Tolalarni paralellash uzluksiz mahsulotni shakllantirish va uni tekislash - Текстиль - Рефераты

Tolalarni paralellash uzluksiz mahsulotni shakllantirish va uni tekislash

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

202 KB

Tolalarni paralellash uzluksiz mahsulotni shakllantirish va uni tekislash Reja: 1. Belgilangan uzunlikda tolalarni shtapellash. 2. Paxta ipak chiqindilarini shtapellash. 3. Yarim mahsulotlarning sifat ko’rsatkichi.

Tolalarni parallelash, uzluksiz mahsulot shakllantirish va uni tekislash. Turli tipdagi xom ashyo tolalarini parallellash uchun yigiruv korxonalarida turli sinfga oid tarash mashinalaridan foydalaniladi, ularning ish prinsipi taroqsimon yoki tishsimon garnitura vositasida toladosh tarashga asoslangandir. Ayrim tolalarning mashina va tishlari bilan o’zaro harakatlari hisobiga tolalarni cho’zilishi va parallelashtirish bir tomonga yo’naltirish ro’y beradi. Yigirish korxonalarida yuqorida bayon qilishdan maqsad jun tolalarni tarash ikki usulda - valik va karda usulida yoki ularning uyg’unlashuvi orqali amalga oshiriladi. Xom ashyoning uzun tolali turlari, masalan, zig’irpoya, kanop, jun, ipak tolalarini yigirish texnologiyasida tola tarashning valik usulidan foydalaniladi, tolalarning uzunlik diapazoni 0-40 mm interval bilan cheklangan kalta tolali turlari, shlyapali (qalpoqli) tarash mashinasidan foydalaniladi. Tola uzunligining keng tarmoqlik diapazoniga ega bo’lgan tabiiy ipak chiqindilari uchun yuqorida keltirilgan usullardan qaysi biri qo’llanilmasin, baribir qiyinchilik tug’diraveradi va mazkur sharoitlarda qayta ishlashning aniq miqdorini (hajmini) va yuqorida aytib o’tilgan sabablarni hisobga olgan holda, tarash barabani garniturasi bilan tarash elementi oralig’idagi tirqishni to’g’rilab (korrektirovka qilib) turish sharti bilan valikli tarash mashinasini ip (paxta ipi) yigirish, ishlab chiqarishdagi shlyapali (qalpoqli) mashina bilan tarash (kombinatsiya qilish) taklif etildi. Eksperimental sharoitda tabiiy ipakning tolali chiqindilarini tarash uchun CHBV-14 markali ro’zg’orbop valikli tarash mashinasi ishlatiladi. Qog’ozni sanoat ishlab chiqarish sharoitida, xom ashyoni etkazib berish uchun - "Befama" yoki CHT-21 III tipidagi ikki aroqli agregatidan foydalanish mumkin, unda soxta eshish ham hosil qilinadi. Tabiiy ipak chiqindilarini qayta ishlash uchun ignali garnitura oralig’ini kengaytirish lozim, korrektirovka qilinadi. Bu tarandi sifatiga (30- rasm), notarandi uzunligiga va toladagi tugunchaklar miqdoriga ta‟sir ko’rsatadi.

Eksperimental tadqiqotlarda bayon etilgan qonuniyatlardan kelib chiqib, ipak chiqindilarini qayta ishlaydigan tarash mashinalari uchun tajribaga asoslanib quyidagi tarash mashinasi tanlanadi: 30-rasm. Tarash mashinasi taroqlari tirqishlarini mahsulot sifatiga ta‟siri -bosh baraban bilan valikli tarash orasidagi tirqishlar - 5-6 mm; -bosh baraban bilan shlyapkali tarash orasidagi tirqishlar - 3-4 mm. Tarash mashinalarida ipakning kalta chiqindilari ikki o’tishdan keyin olingan ipak piligining sifat ko’rsatgichi:-3200-3300 teks chiziqiy zichligi; tugunchalari o’rtacha 3,4+1,2; taralmagan tolalari 14,6+0,9 mm va Uster bo’yicha 0,85 notekislikka ega bo’lgan; pilikning tadqiq qilingan bo’lagida nepslar, nuqsonlari bo’lmagan. Tabiiy ipak tolalarning yuqori darajada elektrlanishi tufayli tolalarning baraban eni bo’ylab notekis joylashganligi uchun tarash mashinasidan olingan yarim mahsulot chiziqiy zichligiga ko’ra yuqori darajadagi notekislikka ega bo’ladi. Ctatik elektrni yo’qotish uchun tolalalarni tarash mashinasida tarashdan oldin tolador massaga antistatik vosita bilan ishlov beriladi. Tarash mashinasidan chiqqan piltaning notekisligi juda yuqori bo’ladi va u tolalarni shtapellash uchun qo’yilgan talablarga javob bermaydi. Bunday notekislik holatida har qanday shtapellash jihozida tolalarni qirqilganda, qirqilayotgan elementning bir tekis bo’lmaganligi tolalar uzunligini bir muncha tarqoqlikka olib keladi.

