Фармацевтика хизматини назорат рухсатнома тизими - Медицина - Рефераты

Фармацевтика хизматини назорат рухсатнома тизими

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

80.5 KB

Фармацевтика хизмати ни назорат рухсатнома тизими Режа 1. Фармацевтика саноатидаги назорат турлари. 2. Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги Дори воситалари ва тиббий техника сифатини назорат қилиш Бош бошқармаси ва унинг асосий вазифалари. 3. Фармакология, фармакопея, наркотиклар назорати, янги тиббий техника қўмиталари ва уларнинг вазифалари. 4. Малака ошириш, метрология бўлимлари ва қайд этиш бюросининг вазифалари. 5. Ўзбекистон Республикаси дори воситалари ва тиббиёт буюмларининг Давлат Реестри. Дори воситаларини қайд этиш учун талаб қилинадиган хужжатлар руйхати. 6. Дори воситалари экспертизаси ва стандартизацияси давлат маркази, унинг лабораториялари, илмий – услубий ва информацион бўлими ва сертификатлаштириш секторининг вазифалари. 7 . Қалбак и дори воситалари ва у лар нинг муомилага чиқишини олдини олиш чора-тадбирлари.

Маълумки, дори воситаларининг сифатли бўлишини таъминлаш Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлигининг, фармацевтика соҳаси ва саноатининг энг муҳим вазифаларидан биридир. Республикада ишлаб чиқарилаётган ҳамда чет элдан келтирилаётган дори воситаларининг сифати доимо текширилади. Фармацевтика саноатида қуйидаги назорат турлари мавжуд: - дори воситаларини қабул қилишдаги назорати; - ишлаб чиқариш жараёнидаги назорати; - техник назорат. Янги дори воситаларини ишлаб чиқаришга тиббий амалиётда қўллашга Соғлиқни сақлаш вазирлиги рухсат беради. Янги дори воситалари амалиётда қўлланишдан олдин тегишли тартибда назоратдан ўтади. Бу ишлар асосан дори воситалари ва тиббий техника сифатини назорат қилиш Бош бошқармаси томонидан амалга оширилади. Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 1995 йил 25 майдаги 181- сонли қарори дори воситалари, тиббий буюмлар ва даволаш профилактика озиқ-овқатлари сифатини назорат қилиш, стандартлаш ва сертификатлаш соҳасида ягона давлат сиёсатини таъминлашни муҳим вазифа қилиб қўйди. Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги 1995 йил 2 июндаги 250 сонли буйруғига асосан Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги таркибида “Дори воситалари ва тиббий техника сифатини назорат қилиш Бош бошқармаси” ташкил этилди. Бошқарманинг асосий вазифалари: 1. Дори воситалари, диагностика воситалари, тиббий техник ва тиббий буюмлар сифати устидан давлат назоратини ошириш. 2. Дори воситалар, тиббий буюмлар, даволаш озиқ-овқатлари ва тиббий техникани экспертизадан ўтказувчи, стандартлаштирувчи, рўйхатидан ўтказувчи ва сертификацияловчи муассасалар ва

ташкилотлар фаолиятини мувофиқлаштириш. Чет элдан келтирилган дори воситаларини сифатини назорат қилиш. 3. Уларга раҳбарлик қилиш. Дори воситалари ва тиббий техника сифатини назорат қилиш Бош бошқармасининг таркибида қуйидаги қўмиталар мавжуд: 1. Фармакология қумитаси; 2. Фармакопея қўмитаси; 3. Наркотиклар назорати қўмитаси; 4. Янги тиббий техника қўмитаси. Фармакологик қўмита Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлигининг Дори воситалари ва тиббий техника сифатини назорат қилиш Бош бошқармасининг клиник синовлар, тиббий амалиётда доривор, диагностик ва профилактик воситаларини қўллаш,доривор озиқланиш ва парафармация каби саволлари бўйича текширувчи органи ҳисобланади. Фармакология қўмитасининг вазифаларига қуйидагилар киради: клиник синовларни ҳар бир дори моддасида ўтказиш, тиббиёт амалиётида ва ишлаб чиқаришда янги доривор моддаларни қўллашни тавсия қилиш, эски доривор моддаларни рўйхатдан чиқаришни тавсия қилиш. Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлигининг фармакопея қўмитаси дори, диагностика ва профилактика воситалари, шунингдек фармацияда ишлатиладиган ёрдамчи воситаларни стандартларни экспертизадан ўтказувчи, амалиётга жорий этилишини таъминловчи бўлимдир. Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Махкамасининг 1995 йил 25 майдаги 181-сон “Доривор воситалар, тиббий буюмлар ва даволаш профилактика озиқ-овқатлари сифати устидан давлат назоратини ташкил этиш тўғрисида”ги қарорига биноан фармакопея қўмитаси “Ўзфармсаноат” давлат акционерлик концерни ихтиёридан қайта Соғлиқни сақлаш вазирлиги тизими тасарруфига ўтказилди ва шу кунга қадар Дори воситалари ва тиббий

