Chiqishi va sinishlar ularning turlari - Валеология - Рефераты

Chiqishi va sinishlar ularning turlari

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

54 KB

Chiqishi va sinishlar ularning turlari Reja: 1. Suyaklarning sinishi, turlari, asosiy belgilari, asoratlari 2.Suyak sinishida BTYO 3. Suyaklarning chiqishi, turlari, asosiy belgilari, asoratlari 4. Suyak chiqishida BTYO.

Suyak butunligining to‘liq yoki qisman buzilishi sinish deyiladi. Suyaklarning sinishi ochiq va yopiq ko‘rinishda buladi. Ochiq sinish-teri butunligining buzilishi,ya’ni jaroxatlanishi bo‘lsa, yopiq sinishda esa teri butunligi saqlanadi. Suyaklar to‘liq va qisman singan bulishi mumkin. Suyakning tuliq sinishida suyak bulaklarga bulinadi yoki dars ketadi.Bunda kundalangiga, qiyshiq, buralgan, maydalanib singan bulishi mumkin. SHikastlanishning joyiga kura suyak sinishi 2 ga bulinadi: 1.Suyakning o‘rta qismi sinsa-diafizar sinish 2. Suyakning bug‘in qismi sinsa epifizar sinish deyiladi. Suyak sinishida kupincha suyak bulaklari mushaklar reflektor qisqarishi yoki ta’sir etuvchi kuch xisobiga yon tomonga va uzunasiga siljiydi. Suyak sinishining asosiy belgilari 1.qattiq og‘riq. Og‘riq xarakat qilinganda kuchayadi va bu suyakning singan turiga, ta’sir etgan kuchga, yumshoq to‘qimalarning jaroxatiga bog‘liq. Eng kuchli og‘riq suyakning ochiq sinib juda maydalanib ketgan xolatida buladi. Natijada og‘riqdan bemor shok xolatiga tushish mumkin. 2. Oyoq suyaklari sinishida deformatsiya (qiyshiqlik, kaltaligi) kuzatiladi. 3. singan soxada patologik qimirlash ( singan suyak xarakati) va krepitatsiya (suyak bulaklarining g‘ichirlashi) belgilari seziladi. Bu vaqtda og‘riq yanada kuchayadi, chunki yaqin joylashgan qon tomir va nervlar SHikastlanishi mumkin. Bu belgilarni yuzaki ko‘rish va sog‘ oyoqqa taqqoslash orqali aniqlanadi. 4. Agar yopiq xolda singan bulsa gematoma, shish xosil bulishi, ochiq xolda suyak bulaklari yumshoq to‘qimadan kurinishi va qon oqishi belgilari kuzatiladi. Suyak sinishida BTYO. Suyak sinishida jaroxatlangan odamning taqdiri vaqtida va to‘g‘ri kursatilgan BTYO ga bog‘liq. Ochiq sinishda: 1. Vaqtinchalik qon oqishi tuxtatiladi. 2. og‘riqni kamaytirish maqsadida jaroxatlangan suyakni va u bilan bog‘liq bug‘inlarni xarakatsizlantiriladi ( immobilizatsiyalanadi) va bu bilan shokka tushishning oldi olinadi. Agar tug‘ri immobilizatsiya qilinmasa, qon tomir, nervning SHikastlanishi, shok xolati kuzatiladi. Asosiysi tranport

immobilizatsiyasi SHikastlangan odamni sog‘, asoratsiz va tezlikda satsionarga olib borishdan iborat. Buning uchun maxsus shinalardan (qimirlatilmaydigan, qimirlatish va tortish uchun muljallanib), bular bo‘lmaganda faner, kardon, yog‘och-taxtalardan shina sifatida foydalanish mumkin. Transport immobilizatsiyasining qoidalari: 1. quyilayotgan shina pastki va yuqori ikki bo‘g‘imni qamrashi kerak. Ayrim hollarda esa 3 ta bo‘g‘im (son va elka suyaklari sinishida) ham harakatsizlantiriladi. 2. SHikastlangan oyoq qo‘lni iloji boricha fiziologik holatda, agar imqoniyat bo‘lmasa og‘riq kam seziladigan holatga qo‘yiladi. 3. ochiq sinishda chiqib turgan suyak bo‘lagini qaytadan joyiga qo‘yish mann etiladi. Bunda serillangan bog‘lam bilan bog‘lanadi va shu holatda shina qo‘yiladi. 4. YOpiq sinishda jaroxatlangan shaxsni utski kiyimlarini echish taqiqlanadi. 5. SHina tagiga yumshoq buyumlar (paxta, sochiq, ro‘mol va b.) qo‘yish tavsiya etiladi. 6. Jaroxatlangan shaxsni ko‘tarish va yotqizishda SHikastlangan oyoq yoki qo‘lni ushlab turish zarur. 7. Ushbu tavsiyalar e’tiborga olinmasa jaroxatlangan shaxsni axvoli og‘irlashadi, yopiq sinish ochiq turiga o‘tishi, qon va nerv tomirlari SHikastlanishi va b. asoratlar ro‘y berishi mumkin. Singan suyakka qarab immobilizatsiyaning turli usullaridan foydalaniladi. Son suyagi singanda Diterixs va norvonsimon simli shinalar, boldir suyagi singanda fanerli, narvonsimon simli va boshqa qo‘l kelgan shinalar ishlatiladi. Qo‘l suyaklarini sinishida narvonsimon simli shina yoki boshqalar (to‘rsimon, fanerli) qo‘llanadi. Qovurg‘a suyaklari singanda Elanskiy shinalari yoki paxtali dokadan yasalgan bog‘lam ishlatiladi. BTYO dan sung davolash immobilizatsiyasi satsionarda utkaziladi. Bunda gipsli bog‘lamdan foydalaniladi. Gips 100-130 0 S issiqlikda quritilgan kalsiy sulfatdir. 10-12 daqiqada qotadi, uta gigroskopik. SHikastlanishning boshlang‘ich

