Меҳмонхона яшаш қисмининг ташкиллантирилиши - Iqtisodiyot - Referatlar

Меҳмонхона яшаш қисмининг ташкиллантирилиши

Yuklangan vaqt:

20.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

112 KB

Ko'chirib olish

Меҳмонхона яшаш қисмининг ташкиллантирилиши Режа: 1. Меҳмонхона яшаш қисми – яшаш номерлари ва уларни боғловчи коммуникациялар тармоқлари 2. Меҳмонхона яшаш ва ёрдамчи хоналарини ташкил этишга қўйилган талаблар 3. Меҳмонхона яшаш ва жамоавий хоналарининг таъминоти ва безалиши

Таянч иборалар: хоналар таркиби, комфорт яшаш шароит, яшаш қисми, меҳмонхона номерларида яшаш, дубл номер, стандарт номерлар, марказлашган ва ярим форма, лифт, холлар, мебеллар, декоратив газламалар, гардин, таъмирлаш ишлари, меҳмонхоналарни безаш, меҳмонларни бўлиш муддати, ранглар, ёритиш системаси, чойшаблар, махсус ишчи кийимлар. 1. Меҳмонхона яшаш қисми – яшаш номерлари, уларни боғловчи коммуникациялар Меҳмонхона хоналари таркиби меҳмонхона типидан келиб чиққан ҳолда, унинг юқори даражада меҳмонларга қулай яшаш шароит яратилиши ва хизматчилар ишлаш шароитини яхшилаш талаб этилади. Меҳмонхона биносининг асосий қисмини яшаш хоналари ташкил этади. Бунга, меҳмонхона номерлари ва улар билан боғлиқ бўлган ёрдамчи ва хизматчи хоналар киради. Меҳмонхона номерида яшаш учун (ошхонадан ташқари) хордиқ чиқариш, ишлаш, ётиш ва меҳмон қабул қилиш учун барча шароитлар бўлиши керак. Уларнинг қанчалик қулайлиги даражасига қараб кўп номерли (апартаментлар); кўп ҳолда учта хонадан: ётиш, меҳмондорчилик, ишлаш кабинети бўлади. Ундан ташқари, мини ошхона, иккита санузел (унинг биттаси меҳмонлар учун) бўлади. Люкс номерлари икки (ётиш ва меҳмон кутиш) хонасидан иборат бўлиши керак. Дубль номерларда номерлар жуфтлиги ҳосил қилинган бўлади. Булардан ташқари, стандарт номерлари – бир хонали стандарт талабларига жавоб берувчи хоналар ҳисобланади. Яшаш қисмининг ёрдамчи хоналарига вестибюл, коридорлар, қаватдаги холлар ва меҳмон кутиш жойлари киради. Ушбу ёрдамчи қисми яшаш қисмининг боғловчи коммуникациялари ҳисобланади. Бу коммуникациялар одамлар оқимини вертикал, горизонтал равишда ташкил

этади. Уларнинг боғланиш узелларида холл; вестибюл, зоналар майдончаси ва ҳ.к. бўлиши мумкин. Умуман олганда, меҳмонхона яшаш қисми корпусини, такрорланувчи қаватлар ташкил этади. Улар эса, лифтлар, зиналар орқали вертикал равишда, коридорлар, хол ва вестибюллар ёрдамида горизонтал равишда боғлиқликда бўлади. Номерлар коридорнинг икки томонидан бўлиб, бир бутун комплекс ҳосил этадики, уларни жойлаштиришда албатта, табиат ёруғликни, инсоляцияни ҳисобга олиш керак. Йўлакнинг икки томонлама номерли меҳмонхоналар кенг тарқалган бўлсада, баъзи холларда, номердан чиққанда, маълум кўриниш бўлиши учун (масалан, денгиз, тоғ) номерлар коридорнинг фақат бир томонига жойлаштирилиши мумкин. Яшаш қисми қаватида номерлардан ташқари, ёрдамчи хоналар ҳам бўлади. Уларнинг бўлиши албатта, уларнинг таркиби меҳмонхонада хизмат кўрсатиш шаклидан келиб чиққан ҳолда: автоном, ярим автоном ёки марказлашган бўлади. Ёрдамчи хоналарнинг автоном жойлашиши, агар ҳамма функционал хоналар (фаррошлар хонаси, тозалаш инвентарини сақлаш хонаси, официантлар хонаси, калитли хўжалик) яшаш қаватида бўлса, бундай шароитда меҳмонларга кўп хилли хизматлар кўрсатиш мумкин бўлади. Марказлашган формада барча функциялар меҳмонхонанинг жамоавий қисмида интеграцияланади. Ярим автоном форма автоном ва марказлашган хизмат кўрсатишнинг ўртасида бўлиши мумкин. Яшаш қисмининг ёрдамчи хоналари хизмат кўрсатиш формасига боғлиқ бўлади. Бундай боғлиқлик жадвал да келтирилган. Жадвал Меҳмонхона яшаш қисмидаги ёрдамчи хонлар таркибининг хизмат кўрсатиш формасига боғлиқлиги № Яшаш қисмининг ёрдамчи хоналари Хизмат кўрсатиш формаси автоном ярим марказлашган

