Соғлом турмуш тарзи ва уни ташкил қилувчи қисмлар - Валеология - Рефераты

Соғлом турмуш тарзи ва уни ташкил қилувчи қисмлар

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

44.5 KB

Соғлом турмуш тарзи ва уни ташкил қилувчи қисмлар Режа: 1. Соғлом турмуш тарзи учун муҳид яратиш. 2. Асосий таркибий қисмлар ва уни талабларига амал қилиш.

Соғлом турмуш тарзини тарғиб қилиш ҳар хил йўналишларда олиб борилиши лозим. Бу бир томондан талабалар ва катталарга соғлом турмушга оид маълум бир тиббий ва гигиеник билимларни беришга, уларга соғлом турмуш тарзини организм ривожига қандай таъсир этиш ҳақидаги тасаввурларнинг уйғонишига қаратилган бўлса, иккинчи томонидан, таълим – тарбияда гигиеник қоидаларига амал қилиш ўзини ва ён атрофидагиларни соғлиғини асрашни кундалик одатга айлантириш кўникмаларини шакллантиришга боғлиқдир. Бу борада, соғлом турмуш тарзи оммавий ахборот воситаларида, барча тарбия ўчоқлари билан ҳамжиҳатликда лицей, коллежларда кенг тарғиб қилинмоғи лозим ва зарур. Олий таълим миқёсида эса Олий ва ўртамахсус таълим вазирлиги, ижтимоий таъминот ва меҳнат вазирлиги, Соғлиқни сақлаш вазирлиги, Ижтимоий меҳнат вазирлиги, Республика “Оила” илмий – амалий маркази, шунингдек, “Соғлом авлод учун”, “Камолот” ёшлар ижтимоий ҳаракати, “Истеъдот”, “Меҳр нури”, “Улуғбек”, “Нуроний”, “Ойдин ҳаёт” каби кўплаб нодавлатташкилотлар ўзаро ҳамкорликда аҳоли ўртасида тарғибот – ташвиқот ишларини олиб боришлари лозим. Соғлом турмуш тарзи бу инсоннинг ҳаёти ва саломатлиги хавфсизлигини таъ минлашга хизмат қилувчи кўникмаларга эга бўлиши асосда ҳаётий фаолиятни йўлга қўйиш ва ҳамда саломатлигининг юқори даражада бўлишга эришишни таъ минловчи ижтимоий ҳодисадир.

Соғлом турмуш тарзи – инсон турмуш шароитларини фаол ўзлаштириш усули бўлиб, кун тартибига риоя қилиш, фаол ҳаракат асосида организмни чиниқтириш, спорт билан шуғулланиш, тўла ва сифатли овқатланиш, овқатланишнинг гигиеник қоидаларига риоя қилиш, мулоқот ва экалогик маданиятга эришиш, умуминсоний ва миллий қадритлар асосида маънавий тарбия олиш, зарарли одатлардан ўзини тута билиш демакдир. Соғлом турмуш тарзини шакллантириш предметининг мақсад ва вазифалари: - шахс ҳаёти ва саломатлигига таъсир кўрсатувчи омилларни бартараф этиш борасидаги назарий билим ва амалий кўникмаларни ўзлаштиришга эришиш: - кун тартибига қатъий амал қилиш: - мунтазам равишда чиниқиб бориш, фаол жисмоний ҳаракатни ташкил этиш ҳамда спорт билан доимий шуғулланишига эришиш: - тўғри овқатланиш қоидасини моҳияти ва аҳамияти тўғрисидаги маълумотларни пухта ўзлаштириш ва улардан амалий фаолиятида фойдаланиш: - шахсий саломатликни сақлашга нисбатан маъсулиятни қарор топтириш: - атро – муҳитни муҳофаза қилиш экалогик маданият қоидаларига эга бўлиш: - турли хилдаги жароҳатланиш ва бахтсиз ҳодисаларнинг олидини олиш лаёқатига эга бўлиш:

- салбий одатларни ўзлаштириш (тамаки чекиш, наркотик моддалар ва спиртли ичимликларни истеъмол қилиш) нинг рағбати юзага келмаслигини таъминлаш: - жинс сифатда тўғри тарбияланиш шахсий гигиена қоидалардан ҳабардор бўлиш ва уларга оғишмай амал қилиш: - ўзида юксак аҳлоқий сифатлар, кучли ва мустаҳкам иродани ҳосил қилишга келишиш, шунингдек, психогигена талабларига амал қилиш: - ҳаётнинг умумий фалсафаси – турмуш муаммоларига қарши кураша олиш, миллий истиқло ғояси ва мафкура тамоилларига зид бўлган ақидаларга қарши иммунитит ҳосил қилиш йўлида назарий ва амалий фаолиятни ташкил этиш ва ҳоказолар. Ҳар бир шахсни турмуш тарзи кундалик ҳаётда рўй бераётган воқеа – ҳодиса ва турли ўзгаришларнинг таъсири остида шаклланмоқда. Ўзаро муносабатларининг ўзгараётгани ўқувчилар руҳиятига таъсир этмоқда. Натижада уларда ўз тақдири, қоидаси, жамоаси учун зарур бўлган оқимий, ҳиссий ва эркига оид хатти – ҳаракатларни танлаш маъсулиятни оширмоқда. Улар натижасида юзага келадиган асаб касалликларнинг олидини олиш зарур. Бунинг учун эса, энг авволо, шахсий ва иж тимоий миқёсида соғлом турмушни ташкил этиш ва шакллантиришнинг асосий йўнилишларни амалга оширишни билиши керак.

Инсоннинг соғлом турмуш кечиришида фаол ҳаракат яъни чиниқиш асосий ўринни эгаллайди. И. П. Павлов жисмоний ҳаракатнинг инсон (то) саломатлигига таъсирни организмнинг ташқи муҳит билан чамбарчас боғланганлигини англатувчи кўриниш, деб таърифлайди. Жисмоний машғулот у ёки бу мускуллар гуруҳига таъсир қилмай, бир бутун ҳисобланган организга ўз таъсирини кўрсатади. Айниқса доимий равишда бажариладиган жисмоний ҳаракат киши соғлиғига яхши таъсир этади: Модда алмашинуви яхшиланади, организм тўқималари озиқ моддаларни фаол ўзлаштиради, парачаланган моддалар эса организмдан тезроқ чиқариб ташланади. Юрак чиниқади ва яна чидамли бўлади. Шу сабабли фаол ж исмоний ҳаракатга доимо амал қилган кишилар тетик, руҳан енгил, қувватга тўлган, кайфияти юқори, дили равшан бўлади.

Фойдаланиладиган адабиётлар 1. В.И.Истеленко “Инсон фалеологияси саломатлик – севги гўзаллик” 1/3 жилд М – 1998 йил. 2. В.И.Лонимов “Валеология кириш” М – 1998 йил. 3. В.В.Калбанов “Бошланғич мактабларда валеологик таълим” боўланғич мактаб М - №4 1999 йил. 4. Саломатлик ва таълим. Педагогик валеология муаммолари. В.В.Калбанов тахрири остида С – Пб – 1996 йил. 5. Д.Ж.Шарипова Ўқувчиларнинг гигиеник таърифи. Т.: – 1990 йил. 6. А.Т.Хрипкова, Д. В. Колесов Қиз бола, ўсмир қиз. Ўқитувчилар учун қўлланма М. Просвехения 1987 йил. 7. А.Т.Хрипкова, Д. В. Колесов Ўғил бола, ўсмир-ўспирин. Ўқитувчилар учун қўлланма. М. Просвехения 1982 йил. 8. www.ziyonet.uz

Похожие

Валеология − саломатлик ва соғлом ҳаёт тарзи ҳақидаги таълимот

Инсон саломатлиги. соғлом ва касал организм ҳақида тушунча

Валеология курсининг тузилиши

Педагогик валеологиянинг фан сифатида ривожланиши

Гиёҳвандлик ва таксикамания