devorlari poldan 25—30 sm baland bo‘ladi. Yorug‘lik tafovutini kamaytirish uchun kabina devorlarini yorug‘ ranglarga (kulrang, havorang, yashil, sariq) bo‘yash hamda ish o‘rnini yanada yaxshiroq sun’iy yoritish tavsiya etiladi. Elektr tokidan jarohatlanish. Payvandlashda eng katta salt ishlash kuchlanishi, odatda, 70 V dan oshmasligi kerak. Rezervuarning ichida turib payvandlashda tokdan jarohatlanish ayniqsa xavflidir. Chunki rezervuar ichida payvandchi elektrod tutkichga nisbatan kuchlanish ostida bo‘lgan metall yuzalariga tegib turadi. Tok urishining oldini olish uchun: 1. Nam joylarda rezina etiklar va qo‘lqoplar (brezentqo‘lqop) kiyib ishlash, kiyim-kechaklar quruq va butun bo‘lishiga e’tibor berish zarur. 2. Muhofazalanmagan qo‘llarni tok o‘tayotgan qismlargatekkizmaslik kerak.

3. Bevosita payvandlash zanjiriga ulangan payvandlanadigan buyumda ishlashda rezina gilamcha yoki quruq yog‘och taglik ustida turish kerak. 4. Rezervuarlarning ichida ishlaganda ikki kishi, ya’niyordamchi payvandchi bo‘lishi kerak. Yordamchi payvandchi rezervuarning tashqarisida turishi hamda zarur bo‘lganda yordam bera oladigan bo‘lishi lozim. 5. Vaqtincha biror joyga ketganda hamda ishni tugatganda payvandlash qurimasini elektr toki tarmog‘idan uzib qo‘yish shart. 6. Payvandlash jihozlarini tok to‘xtatilganidan keyinginata’mirlash va montaj qilish lozim. 7. Tok o‘tishi kerak bo‘lmagan apparat yoki uskuna qismlarida kuchlanish borligi aniqlanishi bilan darhol payvandlashni to‘xtatish va mutaxassisni chaqirish kerak. 8. Payvandlash qurilmasi va ta’minlash manbalariningqobiqlari yerga puxta ulangan bo‘lishi zarur. Yerga ulash konturidan payvandlash zanjirining qarshi simi sifatida foydalanish man etiladi. 9. Ishga tushiruvchi va to‘xtatuvchi qurilmalar g‘iloflarbilan muhofazalangan bo‘lishi zarur. 10. Eruvchan saqlagichlarning nominal toki elektr sxemada yoki jihoz pasportida ko‘rsatilgan tokdan ortiq bo‘lmasligi kerak. Gaz yordamida payvandlashda xavfsizlik texnikasi. Gaz yordamida payvandlash va kesishda asetilen generatorlari, kalsiy karbidi va gorelkalardan noto‘g‘ri foydalanilganda, shuningdek, alanga gorelka ichiga urganida asetilen– havo aralashmasining portlashi asosiy xavf-xatar manbalari bo‘lishi mumkin. Kislorod reduktorlari klapaniga moy tomganida yoki ballon ventili keskin ochilganda uning yonib ketish hollari ham bo‘lishi mumkin. Yuqori bosim ostida bo‘lgan kislorod ballonining portlashi ayniqsa xavflidir. Gorelka alangasi noto‘g‘ri ishlatilsa, ehtiyot qilinmasa, payvandchining kuyishi va xonada yong‘in chiqishi mumkin. So‘ruvchi ventilatsiya o‘rnatilganda sarflanadigan har bir m 3 asetilen hisobiga gaz yordamida payvandlash va kesish joyidan 1000–1500 m 3 havo so‘rilishi kerak.