автоном 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. Фаррош горничный хонаси Инвентар сақлаш хонаси Тоза чойшаблар хонаси Кир чойшаблар хонаси Персонал сан узели ва души Ахлат йиғиш хонаси Официантлар хонаси Кийим дазмоллаш хонаси + + + + + + + + + + + + + + Яшаш қисмининг ёрдамчи хоналари шундай жойлаштирилиши керакки, хизмат кўрсатувчилар меҳмонлар яшаш вақтида уларга маълум бўлмаслиги керак. Яшаш қисмининг горизонтал коммуникацияларига уларнинг коридор ва холлари, вертикалли лифтлар (одамлар ва юк учун), эскалаторлар ва ахлат ўтказиш трубалари, чойшаб ўтказгичлар киради. Хўжалик лифти ва зинаси, ахлат ўтказгичлар ва чойшаб ўтказгичлар шундай жойлашиши керакки, персонал оқими меҳмонлар оқими билан кесишмаслиги керак. Улар коридорининг кенглиги шундай бўлиши керакки, жамодонлар билан қарама-қарши юрганлар бир-бирига тўқнашмасинлар. Яшаш қисмининг қаватида, юқорида кўрсатилганлардан бошқа кафе, кичик переговор (суҳбатлашиш) хонаси ҳам бўлиши мумкин. 2. Меҳмонхоналар яшаш ва ёрдамчи хоналарини ташкил этишга қўйилган талаблар Меҳмонхона яшаш қисмидаги қаватлардаги холлар қабул этиш, ҳамда меҳмон кутиш, дам олиш ёки хизмат юзасидан учрашиш жойи ҳисобланади. Шунинг учун ҳам у ердаги мебеллар (кресло, диван, стуллар) юмшоқ бўлиши гуруҳ-гуруҳ этиб жойлаштирилиши талаб этилади. Столлар, стуллар турли

конфигурацияда бўлсада, лекин холнинг умумий интерьерига мос равишда бўлиши керак. Холларда, телевизор, радиприемник бўлиши ҳам талабга мувофиқ бўлади. Унинг полига йўлак гиламли, гиламлар солиниши, уларнинг ранги албатта, тинчлантирувчи бўлиши талаб этилади. Агар пол паркет бўлса, унда гиламлар тўшалмаслиги ҳам мумкин. Яшаш қисми номерларидаги ҳамма нарсалар яшашнинг барча талабларини қондириши, унинг шинамлиги, жойлашганлиги, қўйилиши хордик чиқаришга, дам олишга мос бўлиши керак. Номерлардаги меҳмон ишлатадиган идишлар, ичиш приборлари, вазаси, кулдон ва бошқаларнинг аҳамияти ҳам катта ҳисобланади. Шунинг учун, уларнинг тузилиши, ранги, конфигурацияси, номернинг умумий интерьерини тўлдириши умумий кўриниш ансамбллигини тўлдириши зарур. Номерлардаги кийим шеткаси, ахлат шеткаси, сатилчаси, куракчаси ва бошқалар ҳам, худди шунингдек интерьерга мос, замонавий бўлиши керак. Яшаш номерлардаги мебеллар, турли воситалари чиройлилиги, мослигидан ташқари, улар ўзининг енгиллиги, ихчамлиги билан номерни йиғиштиришда, хизмат кўрсатишга ҳам қулай бўлиши керак. Меҳмонхона гарнитурлари, кўп ҳолда ёғочли, ёрқин рангда, лакланган, ишчи юзалари плстикли бўлиши мумкин. Номерлардаги мебеллар стационар (бириктирилган), комбинациялашган ва кўчириш мумкин бўлган ёки секцияли бўлиши мумкин. Айрим ҳолларда осма мебеллар ҳам қўлланилиши мумкин. Бу ерда ҳам зонали, яъни дам олиш, ишлаш зоналари бўйича қўйилади. Номерларда бир, икки ёки уч кроват бўлса, мос равишда, бир жойли, икки ёки уч жойли бўлиши мумкин. Агар номерда уч кроватдан кўп кроват қўйилса, улар ётоқхона ҳисобланади. Кроватлар конструкцияси, номерлар интерьерига мос равишда бўлиши керак. Номер кириш олд томонида кийимлар шкафи ёки полкали, кийимосгич, оёқ кийими қўядиган таглик, ойна бўлиши керак. Дам олиш учун номерда

