Инсон саломатлиги. соғлом ва касал организм ҳақида тушунча - Валеология - Рефераты

Инсон саломатлиги. соғлом ва касал организм ҳақида тушунча

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

41.5 KB

Инсон саломатлиги. соғлом ва касал организм ҳақида тушунча Режа: 1. Турмуш тарзи ва саломатлик. 2. Инсон саломатлигини сақлаш учун масъулиятни сўз зиммасига олиш. 3. Инсон аъзолари ва тизмларнинг юқумли (инфекцион) касалликлари билан хасталаниш сабаблари.

Соғлом турмуш тарзи ва саломатлаштириш каби тушунчалар. Ўзбекистон Республикасининг Конституцияси, Инсон ғуқуқлари умумжаҳон Декларацияси, “Бола ғуқуқлари тўғрисида”ги Конвенция, Ўзбекистон Республикаси Президенти И.А. Каримов асарлари, нутқ ва маърузаларида баён қилинган фикрлари. Ўзбекистон Республикасининг “Таълим тўғрисида”ги қонуни, “Кадрлар тайёрлаш миллий дастури”, “Жисмоний тарбия ва спорт тўғрисида”ги қонун. Шарқ ҳамда Оврўпа олимлари ва мутаффаккирларининг соғлом турмуш тарзини шакллантиришга оид фикр ва қарашларида ўз аксини топган. Ҳар бир шахснинг турмуш – тарзи кундалик ҳаётда рўй бераётган воқеа – ҳодиса ва турли ўзгаришларнинг таъсири остида шаклланмоқда. Ўзаро муносабатларнинг ўзгараётгани ўқувчилар руҳиятига таъсир этмоқда. Натижада уларда ўз тақдири, оиласи, жамоаси учун зарур бўлган ақлий, ҳиссий ва эркига оид хатти – ҳаракатларни танлаш масъулиятини оширмоқда. Улар натижасида юзага келадиган асаб касалликларини олдини олиш зарур. Бунинг учун эса, энг аввало, шахсий ва ижтимоий миқёсда соғлом турмушни ташкил этиш ва шакллантиришнинг асосий йўналишларини амалга оширишни билиш керак. Вазирлар маҳкамасининг 1998 йил 28 декабрдаги йиғилишда Республикамиз Президенти И.А. Каримов “Бизнинг келажагимиз, мамлакатимиз келажаги, ҳеч муболағасиз айтиш мумкинки, бизнинг ўрнимизга кимлар келишига, қандай кадрларни тайёрлашимизга боғлиқ бўлади” деган эди.

Янги жамиятнинг замонавий тарбия комцепцияси инсон шахсини, яъни баркамол, етук, қўйилган мақсадга эркин ва ўз кучи билан эриша оладиган ёшларни шакллантиришга қаратилгандир. Бу бир томондан, шахснинг ҳар томонлама гармоник ривожланишини, иккинчи томондан, унинг бутун ривожланиши жараёнида руҳий, жисмоний, маънавийсоғлом ўсишини таъминлашни ўз ичига олади. Инсон ҳаёти соғлиғи энг катта ижтимоий бойликдир. Бу оила, мактаб ва инсон тарбияси, камолоти билан шуғулланувчи масканлар олдига соғлом турмуш тарзини шакллантириш масаласини кўндаланг қуяди. Миллат соғлиги табиий равишда, соғлом турмуш тарзи орқали ҳал этилади. Республикасиз президенти И.А.Каримов “Халқ соғлиғини мустаҳкамлаш муҳим вазифалардан биридир, ёш авлодни соғлиғи ҳақида қайғуриш ҳам давлат сиёсати даражасига кўтарилган. Булар, ёш авлоднинг соғлиғига таъсир қилувчи асосий омилларни билишни, ўқувчиларда соғлом турмуш тарзини шакллантиришнинг метадологик, психологик, педагогик, тиббий ва гигиеник асосларини яратишни тақозо этади” деб таъкидланган эди. Ҳар бир талаба “саломатлик” тушунчаси, саломатлик омиллари, саломатликни сақлашда организмнинг ҳимояланиши, валлеология фани ва унинг тамойиллари, методлари тўғрисида билимларга эга бўлиши керак. Турмуш тарзини ўзи инсон яшаши учун зарур бўлган турмуш шароитларини ўзлаштириш демак. Ўзлаштириш усулига қараб уни соғлом турмуш тарзи ва носоғлом турмуш тарзига ажратиш мумкин. Шунингдек,

