Фаргона вилояти иктисодий - ижтимоий ривожланишининг баъзи бир хусусиятлари - Geografiya - Referatlar

Фаргона вилояти иктисодий - ижтимоий ривожланишининг баъзи бир хусусиятлари

Yuklangan vaqt:

15.09.2022

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

45.28125 KB

Ko'chirib olish

Фарғона вилояти иқтисодий -ижтимоий ривожланишининг баъзи бир хусусият лари (озиқ - овқат саноати мисолида) Ўзбекистон мустақилликка эришган кундан буён ўтган 16 йил ичида катта иқтисодий ютуқларга эришди. Шу давр мобайнида халқ хўжалигининг деярли барча соҳаларида ўзгаришлар юз бериб, иқтисодий ислоҳотларни амалга оширишда тўғри ва оқилона ёндошиш мамлакат ичидагина эмас, балки жаҳон ҳамжамиятида ҳам ҳақли равишда тан олинди. Мамлакатнинг жаҳон ҳамжамиятида тутган ўрнини белгиловчи омиллардан бири бу иқтисодиётдир. Саноат эса халқ хўжалигини етакчи тармоғидир. Республикамиз саноати мамлакатимизда мавжуд бўлган табиий ва иқтисодий бойликлардан оқилона фойдаланиш асосида ривожланди. Фарғона вилояти (минтақаси) мамлакатимизда саноати юксак ривожланган вилоятлардан бири ҳисобланади. Вилоят худуди бўйича Ўзбекистоннинг 1,5 % майдонини (6,7 минг кв км), аҳолисининг 11 % дан ортиғи (2878,9 минг киши, 2006 йил) тўғри келган ҳолда мамлакатимизда ишлаб чиқарилган саноат маҳсулотидаги улуши 12,7 % дан ортиғини ташкил қилади. Шунингдек, Республикада ишлаб чиқариладиган ипак газламанинг 36 % и, пайпоқларнинг 71 % и, пойафзалларнинг 27 % и , мева ва сабзавот консерваларнинг 7 % и, ун ишлаб чиқаришнинг 11 % и,

пахта толасининг ишлаб чиқаришнинг 12 % и, ўсимлик ёғи ишлаб чиқаришнинг 13,3% и вилоят ҳиссасига тўғри келади. 2006 йилда вилоят ялпи худудий маҳсулот ишлаб чиқаришда саноатнинг улуши 20,7% ни ташкил этган. 2005 йил бу кўрсаткич 19,3 % ни ташкил қилган эди. Минтақада 2006 йилда саноат корхоналари томонидан 1296,6 млрд. сўмлик маҳсулот ишлаб чиқарилган бўлиб, бу маҳсулотларнинг 46,5% и ёнилғи маҳсулотлари, 8,3 %и кимё ва нефт маҳсулотлари 21% и енгил саноат ва 24,2 %и бошқа саноат маҳсулотларига тўғри келади. Вилоят саноат ишлаб чиқаришда озиқ - овқат саноатининг ҳам ўз ўрни бор. 2006 йилда озиқ овқат саноати маҳсулотларининг жами саноат ишлаб чиқаришдаги улуши 7,9 % ни (103039,6 млн сўмлик) ташкил этган. Вилоятда ҳозирги замон талабларига жавоб берадиган йирик озиқ- овқат тармоқлари кенг ривожлантирилган. Бу саноат корхоналарининг кўпчилиги ўзимиздаги ҳом ашё ҳисобига ишлайди. Озиқ-овқат саноат тармоқлари ичида ўсимлик мойи, мева ва сабзавот консервалари, шароб ва вино, ун ва ем, сут ва гўшт ишлаб чиқариш саноат корхоналари яхши ривожланган. Минтақада 2006 йилда нон ва нон маҳсулотлари ишлаб чиқариш 2005 йилга нисбатан 12,5 % га, сут ва сут маҳсулотларини ишлаб чиқариш 116,3 % га, ўсимлик ёғи ишлаб чиқариш 107,3 % га, ун ишлаб чиқариш 116,5 % га ошган. Озиқ - овқат саноат маҳсулотни ишлаб чиқариш вилоят бўйлаб нотекис тақсимланган бўлиб, озиқ- овқат маҳсулотлари ишлаб чиқаришда Фарғона, Қўқон, Марғилон шаҳарлари, шунингдек,

Фарғона, Ўзбекистон, Олтиариқ, Қува туманлари етакчи бўлиб, жами озиқ - овқат саноати маҳсулотининг 80 % дан ортиқ қисмини беради. Данғара, Сўҳ, Учкўприк каби туманлар эса озиқ- овқат саноати маҳсулотлари ишлаб чиқаришда анча орқада. Таъкидлаш мумкинки, бу туманлар асосан қишлоқ хўжалик маҳсулотлари ишлаб чиқаришга ихтисослашган бўлсада, бу туманларда етиштирилган қишлоқ хўжалиги маҳсулотлари бошқа туман ёки шаҳарларида қайта ишланиши, уларни вилоят миқёсидаги озиқ - овқат маҳсулотлари ишлаб чиқаришдаги ҳиссасини камайишига олиб келган. Вилоятда озиқ - овқат маҳсулотларнинг ишлаб чиқаришнинг ўзига хос марказлари вужудга келган бўлиб, ёғ мой ишлаб чиқариш маҳсулотлари Фарғона ва Қўқон шаҳарларида, спирт ишлаб чиқариш Қўқон шаҳрида, консерва саноати Фарғона шаҳрида, қандолат саноати эса Қува шаҳрида шаклланган. Кўриниб турибдики, вилоятда озиқ - овқат саноати маҳсулоти ишлаб чиқариш худудий тафовутларга эга бўлиб, сўнгги йилларда худудий тафовутларни камайтириш, озиқ -овқат маҳсулотлари ишлаб чиқаришни ошириш ва сифатини яхшилаш, чет эллик ҳамкорлар билан самарали ҳамкорлик қилиш асосий мақсадлардан биридир .

O'xshashlar

Фаргона вилояти иктисодий - ижтимоий ривожланишида ташки иктисодий алокаларнинг роли

Сурхондарё вилояти ижтимоий - иктисодий ривожланишидаги худудий тафовутлар

Фаргона округи

Куйи Амударё минтакасида туризмни ривожлантиришнинг баъзи бир масалалари

Ўзбекистон ахолиси ўсиши, жойланиши ва мехнат ресурслари