Boshlang`ich sinflarda badiiy asarni tahlil qilish - Adabiyot - Referatlar

Boshlang`ich sinflarda badiiy asarni tahlil qilish

Yuklangan vaqt:

11.09.2022

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

31 KB

Ko'chirib olish

Boshlang`ich sinflarda badiiy asarni tahlil qilish Reja: 1. Boshlang`ich sinflarda o`rganiladigan badiiy adabiyot janrlari. 2. Badiiy asarni tahlil qilishdagi metodik shartlar. 3. Boshlang`ich sinflarda badiiy asarni tahlil qilishning adabiy asoslari. 4. Kichik yoshdagi o`quvchilarning badiiy asarni idrok etishdagi psixologik xususiyatlari. 5. Asarni tahlil qilishning ta`lim-tarbiyaviy ahamiyati.

Respublikamiz mustaqillikka erishgandan so`ng boshlang`ich sinflar uchun yangi dastur va darsliklar yaratildi. O`qish dasturlarida badiiy asarni tahlil qilishga ko`proq ahamiyat berilib, matn ustida ishlash yuzasidan xilma-xil topshiriq turlaridan, texnika vositalaridan foydalanishga ko`proq e`tibor berildi. Badiiy asar quyidagi muhim metodik qoidalar asosida tahlil qilinadi: 1. Asar mazmunini tahlil qilish va to`g`ri, tez, ongli, ifodali o`qish malakasini shakllantirish bir jarayonda boradi. 2. Asarning g`oyaviy-tematik asoslarini uning obrazlari, syujet chizig`i, qurilish va tasviriy vositalarini tushuntirish o`quvchilarning shaxs sifatida umumiy kamol topishiga, bog`lanishli nutqning o`sishini ta`minlaydi. 3. O`quvchilarning hayotiy tajribasiga tayanish asar mazmunini ongli idrok etishning asosi va uni tahlil qilishning zaruriy sharti hisoblanadi. 4.Sinfda o`qish o`quvchilarning bilish faoliyatini aktivlashtirish va atrof muhit haqidagi bilimlarni kengaytirish vositasi hisoblanadi. Asarni tahlil qilishda uning hissiy ta`sirini ham hisobga olish zarur. O`quvchi matnni o`qibgina qolmay, muallif hayajonlangan voqeadan hayajonlansin. Matnni tahlil qilishda o`quvchilarda fikr uyg`onsin, ularda estetik didni tarbiyalasin. Boshlang`ich sinflar “O`qish kitobi”da turli janrdagi badiiy va ilmiy- ommabop maqolalar berilgan. Sizga ma`lumki, badiiy asarda hayot obrazlar orqali aks ettiriladi. Uning markazida inson, uning tabiat va jamiyatga munosabati turadi. Badiiy asarda borliqni, voqelikni obrazlar vositasida tasvirlash, ob`ektiv mazmun va sub`ektiv bahoni aniq materialda berish haqidagi qoidalar metodika uchun katta nazariy-amaliy ahamiyatga ega. Birinchidan, asar ustida ishlashni muallifning asarida tasvirlangan voqealarga munosabati o`qituvchining diqqat markazida turadi. O`quvchilar voqelikni obrazlar orqali tasvirlashning o`ziga xos xususiyatlarini asta tushuna boshlaydilar. Ikkinchidan, har qanday badiiy asarda aniq tarixiy voqelar tasvirlanadi. Asardagi voqealarga tarixiy yondoshilgandagina asarga haqqoniy baho berish mumkin. Uchinchidan, yozuvchining hayoti va qarashlari bilan o`quvchilarning yoshlariga mos ravishda tanishtirish maqsadga

muvofiq. To`rtinchidan, badiiy asarni tahlil qilishda o`quvchilarni asarning g`oyaviy yo`nalishini tushunishga o`rgatish muhimdir. Psixolog olimlarning ko`rsatishicha, badiiy asarni idrok etish uchun uni tushunishning o`zigina etarli emas. Asarni idrok etish murakkab jarayon bo`lib, asarga, unda tasvirlangan voqelikka qandaydir munosabatning yuzaga kelishini o`z ichiga oladi. Kichik yoshdagi o`quvchilar adabiy qahramonga ikki xil munosabatda bo`ladi. 1. Adabiy qahramonga emosional munosabat. 2. Elementar tahlil qilish. Asarda qatnashuvchi shaxslarga baho berishda o`quvchilar o`z shaxsiy tushunchalaridan foydalanadilar. Qaxramonning boshqa fazilatlarini baholash uchun ularda so`z boyligi, tajriba etishmaydi. O`qituvchining vazifasi o`quvchilar payqay olmagan sifatlarni ko`rsatish va o`quvchilar nutqiga kiritishdir. YAna bir narsaga e`tibor berish maqsadga muvofiq: 1.O`quvchilar asar qahramoniga munosabatlarini ifodalashda u harakat qilgan sharoitni hisobga olmaydilar. 2.Qaxramonning nima uchun shunday qilishi kerakligini tushunolmaydilar, uning uchun maqsadga muvofiq ish olib borishlari zarur.

O'xshashlar

Badiiy asarning tilini o`rganish. Badiiy asarni o`quv tahlili

Tayanch sinflarda badiiy asar tahlili

Badiiy tahlil asoslari fanining asosiy xususiyatlari

Asar va matnning badiiy tahlil turlari

Badiiy asar ustida ishlash jarayoni