Janubiy Amerika materigining tabiiy geografik o`lkalari - Geografiya - Referatlar

Janubiy Amerika materigining tabiiy geografik o`lkalari

Yuklangan vaqt:

20.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

82.5 KB

Ko'chirib olish

Janubiy Amerika materigining tabiiy geografik o`lkalari Reja: 1 . L`yanos-Orinoko. 2. Gviana tog`ligi 3. Amazoniya. 4. Braziliya yassi tog`ligi. 5. Ichki teksiliklar. 6. Kordilyera oldi. 7. Shimoliy And. 8. Markaziy And. 9. Subtropik And va Patagoniya And tog`lari.

L`yanos Orinoko. Orinoko daryosining so`l qirg`og`i bo`ylab ketgan va And tog`lari, Gviana tog`ligi hamda Guavpyare daryosi orasida joylashgan tekislikdan iborat xudud L`yanos-Orinoko deyiladi. L`yanosning subekvatorial geografik kengliklarda joylashganligi yozgi nam ekvatorial havoning qishki quruq tropik havo bilan almashinishi, savanna tipidagi o`simliklar hamda qizil tuproqlarning keng tarqalganligi, butun tabiat rivojlanish ritmidagi mavsumiylikni belgilab beruvchi omildir. L`yanos-Orinoko janubi g`arbidan shimoli- sharqqa tomon taxminan 1000 km ga cho`zilgan. Tabiyki, bunday masofada davom etgan xudud landshaftning boshqa komponentlarida ham tafovut bo`ladi. Yuqori L`yanosda qurg`oqchil fasl yanada keskin va uzoq davom etadi, yomg`irli davr esa qisqaradi. L`yanosni sharqdan Orinoko daryosi o`rab turadi. Orinoko Janubiy Amerikaning uzunligiga ko`ra (2500 km) to`rtinchi, xavzasi maydoniga kura uchinchi (1 mln. km.kv. ga yakin) o`rinda turadigan daryosi xisoblanadi va suvi yomg`irgarlik davrida birdan ko`payib, qurg`oqchil davrida keskin kamaib ketadigan subekvatorial daryolar tipiga kiradi. Orinokoning bosh irmoqlari Syerra Parima yon bag`rilarida vujudga keladi. Gviana tog`ligi - Janubiy Amerika platformasining shimoliy anteklizasi L`yanos-Orinoko bilan Amazoniya oralig`idagi cho`kmada Gviana tog`ligi Atlantika okeani tomondan yil bo`yi, ayniqsa qish va baxorda ko`prok esadigan passatlar keltiradigan namni o`zida tutib koladi; yozda esa bu yerga ekvatorial havo masalari kirib keladi. Issiq va nam iqlim sharoitida ro`y bergan nurash va yuvilish jarayonlari mezozoy qumtoshli qoplamlarni yemirib, kristall fundament peneplenini g`oyat murrakab sertepa tog`likka aylantirgan: bu tog`lik ko`pdan- ko`p uzilmalar taosirida bo`linib - bo`linib ketgan va eng so`ngi tektonik xarakatlar natijasida ko`tarilgan. Daryolar cho`kindi jinslar qatlamida o`zan xosil qilgan bo`lib, qattiq jinslarni chuqur o`yib tusha olmagan va shu sababli sharsharalar hamda ostona toshlarning g`oyat ko`pligi bilan ajralib turadi.

