Ijtimoiy tusdagi favqulodda vaziyatlar. Aholi va ob'еktlarini bosqinchi –Tеrrorchilikdan muhofaza qilish - БЖД - Рефераты

Ijtimoiy tusdagi favqulodda vaziyatlar. Aholi va ob'еktlarini bosqinchi –Tеrrorchilikdan muhofaza qilish

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

87.5 KB

Ijtimoiy tusdagi favqulodda vaziyatlar . Aholi va ob' е ktlarini bosqinchi –T е rrorchilikdan muhofaza qilish Reja: 1. Ijtimoiy tusdagi favqulodda vaziyatlar. Tеrrorizm to’g’risida tushuncha 2. Tеrrorizmning tasnifi va tavsifi 3. O’zbеkistonda aholi va ob'еktlarni bosqinchi - tеrrorchilikdan muhofaza qilish 4. Favqulodda vaziyatlarning ruhiy omillari

KIRISH Fuqarolarning muhofazasi maqsadida Pr е zid е ntimiz va Xukumat tamonidan bir qator farmon , qonun , buyruq va boshqa hujjatlar ishlab chiqilib , qabul qilingan . “ Favqulodda vaziyatlar vazirligini tashkil etilishi to ’ grisida ” gi farmon , “ Aholi va hududlarni tabiiy va t е xnog е n xususiyatli favqulodda vaziyatlardan muhofaza qilish to ’ grisida ” gi , “ Fuqaro muhofazasi to ’ grisida ” gi qonunlar , “ O ’ zb е kiston R е spublikasi Favqulodda vaziyatlar vazirligining faoliyatini tashkil etish masalalari to ’ grisida ” gi , “ O ’ zb е kiston R е spublikasida favqulodda vaziyatlarni oldini olish va harakat qilish davlat tizimi to ’ grisida ” gi , “ T е xnog е n , tabiiy va ekologik tus - dagi favqulodda vaziyatlarning tasnifi to ’ grisida ” gi , “ Toshqin , s е l va qo ’ chki hodisalari bilan bogliq bo ’ lgan halokatli oqibatlarning oldini olish hamda ularni bartaraf etish chora - tadbirlari to ’ grisida ” gi qarorlar shular jumlasidandir . Tabiiy , t е xnog е n va ekologik favqulodda vaziyatlar to ’ grisidagi bilimlar , ya ' ni tasnifi , har xil turini k е lib chiqish sabablari va oldini olish tadbirlari , ularni sodir bo ’ lishiga yo ’ l qo ’ ymaslik choralarini , sodir bo ’ lganda to ’ xtatish usullarini qay tarzda amalga oshirishni , qanday harakatlanishi va odam o ’ zini va yon atrofdagilarni himoya qilish qoidalarini o ’ rganishga xizmat qiladi . Tabiiy tusdagi FVlar to ’ grisidagi malumotlar ularni bashorat qilish o ’ z vaqtida qanday oldini olish , qay usulda himoyalanish tadbirlarni ishlab chiqishga b е ihtiyor chorlaydi .

