Спектакл яратишда бадиий бутунлик қонунлари - Искусство - Рефераты

Спектакл яратишда бадиий бутунлик қонунлари

Загружено в:

21.04.2023

Скачано:

0

Размер:

1283 KB

Спектакл яратишда бадиий бутунлик қонунлари Режа: 1. Сценография 2. Театр фаолияти

Бадиий бутунлик фалсафий иборани эмас, балки маданият, санъат, адабиёт, ижтимоий турмушнинг мазмунини ифодаловчи мустақил соҳадир. Бадиийликни адабиётда сўзлар билан китоб тариқасида ёзиб намойиш этилса, рассомлик оламида эса оддий чизги ва ранг—баранг бўёқлар билан тасвирлаб, ҳаётий воқелик, ҳамда табиат манзараларини бир бутун қилиб яратади. Эътироф этиш лозимки, бадиий бутунликни вужудга келтириш, уни такомиллаштириш ва томошабинларнинг онгига сингдиришда, айниқса театр ва рассомлик соҳасида катта баҳсларга сабаб бўлишда шоирлар, ёзувчилар, драматурглар, рассомлар ҳамда иқтидорли, истеъдодли актёрларнинг ўзаро ҳамкорликда фаолият кўрсатишлари муҳим аҳамият касб этмоқда. Ҳозирги давр саҳна асарларини яратиш ва саҳна маконига олиб чиқишда истеъдодли шоирлар Абдулла Орипов, Эркин Воҳидов, таниқли адиб-ёзувчилар Пиримқул Қодиров, Тоҳир Малик, ёзувчи-драматурглар Саид Аҳмад, Шароф Бошбеков, Усмон Азим кабиларнинг фақат бадиий асарларигина эмас, балки уларнинг асарларини саҳналаштиришда режиссёрлар, сценографлар, бастакорлар, актёрлар ва томошабинлар билан бевосита мулоқотлари, назарий-ижодий ва амалий жиҳатдан кўмаклашишлари театр санъатида бадиий бутунликнинг равнақига катта ҳисса қўшмоқда. Таъкидлаш зарурки, бутунлик бадиийликда муҳим омиллардан бири бўлиб, у рассомлар меҳнатининг юқори маҳсулини ташкил этади ва ҳар қанча олқишласа арзийди. Бу йўлда театр рассомлари Ҳ.Икромов, Г.Рифтин, Г.Валденберг, Д.Ушаков, Р.Туманков, Т.Шораҳимов, Г.Брим, А.Жибоедов, А.Михайличенко ва бошқалар миллий бадиийлик бутунлигини жорийэтишга салмоқли ҳисса қўшганлар. Сценография режиссёрнинг ғоят кучли иттифоқчисидир, бу доимий равишда ўз исботини топмоқда. У пъесага сезиларли даражада ёрдам бера олади, уни мустаҳкамлаш, янги фикрмулоҳазалар билан тўлдириш, кўпқиррали моҳиятларга эришишда муҳим рол ўйнайди. Бу қачонки режиссёр ва рассомнинг ўта аҳиллиги ва бир-бирини сидқидилдан пайқаса ва

тушунса, тўла амалга ошади. Маълумки, бундай аҳиллик ва ўзаро ҳамкорликдаги уйғунлик доимий бўлмайди. Табиийки, режиссёр ва рассомнинг бадиийликдаги бутунлик тушунчаси умуммақсад йўлида бир хил бўлса-да, асар мазмуни, саҳна макони, актёрларнинг эркин ҳаракат қилишларига имкон-шароитлар яратиб беришда у ёки бу даражада ихтилофлар, катта баҳслар, кескин рад этишлар бўлиши мумкин. Брим Г.Р. “Бўрон”спектаклига эскиз Шу асосда саҳна асарининг бадиий бутунлиги таркиб топиб, томошабинларни мамнун этишга эришилади ва театр танқидчиларига деярлик ўрин қолмайди. Улар театр фаолияти, актёрларнинг маҳорати,

режиссёрнинг хизмати, сценографнинг ижодий ёндошиши, мусиқа ва қўшиқларнинг ғоят ёқимлиги, умуман бадиий бутунликнинг амалий моҳиятлари ҳақида олқишли сўзлар, чуқур маънодаги фикр-мулоҳазалар билан ўз истакларини ифода этиши мумкин.

Адабиётлар: 1. Ўзбекистон Республикасининг ”Таълим тўғрисида”ги қонуни, 1997 й. 2. Ўзбекистон Республикасининг давлат таълим стандартлари, 1997 й. 3. Ўзбекистон Республикасининг кадрлар тайёрлаш миллий дастури, 1999 й. 4. Каримов И.А. Ўзбекистон ХХ1 асрга интилмоқда, 1999 й. 5. Козлинский В.И., Фрезе Э.П. Художник и театр. - М.: Советский художник, 1975 г. 6. Михайлова А.А. Сценография: теория и опыт. - М.: Советский художник, 1999 г. 7. Захаржевская Р. Костюм для сцены. - Советская Россия, 1967 г. 8. “Театр” журналлари. - Т. 2004-2007 йй. 9. “Сцена” журналы, М. 2003-2006 гг.

Похожие

Спектакл макони

Спектакл устида ишлашнинг дастлабки жараёни

Спектакл устида ишлашнинг дастлабки жараёни

Композициянинг асосий қонунлари

Режиссёр ва рассом