юмшоқ мебель турли тузилишда ва катталикда, чиройли ва қулай бўлиши лозим. Меҳмонхона юмшоқ жиҳозларига турли хилдаги матоҳлар, драпировка, парда, дераза пардаси, чойшаблар, гиламлар, йўлакли гиламлар, кроват олди гиламчалар, кўрпа-ёстиқ, ёпгичлар, ёстиқ ва одёллар киради. Декоратив моддийлар юмшоқ мебелга тортадиган ва драпировка қўлланиладиганга бўлинади. Буларга зановескалар, шторлар, қалин пардалар, дераза парда (гардиналар), гиламли ва чойшаблиларга бўлинади. Гиламли қатлам, йўлакча, кроват олди гиламчалар номерлар интерьерини ташкил этишдан ташқари, яна шовқиндан изоляция ролини ҳам ўйнайди. Енгил газламалардан деразаларга пардалар, йиғиладиган ёки тўлиқ ёпадиган гардиналар, қалин матодан қилинган, дераза ва эшикни тўла ёпадиган шторалар (дераза-эшик пардалари). Улар тушадиган ва кўтариладиган бўлиши мумкин. Драпировкаларга яна ламберклар, яъни дераза ва эшик юқори қисмига қилинадиган кичик пардачалар ҳам киради. Пардалар ва гардинлар ҳаракатланувчи этиб бажарилади. Уларнинг расмлари, ранглари умумий интерьерга мос равишда бажарилиши керак. Яшаш ва жамоавий қисмларнинг чиройли бўлишига пардаларга қўлланиладиган карнизларнинг аҳамияти катта ҳисобланади. Меҳмонхоналарда турли конструкциядаги карнизлар қўлланилади. Улар метали, пластмассали, тахта-ёғочли бўлиши мумкин. Албатта, улар замонавий умумий ансанблга мос, қулай бўлиши керак. 3. Меҳмонхона яшаш ва жамоавий хоналарининг таъминоти ва безалиши Меҳмонхонанинг барча ташкил этган мулкни сақланишга ғамхўрлик қилиш, билимли тўғри экслпуатация олиб бориш, вақтида таъмирлаш

ишларини бажариш, меҳмонхона персоналининг асосий вазифаларидан ҳисобланади. Меҳмонхона таъмирлаш ишларини махсус корхоналар олиб боради. Меҳмонхоналарда махсус интерьер рассоми бўлмасада, меҳмонхона ишчилари, айниқса, қаватлардаги персоналлар, ҳар бир номерларни, йўлак ва холлар, вестибюлларни замонавий интерьер талабларига тўғри келишига қизиқишлари керак. Шунинг учун катта горничнийлар ва горничнийлар, интерьерга қандай қилиб замонавий кўриниш беришни билишлари керак. Бунинг учун, юмшоқ инвентарларга ранг ва кўринишга, шторалар, чойшаб ёпгичлар, зановеска-пардалар, одёллар, гиламларга қараб ёки тескари юмшоқ мебел ранги ва кўринишига қараб танланиши; таъмирлаш вақтида деворлар ва потолоклар рангини танлашни билишлари керак. Меҳмонхоналарни безаш, кўп ҳолда унинг шу жойларда ўтган тарихий воқеалар, маданий урф-одатларда келиб чиқса мақсадга мувофиқ бўлади. Бунинг учун албатта, турли жиҳозлар ва воситалар қатори, декторатив санъат предметлари ҳисобланган керамика, мозаика ва панелларнинг қўлланилиши самарали ҳисобланади. Холларда ва вестибюлларда, номерларда турли расмларни қўйилиши ҳам мумкин. Меҳмонхона биноларини ички ва ташқи томонини безашда рангларнинг ва ёруғликнинг аҳамияти катта ҳисобланиб, уларнинг тўғри танланиши меҳмонхоналарни янада чиройли, шинам қилиши мумкин. Меҳмонхона хоналарида меҳмонларнинг қанча муддатда бўлишлари билан улар узоқ ва қисқа муддатлига бўлинади. Узоқ муддатда бўладиганларига номерлар ва бошқа яшаш қисмлари: холлар, меҳмон кутиш, дам олиш жойлари киради. Қисқа муддатлисига: вестибюллар, зинапоялар, лифт холлари, коридорлар киради. Ҳар бир гуруҳ ўзига мос аниқ рангли ва ёруғлик талаб этадики, улрнинг тўғри ёки нотўғри ечими айниқса, кечки пайтда сезилади. Чунки, айнан шу вақтда меҳмонлар меҳмонхонада бўлишади.

