Вақтни ифодаловчи тил воситаларининг таржимада берилиши - Лингвистика - Рефераты

Вақтни ифодаловчи тил воситаларининг таржимада берилиши

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

29.5 KB

Вақт ни ифодаловчи тил воситаларининг таржимада берилиши Вақт ифодаловчи тил воситаларининг семантик майдони, табиат ва жамиятда бўлиб турадиган ҳаракат ва Ҳолат ёки воқеа-ҳодасаларнинг маълум бир пайтда, белгили бир вақтда содир бўлишини ифодаловчи бирликдан иборат. Вақт – муҳим астрономик тушунча бўлиб, замоннинг асрлар, йиллар, соатлар, минутлар ва шу кабилар билан ўлчанадиган, ҳамда объектив борлиқда юз бериб турувчи веқеа-ҳодасаларнинг қанча давом этишини билдирадиган бўлак. Узлуксиз тараққиётда муайян мақсад учун белгиланган ёки муайян мақсад учун фойдаланиш мумкин бўлган муддат оралиғини фурсатни билдирувчи (аср, йил, хафта, кун, соат, минут, сония) ўлчов системаси мажжуд. Бундан ташқари вақтни, вақт муносабатини нисбатан аниқ ифодалашга хизмат қилувчи вақт ифодаловчи тил воситалари мавжуд. Масалан: аввал, эрталаб, пешин, лаҳза, палла, пайт,он, муддат, фурсат, азон, тун, кун, кеча кабилар ҳам мавжуд. Умумий мавхум вақт тушунчасини бевосита ифодаловчи сўзлар тил бирлиги сифатида нутқда муайён нутқ бирликлари сифатида воқеа бўлади. Ушбу жараёнда лексиканинг – вақт ифодаловчи сўзларнинг ўзига хос ўрни бор. Ўзбек тили лексик қатламидаги вақт ифодаловчи тил воситаларининг таржимада ифодаланиши кам ўрганилган соҳалардан ҳисобланади. Вақт ифодаловчи воситаларнинг семантик грамматик тузилишини ҳамда таржимада берилиши ўзбек тилшунослигида муҳим ўрин эгаллайди. Ўзбек тилида вақт ифодаловчи сўзларни текшириш натижасида улар бирма-бир аниқланди. Аср,-йил, ҳафта,-кун, соат, минут, лаҳза, он, зум, нафас, сония, - дақиқа – минут (соат), кун, тун, сутка, (ҳафта), ой, йил, аср 100 йил эра, мангу, абадий, муддат, фурсат, мавруд, махал, мухлат, сана, дам, кез, чоғ, палла, ўтмиш, мозий, қадим, тарих, бултур, муқаддам, доим, аввол, аллақачон, дастлаб. Шунга кўра ҳафта кунлари:

душанба, сешанба, чоршанба, пайшанба, жуъма, шанба, якшанба. бундан ташқари ойлар. Шунга кўра вақт ифодаловчи тил воситаларининг инглиз тилида ҳам талқин қилмоқчимиз: Century, year, week, day, an hour, minute, second, night, month, hundred year, period, internal, forever, time, moment, the past today last year, before, always already late, the day other history at the beginning, 6 the day before yesterday, Monday, Tuesday, Wednesday, Thursday, Friday, Saturday, Sunday. Бундан ташқари вақт ифодаловчи тил воситаларини гапда қўлланишини ҳам ўз навбатида кўриб чиқамиз: 1. Lane felt it at that moment Жейн уни ўша дақиқада хис қилди. 2. If the weather didn’t change we should go to the country tonight. Агар об-ҳаво ўзгармаганда эди, биз шаҳарга кечқурун борган бўлар эдик. 3. Will you finish your work on time? Said Lane. Ишингизни вақтида тамомлайсизми? - деди Жейн. 4. That very next morning, his health will be better Кундан – кунга уни соғлиғи яхшиланди. 5. One dark evening he came back to all his dear family. Бир кун кечқурун у қадрли оила аъзолари олдига келди. 6. Once upon a time - қадим замонда Two days ago she came to the country. Икки кун аввал у қишлоққа келди. Демак, вақт ифодаловчи тил воситаларини таржимадаги ўрнини кўриб чиқар эканмиз, бу мавзу олимлар томонидан эътиров этиламаганига амин бўлдик.

Похожие

Макон маъносини ифодаловчи тил унсурларини таржима қилиш муаммолари

Таржимада муқобиллик муаммоси

Пресуппозиция ифодаловчи морфологик воситалар

Тил системадир

Тил системаси