Tarash usuli bilan shtapellashga tayyorlash jarayonida tabiiy ipakning chiqindilarida tarandining uzunligi, parallellashtirish jarayonida putur etkazmagan holda bir necha santimetrga borishi mumkin, shuning bilan birga tirqishning (zazorning) kattalashuvi tolaning tarash zonasi orqali o’tishiga ishonchni oshirish imkoniyatni yaratadi va tolador mahsulotlarni vujudga kelishi, endi tolalar to’planish holatlarini (zaboylarni) yuz berishiga olib kelmaydi. Tirqish hajmning katgalashuvi tolalarni garniturada tugilib qolish masalasini o’rganish, mazkur masalaning alohida tahlil qilinishini talab qiladi. A.P. Minakovning nazariyasiga asoslangan iplar mexanikasi nuqtai nazaridan garniturada tutilib qolish shartlariga birmuncha batafsilroq to’xtalib o’tamiz. Ma‟lum aksiomaga binoan mashina ish notekis sirtida ip ikkita shartni bajarish jarayonida muvozanat holatida bo’lishi mumkin (31-rasm): a) qachonki geodezik burchak θ o’zgarish sirtda ip kontaktining hamma nuqtalarida (Amonton bo’yicha) ishqalanish burchagidan kam yoki unga teng bo’lganda, (zarur) shakl, ya‟ni bu erda, μ - ishqalanish koeffitsienti; b) taranglik (etarli), qachonki ipning boshlovchi (etaklovchi) T 2 va ergashuvchi T 1 uchining tarangligi ( T 2 >T 1 holatda) shartini qoniqtirsa tarangliklar quyidagicha bo’ladi: bu erda, θ - qamrov burchagi. Birinchi shart bajarilmagan taqdirda ip o’z (o’qining) ko’ndalang tomoniga garniturasi tishi ustida sirg’alib tushadi. Voroshilov sharti za (32 rasm) sxemaga binoan, u quyidagi shaklda yoziladi:

Agar shartlari bajarilmasa va θ >0 bo’lsa, tola garnitura tishidan chiqib ketadi, agar θ <0 bo’lsa, tola tishining tagiga sirg’alib tushadi, bu holat uncha qo’rqinchli bo’lmasada, ammo uning doimo bo’lmagani ma‟qul. Bu holatda - μ ishqalanish koeffitsientiga, l yigirilgan ip uzunligiga va δ tirqishga bog’liqligi ko’rinib turibdi. 32 rasm. Taroqlash mashinasining ignali taroqlari bilan tolalarning o’zaro harakati Birinchi shart shuni ko’rsatadiki, ya‟ni, taroqlar orasidagi tirqish ko’paygan sari tolani ushlab qolish tobora qiyinlashaveradi; ikkinchidan - turlicha barobar shartlarda l ning o’sishi bilan kalta tolalarni ushlab (tutib) qolish qiyiiroq bo’ladi. Bu holat l 1 >> l 2 ko’rsatilgan rasmda yaxshi ko’rinib turadi. SHuningdek arrasimon garnitura tishining γ oldingi burchagini kengaytirish bilan tolaning ilib olish imkoniyatini yaxshilash mumkin. Alohida ta‟kidlash lozimki, μ - po’lat yuzasida tabiiy ipak uchun, naxtaga nisbatan butunlay boshqacha. Shu sababli ipak uchun, chamasi, ayrim o’rtacha uzunlikdagi l tolador zarraning vazifasida (funksiyada), chiqindilarning-shakllantirishning turli manbalari uchun o’zgaruvchan bo’lgan γ va δ qiymatlarini kombinatsiyasi (uyg’unligi) masalasini qo’yish mutlaqo qonuniydir. γ va δ qiymatlarini keng ko’lamda o’zgartirishning imkoniyatiga ega bo’lmagan holda, tajribalar natijasida empirik eng yaxshi tirqishdagi masofa l =3...4 mm bo’lishi aniqlandi.

