Tuproqshunoslik va geologiya - Геология - Презентации

Tuproqshunoslik va geologiya

Загружено в:

04.03.2024

Скачано:

0

Размер:

4492.544921875 KB

TUPROQSHUNOSLIK VA GEOLOGIYA

REJA: • 1.TUPROQ PAY DOQILUYCHI TABIIY SHAROITLARI • 2.QORA TUPROQLAR KELIB CHIQISHI TO’G’RISIDAGI NAZARIYALAR. • 3.QORA TUPROQLARNING TARKIBI VA XOSSALARI.

Qora tuproqlar shimoliy yarimshar materiklaridaVA Yeyroosiyo Уа Shimoliy Amerikada tarqalgan. Ulaming maydoni 260 mln. Ga (quruqlikning 1,7%), shujumladan tog’ qora tuproqlari 23 mln.gani tashkil etadi. MDH hududida qora tuproqlar o’tloq- qora tuproqlari Уа sho’rtobIi tuproqlar kompleksi bilan birga 191 mln.ga yoki МОН hududi tuproqlarining 8,6 foizini tashkil etadi

I q 1 I m i. Yozda issiq Уа qishda mo’tadil Soyuq bo’lishi bilan xarakterlanadi. Sharqiy Yiloyatlarida qishi Soyuq Уа ba’zan nihoyatda qattiq bo’ladi. Ayniqsa dasht zonasida iqlimning Ыг xil bo’lmasligi, uning o’simliklarning yegetasiya dayridagi harorat bilan ta’minlanishida, qishki harorat Уа tuproqda to’planadigan пат miqdorining turlicha bo’lishida ifodalanad

YOG’INLAR ZONANING G’ARBIY QISMI УА KAYKAZ OLDI NOHIYALARIDA (500-600 MM) KO’PROQ BO’LIB, SHARQQA BORGAN SAYIN KAMAYADI УА VOLGA BO’YIDA 300-400 L1U11 NI, G’ARBIY SIBIRDA УА SHIMOLIY QOZOG’ISTONDA 300-350 ТТ NI TASHKIL ETADI. SHUNINGDEK YOG’INLAR MIQDORI SHIMOLDAN JANUBIY YO’NALISHGA QARAB HAM KAMAYIB BORADI. UMUMAN QORA TUPROQLAR TARQALGAN TERRITORIYALAR ПАТ YETARLI BO’LMASLIGI BILAN XARAKTERLANADI.

R е l' е f i. Уеугора qismida asosan tekis]ik уа ancha past ba]and]ikdan iborat bo']ib, Ьи territoriyada daryo vodiylari уа darasoylar. jarliklar bilan bo'linib ketgan maydonlar ham ancha. Dasht zonasi relyefi ancha tekis. ba'zi joylarda balandliklar, jarliklar, dara-soylar ham uchraydi. Tuproq paydo qiluvchi onajins/ar asosan turli mexanik tarkibIi Iyoss уа Iyossimon qumoqlardan iborat. О'rrnоп dasht уа dasht zonasi tuproq paydo qiluvchi jinslarining o'ziga xos xususiyati karbonatli bo'lishidir

DASHT ZONASI TURLI O’TCHIL KOVIL VA TIPCHOQLI KOVIL DASHT O’SIMLIKLARIDAN IBORAT (40-RASM). BIRINCHI GRUPPA O’SIMLIKLAR ORASIDA CHIM HOSIL QILADIGAN O’TKIR BARGLI G’ALLASIMONLAR KOVILLAR (STIPA STENOPHULLA, S. CAPILLATA), TIPCHOQ (FESTUCA SULLATA), DASHT SULISI (HELICTOTRICHON DESERTORUM) TARQALGAN ЬО’IIЬ, ULAR BILAN SHALFEY, SEBARGA, KOLOKOLCHIK SINGARILAR ARALASHGAN.

