Rejalashtirish boshqaruv vositasi sifatida - Iqtisodiyot - Referatlar

Rejalashtirish boshqaruv vositasi sifatida

Yuklangan vaqt:

20.03.2024

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

145.5 KB

Ko'chirib olish

Rejalashtirish boshqaruv vositasi sifatida Reja: 1. Rejalashtirish tushunchasi va uning maqsadlari. 2. Rejalashtirishning asosiy vazifalari va bosqichlari. 3. Korxonada rejalashtirishning tarkibiy qismlari. 4. Qishloq xo`jaligini rejalashtirishda prognozlashning ahamiyati

Rejalashtirish tushunchasi va uning maqsadlari Iqtisodiy rivojlanishning yuqori darajasiga ega bo`lgan jamiyatda rejalashtirish vositasi boshqaruv jarayonida muqarrar yordamchi hisoblanadi. Ham davlat, ham xususiy tashkilotlar murakkab vaziyatda o`z maqsadlari va o`z faoliyatini rejalashtirishi lozim. Davlat ijtimoiy xavfsizlik, transport, mudofaa, xalqaro munosabatlar sohasidagi rejalashtirish, shuningdek umumiy davlat soliqlarini rejalashtirish bilan shug`ullanadi. Xususiy korxonalarda sotish, ishlab chiqarish, saqlash, ta’minot, investitsiyalar va xodimlar rejalashtiriladi. Va, nihoyat uy xo`jaligi darajasida rejalashtirish predmeti sifatida o`z daromadi, iste’mol, mablag`larni tejash, ta’lim, qarilikni ta’minlash, mol-mulk, uy qurish va sayohatni tanlash mumkin. Rejalashtirish muddati, aniqligi, kiritiladigan tuzatishlar va muvofiqlashuv darajasiga ko`ra turlicha bo`lishi mumkin. Quyidagi belgilar umumiy hisoblanadi : - tartibga solingan jarayon, - axborotga ishlov berish, - loyihani ishlab chiqish, - muayyan maqsadlarga erishishga yo`naltirilganlik, - kelajakka nisbatan munosabat. Rejalashtirishning oliy maqsadi korxonaning maqsadlariga erishishning amaliy vositasi bo`lish, ya’ni mablag`lar, muqobil variantlar, shuningdek maqsadlarga erishish imkoniyatlari va xatarlarini o`z vaqtida aniqlash va tegishli tadbirlarni tanlashdan iborat. Ushbu asosiy maqsaddan rejalashtirishning qator alohida maqsadlari kelib chiqadi. Rejalashtirishning quyidagi maqsadlari ajratiladi : - maqsalarning yo`naltirilishi: rejalashtirish yo`li bilan quyi tartib maqsadlari va shaxslar hamda bo`limlar harakatlari yuqori tartib maqsadlari bilan muvofiqlashtiriladi; - oldindan ogohlantirish: rejalashtirish muammolarni loyihalashtirish yo`li bilan o`z vaqtida qaror yoki preventiv choralarni ko`rish imkonini beradi ; - alohida rejalarni muvofiqlashtirish: rejalashtirish yordamida alohida muammolar yechimlari muvofiqlashtiriladi va bu bilan ularning bir biriga o`zlarining amalga