davrida langet ( gipsli bog‘lam yarim uraladi), to‘qima shishlari qaytganda sirkulyar (keng, urtacha tor xolda) gipsli bog‘lam uraladi. Gipslashning asosiy qoidalari: 1. gips qo‘yishda paytda qul-oyoq xarakatsiz va qulay xolatda bulishi lozim, 2. gipslanayotgan a’zo yordamchi tomonidan faqat kaft bilan ushlanadi, 3. gipsning yaxshi qotishi va sinmasligini ta’minlash uchun extiyot choralari ko‘riladi, 4. gipsli bint o‘ralayotganda har gal oldingi o‘rashni 2/3 qismi qamrab olinadi, 5. har bir gipsli bint qavati utsidan qul bilan tekislanadi, 6. gipslangan oyoq yoki qul barmoqlarining uchlari ochiq qoldirilishi lozim, 7. gips qotgach oyoq yoki qul kutarilib quyilishi, agar og‘riq sezilsa maxsus qaychi bilan kesilib langet tarzida utsidan bog‘lanadi. Suyaklarning chiqishi. Suyaklarning bug‘imlardan normal xolatidan surilishi suyak chiqishi deyiladi. Suyaklarning bo‘g‘im yuzasi bir-biriga jips tegmay qolsa to‘liq chiqish, bug‘im yuzasi biroz bulsada tegib tursa qisman chiqish deyiladi. Suyak elka bo‘gimidan chiqsa elka suyagi chiqishi, tirsakda bilak suyaklarining chiqishi va x.k . Suyak chiqishi sabablariga kura tug‘ma, travmatik, patologik, va odat bo‘lib qolgan chiqish turlariga bo‘linadi: 1. Suyakning to‘g‘ma chiqishi. Ona qornida bo‘g‘im yuzalarining noto‘g‘ri rivojlanishi natijasida chanoq-son bug‘imida son suyagi bir tomndan yoki 2 tomondan chiqib qoladi. Bu bola yura boshlagach oqsoqlanganidan yoki urdakka uxshab yurishidan seziladi.Bu kam uchraydigan chiqish turi bo‘lib kuproq qiz bolalarda uchraydi. 2. Suyakning travmatik chiqishi kuproq uchraydi. YA’ni travma oqibatida masalan, elka bilan yiqilganda elka suyagining chikishi. 3. Patologik chiqish kam uchrab bug‘im va uning atrofidagi to‘qmalarda biron kasallik (sil, zaxm,otseomielit) natijasida buladi.

4. Odat bulib qolgan chiqishi ilgari chiqqanda bug‘im kapsulasining uzilganligi va chuzilganligi sababli suyak takror chikadigan bulib qoladi. Sporsmenlarda (kurashchilar) kup uchraydi . Suyak chiqishining asosiy belgilari. CHiqqan soxada o‘ziga xos g‘ichirlagan tovush eshitiladi, qattiq og‘riq turadi, bo‘g‘im faol harakat qila olmaydi, chiqqan bo‘g‘imning tashqi ko‘rinishining uzgaradi. CHiqqan soxada shish xosil bo‘lishi va qon quyilish, chiqqan oyoq-qul uzunligining uzgarishi kuzatiladi. Oyoq-qulni xolatini o‘zgartirishga harakat qilganda agar chiqqan bo‘lsa, qarshilik seziladi. CHiqqanda BTYO. Bemorni qimirlatmay yotqizib quyish, chiqqan oyoq yoki qulni qimirlamaydigan qilib bog‘lash va tezda kasalxonaga olib borish, og‘riq qoldiruvchi dorilar ( morfin, promedol) beriladi. CHiqqan suyakni o‘zicha to‘g‘rilashga harakat qilish tavsiya etilmaydi. Hayotda ko‘proq elka suyagining chiqishi kuzatiladi. Bunda chiqqan elka suyagi kasalxonada Koxer, Mota-Muxina, Gippokrat usullari bilan to‘g‘rilanadi.

Похожие

Sovuq olish kuyish va ularning turlari desmurgiya bog‘lamlarning turlari

Arteriya qon-tomiri kasalliklari va ularning asoratlari

Irsiy va tug`ma kasalliklar

Plazmatik hujayralar yoki plazmotsitlar (plasmocyti)

Epiteliy to`qimasi epiteliy to`qimasining umumiy xarakteristikasi va klassifikatsiyasi