logo
  1. Bosh sahifa
  2. Referatlar
  3. Algebra
  4. Kombinatorikaning asosiy qoidalari

Kombinatorikaning asosiy qoidalari

Yuklangan vaqt:

20.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

34 KB
Ko'chirib olish
Kombinatorikaning asosiy qoidalari Qo&#39;shish qoidasiga ko&#39;ra, A yoki В to&#39;plamga tegishli bo&#39;ladigan birorta elemental tanlash imkoniyatlari soni (m+«)ga tengdir. «Yoki» qoidasi deb ham ataluvchi bu qoida mazmunini quyidagi teorema orqali ham ifodalash mumkin. 1-teorema. Agar ixtiyoriy chekli A va В to&#39;plamlar uchun Af]B = 0 bo&#39;lsa, и holda \ A\J В \ = \ A\ + \ В \ bo&#39;ladi. Isboti o&#39;quvchiga havola qilinadi. ■ Demak, qo&#39;shish qoidasiga ko&#39;ra, kesishmaydigan ikkita to&#39;plam birlashmasining quvvati shu to&#39;plamlar quwatlarining yig&#39;indisiga tengdir. Ko&#39;paytirish qoidasiga asosan, m ta elementli A va n ta elementli В to&#39;plamlarning elementlaridan tuzish mumkin bo&#39;lgan barcha <a,b> (aeA, b^B) kortejlar (juftliklar) soni mnga teng. Bu qoida «va» qoidasi deb ham ataladi. Uni quyidagi teorema ko&#39;rinishida ifodalash ham mumkin. 2-teorema. Ixtiyoriy chekli A va В to &#39;plamlar uchun | У 4 Х !?|=| У 4| • | J B| tenglik о &#39;rinlidir. Isboti o&#39;quvchiga havola qilinadi. ■ Demak, ko&#39;paytirish qoidasiga ko&#39;ra, ixtiyoriy ikkita chekli to&#39;plam Dekart ko&#39;paytmasining quvvati shu to&#39;plamlar quwatlarining ko&#39;paytmasiga tengdir. Umurniy holda, agar chekli A va В to&#39;plamlar hech bo&#39;lma- ganda bitta umurniy elementga ega bo&#39;lsa, u holda И+I^l yig&#39;indining qiymatini aniqlashda^ U В to&#39;plamning ba&#39;zi elementlarini, aniq-rog&#39;i, А П В to&#39;plamning elementlarini ikki marta hisobga olishga to&#39;g&#39;ri keladi. Bu mulohaza asosida quyidagi tasdiqqa kelamiz. 3-teorema. Ixtiyoriy chekli A va В to&#39;plamlar uchun \ А [ } В Ц А \ + \ В \ - \ А { \ В \ tenglik о &#39; rinlidir . I s b o t i . Osonlik bilan ko&#39;rish mumkinki: a ) A U В = A U ( В \ A) va А П ( В \ A) = 0; b ) В = (А П B ) U (В \ A ) va (А П В) П \{ B \ A ) = 0. Bu munosabatlarga 2-teoremani qo&#39;llasak, mos ravishda, \ A { J B H A \ + \ B \ A \ v a \ B ^ \ A f ) B \ + \ B \ A \ tengliklarni hosil qilamiz.Bu tengliklardan isbotlanishi kerak bo&#39;lgan tenglikni hosil qilish qiyin emas.■ 3-teoremaning tasdig&#39;ini umurniy holda ikkita chekli to&#39;plamlar birlashmasining quwatini hisoblash qoidasi deyish mumkin. Bu qoidaning ma&#39;nosidan kelib chiqqan holda, uni kiritish va chiqarish qoidasi, deb atash qabul qilingan. Ravshanki, 3-teoremada keltirilgan tenglikdan foydalanib |A|, |B|, | A U В | va | А П В | miqdorlarning ixtiyoriy uchtasi malum bo&#39;lganda to&#39;rtinchisini hisoblash formulasini hosil qilish mumkin. Yuqorida bayon qilingan ikkita to&#39;plam uchun qo&#39;shish, ko&#39;paytirish hamda kiritish va chiqarish qoidalarini chekli sondagi istalgan chekli to&#39;plamlar uchun umumlashtirish mumkin. Awalo, kiritish va chiqarish qoidasining umumlashmasi sifatida quyidagi teoremani keltiramiz:

O'xshashlar

Hosila hisoblash qoidalari
Hosila va differensialni hisoblash qoidalari
Asosiy teng kuchliliklar
Ehtimollar nazariyasining predmeti
Kombinatorika elementlari 2