oshirilishiga to`sqinlik qiluvchi ta’sirining oldi olinadi ; - qarorlarni qabul qilish uchun tayyorlash: rejalashtirish jarayonida ilgari aniqlangan muammolar tahlil qilinadi va muammolarning hal etilishiga (maqsadlarga erishishga) olib keluvchi muqobil variantlar tadqiq etiladi. Shunday qilib, eng mos muqobil variant bo`yicha qaror tayyorlanadi. Keyingi barcha qarorlar uchun bir vaqtning o`zida qarorlarni qabul qilishning muayyan doiralari qayd etiladi; - nazorat qilishning asosiy usullarini aniqlash: rejalashtirish yo`li bilan rejaning istalgan parametrlarini ham prognoz bilan, ham amalda erishilgan miqdorlar bilan taqqoslash va bir vaqtning o`zida keyingi rejalashtirish uchun zaminlarni kuzatish mumkin bo`ladi. Shunday qilib, rejalashtirish samarali nazoratning asosiga aylanadi; - xodimlar uchun axborot : rejalashtirish yordamida xodimlarni maqsadlar, muqobil variantlar, mablag`larning ishlatilishi, cheklovlar va muddatlar to`g`risida tegishlicha xabardor qilish mumkin ; - xodimlarni qiziqtirish: rejani ishlab chiqish, shuningdek reja vazifalarini kelishish jarayonida hamkorlik qilish xodimlarning rejani bajarish bo`yicha ishlarini rag`batlantirish, ya’ni ishlab chiqarish va shaxsiy maqsadlarga erishishni rag`batlantirish imkonini beradi. Rejalashtirishning yuqoridagi maqsadlaridan qator alohida vazifalar kelib chiqadi. Rejalashtirgan shaxs maqsadlar haqida, ya’ni: umuman qaysi maqsadlarni ko`zlash lozim, yuqori darajadagi maqsadlar qaysi kichik maqsadlardan tarkib topgan, alohida kichik maqsadlar o`rtasida qanaqa aloqalar mavjud, qaysi alohida kichik maqsadlar alohida afzal ko`rilishi kerak, maqsadlar qaysi davr uchun tanlanadi, tanlangan maqsadlar bilan qaysi imkoniyatlar va xatarlar bog`liqligi haqida aniq tasavvurga ega bo`lishi lozim. Rejalashtirgan shaxs o`zi, odatda, ularga ta’sir ko`rsata olmaydigan tashqi muhit parametrlarining qaysi ko`rsatkichlari (tabiiy hodisalar, qonunlar, bozor sharoitlari) uning harakatiga ta’sir ko`rsatishi mumkinligini bilishi kerak. Ushbu ta’sir shundan iboratki, atrof muhit ma’lumotlari rejalashtiruvchi shaxsning ehtimoliy harakatlari doirasini cheklaydi. Rejalashtirgan shaxs cheklovlarni va o`z korxonasini o`zgartirish mumkin emasligini ko`rsatuvchi barcha ichki ma’lumotlarni (korxonaning joylashgan o`rni,

xodimlar, texnika, mashinalar va mexanizmlar quvvatlari, bozorning chegaralari, sotish tizimi), rejalashtirilayotigan davrda nimaga o`zgarmas ma’lumot sifatida qarash lozimligini bilishi kerak. Ularning ta’siri ham ehtimoliy harakatlar doirasini cheklashdan iborat. Rejalashtirgan shaxs reja davri mobaynida o`zi tomonidan o`zgartirilishi mumkin bo`lgan parametrlar haqida keng axborotga ega bo`lishi lozim. Ushbu o`zgaruvchanlar qaror qabul qilishda uning faol harakatlarining markaziy kattaliklari hisoblanadi, ularni u tegishli qarorlar qabul qilish uchun mustaqil muqobil variantlar sifatida tasavvur etishi mumkin. Rejalashtirgan shaxs ayrim muqobil qaror maqsadga erishish uchun qanchalik ta’sir etishi mumkinligi haqida asosli axborotga ega bo`lishi kerak. Faqatgina muqobil variantlar oldinga qo`yilgan asosiy va ikkinchi darajali maqsadlarga, quyi va yuqori darajali yoki boshlang`ich, oraliq va yakuniy maqsadlarning amalga oshirilishiga ko`maklashishi oydinlashganda, qaysi muqobil variant yoki muqobil variantlar zanjiri tanlanishi kerakligi haqida xulosaga kelish mumkin. Rejalashtirgan shaxs qarorlarni qayta ko`rib chiqish imkoniyatlari to`g`risidagi axborotga muhtoj. Rejalashtiruvchi o`zi qabul qilgan qaysi qarorlar keyingi davrlarda qanday hajmda qayta ko`rib chiqilishi, modifikatsiyalanishi va ularga aniqliklar kiritilishi mumkinligini bilishi lozim. Uzoq istiqbol uchun qabul qilingan va reja davrida qayta ko`rib chiqilmaydigan qarorlar muvaffaqiyatga erishish uchun xatarlar bilan bog`liq. Maqsadlar, tashqi muhit ma’lumotlari, korxonaning ahvoli to`g`risidagi ichki ma’lumotlar, rejalashtirilayotgan o`zgarishlar, muayyan muqobil variantlarning maqsadlarga erishishga ta’siri, shuningdek rejani ehtimoliy qayta ko`rib chiqishlarning har tomonlama va muntazam tahlil qilinishi pirovardida xato qarorlarni qabul qilish xatarini pasaytiruvchi va ko`zlangan maqsadlarga erishish imkoniyatini oshiruvchi rejalarni ishlab chiqishga ko`maklashishi zarur. Agar rejalashtirish jarayoni boshdan oxirigacha ko`rib chiqilsa, unda alohida davr (faza)larni ajratish mumkin. Har bir davr alohida vazifalarning

