Пойафзал устлик тановорига ташки параллел ички ва кушма усуллар билан шакл бериш - Текстиль - Рефераты

Пойафзал устлик тановорига ташки параллел ички ва кушма усуллар билан шакл бериш

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

55.5 KB

П ойафзал устлик тановорига таш қ и параллел ички ва қў шма усуллар билан шакл бериш Режа: 1. Шакл беришнинг жараёнли ички параллел услуби, унинг хусусияти. 2. Шакл беришнинг жараёнли ички параллел услубининг юту қ лари ва камчиликлари 3. Фойдаланиш қ урилмалари. 4. Пойа ф зал танаворига шакл беришнинг қў шма усули, унинг юту қ ва камчиликлари.

Пойафзал уст тановорига қоплаб тортиш услуби билан шакл беришнинг асосий камчилкларидан бири бу: иш сиғимининг катталиги ва жараённинг бўлаклиги, тортиш кромкасига бирмунча припуск берилиши ва ўз навбатида материалнинг кўп сарфланишидадир. Параллел ички ва таш қ и шакл бериш у с уллари учун, шакл берувчи инструмент сифати да сурулувчи қ олип, пластина ва скобалар ишлатилади. П о йафзал уст тановорига қ оплаб-тортиш услуби билан шакл беришда, деталларнинг деформацияланиши асосан, уст тановорга кирадиган материалларнин хусусиятидан ва машина ишчи органлари томонидан бериладиган куч га бо ғ ли қ . Тортиб- қ оплаш услуби билан таш қ и ва ички шакл бериш услубининг асосий фар қ и бу деформациянинг доимийлигидир, Бундан келиб чи қ адики, уст тановорнинг дефо р мацияланиши, лойи ҳ алашда деталлар юзасининг ў згариши га бо ғ ли қ . Агар да қ олип юзасига нисбатан, уст тановорнинг юзаси қ анча кичик б ў лса, у шакл беришда шунча деформацияланади. Маълумки, агарда шакл бериш жараёнида чармга етарлича дефо р мацияланган б ў лса, у кийиб юрган ва қ тда деформацияланмайди. Шунинг учун ҳ ам хулоса қ илиб шуни айтиш керакки, қ оплаб-тортиш услубида ҳ ам, таш қ и ва ички шакл бериш усулларида ҳ ам материални шундай тортиш керакки, биринчидан пойафзал ў з шаклини бурмалар сиз ва тахламаларс из олиши ва бу шаклини кийиш давомида ҳ ам са қ лаб қ олиши керак . Пойафзал уст тановорига шакл бериш учун уни 2-4 % ч ў зиш талаб этилади, холос. Бу эса материални т ў ла-т ў кис қ олипга етиши учун етарли, лекин ў з шаклини узо қ са қ лаб қ оладиган пойафзал учун етарли эмас. Ў з шаклини са қ лаб қ оладиган пойафзал тахлаш учун унинг уст тановорини 10- 15 % ч ўз иш керак. Бирок деталларнинг чизи қ ли ў лчамларини ани қ бир кат т алликкача камайтириш мумкин, қ айс и ким бу 7-10 % дир, бундан ортиқ камайтириш чокнинг узилишига олиб келади.

Пойафзал уст тановорига параллел ички ва таш қ и усулларда шакл бериш, қ оплаб-тортиш шакл бериш услубига нисбатан бир қ анча устунликларга эга: 1) шакл бериш жараёни жуда оддий, мураккаб қ оплаб тортиш машиналарига б ў лган э ҳт иёж й ўқ олади; 2) тортиш бахъяси ни н г кенглиги камайиши ҳ исобидан, 3-10 % пойафзал уст тановорига кетган чармнинг сарфи камаяди ва ёрдамчи йи ғ ув операцияларининг иш си ғ ими камаяди; 3) операцияларнинг сони камайиши ҳ исобидан, 1м.кв ишлаб чи қ ариш майдонидан олинадиган пойафзаллар сони ошади. Бу усуллар шу билан бирга камчиликларга ҳ ам эга: 1) тортиш бахъяси нинг кенглиги, кичиклиги учун таъмирлашнинг иложи й ўқ ; 2) чарм камида 15-13 % ч ў зилишга эга б ў лиши паст б ў йича, шунинг учун ҳ ам шакл беришда, чармда пластик хусусиятлар и са қ ланиб қ олади ва бу пойафзалнинг ў з шаклини й ўқ отишга сабаб б ў лади; 3) тановорни йи ғ иш ю қ ори ани қ ликка эга. Таш қ и шакл бериш усули . Ташқи шакл бериш усулида уст тановорга тортиш бахъясида рант ёки шнурок тикилган бўлиши керак. Қолип эса оддий ёки олд қисми олинадиган бўлиши керак. Пойафзал уст тановорига ташқи шакл бериш усулига яққол мисол бу Парко-1 бириктириш услубидир. Қолипга кийгизилган, уст тановорининг олд қисмини, вақтинча қолипга қўл михчалари ёрдамида бириктирилади. Шу н дан кейин эса метал пластина уст тановорни бутун периметри б ў йлаб чи қ ади ва пластина тановор ва рант орасига жойлашади. Пластиналар пастга босилиш билан бирга, рант тикилган тортиш бахъяси ни қ олип изига қ араб суради ва шундан кейин эса тумшу қ қ исмидаги қўл михлар олинади . Таш қ и шакл бериш усулида уст тановорга капрон ёки лёндан қ илинган ип тикилиши ҳ ам мумкин. Бу усул эса к ў пинча тановори т ўқимачилик