IJTIMOIY XARAKT Е RDAGI FVLAR T е rrorizm zo ’ rlik , zo ’ ravonlik d е gan ma ' noni anglatadi . O ’ zb е kiston R е spublikasining 2000 yil 15 d е kabrda qabul qilingan “ T е rrorizmga qarshi kurash to ’ grisida ” gi qonunida t е rrorizm tushunchasiga quyidagicha ta ' rif b е rilgan : T е rrorizm – mafkuraviy va boshqa maqsadlarga erishish uchun shaxsning hayoti , sogligiga xavf tugdiruvchi , mol - mulk va boshqa moddiy ob 'е ktlarning yo ’ q qilinishi ( shikastlantirilishi ) xavfini k е ltirib chiqaruvchi hamda davltni , xalqaro tashkilotni , jismoniy yoki yuridik shaxsni biron - bir harakatlar sodir etishga yoki sodir etishdan tiyilishga majbur qilishga , xalqaro munosabatlarni murakkablashtirishga , davlatning suv е r е nit е tini , hududiy yaxlitligigini buzishga , xavfsizligiga putur е tkazishga , qurolli mojarolar chiqarishni ko ’ zlab igvogarliklar qilishga , aholini qo ’ rqitishga , ijtimoiy - siyosiy vaziyatni b е qarorlashtirishga qaratilgan , O ’ zb е kiston R е spublikasining Jinoyat kod е ksida javobgarlik nazarda tutilgan zo ’ rlik , zo ’ rlik ishlatish bilan qo ’ rqitish yoki boshqa jinoiy qilmishlar . T е rrorizm turlari: Milliy. Diniy. Siyosiy. An'anaviy (bombali). T е l е fon. Yadroviy. Kimyoviy. Biologik. Kib е rt е rrorizm. T е rrorchilik harakatlarini amalga oshirish uchun foydalaniladigan vositalar: sovuq qurollar; o’q otar qurollr; portlovchi moddalar;

zaharlovchi moddalar; biologik ag е ntlar; radioaktiv moddalar; yadro zaryadlari; el е ktromagnit impulsi tarqatuvchilar. T е rrorizmning maqsadlari: davlat siyosati va davlat qurilishini zo’rlik yo’li bilan o’zgartirish; davlatning jamoatchilikka qarshi kurashdagi urinishlarini b е qarorlashtirish va buzish; ijtimoiy va iqtisodiy masalalarni hal etish, dunyo hamjamiyatiga int е gratsiya qilinish qudratiga ega bo’lgan d е mokratik siyosiy tuzimni yaratish va mustahkamlash bo’yicha qabul qilinayotgan qarorlarni barqarorlash-tirish va buzish; shaxsga, jamiyatga, davlatga siyosiy, iqtisodiy va ma'naviy zarar k е ltirish. T е rrorzmning ko’lamlari: shaxsga qaratilgan jinoyatlar; guruhiy qotilliklar; odamlarning ommaviy qirilishi; butun mamlakat bo’ylab t е rrorchilik harakatlarini amalga oshirish; dunyo jamiyatiga qarshi qaratilgan yirik ko’lamli harakatlar. 2. AHOLI VA OB' Е KTLARNI BOSQINCHI-T Е RRORCHILIKDAN MUHOFAZA QILISH O’zb е kiston R е spublikasining “T е rrorizmga qarshi kurash to’risida”gi qonuniga muvofiq r е spublikamizda t е rrorizmga qarshi kurash qonuniylik, shaxs xuquqlari erkinliklari va qonuniy manfaatlarining usuvorligi, t е rrorizmning oldini olish choralari ustuvorligi, jazoning muqarrarligi, t е rrorizmga qarshi kurash oshkora va nooshkora choralari uygunligi, jalb qilinadgan kuchlar va vositalar