qo`yilishi bilan tavsiflanadi va boshqa davrlar bilan bajarilishning izchilligi va axborot almashish bilan tizimli bog`langan. Alohida davrlar vazifalarining mazmunini alohida vazifalardan chiqarish mumkin. Ularni turli darajada detallashtirilgan holda aniqlash mumkin. Birinchi yondashuvda shuni aytish mumkinki, rejalashtirish va boshqarish jarayonlari muammolarni shakllantirish, muammolarni hal etish, ijro, nazorat va qarorning bajarilishini ta’minlash bosqichlarini qamrab oladi. Agar ushbu bosqichlarni tabaqalashtiradigan bo`lsak, unga quyidagilar kiradigan qismlarga ega bo`lamiz: • maqsadlarni ishlab chiqish; • muammolarni qo`yish; • muqobil variantlarni topish; • prognozlashtirish; • qarorlarni baholash va qabul qilish; • ijro; • reja ko`rsatkichlarini aniqlash; • amaldagi ko`rsatkichlarni hisoblab chiqish; • amaldagi va reja ko`rsatkichlarini taqqoslash (rejaning faktdan farq qilishini aniqlash); • farqlarni tahlil qilish, tuzatishlar kiritish choralarini ko`rish Rejalashtirishning asosiy vazifalari va bosqichlari Rejalashtirish vazifalarini yoritishda rejalashtirishning qator usullariga to`xtalib o`tiladi. Mazkur usullari ro`yxati va ularning rejalashtirish bosqichlariga mos kelishi 1- jadvalda keltirilgan. Rejalashtirish jarayonining birinchi bosqichi maqsadlarni shakllantirishdan iborat. Maqsadlarni shakllantirish - bu keyingi harakatlar uchun aniq, tarkiblangan va amalga oshirish uchun yaroqli bo`lgan me’yorlar tizimini yaratish. Rejalashtirishda, agar aniq ifodalangan maqsadlar tizimi mavjud bo`lmasa, ushbu bosqich alohida ahamiyatga ega. ―Maqsadlarni shakllantirish bosqichi vazifalarining hal etilishi keyingi harakatlar uchun me’yorlarni aniq belgilashga yordam beradi. Agar,

aksincha, maqsadlar tizimi mavjud bo`lsa, u holda rejalashtirish jarayonining birinchi bosqichidan, odatda, voz kechish mumkin. Maqsadlarni shakllantirishdagi asosiy vazifalar quyidagilardan iborat: maqsadlarni topish, maqsadlarga aniqliklar kiritish, maqsadlarni tarkiblash, maqsadlarning amalga oshirilish imkoniyatini tekshirish, maqsadlarni tanlash.

