Ayirish va tanosil a`zolari kasalliklari - Валеология - Рефераты

Ayirish va tanosil a`zolari kasalliklari

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

44 KB

A yirish va tanosil a`zolari kasalliklari Reja: 1.Nefrit. 2.Piyelonefrit. 3.Sistit. 4.Uretrit. 5.Siydik tosh kasalligi (buyrak sanchig‘i). 6.Uremiya. 7.Prostatit. 8.Endometrit.

Nefrit. Buyrak to‘qimasining yallig‘lanish kasalligi. Sababi. Shamollash, angina, tonzillit, otit, o`pka zotiljami, plevrit, sil kabi kasalliklarning asorati. Belgilari. Nefrit o‘tkir va surunkali kechishi mumkin. Nefritning uchta asosiy belgilari bor: 1.Qovoqlarda shish. 2.Arterial qon bosimining ko‘tarilishi. 3.Siydikda qon bo‘lishi (qizarishi). Nefritning qo`shimcha belgilari: bosh og‘rishi, bel sohasida og‘riq, ko‘ngil aynishi. Og‘ir kechishida tananing yuz, bel, qorin sohalarida va oyoqlarda shish paydo bo‘lishi, yurak faoliyati susayishi, kunlik siydik miqdorining kamayishi. Tibbiy yordam. 1.Bemor nefrolog shifokor nazoratida uyida yoki shifoxonada davolanadi. 2.Issiq to‘shakka yotqiziladi. 3. Bel sohasiga issiq grelka, isituvchi kompress qo‘yiladi. 4.Arterial qon bosimi baland bo‘lsa: raunatin, atenalol, adelfan (bittasi) 1 tab. 2 mahal. Agar minimal arterial bosim maksimal bosimga nisbatan ko`proq oshgan bo`lsa, konkor – Ѕ tabletka ertalab beriladi. 5.Askorutin – 1 tab. 2 mahal 10 kun. 6.Bemor 1-2 hafta go`shtsiz, tuzsiz taomlar iste`mol qilishi kerak. 7.Glyukoza 40 %-20 ml va askorbin kislota -2 ml vena tomiriga, № 10. 8.Mikroblarga qarshi: ampitsillin, oksatsillin, ampioks, sefazolin (bittasi), 7-10 kun. 9.Shish bo`lsa: laziks-2 ml muskul orasiga, furosemid, diakarb 1 tab. ertalab (bittasi). Piyelonefrit. Buyrak to‘qimasi va buyrak jomining birgalikda yallig‘lanish kasalligi. Sababi. Nefritdagi sabablar hamda buyrak tosh kasalligining asorati. Belgilari. O‘tkir va surunkali kechadi. Bel sohasida og‘riq, tana haroratining ko‘tarilishi, bosh og‘rishi, tez-tez siydik ajralishi, siydikning loyqalanishi, ba`zan arterial qon bosimining oshishi, pastki qovoqda shish bo`lishi.

Tibbiy yordam.1.Bemorni nefrolog yoki urolog shifokori davolaydi. 2.Bel sohasiga issiq kompress, issiq grelka. 3.Og‘riqqa qarshi analgin (baralgin) - 2 ml, demidrol-1 ml, novokain-2 ml qo`shib muskul orasiga. 4.Ampitsillin, ampioks, oksasillin, sefazolin (bittasi) muskul orasiga, 2-3 mahal, 7-10 kun. 5.Glyukoza 40% -20 ml, askorbin kislota 2 ml vena tomiriga, 10 ta; 6.Kalsiy glyukonat 10% -5-10 ml vena tomiriga, yoki muskul orasiga, № 5. 7.Askorutin 1 tabletka 2 mahal, 10 kun. 8. Fizioterapevtik muolajalar: sollyuks, diatermiya - bel sohasiga, № 10. Sistit. Siydik pufagi ichki shilliq pardasining yallig‘lanishi. Sababi. Siydik pufagida tosh bo‘lishi, shamollash, mikroblar, kimyoviy moddalar ta‘siri, piyelonefrit va prostatitning asorati. Belgilari. Peshobning tez-tez og`riqli bo`lishi, siydikning loyqalanishi, qovuq sohasida og‘riq, ba`zida tana haroratining ko‘tarilishi. Tibbiy yordam. 1.Bemor urolog shifokori nazoratida davolanadi. 2. Tez-tez qaynatilgan iliq suv ichish. 3. Issiq o‘tiruvchi vanna (10 minut), qovuq sohasiga issiq grelka. 4.Og‘riq bezovta qilganda belladonna ekstrakti 10-15 tomchidan 2-3 mahal, sistenal 5-10 tomchi yoki urolesan 8-10 tomchi shakarga tomizib kuniga 2-3 mahal, no-shpa, papaverin, anestezin 1 tab. 2 mahal (bittasi). 5. Antibiotiklar piyelonefritga o`xshash. 6.Og`ir kechishida bemor shifoxonaning urologiya bo`limida davolanadi. Uretrit. Pastki siydik chiqarish kanali (uretra) ning ichki shilliq pardasini yallig‘lanishi. Sababi. Shaxsiy gigiyena qoidalariga rioya qilmaslik, shamollash, sistitning asorati, siydik yo‘liga siydik pufagidagi mayda tosh o`tib, tiqilib qolishi. Belgilari. Siydik yo‘lining achishishi, tez-tez og‘riqli siydik ajratish, siydikning loyqalanishi, ba‘zan tana haroratining ko‘tarilishi. Tibbiy yordam. 1. Bemor urolog shifokori nazoratida davolanadi.