Tog`likning ko`p qismi subekvatorial musson o`rmonlari zonasida joylashgan; tuproq — o`simlik qoplamining taqsimlanishiga yonbag`irlar ekspozitsiyasi va litologiyasining roli juda kattadir. Tog`likning markaziy qismi okeandan uzoqda va birmuncha yuqori geografik kenglikda joylashgan. bu yerda qumloq qoplamlar koldigiq juda yaxshi saqlanib qolgan, qurg`oqchil va namgarchil davrlar birmuncha yaxshi rivojlangan, landshaftlarning ekspozitsiyaga bog`liq ekanligini yaqqol ko`zga tashlanib turadi. Tog`likning janubiy chekkasi g`oyat o`ziga xosdir: bu yerda kristalli negiz ustida joylashgan va eroziya taosiridan omon kolgan qum toshlar keng tarqalgan. Ular bo`ylamasiga davom etgan tik devorli tepasi yassi gryadalar satxidan 2200 — 2300 metr janubiy tik yon bag`ri 1500 m bo`lgan Syerra Pakaraima tog` tizmasi (yoki Syerra — Parima tog` tizmasi) yoki tog`likning eng yuksak qismidagi Rorayma (2771 m) tog`i kabi ayrim qoldiq massivlar xosil kilgan. Amazoniya- umuman olganda, nam ekvatorial iqlim sharoitida shakllangan podzollashgan qizil tusli laterit tuproqlar ustini yoppasiga gileya qoplab olgan juda keng yassi tekislikdir. Biroq tipik ekvatorial tog`liklari orasida joylashgan. Sharqiy Amazoniya ko`shni tabiiy oblastlar taosirida bulib, subekvatorial tipli landshaftlarga ega. G`arbiy Amazoniya, xaqiqatda ham nam ekvatorial landshaftlarning klassik namunasidir. Atrofidagi qirlar orasida joylashgan bukilma bu yerda eng kengayadi (1300 km gacha) va juda chuqur. Yil bo`yi ekvatorial havo xukumronlik qiladi. G`arbiy Amazoniyaga yiliga 3000 — 3500 mm gacha yog`in tushadi. Zich va sersuv daryo tarmoqlari, bepoyon o`rmonlar nam bug`lanishi kuchaytiradi. Yog`in mo`l yogishi tufayli yuqori Amazonka xavzasi daryo tarmoklari zich. Bu daryolar And tog`laridan boshlandi va qor muz yomgirsuvlaridan (aralash tuyinadi so`l irmoqlar apreldan iyungacha, yaoni shimoliy yarim shar yozining boshida, ung qirg`oqlar esa dekabrdan to fevralgacha to`lib oqadi. Xuddi shu davrlarda Maranpon pasttekisligida va yuqori Amazonkada toshqinlar yuz beradi. Tabiiyki, Amazoniyada ham suvda, ham quruqlikda yashovchi va sudraluvchi xayvonlar: daraxt baqalari, “jonli lianalar” yaoni ilonlar, toshbaqa va kaltakesaklar

nixoyatda ko`pdir. Daryolarda Kayman va mayda yirtqich baliqlar — piranpya (daryo odamxo`ri), juda katta (5 m gacha) arapaima va 2000 ga yaqin boshqa xil baliqlar to`lib toshib yotibdi. qushlar ham ko`p: yirik yirtqich qushlardan tortib, og`irligi ikki- kuch gramm keladigan kalibrigacha uchraydi. Xashorat va o`rgamchiklarning minglab turi; ular G`arbiy Amazoniyada og`ir xayot sharoitini yanada mushkullashtiradi. G`arbiy Amazoniya Yer sharidagi inson tomonidan eng sust o`zlashtirilgan oblastlardan biridir. Sharqiy Amazoniya—G`arbiy Amazoniya bilan bir xil geografik kenglikda joylashgan, uning xarorati xattto birmuncha yuqoriroq (26—280 S) G`arbiy Amazoniyadagi kabi yil bo`yi bir meoyorda turadi. Biroq Sharqiy Amazoniya relyefi u qadar bir xil emas; yog`inlar rejimida qurg`oqchil daryo sezilib turadi, daryolar rejimi ham birday turmaydi, daryolarda ostona toshlar ko`p; gileya massivlarida ko`p miqdorda bargini tashlaydigan daraxtlar xatto savannalardan iborat joylar uchraydi. Janubi-Sharqiy passatlar deyarli butun sharqiy Amazoniyaga taosir ko`rsatadi va iyundan to sentabrga qadar qurg`oqchil fasl qaror topadi. Bu davrda yillik yalpi yog`inning (2300mm) bor yug`i 175 mm qismi yogadi (ayrim oylari 12- 14 mm dan yogadi, yomg`irli mavsumda esa 450 mm ga yetadi). Sharqiy Amazoniyada yog`inlar taqsimotining notekisligi va geologik tuzilishning xilma-xil ekanligini tuproq o`simlik qoplamining g`arbiy Amazoniyaga qaraganda g`oyat turli tuman bo`lishiga sabab bo`lgan. Sharqiy Amazoniyada xayvonlar bilan birga o`rmonsiz yerlarda yashaydigan xayvonlar—mazam bug`ulari, mayda bronenosetslar, o`rtacha kattalikdagi chumolixo`rlar va boshqalar ham uchraydi. Kordilyera oldi (tog` oldi tizmalari) va Pampa (yoki Pampas) Syerralari ulkan janubiy Chako hamda Pampa tekisliklardan g`arbdadir. Baland tog` va o`rmon bilan qoplangan tog` tizmalari bu yerda juda keng chala cho`l cho`kmalar bilan almashinib keladi. Landshaftlarning umumiy xususiyati xududning relyefi, iqlimi, o`simliklari va xo`jalik jixatidan foydalanishidagi keskin tafovutlardan iboratdir.