1-jadval Rejalashtirish usullarini uning bosqichlariga kiritish Режалаштириш босқичлари Режалаштириш усуллари Мақсадларни шакллантириш Муаммоларни қўйиш Муқобил вариантларни топиш Прогноз қилиш Баҳо лаш Қарорларни қабул қилиш Баҳолаш Ўз харажатларини қоплаш нуқтасини таҳлил қилиш X Инвестиция ҳисоб-китоблари X X Фойдалилик назарияси усуллари X Хатарни таҳлил қилиш усу ли X X Фойда ва харажатларни таҳлил қилиш X Таъсирчанликни таҳлил қилиш X X X X X Қарорлар қабул қилиш Оптималлаштириш усуллари Х Х Х Эвристик усуллар Х Х Х Имитация Х Х Х Х Х Қарорлар дарахти усуллари Х Х Х Қуйидаги шароитларда қарорлар қабул қилиш: аниқлик Х Х Х маълум даражадаги хатар Х Х номаълум хатар Х Х

Muqobil variantlarni baholash va qarorlarni qabul qilish. Maqsadlarni shakllantirish, muammolarni qo`yish, muqobil variantlarni qidirish va prognozlashtirish bosqichining vazifalari bajarilgach reja tuzuvchisi yoki reja guruhi ular maqsadining samaradorligi tekshiriladigan rejalarning cheklangan sonini ishlab chiqadi. Amalga oshirish uchun faqat bir reja taklif etilishi mumkinligi bois ishlab chiqilgan muqobil rejalar bo`yicha qaror qabul qilish lozim. Qaror qabul qilish - bu ikkinchi darajali sharoitlarni hisobga olgan holda maqsad qo`yilganda optimal muqobil variantni tanlash. Ishlab chiqilgan muqobil harakatlarning barcha ijobiy va salbiy oqibatlarini chamalab eng optimal muqobil rejani tanlash zarur. Muqobil rejani qabul qilish to`g`risidagi qaror oqilona tanlov harakati hisoblanadi. Qarorlar qabul qilish mantig`i nuqtai nazaridan baholash - bu muqobil variantlar yordamida maqsadga erishish darajasini tavsiflovchi kattalik. Baholash natijasida ko`rib chiqish uchun qabul qilingan barcha muqobil variantlar saflanadi, bu oqilona qaror qabul qilish imkonini beradi. Ayrim holatlarda, masalan, bir necha nazarda tutilayotgan maqsadlar ko`zlanganda muqobil variantlarni darajalar bo`yicha tasniflash zarur bo`lishi mumkin. Yakuniy tanlov qaysi muqobil variantga tushishi qaror qabul qilishning qabul qilinadigan qoidalariga bog`liq. Korxonada rejalashtirishning tarkibiy qismlari Rejaning tarkibiy qismlari: • maqsadlar; • prognozlashtirilayotgan ma’lumotlar; • muammoni qo`yish; • tasarrufdagi mavjud mablag`lar (mol-mulk va b.); • alohida tadbirlar va ularning kombinatsiyalari, rejalashtirish uchun mas’ul bo`lgan shaxslar; • vaqtinchalik sharoitlar va muddatlar; • prognozlashtirilayotgan oqibatlar.