материалдан б ў лган уй-ичи пойафзалини шакл беришда фойдаланилади. Бир ва қ тни ў зида қ оплаш ва тортиш бажарилади, бу эса шнурни тортиш била н бажарилади. Шнурлар ёрдамида тортиш учун чет мамлакатларда: Германия «Спанг» фирмасида 300 маркали, Италия «Торнелли» фирмасида 7 маркали машина ва КТИЛП ишлаб чи қ илган МК-в маркали машиналар ишлатилади. Ички шакл бериш усули . Ички шакл бериш усулида уст тановорга юмшоқ газламадан, астарлик чармдан, қалин газламадан ёки қаттиқ тагчарм тикилган бўлади. Ишчи ҳолатида турмаган суриладиган қолип пайпоқ шаклидаги тановорга кийгазилади. Шундан сўнг механизм ёрдамида қолип ишчи ҳолатга келтирилади ва қолип айтилган размерни эаллайди ва тановор эса қолип шаклини олади. Шакллашда яхши кўриниш олиш учун тановорни деформацияланиш даражасини билиш керак ва лойиҳалаганда тумшуқ ва тутам қисмидаги деталлар ҳар томонидан 5 % дан кам бўлмаган даражада камайтириш керак, бундан ташқари, деталларни пошна қисмида 5 % га узунлигидан ва кеглигини ўзгартирмасдан қолдириш керак. Суриладиган қолипларда шаклланганда тановор бир текисда деформацияланмайди, балки нотекис деформацияланади. Деформацияни бўлакланиш характерига қуйидагилар таъсир кўрсатади: тановор конструкцияси ва кўриниш, шакл берувчи қолипнинг конструкцияси, материалнинг физик-механик хоссаларининг кўрсаткичлари. Ички шакл бериш услубида тановорни ҳар томонлама кўпроқ ўлчамларидан камайтириш керак. Ички шакл бериш услубида, кўп букилиш чизиғига эга тановорларга шакл бериш ҳам тавсия этилади.. Икки эгилиш чизиғига тановорлар учун бетлик қисмини дастлаб шакллаш таклиф этилади.. Тановорни шакллашда, деформациянинг бўлакланишига энг кўп таъсир кўрсатувчи қолип технологик ва конструктив талабларга жавоб бера олиши

ва олдда тузилган, ўз ўлчамларини етарли миқдорда ўзгартира олиши, кўпроқ муддатда хизмат қила олиши керак. Шакл бериш учун ишлатиладиган қ олипларнинг уч принципиал конструкцияси мавжуд: 1) ор қ а ва олд қ исми б ў йлама ҳ аракатланувчи, т ўғ ри ёки фигурали кесикли ( қ ир қ имли); 2) орка қ исимдан тумшу қ қ исмга қ араб айлана б ў й и ча кесилган, ор қ а қ исмини б ў й л ама сурилишида олд қ исми комонсимон сирпаниб ҳ аракатланади. 3) олд қ исмидан пошна қ исмига қ араб айлана б ў йича кесилган ёки фигурали кесилган, олд қ исми б ў йлама сурилганда, ор қ а қ исми сирпаниб ҳ аракатланади, ю қ орига к ў тарилади . Пайпоқ кўринишидаги ҳажмли тановорларни (юмшоқ патакли) шакллашда қолиплар ишлатилади. Бу қолиплар УНИИППда коснтуркцияланган бўлиб 9 мм гача олдинга сурилади. Агарда тановор пайпоқ шаклида бўлиб, унинг остига қаттиқ чарм тикилган бўлса, у ҳолда бундай тановорларга шакл бериш учун 2- ва 3- турдаги ҳаракатланувчи қолиплар ишлатилиши тавсия этилади. Кременчук шаҳар пойафзал фирмаси ва УкрНИИПП ишлаб чиқарган қолиплар. Яхши шаклланиш таъминланииш учун, уст материални чўзилишига, зичлигига ва чўзилиш йўналишига қараб танлаш керак. Патакнинг бўйлама ўқи уст материалнинг кам чўзилиш йўналиши билан устма-уст тушиши керак. Фақат мана шундай ҳолда юқори сифатли шакллаш таъминланади. Ички усул билан шакл беришда, пойафзал уст тановори учун опоек, выросток, полукожник ва айрим конструкциялар учун – шевро, велюр, иккиланган шерсть ва пахта газламалари ишлатилади. Астарлик учун, уст материалнинг қалинлигидан боғлиқ бўлмаган ҳолда, тик-саржа, диагонал, чам астарлик ва қаттиқ газлама корддан фойдаланилади.

