Mehnat bozori infratuzilmasi tashkiliy tarkiblari faoliyatlarining istiqbollari - Iqtisodiyot - Referatlar

Mehnat bozori infratuzilmasi tashkiliy tarkiblari faoliyatlarining istiqbollari

Yuklangan vaqt:

16.03.2024

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

226 KB

Ko'chirib olish

Mehnat bozori infratuzilmasi tashkiliy tarkiblari faoliyatlarining istiqbollari Reja : 1. Ish bilan bandlik xizmati shakllanishining zamonaviy tashkiliy tuzilmasi 2. Ish bilan bandlik xizmati organlari faoliyatlarining turli darajalarini o‘z ichiga oluvchi funksional tuzilmalar

Ish bilan bandlik xizmati shakllanishining zamonaviy tashkiliy tuzilmasi Bozor iqtisodiyotiga o‘tish davrining ng keskin va muhim muammolaridan biri bu - aholining oqilona ish bilan bandligini ta’minlash hisoblanadi. Mehnat bozorini tartibga solish bu boradagi tashkiliy-huquqiy negizlarni shakllantirish O‘zbekistonda iqtisodiy islohotlarning birinchi bosqichidan amalga oshirildi. Iqtisodiy islohotlarning ikkinchi bosqichi vazifalaridan biri esa aholini kichik va xususiy biznesga ko‘proq jalb etish, mamlakatda tadbirkorlar va mulkdorlar qatlamini shakllantirish hamda shu orqali aholining ish bilan bandligini ta’minlashga erishishdan iborat bo‘ldi. Mehnat bozorini rivojlantirishning uchinchi bosqichida (2001-2005y.y.) quyidagi vazifalarni amalga oshirish ko‘zda tutildi; ishchi kuchiga talabni oshishi va uning taklifini kamayishiga yo‘naltirilgan tadbirlarni amalga oshirishni ko‘paytirish; ish bilan bandlik xizmati va uning infratuzilmasida qudratli va tez rivojlanuvchi tizimni yaratish; aholining oqilona ish bilan bandligini shakllantirish; ishsizlikni yo‘l qo‘yiladigan darajasigacha qisqartirish; ish bilan band bo‘lmagan mahalliy xodimlarning malakasi, raqobatbardoshligi, ijtimoiy himoyasi va eksportini oshirish, mehnat bozorida ish bilan bandlik va ishsizlikni tartibga solishning samarali tashkiliy-iqtisodiy va huquqiy mexanizmlarini yaratish va h.k. Mehnat bozorini rivojlanishining uchinchi bosqichida yuqorida qayd etilgan vazifalarni bajarish ijtimoiy yo‘naltirilgan mehnat bozorining shakllanishiga olib keldi. O‘zbekistonda ishchi kuchining yillik o‘sish darajasi ancha yuqoridir, ya’ni 2,2 - 2,3% atrofidadir. Bu esa, har yili kamida 4-5 foiz darajada yangi ish joylari yaratishni talab qiladi. Shunga qaramasdan, mehnat bozorida ish bilan bandlikka ko‘maklashuvchi tashkiliy va institutsional tuzilmalar vositachiligida faol davlat siyosatining yuritilishi mehnatga layoqatli aholini yuqori darajada ish bilan bandligini ta’minlashga qaratilgandir. Ish bilan bandlik xizmatining yillar davomida rivojlanishi davrida qonunlar, talablar hamda ijtimoiy-iqtisodiy holatlar o‘zgarmoqda, shunga mos ravishda