техника сифатини назорат қилиш Бош бошқармаси таркибида фаолият кўрсатиб келмоқда. Наркотиклар назорати қўмитаси - 1961, 1971 ва 1988 йиллардаги наркотик воситалар, психотроп моддалар конвенцияси ҳолатлари асосида, шу воситалар ва моддалар бўйича ноқонуний муомалага қарши кураш олиб борувчи Ўзбекистон Республикасидаги комп и тент орган ҳисобланади. Наркотиклар назорати қўмитасининг вазифалари: - наркотик воситалар, психотроп моддалар ва прекурсорларнинг қонуний муомаласи устидан назорат қилишни таъминлайди; - 1961, 1971 ва 1988 йиллардаги БМТ конвенциялари тавсияномаларига мос равишда наркотик воситалар, психотроп моддалар, прекурсорлар рўйхатини кўриб чиқишда қатнашади; - вазирликлар, ташкилотлар буюртмалари асосидаги тиббиёт ва илмий мақсадларда фойдаланиладиган наркотик воситалар, психотроп моддалар ва прекурсорларни назорат қилади; - Ўзбекистон Республикасига олиб кириш ва республикадан олиб чиқиш бўйича наркотик дори воситалари, психотроп моддалар ва прекурсорлар ҳақидаги ҳуқуқий шахсларни аризаларини кўриб чиқади; - Ўзбекистон Республикасидаги наркотик воситалари, психотроп моддалар, прекурсорларни олиб кириш ва олиб чиқиш ҳуқуқини берувчи сертификатларни белгиланган тартибда беришни расмийлаштиради; - наркотик воситалари, психотроп моддалар, прекурсорларга оид меъёрий ҳужжатларни тайёрлашда иштирок этади; - наркотик воситалари, психотроп моддалар, прекурсорлар экспертизасининг янги усулларини баҳолашда қатнашади; - Фармакология қўмитасининг маълумотлари билан мос равишда оғриқ қолдирувчи воситаларни баҳолайди; - Ўзбекистон республикаси давлат назоратига кирувчи наркотик воситалар, психотроп моддалар ва прекурсорлар муомаласи масалалари билан ҳуқуқни ҳимоя қилиш ва бошқа органларга ёрдам беради;