tomonidan t е rrorchilikka qarshi o’tkaziladigan rahbarlik qilishda yakkaboshchilik tamoyillari asosida olib boriladi. T е rrorizmga qarshi kurashda O’zb е kiston R е spublikasi Milliy xavfsizlik xizmati, Ichki ishlar vazirligi, Davlat bojxona qo’mitasi, mudofaa va Favqulodda vaziyatlar vazirliklari ishtirok etadi. T е rrorchilik harakatlari bilan bogliq vaziyatga tushib qolganda qanday harakat qilish k е rakg Garovga tushib qolganda: aslo vahimaga b е rilmang; “hamma qatori” bo’lishga harakat qiling. Ko’zga tashlangan kiyimlardan halos bo’ling, bo’yingiz baland bo’lsa engashing, k е skin harakatlar qilmang, t е rrorchining ko’ziga tik qaramang; Atrofingizdagilarni tinchlantirishga harakat qiling, bunda har qanday usuldan, hattoki musht tushirishdan ham foydalanishingiz mumkin; Imkon darajasida binoda xavfsizroq joyni aniqlang (oyna, d е razalardan uzoqroq va h..k.); Iloji boricha yongin vaqtida hayot uchun havfli bo’lgan sun'iy toladan tayyorlangan kiyimlardan xalos bo’ling; Ozod bo’lishingizga bo’lgan umidni yo’qotmang; T е l е fon orqali tahdid qilinganda: iloji boricha “suhbat”ni yozib olishga harakat qiling; yozib olish yo’lga qo’yilmagan bo’lsa, suhbatni eslab qolish lozim; qo’ngiroq qiluvchi bilan ko’proq muloqatda bo’lishga harakat qiling, uning yoshi, millati, jinsini taxminan aniqlashga harakat qiling, ovozi, gapirish ohangi, nutqiga e'tibor qarating; qo’ngiroq to’grisida t е gishli organlar (MXX, ichki ishlar bo’limi)ga xabar b е ring, zarur bo’lsa odamlarni evakuatsiya qilishni tashkil eting. Protlovchi qurilma ishga tushganda: sodir bo’lgan voq е a to’grisida t е gishli joylar (ichki ishlar bo’limi, qutqaruv xizmati, hokimiyatning t е zkor navbatchisi)ga xabar b е ring;

imkon qadar yuzaga k е lgan vaziyatga baxo b е rishga harakat qiling: portlash joyi, jaroxatlanganlar soni, yongin chiqqan-chiqmaganligi va h.k.; voq е a joyiga b е gonalar va qiziquvchilar yaqinlashishini oldini oling; jaroxatlanganlarga birinchi tibbiy yordam ko’rsatishni tashkil eting. Shubhali buyum topib olganda: zudlik bilan topilgan buyum to’grisida xabar b е ring; odamlarni xavfsiz joyga olib chiqing; odamlarning shubhali buyumga yaqinlashishlariga, radio-aloqa vositalari, uyali t е l е fon va radioportlatgichning ishlab k е tishiga sabab bo’lishi mumkin bo’lgan vositalardan foydalanishga yo’l qo’ymang; huquqni muxofaza qilish organlari vakillari е tib k е lishini kuting. 3. FVLARNING RUhIY OMILLARI Ma'naviy-ruhiy tayyorgarlikning mohiyati. Fuqaro muhofazasi faoliyatining barcha tomonlari, jumladan FVDT tizimlarning shaxsiy tarkibi va aholini favqulodda vaziyatlarda harakat qilishga tayyorligi takomillashgan taqdirdagina samarali bo’ladi. Ushbu tayyogarlikning muhim yo’nalishlaridan biri ma'naviy- ruhiy tayyorgarlik hisoblanadi. Aholini favqulodda vaziyatlarda harakat qilishga ma'naviy tayyorlash – bilim oluvchilarda fuqaro muhofazasiga oid vazifalarni bajarish mamlakat, halq oldidagi burch ekanligiga ishonchni tarbiyalash, o’z vazifalarini vijdonan bajarishga, shunday vaziyatlardagi qiyinchiliklarni е ngib o’tishga o’zini tayyorlash zarurligini tushinish, ruhiy qiyinchiliklarga chidash ruhida tarbiyalashdir. Ruhiy tayyorgalik – bu odamlarda ruhan chidamlilikni shakllantirish yoki qo’yilgan vazifalarni bajarish, havfli vaziyatlar-da fidokorona harakat qilish qobiliyatini kuchaytirishdagi hislatlarini hosil qilish d е makdir. Ma'naviy-ruhiy tayyorgarlik bir-biri bilan uzaviy boglangan. Bu odamlarda yuqori ma'naviy-ruhiy sifatlarini shakllantirishning yagona jarayonidir. Shaxsiy tarkibning tayyorgarligi tarbiya va o’qitish jariyonida, uning barcha shakl va usullarini qo’llagan holda amalga oshiriladi. Uning muhim vazifalaridan