faoliyat yo‘nalishlari o‘zgarishiga batafsil va aniq tuzatishlar kiritilmoqda. Biroq davlat ish bilan bandlik xizmati organlarining tashkiliy tuzilmasi shakllanib borishi va rivojlanishi ko‘p yillar davomida deyarli o‘zgarishsiz qolmoqda. Hududiy darajada davlat ish bilan bandlik xizmati shakllanishining zamonaviy tashkiliy tuzilmasi ish bilan bandlikka ko‘maklashish bo‘yicha bir qator yangi bo‘limlar tashkil etilishini talab etadi (1-rasm). O‘zbekistonda mehnat bozorida yuzaga kelayotgan ijtimoiy-iqtisodiy va demografak holatlar hamda ularning o‘zgarishi ish bilan bandlikka ko‘maklashish sohasidagi tashkiliy tuzilmalar faoliyatiga sezilarli ta’sir etmoqda. Mehnat salohiyatini tez sur’atlar bilan o‘sishi ish bilan bandlikni ta’minlash muammosini ko‘ndalang qilib qo‘ymoqda. Davlat ish bilan bandlik xizmati organlarida bo‘sh ish joylari mavjud. Ayrim davrlarda ishchi kuchiga bo‘lgan talabning qoniqtirilmaganlik darajasi rasmiy ishsizlar sonidan 1,3-1,5 marta ortadi. Bu asosan, ishchi kuchiga talab va taklifning sifat ko‘rsatkichlari bilan mos tushmaganligi sabablidir. Keyngi yillarda bo‘sh joylar soni nisbatan kamaydi, biroq talab va taklifni sifat nuqtai-nazaridan muvofiqlashtirish muammosi saqlanib qolmoqda, bandlikka ko‘maklashish markazlariga malakali ishchilar oqimining ortishini hisobga oladigan bo‘lsa, bu muammo kuchayishi mumkin. O‘zbekiston Respublikasi Mehnat va aholini ijtimoiy muhofaza qilish Vazirligi hisob-kitoblariga ko‘ra, O‘zbekistonda ishsizlikning real darajasi iqtisodiy faol aholi sonining 3,8-5 %ni tashkil etadi. Jahon amaliyotida ishsizlikning chegaraviy yuqori darajasi etib, 10% hisoblanadi. Hozirgi vaqtda davlat ish bilan bandlik xizmati faoliyatining samaradorligi chegaralangan doiradagi ko‘rsatkichlar bilan baholanmoqda. Bunda gap qoida sifatida ish bilan band bo‘lganlar haqida emas, balki ish bilan band bo‘lmagan aholi haqida borayapti. Ish bilan bandlikni ta’minlash holatini baholashning mezoni ishsizlik darajasining o‘zgarishi hisoblanib, agarda u kamaysa - ish bilan bandlik xizmatining faoliyati samarali, agarda u oshsa - samarasiz hisoblanadi. Davlat ish bilan bandlik xizmati faoliyatining samaradorligini baholashda asosiy ko‘rsatkichlar ishsizlik darajasining o‘zgarishi va ishsizlikning davomiyligi bo‘lib hisoblangan .

Ishsizlik darajasi va uning davomiyligini pasayishi ish bilan bandlik xizmati faoliyatining muvoffaqiyatli ekanligini, ishsizlik darajasi va davomiyligini turg‘unligi yoki o‘sishi uning faoliyat samaradorligi pasayishini va salbiy xulosa chiqarish zarurligini ifodalaydi. Davlat ish bilan bandlik xizmati va uning tumanlardagi bandlikka ko‘maklashish markazlari xodimlari bilan mehnat bozori infratuzilmasi rivojlanishi bo‘yicha sotsiologik so‘rovlar asosida tadqiqotlar o‘tkazish uning kelgusida rivojlanishi uchun tegishli xulosalar chiqarish imkonini beradi. Sotsiologik so‘rovning maqsadi ish bilan bandlikka ko‘maklashish tashkiliy tuzilmalari faoliyatlarini takomillashtirish va kelgusida rivojlantirish istiqbollari haqida ularning fikrlarini aniqlash hisoblanadi. Sotsiologik so‘rov natijalariga asosan ish beruvchilarga malakali kadrlar zarur bo‘lganda ko‘proq malakali kadrlarning o‘ziga (32%), oliy o‘quv yurtlariga (27%) va mehnat bo‘limlarida (17,5%) murojaat qilishlarini bildirganlar. Ko‘pchilik respondentlarning Samarqand Kadrlar Agentligi haqida to‘liq axborotga ega bo‘lmaganliklari sababli respondentlarning 2 %i ushbu agentlikka malakali kadrlarga zarurat yuzasidan murojaat qilishlarini bildirganlar. Shuning bilan birga mazkur ish beruvchilarning fikricha, yangi ish joylarini tashkil qilish, ishlab chiqarish va xizmatlar hajmini kengaytirishga to‘sqinlik qiluvchi quyidagi asosiy sabablar mavjud: kredit olishning murakkabligi (15%), ma’muriy buyruqbozlikning mavjudligi (19,5%), asosiy ishlab chiqarish vositalarining qimmatligi (10%), xom ashyoning yetishmasligi (13,5%), bank kreditlari foiz stavkalarining yuqoriligi (24%) va boshqalar. Ma’lumki, mehnat bozori infratuzilmasining rivojlanishi iqtisodiyot tarmoqlari rivojlanishi bilan chambarchas bog‘liqdir. Iqtisodiyot tarmoqlari rivojlanishida to‘sqinlik qiluvchi yuqorida keltirilgan sabablar muqarrar ravishda ishsizlik sonini oshishiga olib keldi. Tadqiqotlarning ko‘rsatishicha, ishsizlik nafaqasining kamligi (8,5%), ishsizlarning kasbi va malakasi bo‘yicha ish joyining qoniqtirmasligi (29%), ishsizlikning uzoq davom etishi (9%), bo‘sh ish joyi haqida aniq ma’lumotlarning yetarli emasligi (13,5%), taklif etilgan ish joyida ish haqining pastligi (36,5%) kabi

