Мулла Тўйчи Тошмуҳаммедов (1866-1945) - Искусство - Рефераты

Мулла Тўйчи Тошмуҳаммедов (1866-1945)

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

89 KB

Мулла Тўйчи Тошмуҳаммедов (1866-1945) Ўзбек қўшиқчилик санъатида ўзидан ўчмас из қолдирган машҳур ҳофиз Мулла Тўйчи Тошмуҳаммедов Тошкент шаҳрининг «Гулбозор» маҳалласида бўзчи оиласида таваллуд топган. Дастлаб Абдулла Қори мактабида таҳсил олган ва исломий илмлар билан бир қаторда Шерозий, Машраб, Фузулий, Ҳувайдо, ғазалларини тинмай мутоала қилади. Ундаги санъатга бўлган ҳавас ўқиган ғазаллари ва ҳофизларнинг хонишлари орқали уйғонади, ўзи ҳам шу йўл ни танлайди. Дастлабки мусиқа таҳлимини амакиси Уста Қўчқордан олади. Сўнгра устози Убайдулло Андалибдан қўшиқ ай тиш сир ла рини ўрганади. Аста секин Тошкент ҳофизларини назарига туша бошлайди. Шобарот танбурчи, Шожалил ҳофиз, Муҳаммад Умар, Абдуқаҳҳор ва Назархон ҳофизлар билан бирга ижод қилиб, ашула йўлларини ўрганади. Тез орада сайл ва тўйларда йиғинларда қатнашиб, эл оғзига тушади. Замондош шоир лар Камий, Мискин, Хислатлар билан ҳамкорликда ижод қилиб, улар иштирокидаги йиғинларда қатнашади ва Бухоро, Самарканд, Қўқон, Андижон, Марғилон шаҳарларига ҳам бориб ашула йўлларини ўрганади, ўзига хос ашулачилик услубини яратади. Шоир Хислат Мулла Тўйчи ҳофизга атаб «Армуғоний Хислат» девонини тузган. Ушбу девондаги барча ғазаллар ҳофиз томонидан ижро этилган.

1904-1907 йилларда ўзбек халқининг куй ашула ва мақомлари биринчи марта грамафон пластинкасига ёзилади. Тўйчи ҳофиз ижросида «Дугоҳ Хусайн», «Чоргоҳ», «Баёт», «Ушшоқ», «Гиря», «Дилхирож», «Гулёр шахноз», «Кўчабоғи», «Эшвой», «Курт» сингари ашулалар пластинкага ёзилади. 1905- йилда ёзилган «Баёт» туркумлари пластинкаси ушбу сатрлар муаллифида сақланади. Тўйчи ҳофиз тез-тез сафарларда бўлиб фақат Ўзбекистон ва қўшни республикаларда эмас, Шарқ мамлакатларида ҳам танилди. Айниқса, шарқий Туркистонда, Қашқарда жуда машҳур эди. 60 йиллик ижодий фаолиятини санъатга бағишлади ва халқ хурматига сазовор бўлди. Ўзбекистон халқ артисти унвонига мушарраф бўлди. Кўплаб шогирдлар етиштирди. Шорахим Шоумаров, Юнус Ражабий, Акбар Ҳайдаров, Ортиқхўжа Имомхўжаев, Турғун Каримов сингари машҳур ҳофизлар Мулла Тўйчи Тошмуҳаммедов мактабининг вакилларидир.

Фойдаланилган адабиётлар 1. И.А.Каримов. Ўзбекистон XXI аср бўсағасида: хавфсизликка таҳдид, барқарорлик шартлари ва тараққиёт кафолатлари. Т., «Ўзбекистон», 1997. 2. И.А.Каримов. Ватан саждагоҳ каби муқаддасдир. Т., «Ўзбекистон», 1995. 3. И.А.Каримов. Асарлар. 6- жилд. Т., «Ўзбекистон», 1998.

Похожие

Мадали Ҳофиз Раҳматилло ўғли (1867-1930)

Домла Ҳалим ибодов (1878-1940)

Ҳалима Носирова

Бастакор Ю. Ражабий ҳаёти ва ижоди. (1897-1976)

Ота Жалолиддин Назиров (1845-1928)