Relyefning umumiy manzarasi baland tekisliklar xosil qiladi: bu tekisliklar ustida o`rtacha balandligi 2500—4000 m keladigan, yon bag`irlari tik tushgan massivlar mavjud. masivlar xar xil yo`l bilan xosil bo`lgan. Ularning baozilari, masalan, Pampa Syerralari kembriydan oldingi qadimgi strukturalarning palaxsalaridir. Kordilyera oldi paleozoy xarakatlarida vujudga kelgan. Sharqiy Kordilyera esa bloklardaan iborat. Biroq bu massivlarning hammasi uzoq vaqt yemirilgan va yassilangan, And tog`laridagi tektonik xarakatlar- ko`tarilish va cho`kish, yorilish, darz ketish va xatto vulkanlar taosirida bo`lgan Meridianal uzilmalar tog` massivlarini qirralari silliqlangan, platosimon va yonbag`irlari tik, kambar tog` tizmalariga aylantirilgan. Tog` tizmalari ularni ajratib turgan bo`ylama cho`kmalardan 1600—2000 m balandga bo`y cho`zib turadi: bo`ylama cho`kmalar yoki tor, cho`ziq vodiylar Valpesdan, yo bo`lmasa bir tomoni ochiq keng bolpsonlardan iborat. O`lka materikning markaziy qismida va And tog`lari yomg`irlaridan to`sib turadigan yerda joylashganligidan, uning iqlimi kontinental va qurg`oqchildir. Yog`in yil bo`yi ham territoriya bo`yicha ham notekis taqsimlanadi. Qish issiq kelgan, yaoni eng sovuq oyning temperaturasi 8-120 S bo`lgan. Tog` tizmalaridan kichik daryolar oqib tushadi. Bo`ylama davom etgan tog` vodiylari keng daryo vodiylaring xosil bo`lishini osonlashtiradi, daryolar bu vodiylarga yon yoyilma konuslar orasidan yomg`irgarchilik vaqtida ayqirib oqib, qurg`oqchil vaqtda qurib qoladi. Yon eroziya taraqqiy etgan. Daryo tarmoklari juda siyrak va tarqoqdir. Kotlovinalar tagidagi yon bag`irlarning o`rta mintaqasi (400 – 1600 m) tropik tipdagi subtropik tipga o`tuvchi birmuncha qalin o`rmonlardan iborat. O`simliklar tarkibida daraxtsimon paporotniklarning borligi, liana va epifitlarning juda ko`pligi tropik tipdagi o`rmonlarning eslatsa, dag`al bargli doimiy yashil daraxt va butalarning mavjudligi subtropik o`rmon tipini eslatadi. 2500 m dan yuqorida tog` o`tlok dashti boshlanadi, janubi — g`arbdagi tekisliklar asosan sho`r bo`z tuproqli chala cho`ldan iborat. Chala cho`lning siyrak o`tloklari va butAzonlarida qo`y va echkilar boqiladi.