sabablarga ko‘ra, ishsizlar ish topish maqsadida mehnat bozori infratuzilmasi tashkilotlari xizmatidan foydalanishni xohamaydilar. Respublikamizda ko‘p ukladli iqtisodiyotning shakllanib borishi ish bilan bandlikka ko‘maklashish sohasida nodavlat ish bilan bandlik xizmati rivojlanishiga zamin yaratmoqda. Rivojlangan mamlakatlar tajribasidan ma’lumki, turli yo‘nalishlarda ixtisoslashgan mehnat birjalarining shakllanishi va rivojlanishi oqilona ish bilan bandlikni ta’minlashning muhim asosi hisoblanadi. Mehnat bozori infratuzilmasi rivojlanishida quyidagi tadbirlarni amalga oshirish eng dolzarb hisoblandi: ish bilan bandlik xizmati qoshida hududiy axborot tizimini yaratish (18%), axborot almashtirishning qulay shart-sharoitlarini vujudga keltirish (5,5%), bo‘sh ish joylari yagona axborotlar bankini yaratish (18,5%), rivojlangan mamlakatlar tajribasidan foydalanish (23,5%), ish bilan bandlik xizmati rivojlanish mezonlari va ko‘rsatkichlariga o‘zgartirishlar va qo‘shimchalar kiritish (18,5%), rivojlanish strategiyasini ishlab chiqish (14%) va boshqalar. Mehnat bozori infratuzilmasining samarali shakllanishi va rivojlanishida quyidagi chora-tadbirlarni amalga oshirishni alohida ahamiyatga ega : 1. O‘zbekiston Respublikasi «Aholini ish bilan ta’minlash to‘g‘risida» Qonunda ko‘rsatilgan maqsadlardan kelib chiqqan holda ish bilan bandlik xizmati organlari faoliyatining strategiyasini takomillashtirish bo‘yicha : 1.1. Ish bilan bandlik xizmati organlari tomonidan ish bilan bandlik dasturini strategik rejalashtirish jarayonida kelajakdagi potensial ishchi kuchi taklifi (korxonalardan ozod etilayotganlar, o‘quv yurtlarini bitiruvchilar, harbiy qismdagilar, maktab bitiruvchilari va boshqalar) haqida aniq va to‘liq ma’lumotlar asosida xulosa berish zarur . 1.2. Malakali mutaxassislarning rezyuma bo‘yicha ma’lumotlar bankini yaratish va ularning individual sifat tarkibining turli xilligini ta’minlash . 1.3. Korxonalarning buyurtmasiga ko‘ra maqsadli kasbga o‘qitish va qayta