Xo`jalik amaliyotida yakuniy shaklda rejalarning katta qismi bu yerda sanab o`tilgan tarkibiy qismlarning faqat ayrimlarini o`zida mujassam etgan. Biroq rejalashtirishning asosida yotuvchi alohida rejalarda, odatda, yuqorida sanab o`tilgan tarkibiy qismlarning ko`pchiligini uchratish mumkin. Rejalashtirishning amaliy tizimi tarkibini ko`rib chiqamiz . Rejalashtirish tizimi - bu rejalashtirish alohida qismlarining tartibga solingan tarkibiy tuzilishi. «Folksvagen» AJ (VAG) zavodining rejalashtirish tizimi мисолида режалаштиришнинг ташкилий чизмасини кўрсатиб ўтамиз . Заводда режалаштириш учун барча бўлимлар ўзларига белгиланган vazifalar doirasida javob beradi. Rejalashtirish tizimining tarkibiy tuzilishi ijro etishga yo`naltirilgan bo`lib, bunda alohida rejalar umumiy rejalashtirish doirasida kontrolling bo`yicha mutaxassislar (nazoratchilar) tomonidan, rejalashtirish bo`yicha konferensiyalarda va turli komissiyalar yoki qo`mitalar doirasida muvofiqlashtiriladi. Butun korxona uchun strategik, tezkor va moliyaviy rejalashtirish mahsulot ishlab chiqarishni rejalashtirish va korxonaning boshqa kompaniyalarda va moliyaviy operatsiyalarda ishtirok etishini rejalashtirish bilan kuzatiladi. 1-rasmdan bo`limlarning korxonada rejalashtirish masalalari va funksional bo`linmalar rejalari uchun javobgarligi haqida ham xulosaga kelish mumkin. Muddatlariga ko`ra rejalashtirishning quyidagi bosqichlari ajratiladi : strategik doiraviy rejalashtirish; uzoq muddatli rejalashtirish; • o`rta muddatli rejalashtirish, budjetni rejalashtirish, o`zgarib turuvchi qisqa muddatli rejalashtirish. Doiraviy rejalashtirish faqat 10 yildan 20 yilgacha mo`ljallangan global maqsadlar va strategiyalarni shakllantiradi. U xalq va jahon xo`jaligi, aholi, texnologiyalar va hokazolarning taxminiy prognoz tendensiyalari asosida uzoq muddatli rivojlanish imkoniyatlarini baholash uchun xizmat qiladi. Mazkur loyihada faqat mahsulotning ayrim guruhlari bo`yicha ishlab chiqarish dasturini kengaytirish ko`zda tutilishi mumkin .

Doiraviy reja markazlashgan reja ko`rinishida muntazam ravishda yoki obyekt rejasi ko`rinishida nomuntazam ravishda ishlab chiqiladi (markazlashgan yoki markazlashmagan ). Uzoq muddatli rejalashtirish investitsiyalar va mahsulot ishlab chiqarish dasturlariga mahsulotning muayyan gruhiga xos bo`lgan reja gorizontigacha muayyanlashtiradi va odatda, 10 yilgacha bo`lgan muddatni qamrab oladi. Ko`rib chiqilayotgan davrda rejalashtirish gorizontiing o`ziga xosligi yangi xildagi avtomobilni ishlab chiqish uchun zarur bo`lgan davrning uzoqligiga bog`liq, bu davr, jahon tajribasi