соғлом турмуш тарзини шакллантиришнинг ривожланиши, бошқа фанлар билан алоқаси, унинг мақсад ва вазифаларини ўзлаштириш зарур. Инсон ҳаёти табиати билан уйғунликда кечади. Инсонлар томонидан содир этилган салбий хатти – ҳаракатлар натижасида табиат мувозанати бузилади. Бунинг оқибатлар юзага келади. Дарҳақиқат, табиат, шунингдек, атроф – муҳит мусаффолигига эришиш кишилар ўртасида кенг ёйиладиган ва инсон саломатлигига жиддий хавф соладиган касалликларнинг келиб чиқишининг олдини олади. Турли юқумли касалликларнинг келиб чиқишида муҳим манба бўлувчи омиллар сифатида иссиқ ва совуқ ҳаво, очлик, руҳий истироб, бузилган таомни истеъмол қилиш, тозалик ва атроф – муҳит озодалигига риоя қилмаслик, турли зарарли ҳашорат ва кемирувчиларнинг кўпайиши ҳамда ҳавонинг ифлосланиши кабилар мисол бўлади. Зарарли одатлар ва уларнинг инсон организмига таъсири ҳақида мукаммал тушунчалар бериш жараёнида қўйидаги асосий масалаларга эътибор қаратилади. Зарарли одатларга берилишининг олдини олиш бўйича огоҳ бўлиши, саломатликка қарши хавфли томонлар, зарарли одатлар (чекиш,спиртли ичимлик истеъмол қилиш, гиёҳвандлик)нинг рўй бериши ва авж олиши, соғлом организмни наркотикларга жавоб реакцияси, гиёҳвандликнинг ривожланиш босқичлари, гиёҳванд шахснинг жисмоний ва психик жиҳатдан тубанликка юз тутиши, профилактика ишлари, санитария хизмати, салбий хусусиятларни бартараф этиш учун тадбир ва муҳокамалар ўтказиш.

Фойдаланиладиган адабиётлар 1. В.И.Истеленко “Инсон фалеологияси саломатлик – севги гўзаллик” 1/3 жилд М – 1998 йил. 2. В.И.Лонимов “Валеология кириш” М – 1998 йил. 3. В.В.Калбанов “Бошланғич мактабларда валеологик таълим” боўланғич мактаб М - №4 1999 йил. 4. Саломатлик ва таълим. Педагогик валеология муаммолари. В.В.Калбанов тахрири остида С – Пб – 1996 йил. 5. Д.Ж.Шарипова Ўқувчиларнинг гигиеник таърифи. Т.: – 1990 йил. 6. А.Т.Хрипкова, Д. В. Колесов Қиз бола, ўсмир қиз. Ўқитувчилар учун қўлланма М. Просвехения 1987 йил. 7. А.Т.Хрипкова, Д. В. Колесов Ўғил бола, ўсмир-ўспирин. Ўқитувчилар учун қўлланма. М. Просвехения 1982 йил. 8. www.ziyonet.uz

Похожие

Валеология курсининг тузилиши

Валеология − саломатлик ва соғлом ҳаёт тарзи ҳақидаги таълимот

Соғлом турмуш тарзи ва уни ташкил қилувчи қисмлар

Оитс нинг прафилактикаси ва диагностика

Инсон саломатлигига зарар етказувчи одатлар