Оитс нинг прафилактикаси ва диагностика - Валеология - Рефераты

Оитс нинг прафилактикаси ва диагностика

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

43 KB

Оитс нинг прафилактикаси ва диагностика Режа: 1. ОИТС нинг клиник формалари ва аломатлари. 2. Вирус ҳақида тушунча зарарли вируслар ва фойдали вируслар. 3. ОИТС вируси билан зарарланишнинг олдини олиш чора – тадбирлари.

ОИТС инфекцияси диагнозини фақат лабаратория анализлари воситасида қўйиш мумкин холос. Одамнинг ташқи кўриниши, унинг соғлиғига бўлган имкониятларига қараб ташхис қўйиббўлмайди. Лабаратория таҳлилиларида қондан ОИТС нинг антителолари қидирилади. Чунки организмда ОИТС юқтириб олингач бу вирусга қарши одамнинг иммунетит тизими антителолар ишлаб чиқара бошлайди. Уларнинг миқдори лабаратория таҳлиллари орқали аниқлаб бўладиган даражага еткунча 1 – 3 ой вақт керак бўлади. Бу даврда бемор қонида антителолар лабараторияда чиқмаса ҳам, бошқа одамга касаллик юқтириш мумкин. Бу даврни, яъни бемор бошқаларга касаллик юқтириши мумкин бўлган ҳолда лабараторияда қонидан антителолар чиқмаган вақтни “иммунологик дарча даври ” аталади. Антителолар қидиришда организмнинг бошқа суюқликлари ёки ирсий материаллар ҳам текширилиши мумкин. Лекин бу усуллар амалиётда кам қўлланилиб, кўпроқ илмий аҳамиятга эга. Лабаротория текширишларининг натижаси тест – системаларининг сифати ва текшириш ўтказаётган ходимларнинг малакасига чамбарчас боғлиқ. Мободо, текширилаётган одам чиндан ҳам касал бўлса – ю, лекин лабаратория таҳлиллари манфий натижа берса, (ОИТС “-”) у билан кейинчалик жинсий алоқада бўладиган одамларга катта хавф туғилади. Агарда бемор деб текширилаётганшахс аслида соғ бўлса, лабаратория мусбат (ОИТС “+”) натижа берса, бу шахс ҳаётида унинг ёлғон ОИТС статуси билан боғлиқ муаммолар пайдо бўлади. Лабаратория текширувини қайта – қайта ўтказиш мақсадга мувофиқдир. Вирус ташқи муҳит омиллари таъсирига унчалик чидамли эмас. 100 даражали ҳарорат уни бир дақиқада зарарсизлантиради. 56 даражали иссиқда вирус ярим соатда ўлади. Одатда ишлатиладиган дезинфекцияловчи моддаларни (хлор препаратлари, водород перекси, спирт кабилар) одатдаги концентрацияларда қўлланилиши вирусни ташқи муҳитда қириб ташлаш учун етарли. Текширишларга қараганда вирус организмнинг ҳамма тўқима ва биологик суюқликларида бир мийёрда учрамайди.

