Автомобил двигателига тхкват технологияси - Транспорт - Рефераты

Автомобил двигателига тхкват технологияси

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

55.5 KB

Автомобил двигателига тхкват технологияси Режа: 1. Двигателни назорат-қаров ва ташхислаш ишлари технологияси. 2. Двигателнинг механизм(ТВМ, ГТМ)ларида учрайдиган асосий бузуқлик ва носозликлар, уларнинг аломатлари, келиб чиқиш сабаблари ва атроф муҳитга таъсири. 3. ТВМ ва ГТМ бўйича бажариладиган ТХК ишларининг мазмуни. Маҳкамлаш ишлари.

Двигателнинг техник ҳолати, яъни қувватини камайиши, ёнилғи ва мой сарфини ошиши, мой босимини пасайиши, бир маромда ишламаслиги ва тутаб ишлаши, ташхисланиб аниқланади. Ташхислаш ўз ичига двигател қувватини аниқлаш, ТВМ ва ГРМ, ҳамда двигател ва автомобил тизимларини техник ҳолатини аниқлашни олади. Ташхислаш натижаларига кўра созлаш, қотириш ва таъмирлаш ишлари бажарилади. Двигател бўйича ҳисобга олиб бориладиган маълумотлар,автомобилни юрган йўли, двигателни ресурси ва унда қандай таъмирлаш ишлари ўтказилгани, ёнилғи иқтисоди, носозликлар бўйича буюртмалардан иборатдир. Двигателни қуввати тортиш ҳусусиятини аниқлаш жиҳози ёрдамида ёки жиҳозсиз аниқланиши мумкин. I. Тортиш ҳусусиятларини аниқлаш жиҳозида двигател қувватини аниқлашда, бир вақтнинг ўзида автомобилнинг қуввати ва иқтисодий кўрсаткичлари ҳам аниқланади. Бунда, тирсакли валининг энг катта айланиш моментида ёки қувватида, двигателнинг трансмиссиядаги механик йўқотишларини ҳисобга олган ҳолда, етакчи ғилдиракка келувчи қувват аниқланади:ж TP k Д H H N N  , квт бу ерда: N к - етакчи ғилдиракдаги қувват, квт Н тр , Н ж - трансмиссия ва жиҳоз фойдали иш коэффициенти II. Двигател қувватини жиҳозларсиз аниқлашда, унга юкланишнинг таъсир этиши аниқланади, бунда цилиндрни ўчириш ёки инерция кучларини двигателга таъсири ўрганилади. ТВМ ва ГТМ лар бўйича ташхислаш ишлари Изланишлар шуни кўрсатадики двигател бўйича носозликлар ва бузилишларнинг 30 % ГТМ ва ТВМ зиммасига тушади, ҳамда ТХ ва ЖТ да иш ҳажмининг ярмидан ортиғи шу носозлик ва бузилишларни бартараф этишга сарфланади. Кўрсатилган механизмларни ташхислаш, уларнинг

ташхис кўрсаткичларини аниқлашдан иборат бўлиб, бу ишлар двигателни бўлакларга ажратмасдан туриб бажарилади. Двигател компрессияси бўйича  бу иш тирсакли вални аккумулятор айлантира олиш частотасида цилиндрда ҳосил бўлган босимни аниқлашдан иборат. Компрессияни аниқлаш қиздирилган двигателда бажарилади. Двигателларнинг турига қараб бу кўрсатгич, корбюраторли двигателлар учун 0.44-0.78 МПа ни, дизел двигателлари учун ками билан 2 МПа ни ташкил қилади. Компрессия, компрессометр (юқори босимни фиксация қиладиган монометр) ёки компрессограф ёрдамида,свеча ёки форсунка ўрнидан аниқланади (меёрий кўрсатгичдан 30-40 % дан ортиқ кам бўлмаслиги керак). Мойнинг камайиши бўйича  автомобилни эксплуатация қилиш даврида мой сатхи меъёригача тўлдириш йўли билан аниқланади. Мойнинг камайиши халқаларни едирилиши ва клапанлар герметиклигини бузилиши натижасида содир бўлади. Мой сарфи ёнилғи сарфининг 4% дан ошмаслиги керак. Мой сатхи меъёридан камайиши ёки кўпайиши двигателдан чиқадиган газларнинг рангини ўзгаришига олиб келади. Цилиндр ва поршенлар гуруҳини техник ҳолати қуримни ва заҳарли газларни миқдорини ошиб кетишида муҳим аҳамиятга эга, чунки цилиндр ва поршен ҳалқаларини едирилиши натижасида ёнувчи аралашманинг кўп қисми картерга ўтиб кетади. Газларнинг картерга ўтиши бўйича: бу ЦПГ деталларини ейилишига боғлиқ бўлиб, иш жараёнида кўпайиб боради. Газнинг ҳажми, ташхислаш жиҳози ёрдамида, юкланиш ва энг катта буровчи моментда аниқланади. У газ счетчиги ёрдамида аниқланиб, мой ўлчаш таёқчаси ўрнига уланади ва маълум вақт ичида картерга ўтган газ миқдори аниқланади. Двигателнинг соз ҳолида, уни стартер билан айлантирганда кўрсатгич 0.5-0.57 МПа ни, ҳамда салт юришда 0.64-0.745 МПа ни ташкил этиши ва бу кўрсатгич ўзгармай туриши керак. Сиқилган ҳавони цилиндрдан чиқиб кетиши бўйича: бу вақтда поршен юқори ёки пастки ўлик нуқтада бўлиб, клапанлар беркилган ҳолатда бўлади,