- Наркотик воситалар, психотроп моддалар ва прекурсорлар ҳақида услубий қўлланмалар, янги йўриқномалар ишлаб чиқади; - янги наркотик воситалар, психотроп моддалар ва прекурсорлар ва мураккаб дори воситаларини баҳолашда қатнашади; - наркотик воситалар, психотроп моддалар ва прекурсорлар муомаласи билан шуғулланувчи мутахассислар малакасини ошириш бўйича курслар, семинарлар ўтказади; - Ўзбекистон Республикасининг наркотик воситаларга бўлган эҳтиёжини жамлайди ва бмт нинг наркотик назоратлар қўмитасига квота ажратиши учун юборилади; - БМТ нинг наркотик воситалар муомаласи бўйича халқаро наркотиклар назорати қўмитасига Ўзбекистон Республикаси бўйича ҳисоботларни тақдим этади. Янги тиббий техника қўмитаси - республикага олиб кирилаётган ва республикада яратилаётган тиббий техникани қайд этишга рухсатномани тайёрлайди, бу қўмита ишида тиббий техника жиҳозлари ва маҳсулотлари сифатини назорат қилиш лабораторияси ёрдам беради. Бундан ташқари Бош бошқармада фармацевтик назорат, малака ошириш курслари, метрология бўлимлари ва қайд этиш бюроси мавжуд. Фармацевтик назорат бўлими - дори воситалари ва тиббий буюмларни сифат стандартлари талабларини бажарилиши, сертификатланган маҳсулотларни ишлаб чиқариш, тайёрлаш, сифатини назорат қилиш, сақлаш, ташиш, сотиш ва қўллаш жараёнида назоратни амалга оширади. Малака ошириш курслари бўлими – республикадаги маҳаллий ишлаб чиқариш корхоналари ходимларини ЖССТ “яхши ишлаб чиқариш амалиёти” қоидалари бўйича ўқитилади. Метрология бўлими – сертификация бўлимига тушган буюртмалардаги приборларни меъёрий ҳужжатларга мослигини синовлар асосида текширади.

Қайд этиш бюроси – чет эл ва маҳаллий ишлаб чиқарувчилар томонидан тавсия этилаётган дори воситалари ва тиббий техникани республикада сотишга рухсат этиш учун қайд этади. Дори воситалари ва тиббиёт буюмларининг Давлат Реестрига Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги Дори воситалари ва тиббий техника сифатини назорат қилиш Бош бошқармасида расмий қайд этилган чет эл ва маҳаллий ишлаб чиқарувчи корхоналарнинг дори воситалари, тиббий техника ва тиббиёт буюмлари, даволаш-диагностика воситалари ҳамда субстанцияларнинг тўлиқ рўйхати киритилган. Реестрда савдо номи ва ишлаб чиқарувчи фирма номининг ўзгариши муносабати билан қайта қайд этилган дори воситалари ҳамда шу йилларда қайд этилганлиги бекор қилинган дори воситалари ва тиббиёт буюмлари ҳам акс эттирилади. Дори воситалари ва тиббиёт буюмларнинг Давлат Реестри Ўзбекистон Республикасининг “Дори воситалари ва фармацевтика фаолияти тўғрисида”ги қонунига асосан Соғлиқни сақлаш вазирлиги томонидан ҳар йили нашр этилади ва дори воситаларининг муомаласи билан шуғулланувчи барча муассаса ва ташкилотлар учун расмий хужжат бўлиб ҳисобланади. I. Маҳаллий ишлаб чиқарувчилар томонидан дори воситаларини қайд ( ёки қайта қайд этиш ) учун ариза : - эгалик қилувчи ташкилот ; - ишлаб чиқарувчи корхона ; - актив субстанцияни ишлаб чиқарувчи, мамлакат; - дори воситасининг номи (русча, ўзбекча ва лотинча); - халқаро патентланмаган номи; - асосий синонимлари; - дори воситасининг таркиби; - дори шакли, дозаси; - қўллаш усуллари ва асосий кўрсатмалар; - сақлаш шароити; - сақлаш муддати;

- стандарт қадоғи; - ишлаб чиқариш учун олинган лицензияни муддати, санаси ва тартиб рақами. II . Маҳаллий ишлаб чиқарувчилар томонидан ишлаб чиқарилаган генерик дори воситаларини қайд этиш учун бош бошқармага топшириладиган хужжатлар тўплами: - қайд этиш учун ариза; - дори воситаларининг қисқача тавсифномаси; - тиббиётда қўллаш йўриқномаси; - таъсир этувчи модданинг (субстанциянинг) вақтинчалик фармакопея мақолалар, фармакопея мақолалари таҳлил натижалари билан; - дори шаклининг меъёрий таҳлил хужжати (мтх); - дори воситасининг биоэквивалентлигини тасдиқловчи хужжат; - ўртача намуна олиш баённомаси; - 3 қайта таҳлил ўтказиш учун дори воситаси ва субстанция намуналари (5та серия); - ишлаб чиқариш технологик регламенти; - ишлаб чиқариш лицензияси. Ушбу хужжатлар 2 нусхада ёзилади. бундан ташқари намунанинг 4 та қадоқланган шакли фармакологик ва фармакопея қўмитасига топширилади. III .Чет элдан келтирилган дори воситаларини қайд этиш учун талаб қилинадиган хужжатлар: - қайд этиш учун тавсиянома хати; - қайд этиш учун ариза (рус тилида); - ишлаб чиқарувчи ва бошқа мамлакатларда қайд этилганлиги хақидаги гувохномаси, шу жумладан МДХ давлатларида ҳам; - тиббиётда қўллаш йўриқномаси (рус тилида);