Вируслар ҳаётнинг энг содда шакли бўлиб, уларнинг ҳажми жудаям кичик. Уларни фақат электрон микроскоплар ёрдамидагина кўриш мумкин холос. Баъзи омиллар вирусларни тирик жонзотлар гуруҳига яъни қаторига қўшмасликни ҳам тавсия қилишади. Лекин улар тирик мавжудодлар гуруҳига мансублигининг асосий исботи ўз – ўзидан насл қолдириб, кўпайиш хусусияти борлигидир. Вирусларни одатда икки гуруҳга бўлишади. Биринчи гуруҳдаги вируслар ўзларича кўпайиш хусусиятга эгадирлар, чунки уларнинг таркибида ирсий маъ лумотларини наслдан – наслга ўтказиш учун зарур бўлган диэнка бор. Б ундай вирусларга зарур хомашё топилса уни диэнка ёрдамида янги вирусларга айлантирилаверилади. Одатда бундай хомшашё бўлиб организм хужайраларидаги хазмат қилади. Вирус хужайраларга кириб боргач ундаги моддаларни янги вирус таначалари “ясаш” учун ишлатиб юборади ва оқибатда хужайра ўлади. Иккинчи гуруҳга мансуб бўлган вирусларда (ОИТС ҳам шу гуруҳга киради) ирсий маълумотлар фақатгина РНК (рибонуклиен кислотага) ёзилган бўлиб ўзларича кўпая олмайдилар. Уларнинг кўпайиши учун кимнингдир ДНК сига вируснинг гинетик информатсияси кирган хужайра вирус ишлаб чиқарувчи фабрикага айланиб қолади ва охир оқибатда ўлади. ОИТС вирус билан зарарланишнинг олдини олиш учун қуйидагиларни амалга ошириш керак бўлади: - иложи борича, никоҳгача жинсий алоқадан ўзини тийиш, туйдан кейин эса, ўз ёрига умрбод вафодор бўлиб, маънавий ҳалол ҳаёт кечириш – нафақат ОИТС ни, балки бошқа жинсий алоқа йўли билан юқадиган аксалликларни олдини олишнинг энг яхши, маъқул ва тўғри йўлидир. - Жинсий алоқа пайтида, айниқса тасодифий ҳолларда презертевдан тўғри фойдаланиш. - Гиёҳванд моддалар истеъмол қилмаслик, айниқса гиёҳвандлар ўртасида учрайдиган нотўғри тажрибадан фойдаланмаслик.

- Биров ишлатган устара, тиш чўтка кабиларни ишлатишдан “ҳазар” қилиш, жамоат сартарошхоналаридан фойдаланилганда устадан сиз учун янги тиғ ўрнатишни тарғиб қилиш, татиуровка ва пирсинг каби тери бутлигини бузиш билан бузиш билан кечадиган муолажалардан ўзини сақлаш, агар уларга зарурат жуда кучли бўлса доимий санитария назорати остида бўлган ишончли салонлардан фойдаланиш. - ОИТС билан яшовчи аёллар ҳомиладор бўлсалар вирусни болага юқмаслик чоралари кўрилади. Бунинг учун ҳомиладор аёл махсус тиббий назоратга олинади. Унга антиретвотер препаратлари билан профилактик даволаш ўтказилади. Туғиш даври келганда унга табий туғиш жараёни чақалоқ учун касаллик юқиш хавфи билан кечиши тушинтирилади ва бола кесирис усули билан олинади. Сут орқали ҳам вирус юқиш хавфли бўлгани учун бола эмизмасдан сунъий овқатлантирилади.

Фойдаланиладиган адабиётлар 1. В.И.Истеленко “Инсон фалеологияси саломатлик – севги гўзаллик” 1/3 жилд М – 1998 йил. 2. В.И.Лонимов “Валеология кириш” М – 1998 йил. 3. В.В.Калбанов “Бошланғич мактабларда валеологик таълим” боўланғич мактаб М - №4 1999 йил. 4. Саломатлик ва таълим. Педагогик валеология муаммолари. В.В.Калбанов тахрири остида С – Пб – 1996 йил. 5. Д.Ж.Шарипова Ўқувчиларнинг гигиеник таърифи. Т.: – 1990 йил. 6. А.Т.Хрипкова, Д. В. Колесов Қиз бола, ўсмир қиз. Ўқитувчилар учун қўлланма М. Просвехения 1987 йил. 7. А.Т.Хрипкова, Д. В. Колесов Ўғил бола, ўсмир-ўспирин. Ўқитувчилар учун қўлланма. М. Просвехения 1982 йил. 8. www.ziyonet.uz

Похожие

Фасоҳат ва балоғат

Гиёҳвандлик ва таксикамания

Балоғат илми ва унинг шаклланиши

Илми баён ташбеҳ ва унинг турлари

Соғлом турмуш тарзи ва уни ташкил қилувчи қисмлар