ташхислаш натижасида поршен халқаларнинг ейилганлигини, уларнинг эгилувчанлигини йўқолганилиги, синган ёки қурум босиб қолганлигини, цилиндирнинг ейилганлигини, клапанлар ва поршенлар герметиклиги бузилганлигини аниқлаш мумкин. Двигател ҳолати K-69М прибори ёрдамида, свеча ёки форсунка ўрнидан цилиндирга юборилган ҳавонинг сарфини монометр ёрдамида аниқлаш йўли билан амалга оширилади. Шовқин ва тебранишлар бўйича: - механизмларнинг ишлаши жараёнида тебраниш ва шовқин ҳосил бўлади. Бу шовқинлар частотаси, баландлиги ва фазаси маҳсус прибор ёрдамида аниқланади ва эталон кўрсатгич билан солиштириб техник ҳолат аниқланади. Картердаги мойнинг кўрсатгичлари бўйича: -двигател деталларини едирилиши, ҳаво ва мой фильтрининг ишлаш сифати, совутиш системасининг герметиклиги, ҳамда мойнинг яроқли ёки яроқсизлиги аниқланади. Бунинг учун вақти вақти билан намуна олиб туриш, унинг қовушқоқлигини, ундаги сувни, кремнийни ва едирилган маҳсулотларни таркибини аниқлаб туриш керак. Мойдаги метал маҳсулотлари миқдори билан бирикмаларнинг техник ҳолатини аниқланади. Кремний миқдорини ошиши ҳаво тозалагичларнинг носозлигини, сувнинг пайдо бўлиши совутиш тизимининг носозлигини, қовушқоқликнинг камайиши мойнинг яроқсиз ҳолга келиб қолганлигини кўрсатади. Двигателларда ТВМ ва ГТМ бўйича созлаш ишлари. Бу ишлар клапан стерженининг юқори қисми билан туртгичлар ёки карамислолар оралиғидаги тирқишни созлаш, двигател таянчини рама билан бирикмасини қотириш, цилиндрлар каллаги ва картерни цилиндр блоки билан биргаликда қотириш ишларини бажаришдан иборат. Клапан тирқишларини созлаш, ГТМ ровон ишлашини таъминлайди, газ тақсимлаш механизмини меъёрлайди, цилиндрларни ёнилғи аралашмаси билан тўлишини таъминлайди, булар ўз навбатида двигателни қувватини ва компрессияни ошишига олиб келади.

