Iqtisodiyot falsafasi uning predmeti mazmuni - Философия - Презентации

Iqtisodiyot falsafasi uning predmeti mazmuni

Загружено в:

22.11.2023

Скачано:

0

Размер:

453.8671875 KB

MAVZU: Iqtisodiyot falsafasi uning predmeti mazmuni

Reja :  1. Iqtisodiyot falsafasining tushunchasining kelib chiqishi.  2. Iqtisodiyot falsafasining predmeti va asosiy mazmuni.  3. Iqtisodiyot falsafasining jamiyat hayotidagi o‘rni va asosiy vazifalari.

Iqtisodiyot falsafasining tushunchasining kelib chiqishi . Falsafa nihoyatda qadimiy fandir. Olam va odamlar o‘rtasidagi munosabatlar, inson qadri va umrning mazmuni, dunyodagi o‘zgarishlar, o‘zaro aloqadorlik va bog‘liqlik hamda taraqqiyotning umumiy qonuniyatlari falsafaning asosiy mavzulari hisoblanadi. Falsafa esa — barcha fanlar rivojlanishiga asos bo‘ladigan va ulardan oziqlanadigan, ayni paytda ularning rivojlanish yo‘llarini belgilab beradigan umuminsoniy va universal fan. U qadim zamonlardayoq «barcha ilmlarning otasi» deb ta’riflangan. Uning hayotiyligi xalq tabiatiga, turmush va tafakkur tarziga nechoqli mos ekani, jamiyat manfaatlari va ezgu intilishlarini qay darajada aks ettira olishiga bog‘liq. Falsafiy mulohaza yuritish, fikrlash inson tabiatiga xos, demak, uning o‘zi kabi qadimiydir. U olam va uning yashashi, rivojlanishi va taraqqiyoti, hayot va inson, umrning mohiyati, borliq va yo‘qlik kabi ko‘plab muammolar haqida bahs yuritadigan fandir.

Qadimgi yunon tilidan fanga kirib kelgan atama «filosofiya» so‘zidan olingan va u «donishmandlikni sevish» («filo» — sevaman, «sofiya» — donolik) degan ma’noni anglatadi. Bu — ushbu so‘zning, atamaning lug‘aviy ma’nosi bo‘lib hisoblanadi.

Donishmandlik nima ? Qadimgi yunon faylasufi Diogen (e.avv. 400-325) dan donishmand kim? - deb so’rashganda, u: «Haqiqiy donishmand xudodir, biz donishmandlikni sevguvchilarmiz» - degan.

Donishmandlik nima ?  Suqrot (e.o. 470-399 y.y.) “ o’z – o’zini yerga urish tubanlashish, o’zligini anglash, o’zligini yuqori tutish esa donishmandlikdir” degan.

«Filosofiya» atamasi va u ifoda etadigan bilimlar majmui Qadimgi Yunoniston va Rimda eramizdan avvalgi VII-III asrlarda yuz bergan buyuk yuksalish natijasi sifatida yuzaga kelgan edi. o‘sha davrda endigina shakllanib kelayotgan nazariy fikrning ifodasi falsafiy tafakkur olamni yaxlit va bir butun holda tushunish mujassamiga aylangan edi. Qadimgi Yunonistonda «Filosofiya» atamasini dastlab, matematika fani orqali barchamizga yaxshi ma’lum bo‘lgan, buyuk alloma Pifagor ishlatgan.

Iqtisodiyot falsafasining predmeti va asosiy mazmuni Falsafa fani xuddi ijtimoiy, tabiiy fanlar singari mustaqil fandir. U o‘zining mustaqil ob’ekti va predmetiga ega. Falsafaning predmetini “olam-odam- inson” tizimi tashkil etadi.Falsafa predmeti uning rivojlanish davri mobaynida uzluksiz o‘zgarib turgan. Falsafa muammolari uning predmeti bilan belgilanadi. Ma’lumki, falsafa predmeti tarixiy rivojlanish jarayoni mobaynida sezilarli darajada o‘zgargan. Falsafiy fanlarning har biri: ontologiya, gnoseologiya, etika, estetika, mantiq, siyosatshunoslik, falsafa tarixi ham o‘z alohida predmetiga ega. Shu tufayli ham falsafa predmetini faqat o‘ta abstrakt tushunchalar yordamida belgilash mumkin. Suu ma’noda «dunyo – inson» munosabatlari tizimidagi umumiylik falsafaning predmeti hisoblanadi, degan fikr mazkur talablarga javob beradi.

Insonda bilishga qiziqish uyg’otadigan, mifologiya, din yoki fan javoblaridan qoniqmagan insonning o’ziga ma’lum bilimlar va tajribaga, muayyan e’tiqod, ishonch va intuitsiyaga tayangan holda oqilona asoslangan javoblar berishga harakat qiladigan, savollar tug’diradigan har qanday ob’ektiv va sub’ektiv borliq falsafaning predmeti hisoblanadi.

Falsafaning asosiy masalasi strukturasida ikki tomon ajratiladi. Ruh birlamchimi yoki tabiatmi, degan savol mazkur masalaning ontologik tomonini tashkil qiladi. Dunyoni bilish imkoniyati to‘g‘risidagi masala, «inson tafakkuri dunyoni haqqoniy bilishga qodirmi, u o‘zining haqiqiy dunyo haqidagi tasavvurlarida voqelikni to‘g‘ri aks ettirishga qodirmi», degan savol falsafa asosiy masalasining gnoseologik tomonini o‘zida ifodalaydi.

«Dunyo – inson» tizimidagi munosabatlarning rang-barangligi predmetli – amaliy, gnoseologik, akseologik, estetik, axloqiy va boshqa xil munosabatlar bilan belgilanadi. Quyidagilar falsafiy bilimning strukturasi hisoblanadi: • ontologiya – mavjudlik, borliq haqidagi bilim; • gnoseologiya (boshqa bir terminologiyaga ko‘ra – epistemologiya) – bilish nazariyasi; • ijtimoiy falsafa – jamiyat haqidagi ta’limot; • etika – axloq haqidagi ta’limot; • aksiologiya – qadriyatlar haqidagi ta’limot; • falsafiy antropologiya – inson haqidagi ta’limot va boshqalar. 0505050505 05 24 1B0411 04 17 2A 40 0C 40 12 0222 40 0A 40 02 40 0416 40 0F0410 17

Falsafani ng asosiy funksiyal ari Dunyoqarash ni shakllantiris h Gnoseolog ik Metodologi k Integrati v Madani y Aksiologi k Axloqi y 19 111205040B0C0B0A 0F 041B 26 14 0C 1E 2F 0B 01 1F 0814 20 01 06 0809 09 08 06

Falsafaning jamiyatdagi ahamiyati - falsfa insoniyat tarixiy taraqqiyoti davomida yaratilgan ma’naviy madaniyatning bir qismi bo‘lib, insonning o‘zi va borliq to‘g‘risidagi bir butun dunyoqarashi tizimidan iboratdir. Falsafa inson muammosini o‘zining asosiy o‘rganish mavzusi hisoblab, uning o‘ziga, borliqqa munosabatini falsafaning bosh masalasi deb qaraydi. SHu sababli uning asosiy maqsadi ham inson manfaatlariga xizmat qilishdan iboratdir. 30 0531 09 1A 09 19 1A 0F 04 0A

Похожие

Falsafa fanining predmeti, mazmuni va jamiyatdagi roli 2

Zardushtiylik falsafasi

Borliq falsafasi

Ingliz falsafasi

Global muammolar falsafasi