o‘qitishni tashkil etish . 1.4. Korxona va firmalar da xodim ish joyining ish haqi bo‘yicha uni qanoatlantirish darajasini ishlab chiqish. 1.5. Ish haqi va boshqa qonuniy daromadlar chegarasini kun kechirish uchun zarur bo‘lgan miqdordan kam bo‘lmasligini ta’minlash. 1.6. Yoshlarni mehnatga o‘rgatish bo‘yicha harakatlarni faollashtirish, ularni yoppasiga kasbga yo‘naltirish siyosatini ishlab chiqish. 1.7. Ijtimoiy himoyaga muhtoj bo‘lgan fuqarolarni ishga joylashtirish bo‘yicha qo‘shimcha imtiyozlar yaratish . 2. Ish bilan bandlik xizmati organlari faoliyatining yo‘nalishlarini takomillashtirish bo‘yicha: 2.1. Ish bilan bandlik xizmati organlari xodimlari tomonidan mijozlarning quyidagi guruhlari bilan ishlashda tabaqalashtirilgan tarzda va individual jihatdan yondashish: maktab o‘quvchilari; harbiy xizmatdan ozod etilgan fuqarolar; o‘quv yurtlari bitiruvchilari va boshqalar . 2.2. Ish bilan bandlik xizmati organlari ishini ish bilan band bo‘lgan fuqarolar, haqiqatda ish izlayotganlar va ishsizlar bilan ishlashga bo‘lish . 2.3. Ish beruvchilar bilan ishlashda korxonada ish bilan bandlik masalalariga tegishli turli xil jarayonlarni istiqbollashtirishdan tortib, korxonani modernizatsiyalash, rivojlantirishda maxsus buyurtmalarni bajarish uchun xodimlarni maqsadli tayyorlashgacha bo‘lgan jarayonlar bo‘yicha samarali metodikani ishlab chiqish . 2.4. Ish bilan bandlik xizmati organlarining eng faol yo‘nalishlardagi faoliyatlari bo‘yicha imkoniyatlarini kengaytirish uchun ijtimoiy himoyaga muhtoj bo‘lgan fuqarolar, ya’ni nogironlar va pensiya oldidagi yoshda bo‘lganlarni kamaytirish orqali ularga sarflanadigan moliyaviy mablag‘larni tejash. Ish bilan bandlik xizmati organlari faoliyatining asosiy maqsadi-fuqarolarni ishga joylashtirishga ko‘maklashish, ishlashni xohlaydigan va tezda unga kirishmoqchi bo‘lganlarga qaratilgandir. Yuqorida keltirilgan kategoriyadagi fuqarolarni, kam ta’minlanganlarni moddiy jihatdan qo‘llab-quvvatlash ijtimoiy ta’minot xizmatiga muvofiq moddiy qo‘llab-quvvatlash obyekti bo‘lishi zarur. Aholini ish bilan

ta’minlashga ko‘maklashish Davlat jamg‘armasi mablag‘lari mehnatga layoqatli fuqarolarni ish bilan bandligiga ko‘maklashish bo‘yicha faol ish bilan bandlik siyosati o‘tkazishga taqsimlanishi zarur . 2.5. Ish bilan bandlik xizmati organlarining mijozlar bilan ishlash doirasini kengaytirish, masalan, nafaqa tayinlashda kishini puxta tekshirish yoki aldov yo‘llari bilan nafaqa olayotganlarni muntazam nazorat qilish . 3. Ish bilan bandlik xizmati organlari faoliyat samaradorliklarining ko‘rsatkichlariga baho berish bo‘yicha : 3.1. Barcha bo‘limlar uchun axborotga ega bo‘lishni ta’minlash. 3.2. Bo‘limlar o‘rtasida hamda tuman mehnat bo‘limlari o‘rtasida tajriba almashish jarayonini tashkillashtirish. 3.3. Tuman mehnat bo‘limlari faoliyatlarining samaradorligini baholash va muntazam nazorat etish . 4. Mehnat bozori holatiga baho berishda uning mezonlari va ko‘rsatkichlarini takomillashtirish bo‘yicha : 4.1. Ish joylarining soni va holatini baholash ko‘rsatkichlarini ishlab chiqish zarur. Iqtisodiyot taromoqlarida yuzaga kelayotgan tarkibiy o‘zgarishlar natijasida korxonalardagi mavjud ish joylarining hammasi ham sharoiti va ish haqi to‘lovi bo‘yicha maqbul hisoblanmaydi. 4.2. Ishchining mehnat unumdorligini oshirish bo‘yicha uning ish joyi xarakteriga muvofiqligini aniqlash uchun metodika ishlab chiqish. 4.3. Korxonalarda kadrlar ko‘nimsizligini kamaytirish bo‘yicha chora-tadbirlarni ishlab chiqish . 5. Davlat va nodavlat ish bilan bandlik xizmati organlari faoliyatlarining samaradorligini oshirish bo‘yicha : 5.1. Viloyat davlat ish bilan bandlik xizmati organlari va Samarqand Kadrlar Agentligi o‘rtasida tajriba almashishni tashkil etish. 5.2. Davlat va nodavlat ish bilan bandlik xizmati organlari o‘rtasida yagona bo‘sh ish o‘rinlari bankini vujudga keltirish hamda axborotlar almashishni yo‘lga qo‘yish . 5.3. Yuqori malakali (eksklyuziv) kadrlar bo‘yicha ikki tomonlama ma’lumotlar

