Sud ballistikasining obyektlari va vazifalari - Huquqshunoslik - Referatlar

Sud ballistikasining obyektlari va vazifalari

Yuklangan vaqt:

20.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

48 KB

Ko'chirib olish

Sud ballistikasining obyektlari va vazifalari Sud ballistikasining asosiy vazifalari quyidagilardan iborat: a) topilgan snaryad, gilzalarni (silliq milli qurollardan, patronlarning turli boshqa qismlaridan foydalanilgan hollarda – tiqinlar (pij), to‘siqlar (prokladka)), shuningdek o‘tochar qurol ishlatilishidan hosil bo‘lgan jarohatlarni sud ballistikasining usullari yordamida boshlang‘ich tekshirishlar jarayonida, jinoyatchi qanday qurol va patrondan foydalanganligini aniqlash mumkin bo‘ladi. Bundan tashqari, o‘tochar qurol ishlatilishidan hosil bo‘lgan jarohatlarni va o‘q otilish izlarini tadqiq qilish, o‘qning uchish yo‘nalishini, o ‘ q otilish masofasini hamda o‘q otgan shaxsni yoki jinoyatchining qayerda turganligini aniqlash imkonini beradi; b) sud ballistikasi ayblanuvchi, gumon qilinuvchi yoki boshqa shaxsdan qurol olinganda, topilgan o‘q va voqea sodir bo‘lgan joydan olingan gilza aynan maxsus ariqchali yoki silliq milli o‘tochar qurol namunasidan otilganini, ya’ni o ‘ ziga xos belgilarni aniqlash (identifikatsiyalash) imkonini beradi. Sud ballistikasining usullari ayblanuvchidan topilgan snaryad, porox yoki patronlarning boshqa qismlari jinoyat sodir etishda ishlatilganmi yoki yo‘qmi hamda otilgan patron ayblanuvchidan olingan vositalar va asbob-anjomlar yordamida tayyorlanmaganmi (guruhiy, ba’zi h o llarda esa xususiy o‘ziga xoslikni aniqlash (identifikatsiya) kabi masalalarni hal qilishga imkon tug‘diradi. Shu bilan bir vaqtda, ma’lum bir shaxsdan olingan qurollar va patronlarga nisbatan, agar ular qandaydir o‘xshash bo‘lmagan xossa va xususiyatlarga ega bo‘lsa, otilishning texnik shart-sharoitlarini aniqlash imkoni ham bo‘ladi. Sud ballistikasi tadqiqotlarining usullari va texnikasi, turli o‘qotar qurollar ishlatish bilan bog‘liq jinoyatl a rni sodir etishda ko‘p uchraydigan o‘tochar qurollar – revolverlar, to‘pponchalar, ov, sport, qo‘lbola usulda tayyorlangan va moslashtirilgan o‘tochar qurollarga nisbatan to‘laroq ishlab chiqiladi. Lekin bunday qurollarning tadqiq etish usullari va

texnikasi o‘tochar qurollar boshqa turlari va namunalari – jangovar vintovkalar, to‘pponcha-pulemyotlar uchun ham qo‘llanishi mumkin. Sud ballistikasi tadqiqotlarining bevosita predmetlari quyidagilar hisoblanadi: qo‘l o‘tochar qurollari, signal beruvchi, qurilish to‘ppon- chalari; qurolning alohida qismlari (mag‘ozalar, dastalar va hokazo), qurollar saqlanishidan hosil bo‘lgan izlar mavjud buyumlar va qurilmalar (qurol g‘ilofi, maxfiy omborlar); ishlatilgan va ishlatilmagan jangovar o‘q- dorilar va ularning turli qismlari: patronlar, o‘qlar, gilzalar, sochma va pitralar, tiqinlar, to‘siqlar, pis t onlar va hokazo; jangovar o‘q-dorilarni ustaxonada va qo‘lbola usulda tayyorlash va qayta o‘qlashda ishlatiladigan turli xil asbob-anjom va uskunalar; o‘tochar qurol snaryadlaridan qolgan izlar – o‘qlar, sochma va pitralar tegishidan hosil bo‘lgan yoriqlar, ezi- lishlar, shilinishlar; yaqin masofadan o‘q otilishi izlari – porox gazlari, olovning mexanik va issiqlik ta’sirlari (qurum, yonmagan porox zarrachalarining o‘tirib qolishi), ishqalanish halqalari, metallanish va yoriqlardagi moylash materiallarining mahsulotlari yoki qoldiqlari. Sud ballistikasining asosiy vazifalariga quyidagilar kiradi: qurolning moddiy qismlarini o‘rganish, shuningdek qurolning kriminalistik tavsif- lanishi; jangovar o‘q-dorilar, poroxlar va portlovchi moddalarni krimi- nalistika talablariga mos sharoitda va darajada o‘rganish; o‘q otilish izlarini o‘rganish, bu izlardan o‘tochar qurollar ishlatilishi bilan bog‘liq hollarda, sharoitlarni aniqlash uchun foydalanish; o‘tochar qurollar ishlatilishi izlarini va ashyoviy dalillarni topish, belgilash, olish, tadqiq qilishning turli usullarini hamda ilmiy- t exnik vositalarini ishlab chiqish; o‘tochar qurolni otilgan o‘q va gilzalar, shuningdek ushbu qurol pat- rondoniga uning mag‘ozasi (magazini)dan jo‘natilgan va so‘ng quroldan chiqarib tashlangan patronlar yordamida ushbu qurolning xususiyatlarini aniqlash (identifikatsiyalash). Bundan tashqari, yuqorida aytilganidek, sud ballistikasi o‘tochar qu- rollar va jangovar o‘q-dorilar ishlatilishida iz hosil bo‘lishi qonuniyatlarini o‘rganadi, o‘tochar qurollar va jangovar o‘q-dorilarni ishlatish (olib yurish, saqlash, tayyorlash va o‘zlashtirish) bilan bog‘liq bo‘lgan buyum- larni yig‘ish va tadqiq qilishning usullari va vositalarini ishlab chiqadi. Tekshirilayotga n hodisanin g shart-sha r oitlarin i o‘tocha r qurolla r ishla- tilishidag i ashyovi y dalillarni : o‘tocha r qurollarnin g tizim i v a turini ; qurol- nin g texni k sozlig i v a o‘ q otishg a yaroqliligi , quro l v a jangova r o‘q- dorilarnin g ballisti k koeffitsiyentlar i ni , o‘qnin g boshlang‘ic h tezlig i va teshi b o‘tis h qobiliyatlarini ; otilga n o‘ q v a gilzalarg a ko‘r a hamd a o‘qlar tegishida n hosi l bo‘lga n yoriqlarg a v a yaqi n masofada n o‘ q otilish i izlariga