Агар ранглар икки гуруҳга бўлинса, биринчи гуруҳга оқ, қора ва кулранг; иккинчи гуруҳга қизил, сариқ, яшил, мовий, кўк, пушту ранглар киради. Хоналардаги турли рангдаги мебеллар, хона ранги, инвентар ва бошқалар ранги билан, бир бутун бир-бирига мос келган рангли сезиларли манзарани, кўринишни ҳосил қилиш мумкин. Рангларнинг баъзилари одамларга уйғотувчи, баъзилари эса тинчлантирувчи таъсир этади. Ранглар ва ёруғлик ўзининг таъсир хусусиятига кўра: иссиқ ва совуқ, ёруғ ва қорамтир, хонани кенг ва қисиқ кўрсатиши, бир бутун ёки бўлинган қилиб ва оғир ёки енгил қилиб кўриниши мумкин. Ранглар, бундан бошқа тез кўзга кўринувчи, одамни ўзига жалб қилувчи бўлиши ҳам мумкин. Рангларни ва ёруғликни танлаш йўли билан ўз мақсадларимизга ишлатишимиз мумкин. Уларнинг ёрдамида меҳмонлар кайфиятини кўтариш асосий иш ҳисобланади. Бунинг учун ранглар қонунини билиш зарур. Маълумки, қуёш нури спектри, асосан етти рангдан: қизил, тўқ сариқ, сариқ, яшил, ҳаворанг, кўк, бинафша ранга бўлинади. Агар уларни етти секцияга бўлсак, уларнинг қўшни ранглари бир-бирига яқин ҳисобланади. Агар улар бир-бирига қарши турган бўлса, улар контрастли ҳисобланади. Масалан, қизил, яшил билан; бинафша ранг сариқ билан ва ҳ.к. бир-бирига контрастли бўлади. Ранглар иссиқ ва совуқ бўлиши мумкин. Иссиқ рангларга: қизил, тўқ- сариқ, сариқ кирса, ҳаворанг ва бинафша ранглар совуқликни билдиради. Ёрқин ранглар нисбатан қувноқ, совуқ ранглар бўшлиқни худди кенгайтиргандек, малларанг эса бўшлиқни кичрайтириб, лекин нисбатан шинам этиб кўрсатади. Меҳмонхона номерларида ранглар ёрқин ва юмшоқ тусда бўлиши керак. Полнинг ёрқин бўлиши, яъни совуқ ёрқин –кулранг ёки оч-яшил линеолиум ёки гиламли қоплама, полнинг тозалигидан ва шаффофлигидан дарак беради.

Меҳмонхоналарда рангларнинг тўғри танланишидан бир қаторда, ёруғлик билан таъминлаш ҳам катта аҳамиятга эга. Чунки, улар бир-бирига боғлиқ, ҳамоҳанг ҳисобланади. Ёритиш системасининг танланиши, яъни табиий ёки сунъий ёруғликларнинг қўлланилиши ҳам маълум талаблар бўйича бўлиши керак. Ёруғлик системаси меҳмонхона биносининг архитектураси ва интерьерига мос бўлиши керак. Меҳмонхоналарда турли ёритиш системаси қўлланилади. Умумийси хонанинг ҳаммасини ёки алоҳида участкасини ёритишга хизмат қилади. Умумий ёритиш катта залларга, коридорларга, зинапояларда, омборхоналарда қўлланилади. Маҳаллий ёритиш яшаш, административ ва хизмат хоналарида ишлатилади. Номерлар ва бошқа яшаш хоналарида тўғридан-тўғри ёруғлик тушириш билан ёритилса, ётиш хонасида тарқалган, акс эттирилган (қайтарилган), холларда қайтарилган ва тарқалган тўғри ёруғлик қўлланилади. Коридорлардаги ёруғлик системаси яшовчиларнинг тез ориенторланиш омилларига ёрдам берувчи ва асосий ёруғлик оқими эшик томон йўналтирилган бўлиши керак. Кечки ёритиш кундузгига нисбатан бир неча баробар кўпроқ бўлиши талаб этилади. Меҳмонхоналарда нормал яшаш шароитини яратишда бельё ва кўрпа- тўшаклар катта аҳамият касб этади. Буларга: чойшаб, юқориги ва пастки ёстиқ жилди, шахсий ҳаммом, махерли сочиқлар, кўрпа жилди, одёл, ёстиқлар, ёпгич, матрас ва матрасусткилар киради. Алмашиш жиҳозларига ишлаб чиқариш инвентари, интрументлар, воситалар кирса, хўжалик инвентарига эса контора мебели ва осгичи, гардероби, телефон аппаратлари, ёнғинга қарши инвентарлар киради. Булардан ташқари, махсус кийимлар: махсус оёқ-кийими, камбензонлар, костюм ва курткалар, шимлар ва халатлар, қўлқоп, кўзойнак, противогаз, распираторлар ҳам сақланади. Омборхонадан бельёларни олишда, албатта, уларнинг ҳаммасида меҳмонхона штампи ёки ёзилганлиги ишга қўйилган вақти кўрсатилган