Shartni bajarmaslik tolaning tish usti bo’ylab sirg’alishga olib keladi. Mana shu holat aynan tarash jarayonidir. Bunday holatda formuladan aniqlangan (geodezik burchak) θ qancha katta va μ qancha kam bo’lsa, bu shart shuncha qiyin bajariladi va tarash jarayoni shunchalik engil ijro etiladi. Agar shart bajarilgan bo’lsa - tishlar ilib olgan uchlarida tarash davom etadi, bu jarayon shuningdek kechadi. Har ikki jarayon ham tolani parallellashtiradi, keyingi qayta ishlash uchun zarur bo’lgan pilta tuzilishini shakllantiradi. tg θ = μ bo’lgan holatda T 2 =T 1 bir xillikka ega bo’ladi. Bunday holda tolaning o’z o’qi bo’ylab shartli harakati sodir bo’ladi, ya‟ni, tarmoqlar taranglanishini, barobarlashtirishni mutlaqo egiluvchan ip bilan ta‟minlashning iloji yo’q va ta‟minlash mumkin emas. Bu hodisa, ideal, eng yaxshi tarash jarayonini yanada tezlashtirishni ta‟minlagan bo’lardi; ko’rsatib o’tilgan holatga yaqin bo’lgan shartni aniq ta‟minlash nihoyatda murakkab. Belgilangan uzunlikda tolalarni shtapellash. Tolalarni parallel qilib va ulardan piltalar shakllantirilgach, tabiiy ipak va paxtaning tolali chiqindilarini, qog’oz navi va tuzilishiga ko’ra 2+4,5 mm uzunlikdagi qirqimlarga bo’linishi kerak. Mavjud T-40 va T-80 markali Italiya shtapellash mashinalari bir muncha uzunroq tolalarni kesishga, 30 mm dan oshiqroq qirqimlar qirqishga mo’ljallangan. SHuning uchun qog’oz ishlab chiqarishda tolali massalar tayyorlash uchun ulardan foydalanishning imkoni bo’lmaydi. Ipak va paxtaning tolali chiqindilarini maydalash parchalarga bo’lish uchun ishlab chiqilgan maxsus eksperimental qurilma tolalarni 0,5 mm dan 15 mm gacha uzunlikda bo’lish uchun tayyorlangan va O’zbekiston patenti bilan himoyalangan. Mashina (33-rasm) ta‟minlovchi va qirquvchi qismlardan tarkib topgan. Ta‟minlovchi qurilma taram-taram (rifli) kovli silindrli 2, ikki tasmali juftdan 1, qo’zg’almas pichoqning tirqishi 4 dan taranglovchi 3 valikdan tashkil topgan. Tasma shaklidagi 5, toz 6 dan chiqadigan yarim mahsulot yo’naltiruvchi valik 7

orqali tasmalar orasidagi yo’naltiriladi va doimiy tezlik bilan qirqish zonasiga uzatiladi. Mashinaning qirquvchi qismi harakatlanuvchi (aylanib turadigan) 8 va qo’zg’almas 4 pichoqlardan tashkil topgan. Qo’zg’almas pichoqning oltita tirqishi bo’lib, ulardan ikkitasi ishlab turadi va (qo’zg’almaydigan) qilib qurilma korpusiga mahkamlab qo’yilgan. Pichoqning tig’i o’tmaslashib qolsa u 60° ga aylanib qoladi, shunday holatda erkin kesuvchi pichoq tig’larida o’z-o’zidan charxlanish sodir bo’ladi, ya‟ni, u sirti bilan aylanib turgan pichoqqa va tirqishning yassi tomoniga yondashadi. 33-rasm. Paxta va ipak chiqindilarini maydalash mashinasini ko’rinishi Aylanib turuvchi pichoq plastinkalari bilan 5 bo’lakka bo’lingan. Qo’zg’almas pichoqni juft sonli tirqishlar bilan harakatdagi pichoqlardagi toq sonli tirqishlarning munosabati ularning faza bo’yicha surilish paytida qirqish kuchlanishini pasaytirish maqsadida tanlangan. Harakatdagi pichoq bilan qo’zg’almas pichoqning ish tekisligi yuzasida zich yondashuvchi prujina 9 tufayli sodir bo’ladi. Pilta 10 tirqishi orqali maydalangan tolalar qiya nov 11 bo’ylab yig’uvchi jihozga to’kiladi. Tolalar qirqimining uzunligi - tasmaning ta‟minlanishining chiziqiy zichligi va aylanuvchi pichoqning aylanish tezligi nisbati bilan tanlanadi. Tolalarning kesilishi pichoqning qirqadigan tig’i radiusi 0,1 mm dan kam bo’lmagan paytida sodir bo’ladi. Bu nazariy hisobga mos keladi.