ko‘r a (guruhi y taalluqlilik ) o‘tocha r qurollarnin g tizim i v a turini ; voqe a sodir bo‘lga n joyda n yok i jasadda n olingan , shuningde k birort a to‘siqda n yoki jabrlanuvchinin g tanasida n olinga n o ‘ qlarg a ko‘ra , b u o‘qla r ayna n shu qurolda n otilganm i yok i yo‘qm i (quroln i n g otilga n o‘qlarig a qarab , o‘ziga xo s jihatlarin i aniqlash ) hamd a voqe a joyida n olinga n v a o‘tocha r qurolning izlar i mavju d bo‘lga n gilzala r v a patronlarg a ko‘ra , o‘tocha r qurolning o‘zig a xo s jihatlarin i aniqlas h (qu r olnin g gilzalarig a qara b o‘zig a xos jihatlarin i aniqlash) ; natijalarig a ko‘ra , o‘ q otilish i yok i qurollar, patronlarnin g o‘zgartirilish i faktlari , berilga n qurollarn i ayna n sh u patronlar bila n o‘qlanish i faktlar i yok i boshq a harakatla r faktlarini ; snaryadning uchis h yo‘nalishini , o‘ q otilga n joynin g v a otilishlarnin g tartibin i (o‘ q yoki sochmalarda n hosi l bo‘lga n i z v a yori q larg a ko‘ra , shuningdek , otilga n o‘q v a gilzalarni , sochm a v a pitralarn i topilga n joyig a ko‘ra) ; to‘siqdag i yaqin masofada n o‘ q otilish i izlarig a ko‘r a o‘ q otilish i masofasini ; o‘ q tegishidan hosi l bo‘lga n jarohatnin g kanalin i sha k lig a v a yaqi n masofada n o‘ q otilishi izlarig a ko‘ra , o‘ q tegishida n hosi l bo‘ l ga n kiris h v a chiqis h jarohatlarini; voqe a joyida n yok i ayblanuvchilarda n olinga n patronlar , o‘qlar , sochmalar, gilzalar , tiqinlarnin g bi r xilligini , s huningde k ularnin g tayyorlanis h usullarini (jangova r o‘q-dorilarnin g qays i guruhg a taalluqliligi) ; ma’lu m sharoitlarda, berilga n o‘tocha r qurollarda n tepk i bosilmasda n o‘ q otilish i mumkinligini; quroldag i turl i yozu v v a belgilarn i yo‘q o tishlarni , jangova r o‘q-dorilardagi yok i ularnin g o‘ramidag i turl i yozuvla r nin g ma’nolarin i tadqi q qilis h yo‘li bila n aniqlas h mumkin. Yuqorida sanab o‘tilgan shart-sharoitlarni aniqlash operativ xodim- larga (tergovchilarga) bo‘lib o‘tgan voqeaning mazmunini hamda voqea joyini, vaqtini va amalga oshirish usulini, shuningdek ishlatilgan qurol haqida kerakli ma’lumotlarni aniqlash imkonini beradi. Sud ballistikasi harbiy artilleriya, sud tibbiyoti kabi fanlar hamda kriminalistikaning boshqa sohalari, masalan, izshunoslik bilan uzviy bog‘liqdir.

O'xshashlar

Sud ballistikasining tarixi va rivojlanishi

Sud ballistikasining predmeti, vazifasi va tizimi

Fuqarolik huquqining obyektlari

Sud xarajatlari va jarimalari

Fuqarolik, jinoiy va ma’muriy sud ishlari sohasidagi sud hokimiyati organlari