Ko‘zni alanga nurlaridan saqlash uchun alanga quvvatiga qarab Ã–1, Ã–2 yoki Ã–3 yorug‘lik filtrli (oynali) ko‘zoynaklar taqiladi. Yordamchi ishlarni payvandlash sexlarida bajarishda Ã–1 yorug‘lik filtrli ko‘zoynaklardan foydalaniladi. Ko‘zni chang va metall zarrachalaridan saqlash uchun oddiy tiniq oynali muhofaza ko‘zoynaklari taqiladi. Tangasimon opravali berk tiðdagi yoki qaytarma ramali maxsus ko‘zoynaklar ishlatilishi kerak. Qaytarma ramali oynak qulayroq. Chunki tanaffus vaqtida yoki payvandchi chizmani, detal va boshqalarni ko‘rish lozim bo‘lgan hollarda ko‘zoynakni peshonasiga surib qo‘yishi shart emas. Ko‘zoynaklarni mahkam tutish uchun zarur tasmalar o‘rniga rezina lentadan foydalanilgani yaxshiroq. Ochiq alanga bilan asetilen apparatiga 10 m dan yaqin kelish mumkin emas. Generator hajmi kamida 60 m 3 va havosi yangilanib turiladigan xonaga o‘rnatilishi zarur. Apparatdagi suv muzlab qolmasligi uchun xonaning harorati kamida 5 C bo‘lishi kerak. Suv zatvori hamisha tegishli sathgacha suvga to‘la bo‘lishini kuzatib turish hamda zatvor kranini ochib, uni vaqt-vaqti bilan tekshirib turish lozim. Karbit solingan retortaga suv quygandan keyin uni gazning birinchi porsiyalari bilan puflab, tashqariga chiqarib yuborish kerak. Suv zatvorini ishga solmasdan yoki buzuq suv zatvori bilan ishlash man etiladi. Yuklash qutilari seksiyalarini karbitga to‘lg‘izib yuborish yoki generatorning texnik pasportida ko‘rsatilgan o‘lchamdan boshqa o‘lchamdagi karbit ishlashtish mumkin emas. Generator korpusi va kameralarga suv yuboriladigan idish doim suvga keragicha to‘lg‘azilgan bo‘lishini kuzatib turish zarur. Qayta zaryadlash uchun kamerani uning nazorat kranidan suv oqa boshlaganidagina ochish kerak. Belgilangan chegaradan ortiq asetilen sarflab, generatorga o‘ta nagruzka berib bo‘lmaydi. Bitta suv zatvoriga bir necha gorelka yoki kesgichni ulash man etiladi. Generator har kuni ishlatilsa, bir oyda kamida ikki marta ohak quyqasidan suv bilan yaxshilab tozalash kerak.

Ishlatilgan generator nuqsonlarini payvandlashda, uni oldindan qurigan ohak quyqasi qoldiqlaridan yaxshilab tozalash va bir necha marta suv to‘lg‘azib yuvish, payvandlashga doir barcha ishlar esa ochiq havoda bajarilishi lozim. Gaz to‘ldirilgan ballonlarni tashishda ventilni shikastlanish yoki ifloslanishdan saqlash uchun ularga muhofaza qalpoqchasini burab kiygizish kerak. Ballonlarni qalpoqsiz tashishga ruxsat berilmaydi. Ballonlarni zambillarda yoki maxsus aravachalarda tashish zarur. Ballonlarni yelkada ko‘tarib tashish man etiladi. Ballonlarni tashishda, shuningdek, ularni ortish yoki tushirishda ballonlar bir- birining ustiga tushib ketishiga va urilishiga yo‘l qo‘ymaslik choralarini ko‘rish zarur. To‘ldirilgan ballonlar tushib ketmasligi uchun maxsus ustunchalarga mahkamlanib tikkasiga saqlanishi kerak. Bo‘sh ballonlarni ko‘pi bilan to‘rt qator qilib taxlash mumkin. Kislorod ballonlarini payvandlash yoki kesish joyida montaj va qurilish ishlari vaqtidagina saqlashga ruxsat beriladi. Bunda ballonlar payvandlash gorelkasi yoki keskichdan kamida 5 m masofada joylashishi kerak. Ballonlarni pech, isitish asboblari va boshqa issiqlik manbalari yaqiniga joylash yoki o‘rnatishga ruxsat berilmaydi. Payvandlashda ishga yaroqli reduktorlardangina foydalanish kerak. Kislorodni reduktorga ballon ventilini sekin ochib va rostlovchi vintni batamom bo‘shatib kiritish lozim. Gazni kiritishda reduktor oldida turish mumkin emas. Gorelka va keskichni shikastlanish hamda ifloslanishdan saqlab ehtiyot tutish, gorelkadagi barcha birikmalarning zich bo‘lishiga e’tibor berish, gaz chiqishiga yo‘l qo‘ymaslik hamda aniqlangan nuqsonlarni darhol tuzatish kerak. Gorelka yoki keskichni yoqishdan oldin gorelka yoki keskichni suv zatvori bilan biriktiruvchi shlangni asetilen puflab tozalash kerak. Paqillaganda yoki alanga shlang ichiga urilganda oldin asetilen ventilini, so‘ngra esa kislorod ventilini bekitish mumkin. Gorelka bilan ishlashda alangani boshqa ishchi, shlang, ballon yoki yonadigan materialga tegmaydigan qilib yo‘naltirish zarur.

Foydalanilgan adabiyotlar: 1. V.A. Mirboboyev. Konstruksion metallar texnologiyasi. Toshkent O’q ituvchi 1992 yil. 2. G. Chernishov. Yosh elektr payvandchi uchun spravochnik. Toshkent Me h nat 19 99 yil. 3. B. Malishev. Elektr payvandchi. Toshkent Mexnat 2012 yil. 4. D. Glizmalenko. Metallarni payvandlash va kesish. Toshkent o’qituvchi 2000 yil.

O'xshashlar

Payvand birikmalarda uchraydigan nuqsonlar

Metallarni elektr yoy yordamida payvandlash

Gazda payvandlash terxnologiyasi

Metallarni flyus qatlami ostida, shlak ostida, plazma yordamida, lazer yordamida, elektron nur va termit yordamida payvandlash

Birikma hosil qilish