2.Issiq o‘tiruvchi vanna (10 minut), kuniga 1-2 marta. 3.Mikroblarga qarshi antibiotiklar (piyelonefritga o`xshash). 4.Shifoxonada siydik yo`li furatsilin (1:5000) eritmasi bilan kateter yordamida yuviladi. Siydik tosh kasalligi. Buyrak jomi va siydik pufagida tuzlar cho‘kib tosh hosil qiladi. Sababi. Buyrak jomi va siydik pufagining yallig‘lanishi, mineral moddalar almashinuvining buzilishi, uzoq muddat davomida sho‘r (sertuz) taomlarni iste’mol qilish. Belgilari. Buyrak jomida hosil bo`lgan tosh joyidan siljib, yuqori siydik kanali (uretr) ga o`tsa, bel va qorin sohasining o`ng yoki chap tomonida to‘satdan kuchli og‘riq paydo bo‘ladi. Og‘riq o`ng yoki chap qovurg‘a osti, qorinning o`ng yoki chap yon tomoni bo`ylab yuqoridan pastga (qovuqqa) tarqaladi. Bu buyrak sanchig`i, deb nom olgan. Siydik pufagida tosh bo`lsa, u joyidan siljiganda qovuq sohasida og`riq paydo bo`ladi. Og`riq pastki siydik chiqarish kanali (uretra) bo`ylab pastga tarqaladi. Tibbiy yordam. 1.Tez yordam chaqiriladi va urologiya shifoxonasiga yuboriladi. 2.Tez yordam kelgunicha quyidagi birinchi tibbiy yordam ko`rsatiladi: - buyrak sanchig`ida bel sohasiga issiq grelka, isituvchi kompress; - qovuqda og`riq bo`lsa, shu sohaga issiq grelka, isituvchi kompress; - og‘riq qoldirish uchun baralgin (analgin)-2 ml, novokain-2 ml muskul orasiga; - siydik yo‘llarini kengaytirish va og`riqni kamaytirish uchun avisan 1 tab. sistenal 10-20 tomchi shakarga tomizib, no-shpa 2 ml (yoki platfillin) muskul orasiga. Uremiya. Nefrit, piyelonefrit, buyrak sanchig`ining og`ir kechishida buyrak yetishmovchiligi yuzaga keladi. Siydik ajralishi kamayadi yoki butunlay to`xtab qoladi. Natijada qonda qoldiq azot moddalari ko‘payib, organizmni zaharlaydi va hayot uchun xavfli bo`lgan uremiya holati yuzaga keladi.

Belgilari. Bosh og‘rishi, ko‘ngil aynishi, qusish, teri qichishi, og‘izdan ammiak hidi kelishi, shovqinli nafas olish, arterial qon bosimining ko‘tarilishi, ko‘rish qobiliyatining pasayishi. Qoldiq azot moddalarining qon tomirlari devoridan yurak perikard qavatiga sizib o‘tishi tufayli uremik perikardit paydo bo‘lishi mumkin.Bu yurak funksiyasini qiyinlashtiradi. Uremiyaning og`ir kechishida bemor ahvoli o`ta og`irlashadi, hushini yo`qotadi, bu holat uremik koma deyiladi. Tibbiy yordam. 1.Tez yordam chaqiriladi. Shifoxonaning nefrologiya yoki urologiya bo`limiga yuboriladi. 2. Tez yordam kelgunicha quyidagi birinchi tibbiy yordam ko`rsatiladi: - kofein, kordiamin (bittasi) 1 ml teri ostiga; - buyrak sohasida og`riq bo`lsa, baralgin (analgin) - 2 ml muskul orasiga. 3.Shifoxona sharoitida quyidagi davolash tadbirlari o`tkazilishi mumkin: - ichimlik sodasining 2% eritmasi bilan zond orqali me`da yuviladi; - ichimlik sodasining 2% eritmasi bilan sifonli klizma qo‘yiladi; - qayta-qayta qusish holatida atropin - 0,1 % - 0,5-1 ml teri ostiga; - natriy gidrokarbonat- 4% -100-200 ml vena tomiriga tomchi usulida, kuniga 1- 2 marta; - bemorning 200-300 ml qoni chiqarilib, o‘rniga donordan tayyorlangan qon tomchi usulida quyiladi. Shuningdek, qon zardobi 50-100 ml, qon o‘rnini bosuvchi suyuqliklar: reopoliglyukin, glyukoza -5 % -200 ml vena tomiriga tomchi usulida. 5.Shifoxonaning maxsus bo`limida gemodializ, peritoneal dializ kabi davolash usullari qo‘llanishi mumkin. Prostatit. Erkaklarda prostata bezining yallig‘lanish kasalligi. Sababi. Shamollash, sil, piyelonefrit, angina, gripp va boshqa kasalliklarda mikrob va viruslarning qon orqali bezni zararlashi . Belgilari. Peshobning qiyinlashuvi, uning tez-tez va og‘riqli bo`lishi, chov sohasida og‘riq, ba‘zida tana haroratining ko‘tarilishi.