O`lkaning katta territoriyasi sho`rxoklar, sho`r ko`llar, sho`r botqoqliklar, mustaxkamlangan va sochilma qumlar bilan band. Shimoliy And tog`lari - Venesuella, Kolumbiya va Ekvador And tog`lari orografik planiga va qisman orogenik jarayonlar xarakteriga ko`ra turlichadir. Ularning umumiy xususiyati namgarchil iqlimli ekvator yoni geografik kengliklarda joylashganligi bo`lib, bu iqlim shimolga va janubi g`arbga tomon tobora qurg`oqchil subekvatorial iqlimga aylana boradi. Shimoliy And tog`larida butun And sistemasiga nisbatan ham Tinch okeangga va sharqdagi tekisliklarga qaragan yonbag`irlar landshafti orasidagi tafovut kam peziladi. Shimoliy And tog`larining ko`p qismida yagona balandlik mintaqalari spektri saqlanib turadi. Shimoliy And tog`larining etaklari yaqinida katta teritoriyalarini qirg`oq akkumulyatsiya pastekisliklari ishg`ol qilgan. Karib And tog`lari boshqa tog`larga qaraganda o`z xususiyatlari bilan keskin ajralib turadi. U And tog`lari sistemasining g`arbdan sharqqa tomon yo`nalgan birdan bir qismi bo`lib, bu xol balandlik mintaqalarining yagona strukturaga ega ekanligi sabab bo`lgan. Bu tog`lar eng shimoliy, eng past (2765 m gacha). eng yosh, eng oddiy tuzilgan, eng qurg`oqchil va namgarchil o`rmonlar deyarli uchramaydigan tog`lardir. Tog`larning quyi mintaqasi hamma yerda yozda ko`m ko`k bo`ladigan siyrak o`rmonlardan yoki chapparal- guayakan, divi- divi va boshqalar o`sadigan qizil jigar rang tuproqli tikanli butAzonlardan iborat. Yonbag`irlarning quyi qismida g`ovak qumtoshlar va oxaktoshlarning keng tarqalganligi ham o`simliklarning kserofitlashishiga imkon beradi. Faqat 1000 m dan yuqorida, yaoni temperatura pasayib, nam ko`p xosil bo`ladigan joylardagina o`rmonlar quyuqlashadi va 1500 m dan boshlab doimiy yashil daraxt turlari uchraydi. Asosan kristalli jinslar ochilib yotgan joylarda tog` qirralari yassi relyef xarakterini saqlab qolgan va ko`pincha butali o`tloklar bilan qoplangan. Markaziy And tog`lari 5 -28 0 ш . к orasida buyuk tog` sistemasining eng keng, murrakab va keskin tafovutli qismida joylashgan. Subtropik antitsiklon bu mintaqa g`arbiy qismining cho`l ekanligiga, ichki rayonlar atrofining tog`lar bilan

o`ralganligi landshaftlarning kontinental xarakteriga, shimoli-sharqiy yonbag`irlarining shamolga ro`para ekanligi esa-namgarchil tog` gileyasining tarkib topishiga sabab bo`lgan. Bu yerdagi yosh Al`p strukturalari sharqdagi paleozoy burmalariga ulanib ketgan va Markaziy And tog`larida, Shimoliy And tog`larinig chuqur cho`kmalari o`rniga keng yassi tog`liklar yoyilib yotadi. Punalar Markaziy And tog`larining xarakterli xususiyatidir. Territoriyaning bu tipik belgilari shimoldan janubga tomon orta boradi. 50 sh.k bilan 14030` sh.k orasida, yaoni subekvatorial mintaqada joylashgan Peru Andi tog`larida sernam sharqiy shamollar yon bag`irlarida (shamolga ro`para qismlariga) yiliga 2000 mm gacha yog`in keltiradi. Bu shamollar balandligi 5000 m ga yetadigan va qor hamda muzlar bilan qoplangan g`arbiy tog` tizmalariga ham yetib boradi. Xuddi shu yerda, yaoni G`arbiy Kordilyeralarning sharqiy yon bag`irlarida va old intruziv tog` tizmalarida muzliklar hamda kaar ko`llarda Maranpon daryosi, uning Uyalpgi va Ukayali irmoqlari boshlanadi. Ekspozitsiya taosirida bo`lmagan subekvatorial iqlim tipi And tog`lari oralig`idagi yassi tog`liklarda yaqqol namoyon bo`lgan. Yog`inlarning 90% dan ortig`i yoz oylarida tushadi (yilik miqdori 800 - 900 mm), qishda esa bor yo`g`i 5- 7 % yog`in to`g`ri keladi. O`rtacha temperaturalar ham (4 dan 12 gacha) Shimoliy And tog`larida qaraganda u qadar xarakterli emas. Sutkalik temperatura amplitudasi 20 ga yetadi, quyoshli, ochiq havo 5-10 minut mobaynida qor bo`ronlariga aylanib ketishi mumkin. Qurg`oqchil davr uzoq bo`lganligidan o`simliklar vegetatsiyasi yil bo`yi davom eta olmaydi. Ichki yassi tog`liklar, iqlimning kontinentalligi va qurg`oqchiligi janubroqda, xususan Markaziy And tog`larida eng yorqin aks etgan. Bu tog`lar tropik mintaqada joylashgan va boshqa territoriyalardan keskin farq qilib, materik ichkarisiga xos landshaftlarga ega. Sharqdagi tog` tizmalari (balandligi 6550) m gacha bo`lgan Kordilyera Real va boshqalar sharqdan keladigan barcha nam havo massalarini o`zida tutib qoladi. Subtropik (Chili- Argentina) And tog`lari - Namlikning janubga tomon tobora orta borishi And tog`li sistemasini bu qismida landshaftlarning chala