bankini tuzish. 5.4. Ish bilan bandlikka ko‘maklashish sohasida faol ish bilan bandlik siyosatini amalga oshirish bo‘yicha o‘zaro hamkorlikni ta’minlash. 5.5. Aholini ish bilan ta’minlashda tarmoqlardagi kasbiy malaka bo‘yicha ixtisoslashish . Yuqorida keltirilgan fikr-mulohazalar bo‘yicha quyidagicha xulosa chiqarish mumkin; ish bilan bandlik xizmati tizimida yangicha strategiya ishlab chiqish zarur, shunday ekan, yangi masalalarni bajarishni ta’minlashda yangi ish bilan bandlik xizmatining tashkiliy tuzilmasini yaratishga ehtiyoj seziladi. Shuning uchun bugungi iqtisodiy o‘zgarishlar qat’iy ravishda zarur bo‘lgan eng muhim islohotlarni o‘tkazish kerakligini va ish bilan bandlik xizmatining tez sur’atlar bilan rivojlanishini talab etmoqda . Ish bilan bandlik xizmati organlari faoliyatlarining turli darajalarini o‘z ichiga oluvchi funksional tuzilmalar Ish bilan bandlik xizmati organlari faoliyatlarining turli darajalarini o‘z ichiga oluvchi va belgilangan, bir-biriga yaqin masalalarni bajarilishini ta’minlovchi funksional tuzilmalar tuzish zarur. Bu funksional tuzilmalarning yaratilishi mehnat bozorida samarali davlat siyosatini yuritishning tashkiliy asosi bo‘lib hisoblanadi. Shuningdek, funksional tuzilmalar faoliyatining belgilangan masalalar bo‘yicha maqsadidan kelib chiqqan holda o‘zaro birikishi ular o‘rtasida aloqadorlikni mustahkamlaydi va funksiyalar takrorlanishini minimumgacha tushirishni ta’minlaydi. Shunday qilib, aniq belgilari bo‘yicha bir qancha tashkiliy bloklarning o‘zaro aloqadorligini o‘z ichiga oluvchi tashkiliy tizimlar quyidagilardan iborat bo‘lishi kerak : - - ishga joylashtirish imkoniyatlarini rivojlantirish, ish bilan bandlik dasturi hamda ishga joylashtirishga kumaklashish bo‘yicha tashkiliy tizim; - statistik tadqiqotlar o‘tkazish, mehnat bozorini tahlil qilish va istiqbollashtirish va sotsiologik so‘rovlar o‘tkazish bo‘yicha tashkiliy tizim; - ish bilan bandlik xizmatining rivojlanishi, personalni boshqarish, ish bilan

