Ixtisoslashtirilgan transport vositalari - Транспорт - Рефераты

Ixtisoslashtirilgan transport vositalari

Загружено в:

14.12.2023

Скачано:

0

Размер:

432.6611328125 KB

Ixtisoslashtirilgan transport vositalari Reja: 1. Ixtisoslashtirilgan transport vositalarining turlari. 2. Avtopoezdlarning vazifasi, turlari, afzalliklari va kamchiliklari. 3. Bir va ikki o’qli tirkamali avtopoezdlarning turlari va ulardan unumli foydalanish yo’llari. 4. 1

1. Ixtisoslashtirilgan transport vositalarining turlari. Ma’lum turdagi yukni (yoki o’xshash yuklar guruhini) tashishga moslashtirilgan yoki tushirish - yuklashni ta’minlovchi maxsus qurilmalar bi-lan jihozlangan avtomobil (avtopoezdlar) majmui ixtisoslashtirilgan transport vositalari (ITV) deyiladi. Yuqoridagidan kelib chiqqan holda ITV quyidagi turlarga bo’linadi: o’zi ag’daruvchilar (samosvallar); o’zi yuklovchilar (samopogruzchiki); tsisternalar; furgonlar; uzun o’lchamli, og’ir vaznli va qurilish konstruktsiyalari tashuvchilar. Bazaviy shassisiga ko’ra ITV avtomobil, tirkama va yarim tirkamalarga bo’linishi mumkin. Tirkash tuzilmalari bilan ulanuvchi zveno (elementlari) soniga ko’ra esa ITV yakka avtomobil va avtopoezdlarga bo’linadi. ITV umumiy vazifali bort platformali avtomobillarga taqqosiy ravishda quyidagi afzalliklarga ega: - Yukni tashish jarayonida yuklarni sifatini hamda miqdorini yuqori darajada saqlashligi (izotermik furgonlar, tsisternalar); - Tushirish - yuklash jarayonini mexanizatsiyalashtirish imkoniyati (o’zi ag’daruvchi, o’zi yuklovchi avtomobillar, tsisternalar); - Spetsifik yuklarni tashish imkoniyati (suyuq, uzun o’lchamli, og’ir vaznli va b.) - Idishga (tara) bo’lgan harajatni kamaytirish (furgonlar); 2

Yuklarni tashishda qo’shimcha operatsiyalarni istisno qilish (tayyor kiyimlar); - Ba’zi bir yuklarni tashishda xavfsizlikni oshirish va sanitariya- gigiena sharoitni yaxshilash, (kimyoviy moddalarni va chang tarqatuvchi yuklar). 3

2. Avtopoezdlarning vazifasi, turlari, afzalliklari va kamchiliklari. Afzalliklar bilan birga ITV bir qator kamchiliklarga ham egadir: - Ishlab chiqarish narhi bazaviy-avtomobilga nisbatan ancha yuqori; - Nominal yuk ko’taruvchanligi ba’zi hollarda bazaviy avtomobilga nisbatan past; - Yuklash - tushirish sharoitini yomonlashish ehtimolligi; - Texnik hizmat hajmini yuqoriligi; - Yuqori malakali haydovchilar jalb etilishi; - Yuksiz yul bosishlikni istisno qilishlik qiyinchiligi, ba’zi bir hollarda esa butunlay imkoniyat yo’qligi. Lekin ko’rsatilgan kamchiliklarga qaramay ITV avtomobil transportida qullanishi yildan yil ko’payib borish tendentsiyasi ularni afzalliklarini ustunligidan dalolat beradi. Hozirgi paytda yuklarning qariyib 75% ITV tashilmoqda. Hozirgi paytda ITV, ayniqsa avtopoezdlar KamAZ, MAZ, Mersedes – Bents, furgonlar – MAZ, Mersedes-Bents, refrijiratorlar - KamAZ, MAZ va boshqalar asosidagi tortuvchi avtomobillar yordamida amalga oshirilmoqda. 4

3. Bir va ikki o’qli tirkamali avtopoezdlarning turlari va ulardan unumli foydalanish yo’llari. Yakka avtomobildan farqli avtopoezd bir – biri bilan sharnirli ulangan ikki yoki undan ko’p transport zvenosidan (elementdan) iboratdir. Avtopoezdda yetakchi zveno sifatida tortuvchi avtomobil hisoblansa, yetaklanuvchi zveno bo’lib tirkama, yarim tirkama va yoyma (rospusk) tirkamalar hisoblanadi. Avtopoezdlard an foydalanish quyidagi afzalliklarga ega: 1. O’qqa tushayotgan og’irlik kam; 2. Dvigatelning ortiqcha quvvatidan birmuncha to’la foydalaniladi; 3. Avtomobil unumdorligi yakka avtomobilga nisbatan ikki va undan ko’p marta ortiq; 4. Bir tonna tashiladigan yukka sarflanadigan yonilgi 20% ga kam; 5. Idish (tara) koeffitsienti (o’z og’irligining yuk ko’tarishiga nisbati) va harakatlanuvchi qo’shilmaning narhi kam; 6. Tashish masofasiga bog’liq ravishda tashish tannarxi 20 – 30 % ga kamayadi. 5

O’z vazifasiga ko’ra yuk tashuvchi avtopoezdlar universal, ixtisoslash- tirilgan va maxsus avtopoezdlarga bo’linadi. Universal avtopoezdlar har xil yuklarni tashishga mo’lljallangan (bort platformali avtopoezdlar va universal furgonlar); 6

Foydalaniladigan adabiyotlar: 1. M.N. Muminova, M.A. Maksumova «Kasbiy etika va etiket», uslubiy qo’llanma, T.,2006. 2. I. A. Karimov «Istiqlol va ma’naviyat» T.,1994. 3. I. A. Karimov «O’zbekiston buyuk kelajak sari» T.,1998. 4. N. E. Muhammadiyev «Kasb etikasi va estetik madaniyati»- Toshkent,1998 y. 5. M. Abdullayev, E. Xakimov «Vvedeniye v etiku»-Namangan, 1998. 6. Abdulla SHer «Axloqshunoslik» Ma’ruzalar matni, Toshkent, 2000 7. V.G. Fedsov «Kultura servisa» Uchebno-prakticheskoye posobiye - M., «PRIOR», 2001. 8. A.A. Avloniy «Turkiy guliston yohud ahloq», T. 1992. 9. Y. Y. Petrunin, V.K. Borisov «Etika biznesa» M., «Delo»,2000. 10. S. S. Gulomov «Tadbirkorlik va kichik biznes» - T., «Shark», 2002. 7

Похожие

Transport vositalari

Xarakatlanuvchi transport vositalari. Transport vositalari umumiy tuzilishi

Transport vositalari ish unumdorligi va unga ta’sir

Transport vositalari harakat xavfsizligini ta’minlovchi uzel va tizimlarni texnik diagnozlash vositalari

Transport vositalarining kuch uzatmasi