Юмшоқ тикиш учун мўлжалланган патак 2 ва 3 қатламли кирзадан, иккилантирилган тик-саржадан ва айрим ҳолларда астарлик чарм билан иккилантирилган саржадан бичиб олинади. Ички шакл бериш усули қуйидагича бирикмали пойафзалларда кўпроқ фойдаланилади: рантли, допелли, елимли, елимли-тикма ва иссиқ вулканизация. Ички шакл бериш услуби юқори деформацияга эришиш қийин, шунинг учун ҳам бу усул уй-ичи пойафзалларини тайёрлашда ишлатиляпти, холос. Қоплаб-тортиш услубига нисбатан ички шакл бериш усули қуйидаги устунликларга эга: 1) пойафзалнинг материал сиғими 8-12 % камаяди, тановор деталларининг катта чўзилиши ҳисобидан ва тортиш бахъясига берилган ҳақ ҳисобидан; 2) шакл берилган пойафзални асосий қуритиш жараёни йўқотилади, бунинг ҳисобидан ишлаб чиқариш циклининг вақти камаяди ва тортиш қолипларига бўлган эҳтиёж йўқолади; 3) бир қатор технологик операцияларни олиб ташлаш ва қолганларини бирлаштириш ҳисобидан меҳнат унумдорлиги 15-20 % га ошади; 4) пойафзал сифати яхшиланади ва у юқори шакл чидамлигига ва уни сақлаб туришга эга бўлади. Ички шакл бериш услубининг кўзга кўринарли камчилиги шундан иборатки: шакл бериш учун катта миқдордаги қолипларга эга бўлиш керак, чунки ҳар бир қолип чап ёки ўнг ярим жуфтни шакллашга ва ўзидан кейин 2 размерни аниқлашга мўлжалланган. Бундан ташқари, ҳар бир янги фасондаги қолип учун алмашлаб туриш керак, бу эса ўз навбтида материал сарфига ва пул сарфига олиб келади. Қўшма шакл бериш усули. Украина чарм пойафзал илмий текшириш институти томонидан тановорга қўшма шакл бериш усули ихтиро қилинди, бунда қоплаб тортиш ва ички бирлаштирилган.

Бунинг учун 2 букилиш чизиғига (ярим ясси) эга тановор ва суриладиган қолип ишлатиш тавсия этилади. Шакл бериш қ уйидаги операцияларни ў з ичига олади: - патакни узайиб турган қ олип изига бириктириш; - қ олип олд ва ор қ а қ исмини туташтириш (узунлигини қ ис қ артириш); - тановорни қ олипга қ оплаш; - мих ёрдамида тановор ор қ а ва тумшу қ қ исмини тортиб бириктириш; - қ олипни узайтириш ички шакл бериш; - пойафзал уст тановорининг кафт қ исмини тортиш ва михларда бириктириш. Қ оплаб тортиш услубига нисбатан, қў шма шакл бериш услубида тановор к ў про қ деформацияланади.

Адабиётлар: 1.“Технология изделий из кожи” под редакции проф. Фукин М., 1992 2. Шагапова “Технология раскрой материалов на детали обуви” издат “Легкая индустрия” М., 1980 3.Справочник обув щ ика М., “Легкая индустрия” 1992 4.Швецева Г. П. “Технология обуви М. “Легкая и пишевая промышленность” 1 992.

Похожие

Пойабзал деталларга шакл бериш

Пойафзал устлик тановорини роликлар ёрдамида тортиш

Материалларни бичишда андозаларни жойлаштириш

Сиқиш ёрдамида шакл бериш

Тикув махсулотларига шакл баркарорлик хусусиятлари бериш