bandlikka ko‘maklashni moliyalashtirish bo‘yicha tashkiliy tizim; - ixtisoslashgan ish bilan bandlik (adminstrativ - boshqaruv xodimlarini ishga joylashtirish masalalari, migrantlar, nogironlar, qishloq aholisi, jamoat ishlari, vaqtinchalik ishga joylashtirish ). Yuqorida keltirilgan tuzilmaviy tizimlar, bir tomondan -funksiyalar bajarilishining bir xilligi bo‘yicha, ikkinchi tomondan -aloqa turi bo‘yicha turli darajalardagi aloqalarni yuzaga keltiradi. Hududiy darajadagi ish bilan bandlik xizmati organlarining iyerarxik (pog‘anali) tuzilishi viloyat Mehnat va aholini ijtimoiy muhofaza qilish Bosh boshqarmasi va uning joylardagi mehnat bo‘limlaridan iboratdir. Hududiy ish bilan bandlik xizmati organlari alohida yo‘nalishlar bo‘yicha ixtisoslashgan bo‘limlar ko‘rinishidagi tashkiliy tuzilmalar safatida iborat bo‘lmasligi kerak. Chunki, alohida funksional yo‘nalishlar bo‘yicha ixtisoslashgan bo‘limlarning mavjudligi ular o‘rtasida tajriba va axborot almashish samaradorligini pasaytiradi. Shunday ekan, ish bilan bandlik xizmati organlari bir qancha yo‘nalishlarni birlashtiruvchi alohida bloklardan iborat bo‘lishi zarur (13.3-rasm). Hududiy ish bilan bandlik xizmati va uning joylardagi mehnat bo‘limlari o‘rtasida samarali munosabatlarni ta’minlash hamda mehnat bo‘limlari mutaxassislari ishlarining samaradorligini oshirish uchun joylardagi mehnat bo‘limlari ish faoliyatlarini qayta qurish zarur. Tuman bandlikka ko‘maklashish markazlarining ishsizlar bilan ishlashi alohida funksional qismlari faoliyati yakka tartibda va aniq izchillikda olib boriladi. Ishsizlar bilan ishlashning birinchi bosqichida bandlikka ko‘maklashish markazlariga murojaat qilgan kishi ishsiz sifatida ro‘yxatga olingandan keyin, ishga joylashtirish bo‘yicha inspektor mos ish joyini izlaydi. Inspektorning bu faoliyati 1-1,5 oyni tashkil etadi. Keyingi bosqichda mijozning ish bilan band bo‘lmaganlik (agarda u ishlayotgan bo‘lmasa) sabablari aniqlanadi. Bunda ishsiz fuqaro kasbga yo‘naltirilishi yoki qayta o‘qitishga yuborilishi mumkin. Bu jarayon 1 haftadan 1 oygacha muddatni olishi mumkin. Ishsiz bilan ishlashning keyingi

davriga 1,5 dan 2 oygacha vaqt ketishi mumkin. Demak, mijozning ishsiz sifatida ro‘yxatda bo‘lish davri o‘rtacha 5 oy chegarasida tebranib turadi.

Tuman mehnat bo‘limlarida ham ishsiz sifatida ro‘yxatdan o‘tgan fuqarolarning ishsizligining davomiyligini qisqartirish maqsadida, bir necha mutaxassislarni birlashtiruvchi alohida bloklardan iborat bo‘lishi kerak. Tuman mehnat bo‘limlarida turli yo‘nalishlardagi ishlar bo‘yicha bir necha mutaxassislarni o‘z ichiga oluvchi komanda yoki qism ko‘rinishidagi tuzilmalarni tashkil etish zarur. Masalan : 1) Ishga joylashtirish bo‘yicha xodim (yoki xodimlar), ular ishsizlarning hujjatlarini dastlabki tekshiruvini o‘tkazish, bo‘sh ish o‘rinlari bo‘yicha har tomonlama (ish haqi to‘g‘risida, mehnat xarakteri to‘g‘risida) axborotlar to‘plash kabi faoliyatlar bilan shug‘ullanishlari mumkin; 2) Ish beruvchilar bilan ishsizlarning uchrashuvlarini tashkillashtiruvchi va ish beruvchilar bilan ish uchun javobgar xodim; 3) Kasbga yo‘naltirish bo‘yicha maslahatchi xodim va qayta o‘qitish bo‘yicha mutaxassis. Bunday komandalarning funksional majburiyatiga ishchi kuchiga talab haqida axborotlarni to‘plash, korxonalar uchun xodimlar tanlash, mehnatni tashkil etish masalalari bo‘yicha tadbirkorlarga maslahatlar berish va boshqalar kiradi. Bunda komandalarning samarali ishlashi uchun tuman mehnat bozori segmentlari bo‘yicha ajratish mumkin (hududiy belgilari bo‘yicha, iqtisodiy belgilari bo‘yicha va boshqalar). Mehnat bozorida tarmoq belgilari bo‘yicha segmentlarga ajratilishi natijasida har bir tarmoqda mutaxassis - xodimlarning ixtisoslashishi tarmoq xususiyatlaridan kelib chiqqan holda, ularning ish bilan bandlikka ko‘maklashish sohasidagi faoliyatlarining samaradorligini oshiradi. Mehnat bozorida ish bilan bandlik masalalarini yechishning bunday shaxsiy yondashuvi tuman ish bilan bandlik xizmati mutaxassislarining javobgarligini oshiradi hamda ish bilan bandlik xizmati organlarining yo‘llanmasi bilan ishsizlarni ishga qabul qilishda ish beruvchilarning rad etishini kamaytiradi. Shuningdek, eng birinchi - ishsizlarga xizmat ko‘rsatish vaqti qisqaradi, bu esa, ishsizlikning o‘rtacha davri qisqarishiga olib keladi .