QORA TUPROQLAR ZONASI ROSSIYANING ASOSIY G’ALLACHILIK O’LKASI BO’LGANLIGI SABABII, AKSARIYAT OLIMLAMING TADQIQOTLARI HAM ANА SHU TUPГOQLAГDA OLIB BORILGAN. V.V.DOKUCHAYEV QORA TUPГOQLAMI HAГ TOMONLAMA УА BATAFSIL O’RGANIB “RUS QOГA TUPГOQLARI” (1883) ASAГINI YAГATGAN УА UNDA QORA TUPROQLAMING PAYDO BO’LISHI QIDAGI QATOГ YANGI ILMIY G’OYALAMI BАУОN QILDI.

QOГA TUPROQLAMING KELIB EHIQISHI HAQIDAGI DASTLABKI NAZARIYA M.V.LOMONOSOVNING “УЕГ QATLAMLARI HAQIDA” (1763) ASARIDA AKS ETGAN BO’LIB, UNDA OLIM QOГA TUPГOQLAR BIRINEHI MATERIYA BO’LMAY, BALKI O’SIMLIK УА HAYVONOT ORGANIZMLARI QOLDIQLARINING VAQT O’TISHI BILAN EHIRISHIDAN HOSIL BO’LGAN TABIIY JISM DEB TA’RIF1AYDI.

Qora tuproqlarning umumiy xususiyati - granulometrik va minerologik tarkibi опа jinslar tarkibiga o'xshashligi. Granulometrik tarkibi arnalda tuproq paydo Ьо' lish jarayonida o'zgarmaydi. Sharqiy - Yevropa fasiyasi podzollashgan va ishqorsizlangan va janubiy -Yevropa fasiyasining podzollashgan qora tuproqlari bundan mustasno, ushbu tipchalar profilida loyqa fraksiyaning elyuvial-iIIуuviаlli kuchsiz differensiasiyasi kuzatiladi.

Shuningdek ikkilarnchi minerallardan kristall shakldagi oksidlar- getit, gibbsit, amorf holdagi qator moddalar va kam miqdorda yuqori dispersli kvars ham tarqalgan. Yuqori dispersli minerallar tuproq profilida Ыг tekisda taqsimlangan. Qora tuproqlar minerologik tarkibidagi minerallarning farqlanishi jinslar xususiyati va birlarnchi minerallar nurash sharoitlariga bog'liq.

Qora tuproqlarning eng muhim xossalari, ularning eng asosiy belgisi - alohida biokimyoviy tarkibga ega bo'lgan gumusga boyligi. Qora tuproqlar gumusli profili, optimal namlikda o'sadigan, dasht va o'tloq - dasht o'simliklari mahsuli hisobIanadi. Qora tuproqlar qalin gumusli gorizontining hosil bo'lishida, nafaqat ildiz qoldiqlari, yana vegetasiya davridagi kleylaydigan organik moddalar va mineral elementlarni saq laydigan dasht о 'tlarining i1diz ajratmalari birlamchi material Ьо' I ib xizmat qiladi.

Qora tuproqlar strukturasining yaxshi bo'lishi, uning serkoyak (55-60 foiz) bo'lishini ta'minlaydi. Yerni chuqur haydash, uning yuzasini g'Oyak holda bo'lishini ta'minlash yog'in suYlarini yaxshi singib ketishini ta'minlaydi. Qora tuproqlarda gumusli qatlamning qalinligi bu tuproqlar пат sig' imining yuqori Ьо 'Iishiga olib keladi.

Etiboringiz uchun raxmat

Похожие

Geologiya va geomorfologiya asoslari

Geologiya fani uning predmeti, maqsadi, vazifalari va tadqiqot uslublari

Tuproqshunoslik fanining mutaxassislik uchun ahamiyati. Tuproq hosil bo’lish jarayoni

To'rtlamchi davr geologiyasining xarakterli (o'ziga xos) xususiyatlari

Tuproqning kolloidlari. Tuproqning singdirish qobiliyati