cho`ldan tortib, tipik o`rta dengiz bo`yi landshaftlari orqali namgarchil subtropiklargacha o`zgarishiga va ularning balandlik mintaqalari taosirida g`oyat murakkablashishiga sabab bo`ladi. Bu o`lkaning relyef tiplari nixoyatda turli tumandir: qadimgi va xozirgi suv eroziyasi, vulkan hamda muzlik relyefi shakllari mavjud subtropik And tog`larining tabiat kompleksi ana shunday murakkab va u AQSH ning janubi g`arbiy qismidagi Kordilyera tog`lariga o`xshab ketadi. O`lkaning orografiyasi sodda: u nisbatan past (2300 m gacha) Qirgoq Kordilyerasi tog`laridan, Akonkagua (6960) tog`i joylashgan Bosh Kordilyera va ular orasidagi Bo`ylama grebendan iborat. O`lkaning markaziy qismida yillik yog`in miqdori soxilda 500-750 mm Bo`ylama vodiyda 250-400 mm,bosh Kordilyeraning o`rta mintaqasida 2000 mm gacha yetadi va undan ham ortadi. Shu sababli suv eroziyasi jarayonlarining roli yanada kuchayadi. Daryolar bu yerda ham yiliga ikki marta to`lib oqadi, biroq ularda yil bo`yi suv bo`ladi. Geografik kenglik bo`yicha 19 masofada qor chizig`i birdaniga pasayib, 4900 m dan 1800 m gacha pasayadi. Bu yerda eng yuksak tog`lar Akonkagua va Tupungato joylashgan bo`lib, ularning balandligi deyarli 7000 m ga boradi. Bosh Kordilyeraning bir vaqtlar yassilangan qirralari qadimgi muzliklar taosirdagina emas, balki, Al`p tipidagi xozirgi zamon muzliklari taosirida ham o`tkir cho`qqilarga aylangan 4000 m dan yuqorida Mayo, Tingiririka va boshqa vulkanlar yuksak qad ko`tarib turadi. Bir oz namgarchil yon bag`rida litre, tik, kilpyay kabi daraxtlarga perseyan, qishin yozin yashil bo`ladigan buk, Kanelo va relikt asal xurmo qo`shiladi. Bosh Kordilyeraning o`rta mintaqasida keng yaproqli daraxtlarga igna bargli daraxtlar aralashib o`sadi: o`rmonning yuqori chegarasini yozda yashil bo`ladigan buk daraxtlari tashkil etadi, undan yuqorida esa materikda yagona bo`lgan xaqiqiy Al`p o`tloqlari keng yoyilib yotadi. And tog`larining sharqiy yon bag`irlarida qurg`oqchil va bu yerda o`simliklar o`smaydi. Bo`ylama vodiyning tabiiiy o`simliklari subtropik kurg`oqchil dashtlardan iborat bo`lgan. Xozir vodiyning hamma joylari xaydalgan bo`lib, bug`doyzorlar, tokzorlar, meva bog`lari, yem-