Xulosa: Ish bilan bandlik xizmatining yillar davomida rivojlanishi davrida qonunlar, talablar hamda ijtimoiy-iqtisodiy holatlar o‘zgarmoqda, shunga mos ravishda faoliyat yo‘nalishlari o‘zgarishiga batafsil va aniq tuzatishlar kiritilmoqda. Biroq davlat ish bilan bandlik xizmati organlarining tashkiliy tuzilmasi shakllanib borishi va rivojlanishi ko‘p yillar davomida deyarli o‘zgarishsiz qolmoqda. Hududiy darajada davlat ish bilan bandlik xizmati shakllanishining zamonaviy tashkiliy tuzilmasi ish bilan bandlikka ko‘maklashish bo‘yicha bir qator yangi bo‘limlar tashkil etilishini talab etadi. Ishsizlik darajasi va uning davomiyligini pasayishi ish bilan bandlik xizmati faoliyatining muvoffaqiyatli ekanligini, ishsizlik darajasi va davomiyligini turg‘unligi yoki o‘sishi uning faoliyat samaradorligi pasayishini va salbiy xulosa chiqarish zarurligini ifodalaydi. Davlat ish bilan bandlik xizmati va uning tumanlardagi bandlikka ko‘maklashish markazlari xodimlari bilan mehnat bozori infratuzilmasi rivojlanishi bo‘yicha sotsiologik so‘rovlar asosida tadqiqotlar o‘tkazish uning kelgusida rivojlanishi uchun tegishli xulosalar chiqarish imkonini beradi. Tuman mehnat bo‘limlarida ham ishsiz sifatida ro‘yxatdan o‘tgan fuqarolarning ishsizligining davomiyligini qisqartirish maqsadida, bir necha mutaxassislarni birlashtiruvchi alohida bloklardan iborat bo‘lishi kerak. Tuman mehnat bo‘limlarida turli yo‘nalishlardagi ishlar bo‘yicha bir necha mutaxassislarni o‘z ichiga oluvchi komanda yoki qism ko‘rinishidagi tuzilmalarni tashkil etish zarur.

Adabiyotlar : 1. Абдураҳмонов Қ.Х. Холмўминов Ш.Р. Меҳнат иқтисодиёти ва социологияси (ўқув қўлланма). -Т.: “Ўзбекистон ёзувчилар уюшмаси Адабиёт жамғармаси нашриёти”, 2004. 2. Абдураҳмонов Қ.Х. Меҳнат иқтисодиёти (дарслик). -Т.: “Меҳнат”, 2009. 3. Абдураҳмонов Қ.Х., Мамарасулов Ф.У Аҳолининг иш билан бандлигини инфраструктураси.Т.: “ТДИУ”, 2000. 4. Абдураҳмонов Қ.Х. ва бошқалар. Мехнат иктисодиёти ва социологияси. - Т.: “Ўқитувчи”, 2001. 5. Абдураҳмонов Қ.Х. ва бошқалар. Ходимларни бошқариш (дарслик). -Т.: Ўзбекистон ёзувчилар уюшмаси Адабиёт жамғармаси нашриёти. 2004. 6. Барр Н. Рынок труда и социальная политика в Центральной и Восточной Европе. -М.: 1997. 7. Варфоломеева О.А. Становление инфраструктурў рўнка труда в переходной экономике. - СПб., Издательство СПбУЭФ. 2001.

O'xshashlar

Mehnat bozori infratuzilmasi fanining mohiyati, predmeti va mazmuni

Mehnat bozori infratuzilmasi funksional elementlari va tarkibiy qismlari

Mehnat bozori infratuzilmasi tarkibiy qismlari va ularning o‘zaro aloqadorligi

Mehnat bozori statistikasi

Mehnat bozori statistikasi