- препаратнинг сифатини назорат қилишда фойдаланилган меъёрий хужжат (рус ва инглиз тилларида); - GMP (яхши ишлаб чиқариш амалиёти) шароитида ишлаб чиқарилган препаратни тасдиқловчи сертификат; - препаратнинг сифат сертификати; - тақдим этилаётган препаратнинг фармакокинетик маълумотлари; - дори воситасини клиникада ишлатилиши хақидаги маълумот; - препаратнинг 3 қайта ўтказилган таҳлил намуналари; - қадоқлаш намунаси ва ёзуви. Ушбу хужжатлар 2 нусхада ёзилади. Бундан ташқари намунанинг 4 та қадоқланган шакли фармакологик ва фармакопея қўмитасига топширилади. IV . МДХдан келтирилган дори воситаларини қайд этиш учун талаб қилинадиган хужжатлар: - қайд этиш учун тавсиянома хати; - қайд этиш учун ариза; - ишлаб чиқариш учун лицензия; - ишлаб чиқарувчи ва бошқа мамалакатларда қайд этилганлиги хақидаги гувохномаси; - актив компонент ва охирги махсулот учун амалдаги фармакопея мақоласи; - аналитик паспорт; - тиббиётда ишлатиш йўриқномаси; - сақлаш жараёнидаги турғунликни ўрганиш жадвали; - меъёрий техник хужжат бўйича 3 қайта таҳлилнинг намуналари; - клиник маълумотлар (рус тилида); - чет эл субстанциясига қайд этиш гувохномаси ва сифат сертификати.

Хужжатлар 2 нусхада бўлади. Дори воситалари стандартизацияси ва экспертизаси давлат маркази маҳаллий корхоналар ва Ўзбекистон Республикаси рўйхатига олиш учун хорижий фирмалар томонидан ишлаб чиқарилган дори воситалари ва тиббиёт ашёларининг стандартизациясини ҳамда давлат назоратини амалга оширади. Давлат маркази лабораториялари дори воситаларининг сифат назоратини ўтказиш учун АҚШ, Германия, Англия каби давлатларнинг етакчи фирмалари томонидан ишлаб чиқарилган замонавий ўлчов воситалари ва ускуналари билан жихозланган. Давлат Марказида қуйидаги лабораториялар мавжуд: 1. Дори воситаларини сифатини назорат қилиш ва стандартлаштириш лабораторияси. 2. Вакцина, зардоб препаратлари ва микробиологик тадқиқотлар лабораторияси. 3. Фармако-токсикологик тадқиқотлари лабораторияси. 4. Тиббий техника сифатини назорат қилиш лабораторияси- тиббий техника асбоблари ва тиббиёт буюмларнинг синовларини ўтказади. Шунингдек, Андижон, Самарқанд, Ургенч ва Қарши шаҳарларида давлат маркази филиаллари мавжуд. Дори воситалари стандартизацияси ва экспертизаси давлат марказида илмий – услубий ва информацион бўлим ҳамда сертификатлаштириш сектори мавжуд. Илмий услубий ва информацион бўлими – республикада фармацевтика соҳаси бўйича илмий – амалий янгиликларни мазкур соҳа мутахассисларига ва аҳолига етказиш билан шуғулланади. Ушбу вазифалар Ўзбекистон фармацевтик хабарномаси ва ҳар йили бир марта чиқариладиган Ўзбекистон Республикаси дори воситалари ва тиббиёт буюмларининг Давлат Реестрини чиқариш билан амалга оширилади.