Цилиндр каллагидаги болтларни қотириш билан совутиш суюқлигини герметиклиги ва газларни пракладкалар орқали чиқиб кетмасилиги таъминланади. Бунинг учун диномометрик калитлар ишлатилади. Гайкаларни тортиш кетма-кетлиги ва моменти завод томонидан кўрсатмада қайд этилган бўлади. Двигателни таъмирлаш ишлари. Двигателни жорий таъмирлашдаги энг асосий ва муҳим ишлар қуйидагилардан иборат: поршен халқалари, поршенларни, поршен бармоқларини, ўзак ва шатун бўйнидаги вкладишларни (таъмирлаш ўлчамларига мослаб), блак қистирмасини алмаштриш, клапаннинг эгарини силлиқлаш, сўнгра махсус аралашма билан артиш, махсус эритмалар билан мой йўлларини ювиш ва тозалаш, редукцион клапанни тозалаш ёки алмаштириш ва бошқалар. Двигател тамирланиб йиғилгандан сўнг, махсус жиҳозда совуқ ва иссиқ усулларда синалади. Бирикма ва боғланмаларни таъмирлашда тиклаш (ремонт) ўлчамларидан фойдаланилади. Шатуннинг юқори ва пастки каллагининг параллеллиги махсус мослама ёрдамида текширилади, чунки у ишлаш жараёнида эгилиши ва букилиши мумкин. Шатунни тўғрилаш пресс остида бажарилади. Тирсакли валнинг ўзак ва шатун ўрнатиш бўйинчаларининг диаметр бўйича ейилиши 0.01 мм дан ошган тақдирда ёки, двигателнинг салт юришида (мой насоси ва редукцион клапан соз бўлганда) мой босими 0.05 МПа дан паст бўлганда, улар кейинги таъмирлаш ўлчамгача силлиқланади ва шу ўлчамга муносиб вкладишлар танланади  Вкладишларнинг таъмирлаш ўлчамлари 0.25 - 1.0мм оралиқда бўлади. Клапанларни жорий таъмирлашда ички фаскалари ва уларнинг ўтириш эгарчалари махсус паста билан ишқаланиб, жипс бекиладиган қилиб тикланади. Двигателга тхк ва таъмирлашда техника хавфсизлиги талаблари. Чилангарлик ускуналари билан ишлашда, гайка калитларидан фойдаланишда, уларнинг ўлчами гайка ўлчамига тўла мос тушадиганини

танлаб олиш керак. Носоз асбоб-ускуналардан, узайтиргичлардан(гайка билан калит орасига нарса қистириб бураш) фойдаланиш тақиқланади. Деталларни ишқорий эритмалар билан ювишда, унинг таркибий концентрацияси 6% дан ошмаслиги керак. Этилли бензинда ишлайдиган двигателлар деталларини ювишдан олдин, бензиндан тозалаш (нейтролизация қилиш) керак. Агрегатларни кўтариш, қўйиш, ўрнатиш ва ташиш фақат соз ҳоллардаги кўтариш-ташиш жиҳозларидан фойдаланиб, бажарилади.

Адабиётлар 1. Ўзбекистон республикасида халқ хужалигини , шу жумладан автомобил саноатини бозор иқтисодиёти шароитларида ривожлантириш ва уларни эксплуатациясини ташкил этиш юзасидан Ўзбекистон Республикаси президенти И . А . Каримовнинг маърузалари , хукумат қарорлари , етук олим ва мутахассисларнинг фикрлари , чиқишлари ва илмий мақолалар (1991 йилдан шу кунгача . 2. Техническая эксплуатация автомобилей. под редакцией проф. Е.С.Кузнецов М: Транспорт,1991 г. 3. Техническая эксплуатация автомобилей. под ред. проф. Е.С.Кузнецова М: Т.,1991 г. 4. Ҳамрақулов О., Магдиев Ш. Автомобилларни техник эксплуатацияси, Жиззах, ЖизПИ, 2005й. 5. «Ўзбекистон Республикаси автомобил транспорти ҳаракатдаги таркибининг техник хизмати ва таъмири хақидаги Низом» Т., “Ўзавтотранс” коорпорацияси 1998-йил. 6. Крамаренко Г.В.,Николяев В.А., Шаталов А.И. Безгаражное хранение автомобилей при низких температурах. М:Транспорт 1984 г. 7. Лабезников М.Е.,Букеревич Ю.Л.Эксплуатация автомобилей в условиях жаркого климато и пустўнно-песчанной местности.М:Транспорт 1969г. 8. Ўқитишнинг техник воситаларини қўллаш учун мавжуд материаллар рўйхати. 9. Ҳамрақулов О ва бошқалар. Транспортвоситаларида ишлатиладиган эксплуатацион материаллар. Жиззах. ЖизПИ. 2004й. 10. Ҳамрақулов О ва бошқалар. Автотрнаспорт воситалаарини лойиҳалаш. Битирув малакавий ишини бажариш учун ўқув қўлланма. Жиззах. ЖизПИ. 2005й.

Похожие

Автомобил двигателига техник хизмат кўрсатиш ва таъмирлаш ишлари технологияси

Автомобил юриш қисмига тхк ва т технологияси.

Автомобил кузови ва кабинасига ТХК ва Т технологияси.

Автомобил трансмиссияси ва бошқариш тизимига тхк ва т технологияси

Автомобил билан автомобил тукнашганда автотех экспертиза утказиш.