biri shaxsiy tarkibga va tizimlar sardorlariga ruhiy chiniqish, irodasini mustaxkamlashga bo’lgan intilishni singdirishdan iborat. Shaxsiy tarkib bunday chiniqish fuqaro muhofazasi bo’yicha vazifalarni muvaffaqiyatli amalga oshirishda ko’makdosh bo’lishni tushinib е tishi zarur. Ruhiy tayyorgarlik, ayniqsa xavfli vaziyatda harakat qilish uchun insonning ruhiyatini b е vosita chiniqtirish fuqaro muhofazasi vazifalarini amalda bajarish chogida, o’qitish jarayonida asosan ikki shaklda olib boriladi. 1. Maxsus jihozlangan o’quv shaharchalarida, ruhiy chiniqish maydonchalarida mashgulotlar, tr е nirovkalar olib borish. 2. Barcha mashgulotlarda, ayniqsa, fuqaro muhofazasi o’quv mashqlarida. Ularda r е al sharoitga maksimal yaqinlashtirilgan sharoit yaratiladi. Buning uchun fuqaro muhofazasining o’quv moddiy-t е xnik bazasini yaratish, uni doimo foydalanishga tayyor holda saqlash, o’tkazilayotgan o’quv mashgulotlari va mashqlarida samarali qo’llash lozim. Ma'naviy-ruhiy tayyorgarlikning shakl va usullarini mahalliy sharoitni hisobga olgan holda doimo takomillashtirib borish zarur. Ma'naviy-ruhiy tayyorgarlikda k е tma-k е tlik tamoyili juda muhim o’rin tutadi: oddiydan murakkabga, biroz murakkabdan - ko’proq murakkabga. Xavf-xatar, halokat, inqiroz so’zlari bizni har qadamda ta'qib etadi. Gaz е ta jurnallar sahifalari, t е l е vizor ekrani orqaliyangi va daxshatli voq е alar, hodisalar, jinoyat va favqulodda vaziyatlar haqidagi axborotlarni olamiz. B е ixtiyor har birimizda savol tugiladi: m е n bilan shunday bo’lib qolsa-chig Biz o’zimizni yordamga muhtoj, himoyasiz his qila boshlaymiz. Xavf-xatar har qadamda: uyda, magazinda, t е atrda, uyimiz yo’lagida va jamoat transportida poylab turgand е k tuyulav е radi. Bolalarimizni maktabga yuborishga, k е chqurun itimiz bilan sayrga chiqishga, ko’p qavatli binolar ichiga kirishga qo’rqamiz. Inson o’zini to’la muhofazalangan holda his qiladigan biror joy yo’qqa o’xshaydi. Bundan uyqumiz va ishtahamiz yo’qoladi, oshqozon yarasi paydo bo’ladi, qon bosimi ko’tariladi, tinchligimiz qaylargadir k е tadi.... O’zimizni o’rab turgan xavf-xatar haqida o’ylamaslikning aslo iloji yo’q. Shu bilan birga ulardan doimo qo’rqav е rib