Сертификатлаштириш сектори тиббий техника буюмлари ва дори воситаларига мувофиқлик сертификатини беради. Ўзбекистон фармацевтик бозоридаги қалбаки дори воситалари бу янги муаммо ҳисобланади. Авваллари бу муаммога биз тўқнаш келмаганмиз, чунки маълум бўлишича ватанимизда қалбаки дори воситаси тушунчаси мавжуд бўлган қонуний ёки меъёрий далолатномалар бўлмаган. 1997 йилда Красноярск фармацевтик заводи “Красфарма” томонидан ишлаб чиқарилган полиглюкин (қон ўрнига ишлатилувчи дори воситаси)нинг қалбакилиги исботланган. 2000 йилда 6 ой мобайнида препаратларнинг 150 та серияси сифатсиз эканлиги топилган, улардан 90 таси қалбаки дори воситаларига киради. Улар қуйидагилар-линекс, трихопол, бисептол ва бошқалар. Натижалар шуни кўрсатадики, ҳар учинчи қалбаки намунанинг таркибида таъсир қилувчи дори моддаси мавжуд эмас. Ушбу муаммоларни тўлақонли х ал қилиш учун мутахассислар улкан ишлар олиб бормоқдалар. Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг қарорлари, Соғлиқни сақлаш вазирлигининг буйруқлари чиқариляпти ва уларга риоя қилиш чора-тадбирлари амалга оширилмоқда. Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 5 декабр 2002 йилда чиққан 427 сонли қарори шулар жумласидандир. Ушбу қарор “ Ўзбекистон Республикасига истеъмол товарлари олиб келишни такомиллаштириш чора- тадбирларини амалга ошириш тўғрисида” бўлиб, унда импорт қилинадиган истеъмол товарларини маркалаш тартиби тўғрисида фикрлар юритилган.

А д а б и ё т л а р 1. Ўзбекистон Республикаси Дори воситалари ва тиббий техника сифатини назорат қилиш Бош бошқармасининг дори, тиббий техника ва тиббиётда қўлланиладиган буюмларни қайд этиш бюроси низоми. 2. Дори воситалари экспертизаси ва стандартизацияси Давлат Марказининг низоми. 3. Махсумов М.Н., Маликов М.М. “Фармакология” Тошкент, 1997, 16 бет. 4. Тошмухамедов Э.Р. ва бошқалар “Фармацевтика ишини ташкил қилиш ва иқтисодиёти бўйича амалий машғулот” Тошкент, 1992, 85-92 бетлар. 5. Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги Дори воситалари ва тиббий техника сифатини назорат қилиш Бош бошқармаси фармакология қўмитасининг низоми. 6. Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги Дори воситалари ва тиббий техника сифатини назорат қилиш Бош бошқармаси фармакопея қўмитасининг низоми. 7. Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлигининг Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Махкамасининг 1995 йил 25 май 181 сонли қарорини бажариш мақсадидаги 250 сонли буйруғи 02.05.95йил. 8. Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Махкамасининг “Доривор воситалар, тиббий буюмлар ва даволаш профилактик озиқ-овқатлари сифати устидан давлат назоратини ташкил этиш тўғрисида”ги 25 май 1995 йил 181 сонли қарори. 9. Ҳидоятова З.Ш. Зайнутдинов Х.С. Дори воситалари ва тиббий техника маҳсулотлари сифатини таъминлловчи назорат-рухсатнома тизими. Истеъмолчилар ҳуқуқларини химоялаш тизими. Ўқув услубий кўрсатма 2000, 7-14 бетлар.

10. Юнусхўжаев А.Н. Ўзбекистон Республикасида Фармацевтика фаолияти 1-китоб. Тошкент, 2001, 186-бет.

Похожие

Ўзбекистон Республикасида Соғлиқни сақлаш ишлари ва фармацевтика хизматини ривожлантириш асослари

Фармацевтика бозорида улгуржи савдо фаолиятини ташкиллаштириш

Эндокрин тизими

Ҳазм тизими

Мушак тизими физиологияси