ko`rsatib turganidek, uch yildan besh yilgacha cho`ziladi (maqsadni shakllantirishdan seriyali ishlab chiqarishga tayyor bo`lguncha vaqt). Bunda investitsiyalarni rejalashtirish rejalashtirishning yuqoridagi gorizontidan o`tib ketishi mumkin: uzoq muddatli rejalashtirishning o`ziga xos ahamiyati uning strategik xususiyatga egaligida. Uzoq muddatli reja bir yilda kamida bir marta tuziladi. O`rta muddatli rejalashtirish vazifalari uzoq muddatli rejalashtirish dasturlarini amalga oshirish uchun moliyaviy, iqtisodiy va texnik nuqtai nazardan zamin hozirlashdan iborat. Uning vaqt oralig`i - besh yilga yaqin bo`lib, u birinchi galda, ayniqsa, uskunalar va xonalarni tayyorlash, maxsus vositani ishlab chiqarish va hokazolarga kapital qo`yilmalar kiritish uchun zarur vaqtga bo`lgan ehtiyojlar bilan belgilanadi. Besh yillik muddat investitsiyalar bo`yicha qaror qabul qilish uchun ham, kuzatuv kengashi tomonidan nazoratning amalga oshirilishi uchun ham yetarli. O`rta muddatli rejalashtirish markazlashmagan rejalashtirish ko`rinishida bir yilda kamida bir marta amalga oshiriladi. Qishloq xo`jaligini rejalashtirishda prognozlashning ahamiyati Qishloq xo`jaligida mahsulot ishlab chiqarishni rejalashtirish bozor iqtisodiyoti munosabatlariga mos holda, ya’ni bozorga va iste’molchiga qaratilgan holda tashkil etish lozim. Iqtisodiyotning agrar sektorini rivojlantirish muammolarini hal etish O`zbekistonning bozorga o`tishdagi butun strategiyasini hal qiluvchi bo`g`indir. Bu qishloq xo`jaligining respublika iqtisodiy va ijtimoiy hayotidagi rolidan kelib chiqadi. Aholining 60 % qishloq joylarda yashaydi. Milliy daromadning 32 foizidan ko`prog`i bugungi kunda qishloq xo`jaligidan olinadi. Qishloq xo`jaligi respublika hayotini ta’minlashning asosi, sanoatning yetakchi tarmoqlarini rivojlantirish uchun shuningdek, eksport resurslari va valyuta tushumlarining eng muhim manbalaridandir. Qishloq xo`jaligi korxonalari faoliyatini rejalashtirishtirishning muhimligi ham shundaki, xo`jaliklarda ishlab chiqarishni rejalashtirishning eng muhim tomonlarini izlab topishdan iboratdir . Xalq xo`jaligni rivojlantirish rejalarini tuzish va ishlab chiqarishni yanada yuksaltirish asosida tashkil etish rejalashtirish deb ataladi. Iqtisodiy reja tuzganda, ijtimoiy taraqqiyot

ehtiyojlarini nazarda tutadi, ya’ni ishlab chiqarishni taqsimot va ayriboshlashni butun jamiyat miqyosida rejali ravishda tashkil etadi. Xo`jaliklarda quyidagi turdagi rejalar tuziladi: Perspektiv reja. Bu rejaga xo`jalikni rivojlantirishning bir necha yillarga mo`ljallanib tuzilgan rejalari kiradi. Unda tegishli yillarda bajarilishi ko`zda tutiladi. Bu reja qishloq xo`jalik mahsulotlarini harid qilish va tashkiliy-xo`jalik rejalari loyihalari asosida tuziladi. Yillik ishlab chiqarish - moliya rejasi hamda ichki bug`inlar va yordamchi korxonalarga beriladigan yillik ishlab chiqarish topshiriqlari. Bu rejaga xo`jalikning bir yilgi ishlab chiqarish - moliya rejasi hamda yerdamchi korxona, ichki bo`g`inlarning yillik ishlab chiqarish topshiriqlari kiradi. Operativ reja. Bu rejaga qishloq xo`jalik ishlarining turli davrlariga qarab tuziladigan ish rejalari - ya’ni kvartallar, oylarda qilinadigan ishlar rejasi hamda plan-naryadlar kiradi. Bu rejada jamoaning bir yil davomida qilinadigan ishlari belgilanadi. Ishlab chiqarish - moliya rejalari asosida xo`jalikning ayrim tarmoqlariga yillik ishlab chiqarish topshiriklari beriladi. Istiqbol rejalarni tuzish, bu yerdan maksimal darajada foydalanish, qishloq xo`jalik mahsulotlarini ko`plab yetishtirish va mahsulotlarni ko`paytirish evaziga korxona ishchilarining moddiy manfaatdorligini yanada yaxshilash uchun imkoniyatlar ochib beradi. Umuman xo`jaliklarning besh yilga mo`ljallangan istiqbol rejalarida juda muhim tashkiliy-xo`jalik masalalari hal qilinishini ko`rsatiladi. Istiqbol rejada ekin maydonlarining strukturasi, xo`jalik tarmoqlarining yo`nalishi, yangi yerlarni sug`orish, yaylovlarga suv chiqarish, ekin maydonlarini kengaytirish, chorvachilik mahsuldorligini oshirish, mollar tuyogini ko`paytirish, ularning ozuqa bazasini mustahkamlash kabi tadbirlar ko`rsatiladi. Istiqbol rejada ishlab chiqarish, madaniy-maishiy binolar, yo`llar qurish, texnika sotib olish, elektrlashtirish, melioratsiya inshoatlarini yaxshilash, xo`jalikning ishchi kuchlaridan foydalanish, mahsulot tannarxini arzonlashtirish va korxonaning rentabelligini oshirishga ham e’tibor beriladi. Xo`jalikda istiqbol rejalarni tuzishda har bir tarmoqning ham istiqbol rejasi alohida tuzilishi kerak.