xashak o`tlari va sabzavot ekinlari bilan qoplangan. Bu yer Chilining asosiy dexkonchilik rayonidir. Patagoniya And tog`lari . Yog`inlarning mo`lligi va bir meoyorda tushishi, temperaturaning juda kam o`zgarishi hamda past ekanligi Patogoniya And tog`lari landshaftning ko`pgina xususiyatlarini belgilab beradi: bu xususiyatlar- suv oqimining materik buyicha eng ko`p ekanligidan, zich daryo tarmoqlari territoriyani chuqur o`yib yuborganligidan, xozirgi muzliklar va muzlik relyefi shakillarining ancha taraqqiy etganligidan, qalin namgarchil o`rmonlarning mavjudligidan iboratdir. Patogoniya And tog`larining yozgi temperaturalari nisbatan past bo`lsa, qishki temperaturalari juda yuqoridir. Patogoniya And tog`larida qishin yozin yashil turadigan keng yaproqli daraxt zotlari bilan yonma yon o`sadi. Patagoniya And tog`larining shimoliy qismida o`rmonlar gemigileyadan iborat. Quyi mintaqadagi bu o`rmonlarda qishin yozin yashil turdagi subtropik daraxtlar tik, litre, persiya, kanelo kabi daraxtlar o`sadi. Daraxtga o`xshash paparotniklar, sershox o`sadigan g`arovlar, qalin bo`lib o`sadigan lianalar va ko`pdan-ko`p epifitlar bu yerni gileyaga o`xshashligini yanada oshiradi. 500 m dan yuqorida notafaguslar keng tarqalgan bo`lib, bunga igna bargli o`simliklar: balandligi 60 mga yetadigan ulkan qoldiq daraxt- alerse, saksegoteya keng tarqalgan. yuqori mintaqa yozda yashil bo`ladigan egri bugri buk o`rmonlarini vujudga keltirgan. Patogoniya And tog`larining janubi qismini G`arbda past bo`yli gigrofil subantartik o`rmonlar qoplab yotadi. Bu yerda ko`pgina Dafna barglilar, lianalar, daraxtlarga o`xshash paparotniklar, gullaydigan epifitlar o`smaydi, ko`pincha botqoqlar hamda torfli joylar uchrab turadi va bargini to`kadigan buk daraxtlari bilan igna bargli daraxtlar keng tarqalgan. Biroq bu yerda ham kanelo, vseynemanniya hamda qishin-yozin yashil turadigan buk uchrab turadi. Egri-bugri daraxtli o`rmon mintaqasi 300 — 500 m dan boshlanadi va ular orasida Al`p o`tloqlari suqilib kiradi. Doimiy qorlar yaqinida u yer-bu yerda torfli yerlar uchrab qoladi. Bu yerdagi tog`lar shimoldagi tog`larga qaraganda balandroq va yaxlitdir. Shu sababli qor qoplami turg`un bo`lgan bir oz kontinental iqlimli sharqiy yon

bag`irlarda bargini to`kadigan buk bilan igna bargli daraxtlar aralash o`sadigan o`rmonlar keng tarqalgan. Boshqa materiklar mo`otadil mintaqalarning g`arbiy qismidagi kabi Patagoniya And tog`laridagi o`rmonlarda ham podzollashgan qo`ng`ir tuproqlar tarkib topgan. Qalin o`rmonlarda Patagoniyadagiga o`xshash xayvonlar yaoni Magellan iti, Patagoniya bo`rsig`i, nutriya, suvsar va boshqalar endemik bug`u- emul hamda pudu ko`p, qushlar orasida ham endemiklar anchagina uchraydi.

Foydalanilgan adabiyotlar: 1. Yermakov Y.G. i dr. Fizicheskaya geografiya materikov i okeanov. M: Vesshaya shkola, 1988. 2. Ryabchikov A.M. Fizicheskaya geografiya materikov i okeanov. M: Vesshaya shkola, 1988. 3. Fizicheskaya geografiya mirovogo okeana. M: Izdatelpstvo Moskovskogo Universiteta, 1988. 4. Ryabchikov A.M. Dunyo qitoalari tabiiy geografiyasi, Toshkent, 1968. 5. Vlasova T.M. Fizicheskaya geografiya materikov i okeanov. Tom I- II, M: Prosveo‘yeniye, 1976. 6. Vlasova T.M. Materiklar va okeanlar tabiiy geografiyasi. I-II tom.Toshkent, 1985. 7. Leontpev O.K. Fizicheskaya geografiya mirovogo okeana. M: 1982. Ensiklopeditseskiy slovarp geograficheskix terminov. M.1968. 8. http://ziyonet.uz

O'xshashlar

Shimoliy Amerika materigining tabiiy geografik o`lkalari

Afrika materigining tabiiy geografik o`lkalari

Osiyoning tabiiy geografik o`lkalari

Yevropaning geografik o`lkalari

Shimoliy amerika materigining iqlimi