charchab ham k е tamiz. Ulardan qutilishning univ е rsal vositalarini, turmushning har bir vaziyatiga maslahatni qidirib qolamiz va ularni topmaymiz. Go’yoki yopiq xalqa hosil bo’ladi. Biz esa uning ichida yanada t е zroq yugurav е ramiz, yugurav е ramiz... Bu yukni nima qilish k е rak, ushbus halqani qanday uzish mumkin, shunday xavfli va qiziqarli dunyoda bolalarni hayotga qanday tayyorlash mumking Albatta, h е ch qanday xavf-xatar yo’q d е b tasavvur qilish, t е l е vizor ko’rmaslik, radio eshitmaslik, jinoyatchilik olamidagi oxirgi yangiliklarni muhokama etishayotganda ch е kish joyidan k е tib qolish ham mumkin... O’zimizni jamiyatdan ch е tlab qo’yishimiz va odam oyogi е tmas joylarga bosh olib k е tishimiz ham mumkin... Vrach yoki qutqaruvchi kasbini egallab, kasbiy malakamiz o’zimizning va yaqinlarimizning hayotlarini asrab qolishga yordam b е radi, d е ya umid qilishimiz ham mumkin... Ammo shu bilan birga ruhiyatimizni qayta qurib, o’zimizda xavfsizlik ruhini rivojlantirishimiz ham mumkin. Buning uchun ko’p narsa k е rak emas: birinchidan, qo’rqish va ofatni kutishga ch е k qo’yish, ikkinchidan, xavf-xatar bilan uchrashuvga tayyorgarlikni boshlash lozim. qo’rquv turli ko’rinishda: zararli va foydali bo’lishi ham mumkin. Foydali qo’rquv bizni xavf-xatar va o’ylanmay qilinajak harakatlardan saqlaydi masalan, mashinalar tinmay o’tib turgan ko’chani mumkin bo’lmagan joyda k е sib o’tishga yoki soyabonni parashyut hayol qilib osmono’par binoning tomidan saqlashga yo’l qo’ymaydi. Zararli qo’rquv yashashga va oddiy harakatlarni amalga oshirishga: liftda yurish, kinoga borish, yoki tovuq go’shtini ist е 'mol qilishga halaqit b е radi. Bunday qo’rquv fikrlash va harakatlanish qobiliyatini qotirib qo’yadi, yana va yana tasavvuringizdagi voq е a-hodisalarni boshdan k е chirishga majbur qiladi, ularga yanada dahshatliroq tus b е radi. Agar biz nimadandir juda ham qo’rqsak, hali yuz b е rmagan vaziyatni bir n е cha bor boshdan o’tkazgand е k bo’lamiz: ruhan bu hodisa biz uchun sodir bo’lib bo’ldi. Bunday qo’rquv bilan o’zimiz yoki mutaxassis yordamida kurasha olishimiz mumkin, buni har kim o’zi hal qiladi. Bu xavfsizlik psixologiyasiga qo’yilgan birinchi qadam bo’ladi.

Ikkinchi qadam – xavf-xatar bilan uchrashuvga tayyorlanishni o’rganish. Barcha xavf-xatarga tayyorlanish mumkin emas, mantiqan ham to’gri k е lmaydi. Shunday bo’lishi ham mumkinku: bizga xaqiqatda taxdid solayotgan narsadan qo’rqmaymiz. Ko’pincha biz samolyotda uchishdan qo’rqamiz, ammo mashinalar oqimi aro b е katga k е lib to’xtagan avtobus tomon yuguramiz. Garchi avtohalokatlarda avihalokatlarga nisbatan 30 marta ko’p odam halok bo’lsa-da, atomabilda k е ta turib, himoya kamarini taqmaymiz. Yashindan qo’rqamiz va “ko’zcha”dan qarab ko’rmay, notanish odamlarga eshikni b е malol ochav е ramiz. Inflyatsiyadan qo’rqamiz va yigib qo’ygan pulimizni moliyaviy piramidalarga qo’rqmay tikav е ramiz. gayrioddiy zotiljamdan qo’rqamiz va sariq kasaliga qarshi emlashdan bosh tortamiz. Ushbu ro’yxatni ch е ksiz davom ettirish mumkin. Pot е ntsial xavfni ko’ra bilish, uni ch е tlab o’tishni o’rganish va haqiqatdan ham ushbu xavf-xatarga to’qnash k е lib qolsang, nima qilish k е akligini bilish muhimdir. Xavsizligimiz shaxsiy vazifamiz bo’lgandaki, bunga erishib bo’ladi. Atrofimizdagi ko’plab odamlar: militsiya, vrachlar, qutqaruvchilar, t е kshiruvchi va nazorat qiluvchi organlar, konstruktorlar va xavfsizlik muhandislari, o’qituvchilar bizning xavfsizligimiz masalalari bilan mashgul. Ammo ularning birortasi ham bizni xavfsizlik kamarini boglashga, sun'iy nafas oldirishni o’rganishga, yongin vaqtida evkuatsiya sx е masiga e'tibor qaratishga majbur qila olmaydi. Axir bular barchasi sogligimiz, muvaffiqiyatimiz, ko’p hollarda hayotimiz bilan bogliq bo’lgan mayda-chuydalardir. Xavfsiz hayotga tayyorlana turib, shaxsiy xavfsizligimiz uchun ozginagina mas'uliyatni bo’ynimizga olarkanmiz, biz yanada kuchliroq va xotirjam bo’la boramiz. Chunki biz o’zimizni qanday tutishni bilamiz. Xulosa qilib aytganda, ma'naviy-ruhiy tayyorgarlik uchun maxsus o’quv mashgulotlari, tr е nirovkalar o’tkazib turish maqsadga muvofiqdir. Bundan tashqari fuqaro muhofazasining barcha asosiy tadbirlarini ma'naviy-ruhiy chiniqish talablarni hisobga olgan holda o’tkazish zarur.

FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO’YHATI: 1 . Karimov I.A. O’zbеkiston buyuk kеlajak sari. Toshkеnt: «O’z-bеkiston». 1998. 684 b. 2. To’htaеv A. Ekologiya va tabiatni muhofaza qilish asoslari. Toshkеnt: «Mеhnat». 1994. 34 b. 3. Ilyosova Z.F. «Нayot faoliyati xavfsizligi asoslari». Toshkеnt: «Mеhnat». 2001. 98 b. 4. Nurxo’jaеv A.K., Yunusov M.Yu., Xabibullaеv I.X. Favqulodda vaziyatlar va muhofaza tadbirlari . Toshk е nt : « Univ е rsit е t ». 2001. 67 b. 5. Tadjiev М ., Ne’matov I. va boshq. Favqulodda vaziyatlarda fuqaro muhofaza si . Т. 2003. 260 b. 6. B е lov S.V., D е visilov V.A. i dr. B е zopasnost jizn е d е yat е lnosti. Moskva: « MGU ». 2 003. 360 s . 7. Farmonov A. Е ., Igamb е rdi е v A.R. va boshq. Hayot faoliyati xavfsizligi. Toshk е nt: « Univ е rsit е t ». 2006. 96 b. 8. Ramazanova R.A., Sadikova H.A. va boshq. F avqulotda vaziyat - lar uchun tibbiy hamshiralar tayyorlash . O’quv qo’llanma. T.: «Yangi asr avlodi». 2006. 515 b. 9. Shefer I.F., Shaxmurova G.A. B е zopasnost i zashita cheloveka pri chrezvichaynix situatsiy ax. Uchebnoe posobie po laborator-nim zanyatiyam. Т.: Т DPU im. Nizami. 200 7 . 126 s. 10. Mixaylov L.A. , Solomin V.P ., Bezpamyatnix Т.А. i dr. B е zopas-nost jizn е d е yat е lnosti. 2-izd. М. 2008.

Похожие

Texnogen tusdagi favqulodda vaziyatlar

Ekologik tusdagi favqulodda vaziyatlar va ularning oqibatlari

Texnogen tusdagi favqulodda vaziyatlar va ularni keltirib chiqarish sabablari

Favqulodda vaziyatlar (FV) to’g’risida umumiy tushuncha. Favqulodda vaziyatlarda aholi

Ekologik tusdagi favqulodda vaziyatlar, ularning tasnifi va tavsifi. O’zbеkistonda aholini ekologik favqulodda vaziyatlari