Dehqonchilikni tashkil etish buyicha : - irrigatsiya-melioratsiya qurilishlari; - yer fondidan uni yarokli va yaroqsizga bo`lib to`liq foydalanish; - qishloq xo`jalik ekinlari, ko`p yillik daraxtlar va yaylovlarning hosildorligini oshirish; - almashlab ekish sxemalari soni, o`lchami va qaysi ekinlar bilan almashlab ekilishini rejalashtirish; - ekin maydonlarining strukturasini to`g`ri belgilash; - agromeliorativ ishlarni yaxshilash va eroziyaga qarshi kurash choralarini o`z vaqtida olib borish. Chorvachilikni tashkil etish buyicha: - chorva mollari, parrandalarning bosh sonini va mahsuldorligini oshirib, ularning zotini yaxshilash; fermalar hajmi va ularni joylashtirish; chorva mollarini turlariga qarab boqish va asrashni yaxshilash. Moddiy-texnika bazasini mustaxkamlash va undan foydalanish bo`yicha: -xo`jalikni mashinalash, texnika va asbob-uskunalar bilan ta’minlab borish; - remont bazalarini tashkil etishni rejalashtirish; -qishloq xo`jalik ekinlarini yetishtirish va yigishtirish texnologiyasini aniqlash va amalga oshirish. Mexnat unumdorligi va ishchi kuchlaridan foydalanish bo`yicha: - аҳолининг ўсиши ва ишчи кучларидан фойдаланиш; aholi yashaydigan punktlar va ularni joylashtirish. Qurilish va kapital jamg`armalar bo`yicha: - kommunal turar-joy, madaniy-maishiy va ishlab chiqarish binolarining hajmi, qurilib foydalanishga topshirish muddatlarini rejalashtirish . Rejalashtirish ishi faqat reja tuzish bilan chegaralanmasdan, balki reja ko`rsatkichlarining to`la bajarilishini ta’minlashdan ham iboratdir.

Adabiyotlar: 1. Каримов И.А. 2012 йил Ватанимиз тараққиётини янги босқичга кўтарадиган йил бўлади. // Халқ сўзи, 2012 йил 20 январь, № 14. 2. Каримов И.А. Бош мақсадимиз - кенг кўламли ислоҳотлар ва модернизация йўлини қатъият билан давом эттириш. // Халқ сўзи. 19.01.2013 й. 3. Каримов И.А. ―2014 йил юқори ўсиш суръатлари билан ривожланиш, барча мавжуд имкониятларни сафарбар этиш, ўзини оқлаган ислоҳотлар стратегиясини изчил давом эттириш йили бўлади. // Халқ сўзи. №12 (5342), 18.01.2014 й. 4. А.Ўлмасов, А.Вахобов. Иқтисодиёт назарияси. Т.: 2006, 420 б. 5. Владимирова Л.П. Прогнозирование и планирование в условиях рынка: Учебное пособие. - М.: 2005. 6. Пивоваров К.В. Планирование на предприятии. Учебное пособие. -М.: 2005, 230 стр. 7. Садиков А.М. Основы региональной экономики. Монография. -Т.: Иқтисод-молия, 2005. 280 б.

O'xshashlar

Chek to`lоv vositasi sifatida

Tashkilot boshqaruv tizimi sifatida

Moliyaviy oqimlar indikativ rejalashtirish va tartibga solishning obyekti sifatida

Personalni rejalashtirish

Boshqaruv usullari