Ishlab chiqilgan texnologiyani tajriba qilib tekshirilganda tabiiy ipak va paxta chiqindilari CHBV modelli valli ro’zg’orbop tarash mashinasida tarab chiqilgach, tarandi o’zgartirgichi bilan CHM-14 markali paxta tarash mashinasida takroriy tarab chiqiladi, LNC-51-2m tasmali mashinada qo’shiladi va cho’ziladi, undan keyin qirqish mashinasida maydalab qirqiladi. Mazkur texnologiya bo’yicha tajriba o’tkazish sharoitida chiqindilarning ikki xil turi qayta ishlanadi - tabiiy ipakdan olingan №23 standartga to’g’ri keladigan tarandilar (I variant) va №16 standartga to’g’ri keladigan paxta tarandilari (II variant). Yarim mahsulotlarning sifat ko’rsatkichlari 13 jadvalda keltirilgan. 13-jadval Yarim mahsulotlarning sifat ko’rsatkichlari Ko’rsatkichlar Texnologik jarayonning o’tishi Xolst Tarash piltasi pilta mashinaning Io’tishidagi piltasi Pilta mashinaning ikkinchi o’timidagi piltasi Chiziqiy zichlik, kteks I variant 400 3,34 3,32 3,32 II variant 400 3,33 3.31 3,31 Kvadrat notekislik, % I variant - 4,9 2,2 2,0 II variant - 5,0 2,3 2,1 Shtapellashga tayyorlab qo’yilgan yarimmahsulot Uster asbobida sinovlardan o’tkazildi va quyidagi natijalar olindi: Ipak bo’yicha - notekislik - 10,85%; Neps - 0,045 birlik 1 m ga; ingichkalashgan joylar miqdori - 0,07 birlik 1 m ga; yo’g’onlashgan joylar miqdori - 0,03 birlik 1 m ga . Taroqda tarash bo’yicha (paxta) tarandilari notekislik -15,4%; Neps - 0

ingichkalashgan joylar miqdori - 0 yugondashgan joylar miqdori - 0 Olingan pilta notekisligi bo’yicha qoniqarli va chiqindilarni maydalash masalasini hal qilishga imkon beradi. Chiqindilarni shtapellash ikki variantda (2 va 4 mm uzunlikdagi qirqim bilan) o’tkazildi. Shtapellash taxlili shuni ko’rsatdiki, 2 mm li qirqimlarni kesishda (34-rasm) xom-ashyoning umumiy massasida ayrim tolalarning uzunligi 0,5 dan 3,5 mm orasida o’zgarib turadi, ipak chiqindilari uchun o’rtacha qiymatda 2,1 mm va σ =0,31 mm va taroqlangan paxta tarandilari va umumiy normal taqsimlash qonuni bo’iicha 1,92 mm va σ =0,41 mm. Qirqimni shtapellash paytida (35-rasm) taqsimlash qonuni assimetrik xarakterga ega bo’ladi o’rtadagisi o’ng tomonga siljiydi. Bunday holat -qirqish zonasiga juda kalta chiqindi tolalariii tushib qolishi, qirqilgan ip uchlarining ko’pligi tufayli sodir bo’ladi. Tolalar uzunligining o’zgarib turishi -0,5 dan 4,5 mm gacha oraliqda o’rtacha qiymat ipak uchun σ =3,36 mm va σ =1,67 mm taroqdan chiqadigan paxta tarandisi uchun mos σ =3,34 mm va σ =1,5 mm da bo’ladi. 34- rasm. Tolalarni 2 mm qirqqandagi uzunliklari

35 -rasm. Tolalarni 4 mm qirqqandagi uzunliklari Olingan ayrim tolalar uzunligining o’zgarish diapazoni umuman qog’oz sanoatida ishlatiladigan xom ashyoga qo’yiladigan talabga javob beradi. Yuqori sifatli qog’oz ishlab chiqarish texnologiyasida maydalovchi kuchli masroll dastgohlarini borligini inobatga olib, ipak chiqindilaridan tayyorlangan piltalarni 8-12 mm uzunlikda shtapellash tavsiya etiladi.

Adabiyotlar ro’yxati : 1.Алимова X. Безотходная технология переработки шѐлка. Ташкент. “Фан”, -1994. 2.Усенко А., Заболоцкий Л.М. Технология шѐлкопрядения. М.Тизлекнром. 1961.-392 с. З.Совершенствование технологии подготовки шѐлковых отходов к чесанию (обзор). Туйчиев Д., Мухамедов М.М., Бурнашев И.З. Ташкент: ГФНТИ, 1993. 4.Алимова Х.А. О проблемах рациональпого использования отходов переработки коконного сырья. Шѐлк: РС/ УзНИИНТИ. 1992. - № 6. -С.18-19. 5.Дерягин Б.В. Что такое грение? М: АН 1963. -230 с. 6.Махкамов Р.Г. Основы процесса взаимодействия поверхностей твердых тел с волокнистой массой. Ташкент: Фан - 1979.

Похожие

Tolalarni aerodinamik tozalash texnologiyasi va texnikasi

Tolalarni titishning yangi jihozlari

Qayta tarashga mahsulotni tayyorlash texnologiyasi

Tolalarni tozalash mexanik tozalash texnologiyasi va texnikasi

Tabiiy ipak chiqindilarini boshqa tabiiy va sun’iy sintetik tolalar bilan aralashtirib kombinatsiyali yigirilgan iplarni ishlab chiqish usullari