бўлиши керак. Бельёлар ичида энг чидамлиси ва қулайлиги бу пахтали ва похолли моддийлардан қилинганлари ҳисобланади. Меҳмонлар учун бельёлар размери, меҳмонларни қониқтирувчи, ётишда, дам олишда қулай, шу билан бирга размерлари кўрпа-ёстиққа мос бўлиши керак. Кўп ҳолда кўрпа жилди 215х143 см, чойшаб 214х150 см, ёстиқ жилди 70х70 см ва вафелли сочиқ 120х143 см бўлса мақсадга мувофиқ ҳисобланади. Меҳмонхона хизматчиларига ҳам меҳмонхона ҳисобидан махсус ишчи кийимлар берилади. Хизматчиларга бериладиган махсус кийим рўйхати жадвалда келтирилган. Жадвал Хизматчиларга бериладиган махсус кийимлар рўйхати № Лавозими Махсус кийим Кийиш муддати, ой 1. Горничний Пахта моддийидан халат (3 дона), Фартук ва рўмол (3 дона), Резинали қўлқоп (1 жуфт) 24 24 ишдан чиқгунича 2. Гардеробчи Пахта моддийидан халат 12 3. Омборчи Пахта моддийидан халат, Комбинацияланган қўлқоп 12 3 4. Экспедитор Сув ўтказмас плаш 36 5. Курьер Сув ўтказмас плаш Терили оёқ кийими 36 12 6. Ишлаб чиқариш ва хизмат хоналари фарроши Пахта халат Қўлқоп комбин. Резинали этик Резинкали қўлқоп 12 2 12 6 Берилган кийим-бошнинг берилган вақтдан эътиборан ҳисоб-китоби олиб борилади. Барча кийимларда ҳам меҳмонхона тамғаси ёки тикилиб

ёзилганлиги бўлиши керак. Улар меҳмонхона мулки ҳисобланиб, персоналнинг ишдан кетиши ёки янгисини олиш вақтида қайтарилади. Навбатчи кийимлар берилиб, қўлланилгандан сўнг яна қайтариб олинади. Албатта, ҳар бир меҳмонхона мулкининг меҳмонхонада бўлиши керак бўлган минимал сони мавжудки, улар меҳмонхоналарни ташкил этишда қўлланилади.

Фойдаланилган адабиётлар рўйхати : 1. “Ўзбекистон Республикасида 2006-2010 йилларда хизмат кўрсатиш ва сервис соҳасини ривожлантиришни жадаллаштириш чора-тадбирлари тўғрисида” Ўзбекистон Республикаси Президентининг қарори. – Тошкент, “Халқ сўзи” газетаси, 18 апрел 2006 йил. 2. Ляпина И.Ю. Организация и технология гостиничного обслуживания. – М. АСАДЕМА. 2002. – 207 с. 3. Ляпина И.Ю., Игнатьева Т.Л., Безрукова С.В. Моддийьно-техническая база и оформиление гостиниц и туркомплексов. – М.: АСАДЕМА. 2004. – 251 с. 4. Ахмедов Х.И., Аддаберганов А.А. Организация обслуживания в гостинице. – Ташкент, “ To ’ lqin ”. 2007. – 222 б. 5. Филлиповский Е.Е., Л.В.Шмарова. Экономика и организация гостиничного хозяйства. – М.: “Финансы и статистика”. 2003. – 175 с. 6. Туризм и гостиничное хозяйство (под редакции А.Д.Чудновского). – М.: “ЮР Книга”. 2005. – 447 с.

O'xshashlar

Меҳмонхона жамоавий қисмининг ташкиллантирилиши

Меҳмонхона индустриясининг ривожланиши

Меҳмонхона ёрдамчи хизматлари

Меҳмонхона бизнесида меҳнат муносабатлари

Меҳмонхона хизматларининг сифатини бошқариш