Tibbiy yordam. 1.Bemor shifoxonaning urologiya bo`limida yoki urolog shifokor nazoratida uyida davolanadi. 2. Chov sohasiga issiq grelka ro‘molga o‘rab qo‘yiladi, o‘tiradigan issiq vanna kuniga 1-2 mahal, 10 minut. 3. Tashqi siydik yo`lini (uretrani) kengaytirib, peshobni osonlashtirish uchun no-shpa, papaverin (bittasi) 1 tab. yoki no-shpa-2 ml muskul orasiga, yoki platifillin-1ml teri ostiga. 4. Antibiotiklardan-sefazolin, ampioks, gentamitsin (bittasi) muskul orasiga 2-3 mahal, 7-10 kun. 5. Kalsiy glyukonat 10% -5-10 ml vena tomiriga yoki 2 ml novokain bilan muskul orasiga; 6. Urotropin -40% -10 ml vena tomiriga. 7. Prostamol – tabletka. Endometrit. Ayollarda bachadon ichki shilliq qavatining yallig‘lanish kasalligi. Sababi. Patologik tug‘uruqlar, abort tadbir paytida bachadonga mikroblar tushishi, shuningdek, angina, zotiljam, piyelonefrit kasalliklarida mikroblarning qon orqali bachadonni zararlashi. Belgilari. Qorinning pastki (kindik osti) sohasida og‘riq, tana haroratining ko‘tarilishi, bachadon shilliq qavatidan ajralgan qon va yiringli suyuqlikning qin orqali tashqariga chiqishi. Kasallik surunkali kechganida hayz ko`rish siklining buzilishi. Tibbiy yordam. Bemor tug`ruqxonaning ginekologiya bo`limida davolanadi. Izoh: Appenditsit (ko`richak yallig`lanishi) da - qorinning pastki o`ng sohasida og`riq bo`ladi. Bunga tashxis qo`yishda endometrit kasalligi bilan almashtirib, xatoga yo`l qo`yish mumkin. Shuning uchun qorinda og`riq bilan kechadigan kasalliklarda, mutaxassis shifokorlar maslahatisiz, og`riq qoldiruvchi dorilar va qoringa issiq qo`yish kabi muolajalar qo`llanishi mumkin emas.

Asosiy adabiyotlar: 1. Bemorlarni uyda va shifoxonada parvarish qilish. F.G`. Nazirov. Toshkent- 2003. 2. Odam anatomiyasi. E.Qodirov. Toshkent-2003. 3. Anatomiya. A.S.Gusev. Moskva-1970. 4. Hamshiralik ishi asoslari. Q.Inomov. Toshkent-2007. 5. Xirurgiya. A.J.Hamrayev. Toshkent-2002. 6. Xirurgiya va reanimatsiya asoslari. A.J. Hamrayev. Toshkent-2002. 7. Bolalar kasalliklari. A.N.Buraya. Toshkent-1988. 8. Sog`lom va kasal bola parvarishi. A.N.Buraya. Toshkent-1988. 9. Klinikagacha bo`lgan xirurgiya. R.M.Axmedov. Toshkent-2001. 10. Инфекционные болезни. К.В. Бунин. Москва-1980. 11. Первая медицинская помощь в чрезвычайных ситуациях. Э.Икрамов 44 Тошкент – 2003. 12. Курс гражданской защиты. В.Ф.Зубков Тошкент-2004

Похожие

Teri va tanosil a`zolarining yuqumli kasalliklari

O‘tkir jarrohlik kasalliklari

Arteriya qon-tomiri kasalliklari va ularning asoratlari

O‘tkir jarroxlik infeksiyalari kasalliklari

Bolaning o`sishi va rivojlanishi. Qad-qomat va uning buzilishlari. Sog`liq guruhlari